Phihlelo

Go Thaba yoo Modimo wa Gagwe e Lego Jehofa

KA GE GO ANEGA TOM DIDUR

Holo ya setšhaba e be e šetše e hirilwe. Go be go lebeletšwe gore ba ka bago 300 ba tla ba gona kopanong kua Porcupine Plain, Saskatchewan, Canada. Ka Laboraro lehlwa le ile la thoma go wa, gomme ka Labohlano go be go e-⁠na le lehlwa nageng ya bjang leo le wago ka ledimo le legolo moo go lona o bego o ka se bone selo le gatee. Thempheretšha e ile ya theogela go -40°C. Go ile gwa ba le ba masome-pedi-seswai, go akaretša le bana ba sego kae. Ye e be e le kopano ya-ka ya pele ke le molebeledi wa tikologo, gomme ke be ke e-⁠na le nywaga e 25 le gona ke tšhogile. Pele ke le botša seo se diregilego, e re ke le anegele kamoo go tlilego ka gona gore ke thabele tokelo ye e kgethegilego ya tirelo.

KE NNA wa bošupa go bana ba seswai, bao ka moka e lego bašemane. Yo mogolo e be e le Bill, gomme a latelwa ke Metro, John, Fred, Mike le Alex. Ke belegwe ka 1925, gomme Wally ke phejane. Re be re dula kgaufsi le toropo ya Ukraina, Manitoba, moo batswadi ba-ka, Michael le Anna Didur, ba bego ba e-⁠na le polase e nyenyane. Tate o be a šoma ditimeleng e le mohlokomedi wa karolo e itšego ya seporo. Ka ge dikotase tšeo di bego di bapile le seteišene seo se bego se le kgole le toropo e be e se lefelo le le swanetšego la go godišetša lapa le legolo, re ile ra dula polaseng. Tate o be a fetša nako e ntši a le kgole le gae, ka gona mma o be a e-⁠na le mošomo wa go re godiša. Gantši, o be a tloga gae gore a yo ba le tate ka lebaka la beke goba go feta, eupša o ile a kgonthišetša gore re ithutile go apea, go paka le go dira mediro ya ka gae. Le gona ka ge re be re le ditho tša Kereke ya Katholika ya Gerika, karolo ya tlwaetšo ya rena ya bjaneng yeo re bego re e newa ke mma e be e akaretša go swara  dithapelo ka hlogo le go tšea karolo ditirelong tše dingwe.

Go Kopana le Therešo ya Beibele

Kganyogo ya-ka ya go rata go kwešiša Beibele e thomile go gola ke sa le yo mofsa. Moagišani yo e bego e le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa, o be a etela lapa la rena ka mehla bakeng sa go bala dikarolwana tša Beibele tšeo di lego mabapi le Mmušo wa Modimo, Haramagedone le ditšhegofatšo tša lefase le lefsa. Mma o be a se na kgahlego le gatee go seo a bego a nyaka go se bolela, eupša molaetša e ile ya ba o gogelago go Mike le Alex. Ge e le gabotse, seo ba ilego ba ithuta sona se ile sa ba tutueletša go gana tirelo ya bohlabani e le bao ba ganago tša bohlabani ka baka la letswalo nakong ya ntwa ya bobedi ya lefase. Ka morago ga moo Mike o ile a ahlolelwa kgolegong ka lebakanyana, mola Alex a ile a romelwa kampeng yeo go dirwago modiro o thata kua Ontario. Ge nako e dutše e e-⁠ya, Fred le Wally le bona ba ile ba amogela therešo. Lega go le bjalo, bomogolo’aka ba bararo ga se ba ka ba e amogela. Mma o ile a ganetša therešo ka nywaga e mentši eupša ka morago o ile a re makatša ka moka ka go emela Jehofa. O ile a kolobetšwa a e-⁠na le nywaga e 83. Mma o be a e-⁠na le nywaga e 96 ge a be e-⁠hwa. Tate le yena o be a rata therešo pele a e-⁠hwa.

