Dipotšišo tše Tšwago go Babadi

Ba bangwe ba boletše gore Paulo ga se a ka a robegelwa ke lesela-watle kua sehlakahlakeng sa Melite, seo se lego ka borwa bja Tsilitsia, eupša le robegile sehlakahlakeng se sengwe. O robegetšwe kae ke lesela-watle?

Potšišo ye e bolela ka tšhišinyo ya morago bjale ya gore moapostola Paulo ga se a robegelwa ke lesela-watle kua sehlakahlakeng sa Melite, eupša le robegile Cephalonia (goba Kefallinía) kgaufsi le Corfu yeo e lego Lewatleng la Ionia, le le lego tikologong ya ka bodikela ya Gerika. Pego e buduletšwego e re botša gore Paulo o ile a tloga Kesarea kgolegong ya molaodi wa madira a Roma e lego Julius, a e-na le bahlabani ba bangwe le badirišani-gotee le yena. Go etša ge go bontšhitšwe mo mmapeng, ba ile ba sesa ka lesela-watle go ya Sidone le Mira. Ba ile ba namela lesela-watle le lengwe le legolo la go rwala mabele go tloga Alexandria, Egipita,  gomme ba ile ba tšwetša leeto pele go ya ka bodikela kua Kenido. Ga se ba ka ba kgona go tšwela pele tseleng yeo e bego e šišintšwe ya go phatša Lewatle la Aegean go feta karolwana ya Gerika gomme ba tšwela pele go ya Roma. Diphefo tše matla di ile tša ba gapeletša go ya borwa thokong tša Kereta gore ba šireletšwe ke mabopo a yona. Moo ba ile ba ema boema-kepeng bja Madibogo a Mabotse. Ge ba “tloxa kua Kereta,” lesela-watle le ile la ‘tšewa ka matla’ ke “ledimo le ba rexo ké la Bohlabêla bya Leboa.” Lesela-watle le legolo la go rwala mabele le ile la “tšewa-tšewa ke lewatle” (PK) go ba go fihla bošegong bja bo-14. Mafelelong, batho ka moka ba 276 ba ile ba robegelwa ke lesela-watle sehlakahlakeng seo temana ya Segerika ya Mangwalo a Makgethwa e se bitšago Me·liʹte.—Ditiro 27:1–28:1.

Go theoša le nywaga, ditšhišinyo tše dintši di ile tša dirwa mabapi le leina la sehlakahlaka se sa Me·liʹte. Ba bangwe ba be ba nagana gore e be e le sehlakahlaka sa Melite Illyrica, seo gabjale se tsebjago e le Mljet, yeo e lego Lewatleng la Adria la lebopong la Croatia. Eupša se se bonagala se sa kgonege, ka ge go le thata go dumelelanya tikologo ya ka leboa ya Mljet le maeto a latelago a leeto la Paulo, e lego Sirakusa, Tsilitsia, ke moka ya ba lebopo la ka bodikela la Italy.—Ditiro 28:11-13.

Bafetoledi ba bantši ba Beibele ba phethile ka gore Me·liʹte e bolela ka sehlakahlaka sa Melite Africanus, yeo gabjale e tsebjago e le Melite. Boema-kepe bja mafelelo bja lesela-watle leo Paulo a bego a sepela ka lona e be e le bja Madibogo a Mabotse, bjo bo lego Kereta. Ke moka phefo e tšutlago e ile ya gapeletša lesela-watle go ya ka bodikela thokong tša Kelauda. Phefo e ile ya tšwela pele e sesiša lesela-watle ka matšatši a mantši. E tloga e le mo go kwagalago ka mo go feletšego gore lesela-watle leo le bego le sesišwa ke ledimo le be le ka ya kgojana ka bodikela gomme la fihla Melite.

Conybeare le Howson ba boletše ka pukung ya bona ya The Life and Epistles of St. Paul gore, ge go elwa hloko phefo e sa kgaotšego le “moo e bego e fokela gona gotee le lebelo leo e bego e foka ka lona, monabo wa magareng ga Kelauda [goba, Kauda] le Melite o ka tlasana ga dikhilomithara tše 770. Go welana mo ga ditiragalo ke mo go makatšago, moo e lego gore go bonagala go tloga go sa kgonege go dumela gore naga yeo basesiši ba lesela-watle ba [fihlilego] go yona bošegong bja bo-14 e be e ka ba lefelo le lengwe ka ntle le Melite. Kgonagalo ya gore naga ye e be e le Melite ke e kgolo kudu.”

Le ge mafelo a mangwe a ka newa, go robega ga lesela-watle mo go diregilego kua Melite moo go bontšhitšwego seswantšhong se se sepedišanago le mmapa wo, go bonagala go dumelelana le pego ya Beibele.

[Caption on page 31]

Roma

MLJET

GERIKA

MELITE

KAUDA

KERETA

Kenido

Mira

Sidone

CEPHALONIA

TSILITSIA

Sirakusa

Kesarea

Jerusalema