Kahlolo Ya Jehofa E Tla Tlela Ba Kgopo

“Itokišê xore O lebanê le . . . Modimo wa xaxo.”—AMOSI 4:12.

1, 2. Ke ka baka la’ng re ka kgonthišega gore Modimo o tla fediša bokgopo?

NA Jehofa o tla ka a fediša bokgopo le tlaišego lefaseng le? Mathomong a lekgolo la bo-21 la nywaga, potšišo yeo e ile ya ba e swanetšego kudu go feta le ge e le neng pele. Go bonagala eka kae le kae mo re lebelelago gona, re bona bohlatse bja go swarana gampe ga batho. Re hlologetše kudu gakaakang go bona lefase leo le se nago bošoro, botšhošetši le kgobogo!

² Ditaba tše dibotse ke tša gore re ka ba le kholofelo e feletšego ya gore Jehofa o tla fediša bokgopo. Dika tša Modimo di kgonthišetša gore o tla gata mogato malebana le ba kgopo. Jehofa o lokile e bile o na le toka. Go Psalme 33:5 (NW), Lentšu la gagwe le re botša gore: “Ke morati wa go loka le toka.” Mopsalme yo mongwe o re: “[Jehofa] ó hloile ba ba rataxo bosenyi.” (Psalme 11:5) Ke therešo gore Jehofa e lego Modimo yo matla ohle, yo a ratago go loka le toka, a ka se kgotlelele ka mo go sa felego seo a se hloilego.

3. Ke’ng seo se tlago go gatelelwa ge re dutše re ahla-ahla boporofeta bja Amosi ka mo go tšwelago pele?

³ Nagana ka lebaka le lengwe leo ka lona re ka kgodišegago gore Jehofa o tla fediša bokgopo. Pego ya ditirišano tša gagwe tša nakong e fetilego e kgonthišetša se. Mehlala e lemogegago ya kamoo Jehofa a ilego a dirišana ka gona le ba kgopo e hwetšwa ka pukung ya Beibele ya Amosi. Go ahla-ahlwa mo go tšwelago pele ga boporofeta bja Amosi go tla gatelela dilo tše tharo tša mabapi le kahlolo ya Modimo. Sa pele, ke e swanetšego ka mehla. Sa bobedi, ga e phemege. Gomme sa boraro, e a kgetha, ka gobane Jehofa o phetha kahlolo ya gagwe go ba babe eupša batho bao ba itsholago le bao ba sekametšego go lokeng o ba bontšha kgaugelo.—Ba-Roma 9:17-26.

Kahlolo ya Modimo ke e Swanetšego ka Mehla

4. Jehofa o ile a roma Amosi kae, gomme ka morero ofe?

⁴ Mehleng ya Amosi, ba-Isiraele ba be ba šetše ba arotšwe ka mebušo e mebedi. Go be go e na le mmušo wa ka borwa wa meloko e mebedi wa Juda. O mongwe e le mmušo wa ka leboa wa meloko e lesome wa Isiraele. Jehofa o ile a roma Amosi gore a yo hlankela e le moporofeta, a mo roma go tšwa motseng wa gabo wa Juda go ya Isiraele. Amosi o be a tla dirišwa ke Modimo gore a tsebatše kahlolo ya Gagwe moo.

5. Amosi o ile a tsebatša boporofeta bja gagwe bja mathomo malebana le ditšhaba dife, gomme ke lebaka lefe le lengwe leo ka lona di bego di swanelwa ke kahlolo ya Modimo e šoro?

⁵ Amosi ga se a ka a thoma modiro wa gagwe ka go tsebatša kahlolo ya Jehofa malebana le mmušo o gobogilego wa ka leboa wa Isiraele. Go e na le moo, o ile a thoma ka go tsebatša  kahlolo ya Modimo e šoro malebana le ditšhaba tše tshelelago tšeo di bego di agišane le Isiraele. Ditšhaba tše e be e le Siria, Filisita, Tiro, Edomo, Amoni le Moaba. Eupša na ruri ditšhaba tšeo di be di swanelwa ke go lebeletšana le kahlolo ya Modimo e šoro? Go bjalo e le ka kgonthe. Lebaka le lengwe ke gore e be e le manaba a kgonthe a batho ba Jehofa.