Ge ke e-⁠na le nywaga e 17, ke ile ka ya Winnipeg go yo nyaka mošomo le go kopanela le bao ba bego ba ka nthuša go ithuta Beibele. Dihlatse tša Jehofa di be di thibetšwe ka nako yeo, eupša diboka di be di swarwa ka mehla. Seboka sa pele seo ke ilego ka ba go sona se be se swaretšwe legaeng la motho. Ka ge ke be ke godišitšwe go ya ka tumelo ya Katholika ya Gerika, seo ke ilego ka se kwa mathomong se ile sa kwagala e le se makatšago. Lega go le bjalo, ganyenyane-ganyenyane ke ile ka kwešiša lebaka leo ka lona thulaganyo ya sehlopha sa baruti e bego e se ya mangwalo le lebaka leo ka lona Modimo a bego a sa rate ge baruti ba šegofatša maiteko a ntwa. (Jesaya 2:⁠4; Mateo 23:​8-10; Ba-Roma 12:​17, 18) Go phela lefaseng la Paradeise go ile gwa bonagala e le mo go kgonegago le mo go kwagalago kudu go feta go yo phela lefelong la kgole-kgole ka mo go sa felego.

Ka ge ke be ke kgodišegile gore ye e be e le yona therešo, ke ile ka dira boineelo bja-ka go Jehofa gomme ka kolobetšwa ka 1942 kua Winnipeg. Ka 1943 thibelo ya Dihlatse tša Jehofa kua Canada e be e fedišitšwe, gomme modiro wa boboledi o ile wa gola. Therešo ya Beibele e be e dutše e nwelela pelong ya-ka. Ke ile ka ba le tokelo ya go hlankela ke le mohlanka wa phuthego gotee le go tšea karolo masolong a seboka sa phatlalatša le go šoma tšhemong e sa abjago. Go ba gona dikopanong tše dikgolo kua United States go ile gwa tlaleletša kgolong ya-ka ya moya ka tsela e sa bapišwego.

Go Oketša Tirelo Ya-ka go Jehofa

Ka 1950, ke ile ka ingwadišetša go ba modiredi wa mmulamadibogo, gomme ka December wona ngwageng woo, ke ile ka laletšwa go hlankela ke le molebeledi wa tikologo. Ke ile ka ba le tokelo ya go amogela tlwaetšo ya-ka ya maleba kgaufsi le Toron­to ke e newa ke Charlie Hepworth, e lego ngwanešo yo a nago le phihlelo le yo a botegago. Ke ile ka ba ka thabela go fetša beke ya mafelelo ya tlwaetšo ya-ka le mogolo’aka Alex, yoo a bego a šetše a le modirong wa tikologo kua Winnipeg.

Kopano ya-ka ya pele ya tikologo, bjalo ka ge e hlalositšwe mathomong, ke yeo e sa lebalegego. Ke be ke tloga ke tshwenyegile ka mafelelo a yona. Lega go le bjalo, molebeledi wa rena wa selete, e lego Ngwanabo rena Jack Nathan o ile a dira gore ka moka ga rena re dule re swaregile e bile re thabile. Re ile ra akaretša lenaneo la kopano batšea-karolo ba le gona. Re ile ra šiedišana ka go anega diphihlelo, go itlwaetša dithero tša go ya ka ntlo le ntlo, go dira maeto a go boela gotee le go bontšha kamoo go ka swarwago dithuto tša Beibele ka gona. Re ile ra opela dikopelo tša Mmušo. Go be go e-⁠na le dijo tše dintši. Re be re e-⁠nwa kofi le go ja di-pie mo e ka bago diiring tše dingwe le tše dingwe tše pedi. Ba bangwe ba ile ba robala dipankeng le sethaleng, mola ba bangwe ba robetše lebatong. Ka Sontaga ledimo le be le homotše ganyenyane mo re ilego ra ba le ba 96 polelong ya phatlalatša. Phihlelo ye e nthutile go lebeletšana le maemo a thata.

Kabelo ya-ka e latetšego ya tikologo e ile ya nkiša  ka leboa la Alberta, British Columbia le Yukon Territory, e lego nageng yeo go yona letšatši le sa sobelego ka selemo. Go sepela Alaska Highway ya makgwakgwa ya go tloga Dawson Creek, British Columbia, go ya Whitehorse, Yukon (e lego leeto la dikhilomithara tše 1 477) le go nea bohlatse tseleng go be go nyaka kgotlelelo le go ba šedi. Go kgerega ga lehlwa, dipatogo tšeo di thelelago tša thaba le go se bone gabotse ka baka la lehlwa leo le wago ka moya e be e le tlhohlo ya kgonthe.

