Phihlelo

Re Dirile Phetho e Tiilego Mabapi le Bogoši bja Modimo

KA GE GO ANEGA MICHAL ŽOBRÁK

Ka morago ga go fetša kgwedi ke le kgolegong ya bodula-noši, ke ile ka gogwa ka išwa go mmotšološiši. Go se go ye kae, o ile a galefa gomme a goeletša ka gore: “Dihlodi tenang! Dihlodi tša ma-Amerika!” Ke’ng seo se bego se mo galefišitše gakaakaa? O be a sa tšwa go mpotšiša gore ke bodumeding bofe, gomme ke ile ka araba ka gore: “Ke yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa.”

SE SE diregile nywageng ya ka godimo ga e 50 e fetilego. Ka nako yeo, naga ye ke bego ke dula go yona e be e le ka tlase ga pušo ya Bokomanisi. Lega go le bjalo, nako e telele pele ga moo, re be re šetše re ile ra lebeletšana le kganetšo e šoro modirong wa rena wa go ruta wa Bokriste.

Re Kwešwa Bohloko ke Ditla-morago tša Ntwa

Ke be ke e-na le nywaga e seswai ge Ntwa ya I ya Lefase e be e thoma ka 1914. Ka nako yeo, motsana wa gešo wa Zálužice o be o bušwa ke pušo ya Mmušo wa Austria le Hungary. Ntwa ga se ya senya sebopego sa lefase feela eupša gape e nkamogile bjana bja-ka. Tate, yo e bego e le lešole, o hwile ngwageng wa mathomo-thomo wa ntwa. Se se ile sa tlogela mma, dikgaetšedi tša-ka tše pedi le nna re le bodiiding bjo šoro. Ka ge ke be ke le ngwana a nnoši yo mogolo wa mošemane ka lapeng, go se go ye kae ke ile ka ikhwetša ke rwele boikarabelo bjo bontši polaseng ya rena e nyenyane le ka gae. Ke ratile bodumedi kudu go tloga ge ke be ke sa le yo monyenyane. Moruti wa Kereke ya rena ya Reformed (ya balatedi ba Calvin) o ile a ba a nkgopela gore ke mo emele legato gomme ke rute bao ke tsenago le bona sekolo ge yena a se gona.

Ntwa e Kgolo e ile ya fela ka 1918 gomme re ile ra ikwa re imologile kudu. Mmušo wa Austria le Hungary o be o thenkgolotšwe, gomme re ile ra ba baagi ba Repabliki ya Czechoslovakia. Go se go ye kae, bontši bja batho ba tikologo ya gešo bao ba ilego  ba falalela United States ba ile ba boa gae. Gare ga bona go be go e-na le Michal Petrík, yo a tlilego motsaneng wa gešo ka 1922. Ge a be a etetše lapa la kgaufsi le gagešo, nna le mma re ile ra laletšwa.

Bobuši bja Modimo e ba bja Kgonthe go Rena

Michal e be e le Morutwana wa Beibele, ka ge Dihlatse tša Jehofa di be di tsebja bjalo ka nako yeo, gomme o ile a bolela ka ditaba tše bohlokwa tša Beibele tšeo di ilego tša nkgahla kudu. Taba ye e nkgahlilego le go feta gare ga tše e be e le go tla ga Mmušo wa Jehofa. (Daniele 2:44) Ge a be a bolela gore go tla ba le seboka sa Bokriste motsaneng wa Záhor Sontageng se se latelago, ke ile ka fagahlela go ya. Ke ile ka tsoga ka 4:00 mesong gomme ka sepela dikhilomithara tše ka bago seswai ke e-ya mo motswala a dulago gona gore ke yo adima paesekela. Ka morago ga go lokiša leotwana leo le bego le tšwile moya, ke ile ka tšwela pele ke sepela dikhilomithara tše dingwe tše 24 ke lebile Záhor. Ke be ke sa tsebe mo seboka se bego se tla swarelwa gona, ka gona ke ile ka tšwela pele ke sepela ka go nanya go se sengwe sa ditarata. Ke moka ke ile ka kwa go opelwa kopelo ya Mmušo ntlong e nngwe. Pelo ya-ka e ile ya thaba kudu. Ke ile ka tsena ntlong gomme ka hlalosa lebaka la-ka la go ba moo. Ke ile ka laletšwa go ba gotee le ba lapa difihlolong, gomme ba ile ba ya le nna sebokeng. Gaešita le ge ke be ke swanetše go sepela dikhilomithara tše dingwe tše 32 go boela gae, ke be ke sa ikwe ke lapile le gatee.—Jesaya 40:31.

