Phihlelo

Go Bota Tlhokomelo ya Jehofa e Lerato

KA GE GO ANEGA ANNA DENZ TURPIN

Mma o ile a bolela ka go hlaboša a le gare a myemyela gore: “O rata go botšiša!” Ge ke be ke sa le ngwanenyana, ke be ke hlasela batswadi ba-ka ka dipotšišo. Eupša Tate le Mma ga se ba ka ba nkgalemelela go nyaka go tseba ga-ka ge ke be ke sa le ngwana. Go e na le moo, ba ile ba nthuta go nea mabaka le go itirela diphetho tše di theilwego letswalong le le tlwaeditšwego ka Beibele. Ruri tlwaetšo e bjalo e bile ya bohlokwa kudu! Ka letšatši le lengwe ge ke be ke e-na le nywaga e 14, ma-Nazi a ile a nkgaoganya le batswadi ba-ka ba ba rategago, gomme ka se sa ba bona gape.

TATE, Oskar Denz le mma, Anna Maria, ba be ba dula kua Lörrach, e lego motse wa Jeremane wo o lego kgaufsi le mollwane wa Switzerland. Ge e be e sa le bafsa, ba be ba fišegela dipolitiki gomme ba be ba tsebja e bile ba hlompšha ke batho setšhabeng. Eupša ka 1922, nakwana ka morago ga ge ba nyalane, batswadi ba-ka ba ile ba fetoša pono ya bona ka dipolitiki le dipakane tša bona bophelong. Mma o ile a thoma go ithuta Beibele le Barutwana ba Beibele, go etša ge Dihlatse tša Jehofa di be di bitšwa bjalo ka nako yeo, gomme o ile a thabišwa ke go ithuta gore Mmušo wa Modimo o tla tliša khutšo lefaseng. Go se go ye kae tate o ile a tlatša mma go ithuteng Beibele, gomme ba ile ba thoma go ba gona dibokeng tša Barutwana ba Beibele. Tate o ile a ba a nea mma puku ya go ithuta Beibele ya The Harp of God Keresemoseng ya ngwaga woo. Ke le ngwana a nnoši ka gae, ke belegwe ka March 25, 1923.

Ke gopola dilo tše dintši tše di kgahlišago gakaakang ka bophelo bja lapa lešo—go namela ga rena thaba e lapološago ya Black Forest le ge mma a be a nthuta mediro  ya ka gae! Ke sa dutše ke gopola ge mma a be a eme ka khitšhing a nthuta go apea. Sa bohlokwa kudu ke gore batswadi ba-ka ba nthutile go rata le go bota Jehofa Modimo.

Phuthego ya gešo e be e e-na le bagoeledi ba Mmušo ba ka bago 40 ba mafolofolo. Batswadi ba-ka ba be ba e-na le bokgoni bjo bo kgethegilego bja go bula dibaka tša go bolela ka Mmušo. Ka baka la mediro ya bona ya nakong e fetilego setšhabeng, ba be ba ikwa ba lokologile ge ba e-na le batho ba bangwe, gomme batho ba be ba ba amogela ka matsogo a mabedi. Ge ke be ke e-na le nywaga e šupago, le nna ke be ke nyaka go dira boboledi ka ntlo le ntlo. Letšatšing la-ka la mathomo, yo ke bego ke sepela le yena o ile a nnea dipuku tše mmalwa, a mpontšha ntlo, gomme a bolela feela gore, “Sepela o yo bona ge e ba ba di rata.” Ka 1931, re ile ra ya kopanong ya Barutwana ba Beibele kua Basel, Switzerland. Batswadi ba-ka ba ile ba kolobetšwa moo.

Go Tloga Khuduegong go ya Kgateletšong

Jeremane e be e tletše ka khuduego e kgolo mehleng yeo, gomme dihlopha tše di fapa-fapanego tša dipolitiki di be di e-lwa o šoro ditarateng. Bošegong bjo bongwe, ke ile ka tsošwa ke mokgoši wo o bego o hlabilwe ka ntlong ya baagišani. Bašemane ba babedi bao ba lego mahlalagading ba ile ba bolaya morwarrago bona ka foroko e kgolo ka gobane ba be ba sa dumelelane le dipono tša gagwe tša dipolitiki. Bonaba malebana le ba-Juda bo ile bja golela godimo kudu. Kua sekolong, ngwanenyana yo mongwe o ile a swanelwa ke go itulela a le noši thokwana e le feela ka gobane e be e le mo-Juda. Ke ile ka mo kwela bohloko kudu, ke sa tsebe gore le nna go se go ye kae ke be ke tla ikwela kamoo go furalelwa go lego ka gona.