Ke be ke makaditšwe ke go bona kamoo therešo e tsenelelago ka gona ka Leboa la Kgole. Tiragalong e nngwe, nna le Walter Lewkowicz re ile ra etela ngwakwaneng wo o itekanetšego kgaufsi le Lower Post, British Columbia, go bapa le Alaska Highway ya kgaufsi le mollwane wa Yukon Territory. Re be re tseba gore go na le motho yo a bego a dula ka ngwakwaneng wo ka gobane re be re kgona go bona seetša sa lebone ka lefasetere le lenyenyane. E be e le ka bo-iri ya senyane mantšiboa, gomme re ile ra kokota lebating. Lentšu la monna le ile la re goelela gore re tsene, ka gona re ile ra tsena. E be e le mo go makatšago gakaakang go bona mokgalabje a patlame go o mongwe wa mepete ya gagwe ya go hlatlagana gomme a bala makasine wa Morokami! Ge e le gabotse, o be a e-⁠na le tokollo ya morago-rago go feta yeo re bego re e sepediša. O ile a hlalosa gore o hweditše poso ya gagwe ka sefofane. Ka ge re bile kgole le phuthego ka matšatši a ka godimo ga a seswai mo nakong ye, re be re se ra tšwa re e ba le dimakasine tša morago-rago. Monna o ile a itsebiša e le Fred Berg, gaešita le ge a bile mmeeletši ka nywaga e mentši, ye e be e le ketelo ya gagwe ya pele yeo a e hweditšego go Dihlatse tša Jehofa. Fred o ile a dira gore re robale moo bošego bjoo. Re ile ra kgona go abelana le yena ditherešo tše dintši tša Mangwalo le go rulaganyetša gore a etelwe ke Dihlatse tše dingwe tšeo di bego di feta tikologong yeo gantši.

Ke ile ka hlankela ditikologo tše tharo tše dinyenyane ka nywaga e mentši. Di be di tloga Grande Prairie, Alberta, yeo e lego ka bohlabela bja Kodiak, go fihla Alaska, yeo e lego ka bodikela, e lego leeto la dikhilomithara tša ka godimo ga tše 3 500.

Ka mo go kgahlišago, ke ile ka ithuta gore mafelo ao a lego lekatana, go swana le mafelong a mangwe ka moka, botho bja Jehofa bjo bo sa swanelago ke bja batho bohle le gore moya wa Modimo o tutuetša menagano le dipelo tša bao ba swanelegelago bophelo bjo bo sa felego. Motho yo mongwe yo bjalo, e be  e le Henry Lepine yo a tšwago Dawson City, Yukon, yeo ga bjale e bitšwago Daw­son. Henry o be a dula tikologong yeo e bego e le lekatana. Ge e le gabotse, ga se a ka a tloga tikologong ya moepo wa gauta ka nywaga ya ka godimo ga e 60. Lega go le bjalo, moya wa Jehofa o ile wa tutueletša mokgalabje yo wa nywaga e 84 gore a sepele leeto la dikhilomithara tša ka godimo ga tše 1 600 go ya Anchorage bakeng sa kopano ya tikologo, gaešita le ge le ka mohla a se a ka a ya dibokeng tša phuthego. O ile a thabela lenaneo gomme a thabišwa kudu-kudu ke segwera. Ka morago ga go boela Dawson City, Henry o ile a dula a botega go ba go fihlela a e-⁠hwa. Ba bantši bao ba bego ba tsebago Henry ba ile ba ipotšiša gore ke eng seo se tutueleditšego mokgalabje yo go sepela leeto letelele gakaakaa. Kganyogo ye ya go rata go tseba e ile ya dira gore batšofadi ba bantši ba amogele therešo. Ka gona Henry o ile a kgona go nea bohlatse bjo bobotse ka tsela e sa lebanyego.

Moamogedi wa Botho bja Jehofa bjo bo sa Swanelago

Ka 1955, ke ile ka thabišwa ke go amogela taletšo ya gore ke be gona sehlopheng sa bo-26 sa Sekolo sa Beibele sa Watchtower sa Gilead. Tlwaetšo ye e ile ya tiiša tumelo ya-ka gomme ya nthuša go batamela kgaufsi le Jehofa. Ka morago ga ge ke alogile, ke ile ka abelwa go tšwela pele ka modiro wa tikologo kua Canada.

Ke hlanketše profenseng ya Ontario mo e ka bago ka ngwaga. Ke moka ke ile ka abelwa gape karolo e bogegago ya ka Leboa. Ke sa dutše ke kgona go gopola ditsela tša maphefo tše di bogegago tšeo di ageleditšwego gabotse, matsha ao a phadimago gotee le go namela meloke-loke ya dithaba tša ditlhora tšeo di apešitšwego ke lehlwa. Ge e le selemo, meedi le melapo e swana le mmete o mobotse woo o dirilwego ka matšoba a mebala-bala a naga. Moya ke o fodilego gomme meetse a sekile. Dibere, diphiri, di-moose, di-caribou le diphoofolo tše dingwe tša naga di sepela-sepela di sa tshwenywe madulong a tšona a tlhago.