Ke ile ka kgahlišwa ke ditlhaloso tše di kwagalago, tše di theilwego Beibeleng tšeo di rutwago ke Dihlatse tša Jehofa. Tebelelo ya go thabela bophelo bjo bo kgahlišago le bjo bo kgotsofatšago ka tlase ga bobuši bja Modimo e ile ya nkgoma pelo. (Psalme 104:28) Nna le mma re ile ra phetha ka go iša lengwalo la go kgaotša go ba ditho tša kereke ya rena. Se se ile sa tsoša khuduego e kgolo motsaneng wa gešo. Batho ba bangwe ba be ba bile ba sa re bolediše ka nakwana, mola re be re e-na le bogwera bjo bobotse le Dihlatse tše dintši tikologong ya gešo. (Mateo 5:11, 12) Go se go ye kae, ke ile ka kolobetšwa Nokeng ya Uh.

Bodiredi e ba Tsela ya Rena ya Bophelo

Re ile ra diriša sebaka se sengwe le se sengwe go bolela ka Mmušo wa Jehofa. (Mateo 24:14) Re ile ra lebiša tlhokomelo kudu masolong a go dira boboledi ka Disontaga. Gantši batho ka nako yeo ba be ba tsoga mesong kudu, ka gona re be re ka kgona go thoma go dira boboledi e sa le mesong kudu. Go ile gwa rulaganywa seboka sa phatlalatša mosegare. Gantši barutiši ba Beibele ba be ba bolela go se na moo ba balago gona. Ba be ba ela hloko palo ya batho bao ba bego ba e-na le kgahlego, setlogo sa bona sa bodumedi le ditaba tšeo ba bego ba tshwenyegile ka tšona.

Ditherešo tša Beibele tšeo re bego re di ruta di ile tša bula mahlo a batho ba bantši ba dipelo tše di botegago. Gatee-tee ka morago ga gore ke kolobetšwe, ke ile ka dira boboledi motsaneng wa Trhovište. Ntlong e nngwe, ke ile ka bolela le mosadi yo botho kudu le yo a nago le bogwera, e lego Moh. Zuzana Moskal. Yena le lapa la gagwe e be e le balatedi ba Calvin, go etša ge le nna ke ile ka ba yena. Go sa šetšwe go tlwaelana ga gagwe le Beibele, o be a se na dikarabo tša dipotšišo tše dintši tšeo a bego a e-na le tšona tša Beibele. Re ile ra ba le poledišano ye e tšeago iri, gomme ka mo sepedišetša puku ya The Harp of God. *

Ba ga Moskal ba ile ba thoma le semeetseng go bala puku ya Harp lenaneong la bona la go bala Beibele ka mehla. Malapa a oketšegilego motsaneng woo a ile a bontšha kgahlego gomme a thoma go ba gona dibokeng tša rena. Moruti wa balatedi ba Calvin o ile a nea temošo e matla malebana le rena gotee le dipuku tša rena. Ka gona ba bangwe ba bao ba nago le kgahlego ba ile ba šišinya gore moruti a tle sebokeng sa rena gomme a latole dithuto tša rena poledišanong ya phatlalatša.