6. Ke ka baka la’ng Modimo a be a tla tliša masetlapelo go Siria, Filisita le Tiro?

⁶ Ka mohlala, Jehofa o sola Siria ‘ka baka la go gataka ga yona Gileada.’ (Amosi 1:3) Ba-Siria ba be ba tšere naga ya Gileada—e lego tikologo ya Isiraele ya ka bohlabela bja Noka ya Jorodane—gomme ba gobatša batho ba Modimo o šoro lefelong leo. Go thwe’ng ka Filisita le Tiro? Ba-Filisita ba be ba e-na le molato wa go tšea ba-Isiraele ba mathopša goba makgoba le go ba rekišetša ba-Edomo, gomme ba-Isiraele ba bangwe ba ile ba ba ka tlase ga taolo ya babapatši ba makgoba ba Tiro. (Amosi 1:6, 9) Akanya ka seo—go rekiša batho ba Modimo gore e be makgoba! Ga go makatše ge Jehofa a be a tla tliša masetlapelo go Siria, Filisita le Tiro.

7. Edomo, Amoni le Moaba di be di swana le Isiraele ka’ng, eupša di ile tša swara ba-Isiraele bjang?

⁷ Edomo, Amoni le Moaba di be di na le selo seo di swanago ka sona e bile gape di swana le Isiraele. Ditšhaba tše ka boraro bja tšona di be di tswalana le ba-Isiraele. Ba-Edomo ba be ba e-tšwa go Aborahama ka ngwanabo Jakobo wa lefahla, Esau. Ka gona, ka kgopolo e itšego e be e le barwarre ba Isiraele. Ba-Amoni le ba-Moaba e be e le ditlogolwana tša Lota, motlogolo wa Aborahama. Eupša na Edomo, Amoni le Moaba di ile tša swara metswalo ya tšona ya ba-Isiraele ka tsela ya borwarre? Le gatee! Edomo ka go hloka kgaugelo e ile ya diriša tšhoša malebana le “bana babô,” gomme ba-Amoni e be e tloga e le ba šoro tseleng ya bona ya go swara makgoba a ba-Isiraele. (Amosi 1:11, 13) Gaešita le ge Amosi a sa bolele ka go lebanya ka tshwaro e mpe ya Moaba bathong ba Modimo, ba-Moaba ba be ba dutše ba ganetša Isiraele ka nako e telele. Kotlo ya ditšhaba tšeo tše tharo tša lešika e be e tla ba e šoro. Jehofa o be a tla di tlišetša tshenyego e šoro.

Kahlolo ya Modimo ga e Phemege

8. Ke ka baka la’ng dikahlolo tša Modimo malebana le ditšhaba tše tshelelago tšeo di agišanego le Isiraele di be di sa phemege?

⁸ Go molaleng gore ditšhaba tše tshelelago tšeo go boletšwego ka tšona pejana boporofeteng bja Amosi di be di swanelwa ke kahlolo ya Modimo e šoro. Go feta moo, go be go se na kamoo di bego di ka e phema ka gona. Go thoma go Amosi kgaolo 1, temana 3 le go tšwela pele go fihla go kgaolo 2, temana 1, Jehofa o bolela ka makga a tshelelago gore: “Nka se kê ka lesa xo ôtla.” Ka go dumelelana le lentšu la gagwe, ga se a ka a lesa go phetha kahlolo ya gagwe malebana  le ditšhaba tšeo. Histori e hlatsela gore mafelelong se sengwe le se sengwe sa tšona se ile sa lebeletšana le masetlapelo. Ee, bonyenyane tše nne tša tšona—e lego Filisita, Moaba, Amoni le Edomo—mafelelong di ile tša se sa hlwa di e-ba gona!