Lega go le bjalo, Alaska e-⁠na le ditlhohlo​—e sego feela tša boemo bjoo bo feto-fetogago bja leratadima eupša gape le maeto a matelele. Tikologo ya-ka e be e le bogolo bja dikhilomithara tše 3 200 go tloga bohlabela go ya bodikela. Ka nako yeo, go be go se na tokišetšo ya gore balebeledi ba tikologo ba be le dikoloi. Bana babo rena ba lefelong leo ba ile ba ithapela go ntloša phuthegong e nngwe go nkiša go e latelago ka koloi. Lega go le bjalo, ka dinako tše dingwe, ke ile ka swanelwa ke go kgopela go tšewa kgopu ke baotledi ba dilori le baeti.

Tiragalo e nngwe e bjalo e diregile go bapa le Alas­ka Highway yeo e lego magareng ga Tok Junc­tion, Alaska le Mile 1202 goba tikologo ya Scotty ­Creek. Diofisi tša lekgetho tša mafelong a a mabedi di be di arogane ka mo e ka bago dikhilomithara tše 160. Ke ile ka feta ofisi ya lekgetho ya United States kua Tok gomme ka tšewa kgopu dikhilomithara tše ka bago 50. Ka morago ga fao ga go na koloi yeo e ilego ya tšwelela, gomme ke ile ka sepela dikhilomithara tše 40 ka nako ya mo e ka bago ka diiri tše lesome. E bile ka morago moo ke ilego ka lemoga gore go se go ye kae ka morago ga ge ke fetile lefelong la tša lekgetho, dikoloi ka moka di ile tša emišwa tseleng ye e telele ya lephefo ka baka la go kgerega ga lehlwa monabong o monyenyane go tloga magahlanong a ditsela a lefelong la tša lekgetho. Bošego-gare thempheretšha e ile ya theogela go mo e ka bago -23°C, gomme ke be ke sa dutše ke le kgole le lefelo la kgaufsi la bodulo ka dikhilomithara tše ka bago 80. Ke be ke tloga ke nyaka go hwetša lefelo la bodulo moo ke bego nka khutša gona.

Ge ke dutše ke hlotša ke e-⁠ya pele, ke ile ka bona koloi yeo e bego e lahlilwe ka thoko ga tsela, yeo karolo ya yona e bego e khupeditšwe ke lehlwa. Ke ile  ka nagana gore ge nka kgona go tsena ka gare gomme ka robala disiting, ke be ke tla phologa go tonya ga bošego. Ke ile ka kgona go tloša lehlwa le le lekanego gore nka kgona go bula lebati, eupša ka hwetša gore bokagare bja koloi bo be bo ntšhitšwe go šetše feela tšhipi. Ka lethabo, e sego kgole kudu le tsela, ke ile ka hwetša ngwakwana wo o bego o sa dulwe ke motho. Ka morago ga go tsena ka bothata le go gotša mollo, ke ile ka kgona go khutša ka diiri tše sego kae. Mesong, ke ile ka kgona go hwetša senamelwa go fihla lefelong le le latelago la go amogela baeti, moo ke ilego ka hwetša dijo tše dintši tšeo ke bego ke di nyaka le go hlokomela menwana ya-ka yeo e gobetšego.

Jehofa o Mediša Karolong ya ka Leboa

Ketelo ya-ka ya pele kua Fairbanks e be e le yeo e kgothatšago kudu. Re ile ra thabela katlego e botse bodireding, gomme ba ka bago 50 ba ile ba ba gona polelong ya phatlalatša ka Sontaga seo. Re ile ra kopanela legaeng le lenyenyane la baromiwa moo ­Vernor le Lorraine Davis ba bego ba dula gona. Batho ba be ba okametše go tšwa ka khitšhing, phapošing ya go robala le tsejaneng ya ka ngwakong gore ba kwe polelo. Ka karabelo ye e botse re ile ra lemoga gore Holo ya Mmušo e be e tla dira gore mošomo wa boboledi o tsepame kua Fairbanks. Ka gona ka thušo ya Jehofa, re ile ra reka moago o mogolo ka mo go lekanetšego, woo pele e bego e le wa go tantshetša, gomme ra o hudušetša lefelong le le swanetšego. Petse e ile ya epša, gomme dintlwana le seruthetši di ile tša tsenywa. Ka ngwaga feela, go be go e-⁠na le Holo ya Mmušo ye e šomago kua Fair­banks. Ka morago ga ge khitšhi e tsentšwe, holo e ile ya dirišetšwa kopano ya selete ka 1958, moo ba 300 ba ilego ba ba gona.