Moruti o ile a tla, eupša ga se a ka a kgona go bolela le selo setee se se tšwago Beibeleng e le go thekga dithuto tša gagwe. Ge a itšhireletša, o ile a re: “Re ka se dumele selo se sengwe le se sengwe se se lego ka Beibeleng. E ngwadilwe ke batho, le gona dipotšišo tša bodumedi di ka hlaloswa ka ditsela tše di fapa-fapanego.” Ye e ile ya ba nako ya phetogo e kgolo go ba bantši. Ba bangwe ba ile ba botša moruti gore ge e ba a sa dumele Beibele, ba ka se sa tsoga ba tlile go theetša dithuto tša gagwe. Ka baka leo, ba ile ba kgaotša go ba ditho tša Kereke ya balatedi ba Calvin, gomme batho ba ka bago 30 go tšwa motsaneng woo ba ile ba emela therešo ya Beibele ka go tia.

 Go bolela ditaba tše dibotse tša Mmušo go ile gwa fetoga tsela ya rena ya bophelo, ka gona ge ke be ke nyaka molekane wa lenyalo, go molaleng gore ke ile ka lebelela mogwera yo a tšwago lapeng le le lego matla moyeng. Yo mongwe wa bašomi-gotee le nna bodireding e be e le Ján Petruška, yo a ilego a ithuta therešo kua United States. Morwedi wa gagwe Mária o ile a nkgahla ka boikemišetšo bja gagwe bja go nea bohlatse go motho yo mongwe le yo mongwe, go fo etša tatagwe. Re ile ra nyalana ka 1936, gomme Mária e ile ya ba mogwera wa-ka yo a botegago ka nywaga e 50, go fihlela lehung la gagwe ka 1986. Ka 1938, go ile gwa belegwa morwa wa rena a nnoši, e lego Eduard. Eupša ka nako yeo, go ile gwa bonagala go tla latela ntwa e nngwe kua Yuropa. E be e tla kgoma modiro wa rena bjang?

Boema-gare bja Rena bja Bokriste bo Bewa Tekong

Ge Ntwa ya II ya Lefase e be e thoma, Slovakia yeo e ilego ya fetoga naga e ikemetšego, e be e le ka tlase ga tutuetšo ya Nazi. Lega go le bjalo, ga go na kgato e lebanyago ya mmušo yeo e ilego ya tšewa malebana le Dihlatse tša Jehofa e le mokgatlo. Go ba gona, re ile ra swanelwa ke go šoma ka sephiring, gomme dipuku tša rena di ile tša thibelwa. Lega go le bjalo, ka bohlale re ile ra tšwela pele ka mediro ya rena.—Mateo 10:16.

Ge ntwa e be e dutše e gakala, ke ile ka ngwadišwa ntweng ka kgapeletšo, gaešita le ge ke be ke e-na le nywaga ya ka godimo ga e 35. Ka baka la boema-gare bja-ka bja Bokriste, ke ile ka gana go tšea karolo ntweng. (Jesaya 2:2-4) Ka mo go thabišago, pele ga ge balaodi ba dira phetho mabapi le seo ba tlago go se dira ka nna, dithaka tša-ka ka moka di ile tša lokollwa.

Re ile ra lemoga gore go be go le thata kudu go bana babo rena bao ba dulago ditoropong gore ba hwetše dinyakwa tša bophelo go feta rena bao re bego re dula dinaga-magaeng. Re be re nyaka go ba arolela seo re bego re e-na le sona. (2 Ba-Korinthe 8:14) Ka gona, re be re rwala dijo ka moka tšeo re bego re ka di kgona gomme re sepela dikhilomithara tše fetago 500 go phatša naga re lebile Bratislava. Ditlemo tša bogwera bja Bokriste le lerato tšeo re ilego ra di thoma nywageng yeo ya ntwa di ile tša re matlafaletša nywaga e thata yeo e bego e letše ka pele.