9. Badudi ba Juda ba be ba swanelwa ke’ng, gomme ka baka la’ng?

⁹ Boporofeta bja Amosi ka morago bo lebiša tlhokomelo go setšhaba sa bošupa—tikologo ya gabo ya Juda. Batheetši ba gagwe ka mmušong wa ka leboa wa Isiraele ba ka ba ba ile ba makatšwa ke go kwa Amosi a tsebatša kahlolo malebana le mmušo wa Juda. Ke ka baka la’ng badudi ba Juda ba be ba swanelwa ke kahlolo e šoro? Amosi 2:4 (PK) e re: “Ka gobane ba lahlile molao wa Jehofa.” Jehofa ga se a ka a tšea gabohwefo go nyatšwa mo go bjalo ga Molao wa gagwe ka boomo. Go ya ka Amosi 2:5, o ile a bolela e sa le pele gore: “Kwa Juda ke tlo iša mollô wo o tl’o xo thšuma nywakô ya mošate wa Jerusalêma.”

10. Ke ka baka la’ng Juda e be e ka se kgone go phema masetlapelo?

¹⁰ Juda e sa botegego e be e ka se kgone go phema masetlapelo ao a tlago. Ka lekga la bošupa, Jehofa o ile a bolela gore: “Nka se kê ka lesa xo ôtla.” (Amosi 2:4) Juda e ile ya hwetša kotlo yeo go bego go boletšwe ka yona e sa le pele ge e be e senywa ke ba-Babele ka 607 B.C.E. Le gona mo, re kgona go bona gore ba kgopo ba ka se kgone go phema kahlolo ya Modimo.

11-13. Amosi o ile a porofeta kudu malebana le setšhaba sefe, gomme ke kgateletšo ya mohuta ofe yeo e bego e le moo?

¹¹ Moporofeta Amosi o be a sa tšwa go tsebatša kahlolo ya Jehofa go ditšhaba tše šupago. Lega go le bjalo, motho le ge e le ofe yo a bego a nagana gore o feditše go porofeta, o be a fošitše. Amosi o be a se kgaufsi le go fetša! Ge e le gabotse, o be a rometšwe go tsebatša molaetša wa kahlolo e šoro malebana le mmušo wa ka leboa wa Isiraele. Le gona, Isiraele e be e swanelwa ke kahlolo ya Modimo e šoro ka gobane go senyega ga setšhaba se boitshwarong le moyeng e be e le mo go šiišago.

¹² Go porofeta ga Amosi go ile gwa pepentšha kgateletšo yeo e bego e šetše e tlwaelegile mmušong wa Isiraele. Mabapi le se, Amosi 2:6, 7 (PK) e balega ka gore: “Go bolela bjalo Jehofa, o re: Ka baka la masenyi a mararo le ge e le a mane a Isiraele, nka se ke ka šatoga; ka gobane ba reka silifera ka ba ba lokilego, le ka modiitšana ba reka dieta. Ba nyaka ge hlogo ya mohumanegi e tšhelwa lerole la lefase; ba kgopamiša tsela ya mmotlana.”

¹³ Baloki ba be ba rekišwa ‘ka silifera ya lešidi,’ mohlomongwe se se bolela gore baahlodi bao ba bego ba amogela silifera e le letsogo-le-kobong ba be ba nea kahlolo go ba se nago molato. Baadimi ba be ba rekiša modiitšana bokgobeng ka theko ya “diêta,” mohlomongwe bakeng sa go lefa molato o monyenyane. Banna bao ba se  nago kgaugelo ba be ba ‘tšhela lerole’ hlogong ya mohumanegi, goba ba fišegela go gateletša “mmotlana” go fihla boemong bja gore badiidi ba ba be ba tšhela lerole dihlogong tša bona ka noši, e le go bontšha go gateletšega, go nyama goba go nyatšega. Kgobogo e be e atile mo e lego gore “motho yo boló” o be a ka se kgone go holofela go hwetša toka le ge e le efe.

14. Ke bomang bao ba bego ba swarwa gampe mmušong wa meloko e lesome wa Isiraele?

¹⁴ Ela hloko gore ke bomang bao ba bego ba swarwa gampe. E be e le badudi ba naga bao e lego baloki, badiitšana, bahumanegi le babotlana. Kgwerano ya Molao ya Jehofa le ba-Isiraele e be e nyaka gore go bontšhwe kwelobohloko go bao ba tlaišegago le bao ba hlokago. Lega go le bjalo, go batho ba bjalo ba tikologong ya mmušo wa meloko e lesome wa Isiraele, maemo e be e le a mabe kudu.