Ka selemo sa 1960, ke ile ka tšea leeto le letelele ka koloi go ya ntlong-kgolo ya lefase ya Dihlatse tša Jehofa kua New York bakeng sa go ba gona lenaneo-thutong la go ikgopotša le go ithuta dilo tše mpsha la balebeledi ka moka ba basepedi ba United States le Canada. Ge ke dutše ke le moo, Ngwanabo rena Nathan Knorr le bana babo rena ba bangwe bao ba ikarabelago ba ile ba boledišana le nna mabapi le kgonagalo ya go bula ofisi ya lekala kua Alaska. Dikgweding tše sego kae ka morago, re ile ra thaba kudu ge re e-⁠kwa gore go tloga ka September 1, 1961, Alaska e be e tla ba le ofisi ya yona ya lekala. Ngwanabo rena Andrew K. Wagner o ile a abelwa go hlokomela mediro ya lekala. Yena le mosadi wa gagwe Vera, ba be ba hlanketše kua Brooklyn ka nywaga e 20 gomme ba be ba e-⁠na le phihlelo ya modiro wa bosepedi. Go hlongwa ga ofisi ya lekala ya Alaska e be e le thulaganyo yeo e bego e thabelwa, ka gobane e ile ya fokotša leeto le letelele leo molebeledi wa tikologo a bego a swanetše go le sepela gotee le go mo thuša go tsepamiša kgopolo go dinyakwa tše di kgethegilego tša diphuthego le ditikologo tšeo di lego lekatana.

Selemo sa 1962 e be e le nako e thabišago ka Leboa. Lekala la Alaska le ile la neelwa, gomme go ile gwa ba le kopano ya selete kua Juneau, Alaska. Diholo tše difsa tša Mmušo di ile tša agwa kua Juneau le Whitehorse, Yukon, gomme dihlopha tše difsa tšeo di lego lekatana le tšona di ile tša thongwa.

Go Boela Canada

Ka nywaga e mentši, ke be ke dutše ke dirišana le Margareta Petras yo a tšwago Canada. Reta, ka ge a be a bitšwa bjalo ka mehla, o ile a thoma tirelo ya bobulamadibogo ka 1947, a aloga Gilead ka 1955, gomme o be a bula madibogo ka bohlabela bja Canada. Ke ile ka mo kgopela gore re nyalane, gomme a dumela. Re ile ra nyalana kua Whitehorse ka February 1963. Ka lehlabula la wona ngwaga woo, ke ile ka abelwa modirong wa tikologo kua bodikela bja Canada, gomme re ile ra thabela go hlankela moo ka nywaga e 25 e latetšego.

Ka baka la mabaka a tša kalafo, ka 1988 re ile ra abelwa modirong wa bobulamadibogo bjo bo kgethegilego kua Winnipeg, Manitoba. Wo o be o akaretša go hlokomela Holo ya Kopano ka nywaga e ka bago e mehlano. Go fihla bokgoleng bjo bo kgonegago, re sa dutše re tšea karolo modirong o thabišago wa go dira barutiwa. Modirong wa tikologo, re ile ra thoma dithuto tše dintši tša Beibele gore ba bangwe ba di sware. Ga bjale, ka botho bjo bo sa swanelago bja Jehofa, re a di thoma gomme re hwetše lethabo leo le tlaleletšago la go bona barutwana ba tšwela pele go ya boineelong le kolobetšong.

Ke kgodišegile gore go hlankela Jehofa ke tsela e phalago tšohle ya bophelo. Ke mo go nago le morero le mo go kgotsofatšago, gomme go matlafatša lerato la rena la go rata Jehofa letšatši le lengwe le le lengwe. Se ke sona se tlišago lethabo la kgonthe. Go sa šetšwe kabelo le ge e le efe ya pušo ya Modimo yeo re nago le yona goba lefelo le ge e le lefe leo re lego go lona, re dumelelana le mopsalme yo a itšego: “Go thabile bao Modimo wa bona e lego Jehofa.”​—Psalme 144:​15, NW.

Modirong wa tikologo

Ke etetše Henry Lepine kua Dawson City. Ke ka go le letshadi

Holo ya pele ya Mmušo kua Anchorage

Nna le Reta, ka 1998