Go Hwetša Kgothatšo e Nyakegago

Ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, Slovakia e ile ya fetoga gape karolo ya Czechoslovakia. Go tloga ka 1946 go ya go 1948, dikopano tša selete tša nageng ka bophara tša Dihlatse tša Jehofa di be di swarelwa kua Brno goba kua Prague. Rena bao re tšwago ka bohlabela bja Slovakia re be re sepela ka ditimela tše kgethegilego tšeo di rulaganyeditšwego baemedi ba tšwago dinageng di šele bao ba tlago kopanong. O ka bitša ditimela tše gore ke ditimela tše di opelago, ka ge re be re opela tseleng ka moka.—Ditiro 16:25.

Ke gopola ka mo go kgethegilego kopano ya 1947 kua Brno, moo go bego go e-na le balebeledi ba bararo ba Bakriste bao ba tšwago ntlong-kgolo  ya lefase, go akaretša le Ngwanabo rena Nathan H. Knorr. E le go tsebiša ka polelo ya phatlalatša, bontši bja rena re ile ra sepela gare ga motse o mogolo ka maswao ao a bego a athwa ka pele le ka morago re tsebatša sehlogo. Morwa wa rena Eduard, yo ka nako yeo a bego a e-na le nywaga e senyane feela o be a nyamile kudu ka ge a be a sa hwetša leswao. Ka baka leo, bana babo rena ba ile ba dira maswao a manyenyane e sego feela bakeng sa gagwe eupša le bakeng sa bana ba bangwe ba bantši. Sehlopha se sa bana se ile sa dira modiro o mobotse wa go tsebatša polelo!

Ka February 1948, Makomanisi a ile a thoma go buša. Re ile ra tseba gore go be go ka se tšee nako e telele gore mmušo o tšee kgato ya go thibela bodiredi bja rena. Kopano e ile ya swarelwa kua Prague ka September 1948, gomme re ile ra ba le maikwelo a matla ge re be re dutše re letetše gore go tla ba le thibelo e nngwe dipokanong tša rena tša phatlalatša, ka morago ga nywaga feela e meraro ya tokologo ya go ba le kopano. Pele ga ge re ka tloga kopanong, re ile ra amogela setlamo seo ka boripana se bego se re: “Rena Dihlatse tša Jehofa tšeo di bokanego gotee . . . , re ikemišeditše go oketša tirelo ye e kgotsofatšago ka mo go oketšegilego, gomme ka kgaugelo ya Morena, re tla kgotlelela go ona ka nako e swanetšego le ka nako ya diteko gomme re tsebatše ebangedi ya mmušo wa Modimo ka phišego e kgolo kudu.”

“Manaba a Mmušo”

Dikgweding tše pedi feela ka morago ga kopano ya Prague, maphodisa ao a šomago ka sephiring a ile a fihla a sa letelwa legaeng la Bethele kgaufsi le Prague. A ile a phuruphutša moago, gomme a tšea dipuku le ge e le dife tšeo a bego a ka di hwetša, gomme a golega ditho ka moka tša Bethele le bana babo rena ba bangwe. Eupša dikgolo di be di se tla.

Bošegong bja February 3-4, 1952, ba mokgatlo wa tša tšhireletšo ba ile ba phuruphutša naga gomme ba golega Dihlatse tše fetago 100. Ke be ke le yo mongwe wa tšona. Mo e ka bago ka iri ya boraro mesong, maphodisa a ile a tsoša lapa lešo ka moka. A ile a nkgopela go sepela le ona ntle le gore a nee lebaka le ge e le lefe. Ke be ke bofilwe le go thibja mahlo gotee le ba bangwe ba mmalwa bao ba ilego ba lahlelwa ka morago ga lori. Ke ile ka feleletša ke le kgolegong ya bodula-noši.

Go ile gwa fela kgwedi ka moka go se na motho yo a mpoledišago. Motho feela yo ke bego ke mmona e be e le mohlapetši yo a bego a kgoromeletša dijo tša maemo a tlasana ka lešoba leo le lego mojakong. Ka morago ga moo ke ile ka botšološišwa ke mmotšološiši yo go boletšwego ka yena mathomong. Ka morago ga go mpitša hlodi, o tšwetše pele ka gore: “Bodumedi ke go hloka tsebo. Ga go na Modimo! Re ka se go dumelele gore o fore sehlopha sa rena sa bašomi. O tla fegwa goba o tla hwela kgolegong. Le gona ge e ba Modimo wa gago a be a ka tla mo, le yena re be re tla mmolaya!”