“Itokišê Xore O Lebanê le . . . Modimo wa Xaxo”

15, 16. (a) Ke ka baka la’ng ba-Isiraele ba ile ba lemošwa gore ba ‘itokišetše go lebana le Modimo wa bona’? (b) Amosi 9:1, 2 e bontšha bjang gore ba kgopo ba ka se kgone go phema go phethwa ga kahlolo ya Modimo? (c) Mmušo wa meloko e lesome wa Isiraele o diragaletšwe ke’ng ka 740 B.C.E.?

¹⁵ Ka ge boitshwaro bjo bo gobogilego le dibe tše dingwe e be e le tšeo di atilego Isiraeleng, e be e le lebaka le le kwagalago go moporofeta Amosi gore a lemoše setšhaba sa marabele gore: “Itokišê xore O lebanê le . . . Modimo wa xaxo.” (Amosi 4:12) Isiraele e sa botegego e be e ka se kgone go phema go phethwa ga kahlolo yeo e bego e batamela ya Modimo ka gobane ka lekga la seswai, Jehofa o tsebaditše gore: “Nka se kê ka lesa xo ôtla.” (Amosi 2:6) Ge e le mabapi le ba kgopo bao ba bego ba ka leka go iphihla, Modimo o itše: “Xo [ka] se thšabê le o tee, xo [ka] se bê le [e] a phônyôkxaxo. Le xe ba ka theoxêla kwa bo-dula-bahu, le xôna-kua ’atla sa-ka se tlo ya sa ba nthša xôna. Le xe ba ka rotoxêla kwa lexodimong, ke tlo ba fološa.”—Amosi 9:1, 2.

¹⁶ Ba kgopo ba be ba ka se kgone go phema go phethwa ga kahlolo ya Jehofa yeo e bego e ba tlela, ka go epa gore ba tsene “bo-dula-bahu,” e lego seo se swantšhetšago maiteko a go iphihla dikarolong tša ka tlase-tlase tša lefase. E bile ba ka se kgone go phema kahlolo ya Modimo ka go rotogela “kwa lexodimong,” ke gore, go leka go hwetša botšhabelo dithabeng tše telele. Temošo ya Jehofa e be e kwagala: Ga go lefelo la go iphihla leo a ka se kgonego go le fihlelela. Toka ya Modimo e be e nyaka gore mmušo wa Isiraele o ikarabele bakeng sa ditiro tša wona tše kgopo. Gomme nako yeo e ile ya fihla. Ka 740 B.C.E.—mo e ka bago nywaga e 60 ka morago ga ge Amosi a begile boporofeta bja gagwe—mmušo wa Isiraele o ile wa fenywa ke ba-Asiria.

Kahlolo ya Modimo e a Kgetha

17, 18. Amosi kgaolo 9 e re botša’ng ka kgaugelo ya Modimo?

¹⁷ Boporofeta bja Amosi bo re thušitše go bona gore kahlolo ya Modimo ke e swanetšego ka mehla e bile ke e sa phemegego. Eupša puku ya Amosi gape e bontšha gore kahlolo ya Jehofa ke e kgethago. Modimo a ka hwetša ba kgopo kae le kae moo ba iphihlilego gona gomme a ba ahlola. Le gona a ka kgona go hwetša bao ba itsholago le ba lokilego—bao a kgethago go ba bontšha kgaugelo. Se se hlaloswa gabotse kgaolong ya mafelelo ya puku ya Amosi.

¹⁸ Go ya ka Amosi kgaolo 9, temana 8, Jehofa o itše: “Xe e le moloko wa Jakobo nka se o fedišetše ruri.” Go etša ge go boletšwe go ditemana 13 go ya go 15, Jehofa o ile a holofetša gore o  tla ‘goroša mathopša’ a batho ba gagwe. A be a tla bontšhwa kgaugelo gomme a be a tla thabela tšhireletšego le katlego. Jehofa o holofeditše gore: ‘Molemi o tlo gahlana le mmuni.’ Akanya ka seo—puno e ntši kudu mo e lego gore karolo e nngwe ya yona e be e tla ba e sešo ya kgoboketšwa ge go fihla nako e latelago ya go lema le ya go bjala!

19. Go diregile’ng ka mašaledi a Isiraele le Juda?

¹⁹ Go ka bolelwa gore kahlolo ya Jehofa malebana le ba kgopo bobedi kua Juda le Isiraele e be e le e kgethago ka kgopolo ya gore bao ba itsholago le bao ba sekametšego go lokeng ba be ba bontšhwa kgaugelo. E le go phethagatša boporofeta bjo bja tsošološo bjo bo begilwego go Amosi kgaolo 9, mašaledi ao a itsholago a Isiraele le Juda a ile a boa bothopša bja Babele ka 537 B.C.E. Ka ge a be a boetše nageng ya gabo ona e rategago, a ile a tsošološa borapedi bjo bo sekilego. A ile a ba a aga dintlo tša ona lefsa, a lema dirapa tša merara le go bjala dirapana a šireletšegile.

Kahlolo ya Jehofa e Šoro e tla tla!

20. Go ahla-ahla ga rena melaetša ya kahlolo yeo e tsebaditšwego ke Amosi go swanetše go re kgonthišetša’ng?

²⁰ Go ahla-ahla ga rena melaetša ya kahlolo ya Modimo yeo e tsebaditšwego ke Amosi go swanetše go re kgonthišetša gore Jehofa o tla fediša bokgopo mehleng ya rena. Ke ka baka la’ng re ka dumela se? Sa pele, mehlala ye ya ditirišano tša Modimo le ba kgopo tša nakong e fetilego e bontšha kamoo a tlago go gata mogato ka gona mehleng ya rena. Sa bobedi, go phethwa ga kahlolo ya Modimo mmušong wa Isiraele wa bohlanogi go kgonthišetša gore Modimo o tla fediša Bojakane, e lego karolo e kgolo ya “motse o moxolo wa Babele,” mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka.—Kutollo 18:2.

21. Ke ka baka la’ng Bojakane bo swanelwa ke kahlolo ya Modimo e šoro?

²¹ Ga go na lebaka la go belaela gore Bojakane bo swanelwa ke kahlolo ya Modimo e šoro. Boemo bja bjona bjo bobe bja bodumedi le bja boitshwaro bo molaleng kudu. Kahlolo ya Jehofa malebana le Bojakane—le lefase ka moka la Sathane—ke e swanetšego. Le gona ga e phemege, ka gobane ge nako ya kahlolo e fihla, mantšu a Amosi kgaolo 9, temana 1, a tla šoma: “Xo [ka] se thšabê le o tee, xo [ka] se bê le [yo] a phônyôkxaxo.” Ee, go sa šetšwe moo ba kgopo ba ka iphihlago gona, Jehofa o tla ba hwetša.

22. Ke dintlha dife tša mabapi le kahlolo ya Modimo tšeo di bolelwago ka mo go kwagalago go 2 Ba-Thesalonika 1:6-8?

²² Kahlolo ya Modimo ke e swanetšego ka mehla, ke e sa phemegego gomme ke e kgethago. Se se ka bonwa mantšung a moapostola Paulo a rego: “Se se loketšexo Modimo ké xe ba ba Le hlokofatšaxo a tlo ba bušetša thlokofatšô. ’Me lena ba le hlokofatšwaxo le rena ó tlo re lapološa mohla wa kutollô ya Morêna Jesu xe a e-tšwa lexodimong à na le Barongwa ba xaxwe ba matla. Ba ba sa tsebexo Modimo, le ba ba sa kwexo Ebangedi ya Mong wa rena Jesu Kriste, ó tlo ba lefetša ka dikxabo tša mollô.” (2 Ba-Thesalonika 1:6-8) “Se se loketšexo Modimo” ke go lefetša bao ba swanetšwego ke kahlolo e šoro ka ge ba hlokofatša batlotšwa ba gagwe. Kahlolo yeo e ka se phemege, ka gobane ba kgopo ba ka se ke ba phonyokga ‘kutollo ya Jesu ge yena le barongwa ba gagwe ba matla ba e-tla ka dikgabo tša mollo.’ Kahlolo ya Modimo gape e tla ba e kgethago ka kgopolo ya gore Jesu o tla lefetša “ba ba sa tsebexo Modimo, le ba ba sa kwexo Ebangedi.” Le gona go phethwa ga kahlolo ya Modimo go tla tliša khomotšo go bao ba boifago Modimo bao ba hlokofatšwago.