Ka ge balaodi ba be ba tseba gore ga go na molao wo ka go lebanya o thibelago mediro ya rena ya Bokriste, ba ile ba nyaka go seka-seka lefsa mediro ya rena e le gore e swanele melao yeo e lego gona ka go re swantšha le “manaba a Mmušo” le dihlodi tša batšwa-ntle. E le gore ba dire seo, ba ile ba nyaka go senya boikemišetšo bja rena le go dira gore re dire seo go thwego ke go dumelelana le ditatofatšo tša maaka. Ka morago ga go botšološišwa bošegong bjoo, ga se ka dumelelwa go robala. Ka morago ga diiri tše mmalwa, ke ile ka botšološišwa gape. Mo nakong ye, mmotšološiši o be a nyaka gore ke saene pampiri yeo e bego e balega ka gore: “Nna ke le lenaba la Mmušo wa Batho wa Czechoslovakia ga se ka kopanela gotee le [polase yeo e bego e laolwa ke sehlopha] ka gobane ke be ke emetše ma-Amerika.” Ge ke be ke gana go saenela maaka a bjalo, ke ile ka išwa seleng ya go kgopamolla mekgwa.

 Ke ile ka ganetšwa go robala, go patlama goba gaešita le go dula fase. Selo feela seo ke bego nka se dira e be e le go ema goba go sepela-sepela. Ge ke be ke lapile, ke ile ka patlama lebatong la khonkhoriti. Ke moka bahlapetši ba ile ba mpušetša ofising ya mmotšološiši. Mmotšološiši o ile a mpotšiša gore: “Na o tla saena gona bjale.” Ge ke be ke gana gape, o ile a mpetha mo sefahlegong. Ke ile ka thoma go tšwa madi. Ke moka o ile a goeletša bahlapetši a befetšwe a re: “O nyaka go ipolaya. Mmeeng leihlo e le gore a se ipolaye!” Ke ile ka bušetšwa morago kgolegong ya bodula-noši. Ka dikgwedi tše tshela, makatika a a go botšološišwa a ile a boeletšwa ka makga a mmalwa. Ga go na tlaišo ya boikgopolelo goba diteko le ge e le dife tšeo di bego di ka ntira gore ke dumele gore ke be ke le lenaba la Mmušo tšeo di bego di ka fokodiša phetho ya-ka ya go dula ke botegela Jehofa.

Kgwedi pele ga moo, ke ile ka swanelwa ke go ya tshekong, mmotšološiši o ile a tla a e-tšwa Prague gomme a botšološiša yo mongwe le yo mongwe wa sehlopha sa bana babo rena ba 12. O ile a mpotšiša gore: “O tla dira’ng ge dihlopha tša ka Bodikela di ka hlasela naga ya rena?” “Seo ke se dirilego ge batho ba naga ye gotee le Hitler ba be ba hlasela USSR. Ga se ka lwa le bona ka nako yeo, le gona nka se lwe mo nakong ye ka gobane ke Mokriste le gona ga ke tšee lehlakore.” Ke moka o ile a mpotša gore: “Re ka se kgotlelele Dihlatse tša Jehofa. Re nyaka mašole ao a tlago go re šireletša ge e ba dihlopha tša ka Bodikela di ka re hlasela, le gona re nyaka mašole gore a lokolle sehlopha sa rena sa bašomi ka Bodikela.”