Kholofelo go Baloki

23. Ke kholofelo le khomotšo efe yeo e ka hwetšwago ka pukung ya Amosi?

²³ Boporofeta bja Amosi bo na le molaetša o kgahlišago wa kholofelo le khomotšo go batho bao ba sekametšego go lokeng. Go etša ge go boletšwe e sa le pele ka pukung ya Amosi, Jehofa ga se a ka a fedišetša ruri batho ba gagwe ba mehleng ya bogologolo. Mafelelong o ile a kgoboketša mathopša a Isiraele le Juda, a a bušetša nageng ya gabo ona a ba a a šegofatša ka tšhireletšego e kgolo le katlego. Seo se bolela’ng bakeng sa mehla ya rena? Se re kgonthišetša gore nakong ya ge Jehofa a phetha kahlolo ya gagwe,  o tla hwetša ba kgopo gohle moo ba iphihlago gona gomme o tla tsoma bao ba swanelwago ke kgaugelo ya gagwe, go sa šetšwe moo ba ka bago ba dula gona lefaseng le.

24. Bahlanka ba Jehofa ba mehleng yeno ba šegofaditšwe ka ditsela dife?

²⁴ Ge re dutše re letile gore Jehofa a tliše kahlolo ya gagwe go ba kgopo, re thabela’ng bjalo ka bahlanka ba gagwe ba botegago? Ee, Jehofa o re šegofatša ka katlego e kgolo ya moya! Re thabela tshepedišo ya borapedi yeo e sa šilafatšwago ke maaka le go kgopamišwa ga therešo yeo e tšwago dithutong tša Bojakane tša maaka. Jehofa o bile o re šegofaditše ka motlalo wa dijo tša moya. Eupša, gopola gore ditšhegofatšo tše tše di humilego tšeo di tšwago go Jehofa di re rweša boikarabelo bjo bogolo. Modimo o lebeletše gore re lemoše ba bangwe ka kahlolo e tlago. Re nyaka go dira sohle seo re ka se kgonago gore re hwetše bao ba “hlaoletšwexo bophelô byo bo sa felexo.” (Ditiro 13:48) Ee, re nyaka go thuša ba bantši ka mo go ka kgonegago gore ba holwe ke katlego ya moya yeo re e thabelago mo nakong ye. Le gona re nyaka gore le bona ba phologe go phethwa mo go batamelago ga kahlolo ya Modimo malebana le ba kgopo. Go ba gona, e le gore re thabele ditšhegofatšo tše, re swanetše go ba le boemo bjo bo swanetšego bja pelo. Se le sona se gateletšwe boporofeteng bja Amosi, go etša ge re tla bona sehlogong se se latelago.

[Dipotšišo tša Thuto]

[Caption on page 17]

Mmušo wa Isiraele ga se wa ka wa phema kahlolo ya Modimo

[Caption on page 18]

Ka 537 B.C.E., mašaledi a Isiraele le Juda a ile a boa bothopšeng bja Babele

O tla Araba Bjang?

• Boporofeta bja Amosi bo bontšha bjang gore dikahlolo tša Jehofa tše šoro ke tše di swanetšego ka mehla?

• Amosi o nea bohlatse bofe bjo bo bontšhago gore kahlolo ya Modimo ke e sa phemegego?

• Puku ya Amosi e bontšha bjang gore go phethwa ga kahlolo ya Modimo ke mo go kgethago?