Ka July 24, 1953, re ile ra išwa kgorong ya tsheko. Ka o tee ka o tee wa rena re le ba 12, re ile ra biletšwa pele ga sehlopha sa baahlodi. Re ile ra hwetša sebaka sa go nea bohlatse mabapi le tumelo ya rena. Ka morago ga go arabela ga rena ditatofatšong tša maaka tšeo re bego re pharwa ka tšona, ramolao wa kgoro ya tsheko o ile a emelela gomme a bolela gore: “Ke bile mo kgorong ya tsheko ka makga a mantši. Gantši, go ba le go ipolela mo gontši, go itshola gaešita le dillo. Eupša banna ba ba tla tloga mo ba le matla go feta ge ba be ba fihla mo.” Ka morago, ka moka ga rena ba 12 re ile ra pharwa ka molato wa go fetogela Mmušo. Ke ile ka ahlolelwa nywaga e meraro gomme ka tšeelwa dithoto ka moka tša newa Mmušo.

Nywaga ya Botšofadi ga se ya ka ya Nthibela

Ka morago ga go boa gae, ke be ke sa dutše ke beilwe leihlo ke maphodisa ao a šomago ka sephiring. Go sa šetšwe seo, ke ile ka tsošološa mediro ya-ka ya pušo ya Modimo gomme ke ile ka newa boikarabelo bja go okamela dilo tša moya phuthegong ya gabo rena. Gaešita le ge re be re dumeletšwe go dula ka ntlong ya rena yeo e bego e thopilwe, e ile ya bušetšwa go rena ka molao ka morago ga nywaga e 40 feela, ka morago ga go wa ga Bokomanisi.

Phihlelo ya-ka kgolegong e be e se ya mafelelo lapeng la-ka. Ke dutše gae nywaga e meraro feela gomme Eduard a ngwadišwa ka kgapeletšo go tsenela ntwa. Ka baka la letswalo la gagwe leo le tlwaeditšwego ka Beibele, o ile a gana gomme a golegwa. Nywaga ka morago, gaešita le motlogolo wa-ka Peter, o ile a ba le phihlelo e swanago, go sa šetšwe maemo a gagwe a tša maphelo a fokolago.

Ka 1989, mmušo wa Bokomanisi kua Czechoslovakia o ile wa phuhlama. Ke be ke thabile gakaakang ge ka morago ga nywaga-some e mene ya go thibelwa, ke be nka kgona go bolela ka bolokologi ka ntlo le ntlo! (Ditiro 20:20) Ge feela boemo bja-ka bja tša maphelo bo be bo le botse, ke be ke thabela mohuta wo wa tirelo. Ga bjale ka ge ke e-na le nywaga e 98, boemo bja-ka bja tša maphelo ga se bjo bo kgahlišago go swana le kamoo bo bego bo le ka gona pele, eupša ke a thaba gore nka tšwela pele ke nea bohlatse go batho ka dikholofetšo tša Jehofa tše di kgahlišago tša bokamoso.

Nka bala batho ba 12 ba dinaga tše fapa-fapanego bao ba ilego ba buša toropo ya gešo. Ba be ba akaretša babuša-noši, bapredisente le kgoši. Ga go le o tee wa bona yo a ilego a nea tharollo e swarelelago mabapi le malwetši ao a bego a tshwenya batho nakong ya bobuši bja bona. (Psalme 146:3, 4) Ke leboga Jehofa kudu gore o ile a ntumelela go mo tseba ke sa le yo monyenyane. Ka baka leo, ke ile ka kgona go kwešiša tharollo ya gagwe ka Mmušo wa Mesia gomme ka phema go ba ga lefela ga bophelo bja go se tsebe Modimo. Ke boletše ka mafolofolo ditaba tše kaone-kaone ka nywaga e fetago 75, gomme seo se nneile morero bophelong, kgotsofalo le kholofelo e phadimago ya bophelo bjo bo sa felego lefaseng. Ke sa hloka’ng se sengwe? *

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 26]

Nakwana ka morago ga lenyalo la rena

[Seswantšho go letlakala 26]

Ke e-na le Eduard mathomong a bo-1940

[Seswantšho go letlakala 27]

Go tsebatša kopano kua Brno ka 1947