Adolf Hitler e bile tona-kgolo ya Jeremane ka January 30, 1933. Meagong e ka bago e mebedi go tloga mo re bego re le gona, re ile ra bogela ma-Nazi ge a be a emiša folaga ya Nazi go dikologa holo ya motse e le go bontšha phenyo. Kua sekolong, morutiši wa rena yo a fišegago o ile a re ruta go dumediša ka gore “Heil Hitler!” Thapameng yeo, ke ile ka botša tate ka tumedišo yeo. O ile a tshwenyega. O ile a re: “Ga ke e rate. ‘Heil’ e bolela gore phološo. Ge e ba re be re swanetše go bolela gore ‘Heil Hitler,’ go be go tla ra gore re bolela gore phološo e tšwa go yena e sego go Jehofa. Ga ke nagane gore e swanetše, eupša itirele phetho mabapi le seo o swanetšego go se dira.”

Bao ke tsenago le bona sekolo ba ile ba thoma go ntebelela ke le learogi ka gobane ke ile ka phetha ka go se bontšhe tlhompho go Hitler. Bašemanyana ba bangwe ba be ba bile ba mpetha ge barutiši ba be ba sa bone. Mafelelong, ba ile ba se sa hlwa ba ntshwenya, eupša gaešita le bagwera ba-ka ba ile ba mpotša gore bo-tatago bona ba ba ganetša  go bapala le nna. Ba be ba re ke motho yo kotsi kudu.

Dikgwedi tše pedi ka morago ga ge ma-Nazi a thomile go buša Jeremane, a ile a thibela Dihlatse tša Jehofa a re ke batho ba kotsi Nageng. Mašole a šoro a ile a tswalela Bethele ya kua Magdeburg gomme a thibela diboka tša rena. Eupša ka baka la ge re be re dula kgaufsi le mollwane, tate o ile a re hweletša ditumelelo tša go tshela mollwane go ya Basel, moo re bego re e-ba gona dibokeng tša Sontaga. O be a bolela gantši gore o duma eka bana babo rena ba kua Jeremane ba ka hwetša dijo tše bjalo tša moya e le go ba thuša go lebeletšana le bokamoso ka sebete.

Go Sepela Mafelong a Kotsi

Ka morago ga go tswalelwa ga Bethele ya kua Magdeburg, Julius Riffel yo e bego e le mošomi moo o ile a tla Lörrach, e lego motse wa gabo, bakeng sa go tla go rulaganya modiro wa ka sephiring wa boboledi. Di tloga fase, tate o ile a ikemišetša go thuša. O ile a kgopela nna le mma gore re dule fase gomme a hlalosa gore o dumetše go thuša go tliša dipuku tša Beibele Jeremane go tšwa Switzerland. O boletše gore go tla ba kotsi kudu le gore a ka golegwa ka nako le ge e le efe. Ga se a ka a nyaka gore re ikwe re gapeletšega go tšea karolo ka gobane go be go tla ba kotsi le go rena ka mo go swanago. Mma o ile a bolela le semeetseng gore, “Ke tla go thekga.” Ba ile ba ntebelela ka bobedi, gomme le nna ka re, “Le nna ke tla le thekga!”

Mma o ile a loga sekhwama seo se ka lekanago makasine wa Morokami. O be a tsenya dipuku ka sekhwameng gomme a di rokelela ka gare. O ile a dira dipotla tše di sa bonagalego diaparong tša tate le mapanta a mabedi ao ka ona nna le yena re bego re tla kgona go rwala ka bohlale dipuku tše dinyenyane tša go ithuta Beibele. Nako le nako ge re be re atlegile go boa gae le lehumo la rena la ka sephiring, re be re ikwa re imologile gomme re leboga Jehofa. Re be re uta dipuku tše ka phapošing ya rena ya bobolokelo.

Mathomong, ma-Nazi ga se a ka a re belaela le gatee. E bile ga se a ka a re botšiša dipotšišo goba go phuruphutša legae la gešo. Lega go le bjalo, re ile ra phetha ka go ba le mokgwa wa ka sephiring wo re tlago go o diriša go lemoša bana babo rena ba moya ge go ka ba le kotsi—4711, e lego leina la senkgiša-monate se se tumilego. Ge go be go le kotsi go tla ntlong, re be re tla ba lemoša—re diriša nomoro yeo ka tsela e itšego. Le gona, tate o ile a ba botša gore ba lebelele mafasetere a phapoši ya gešo ya bodulo pele ba ka tsena ka ntlong. Ge e ba lefasetere la thoko ya ntsogošo le be le butšwe, le be le bolela gore go na le se se sa sepelego gabotse, gomme ba be ba sa swanela go tsena.

Ka 1936 le 1937, ma-Gestapo a ile a thoma go swara mašaba gomme a ile a lahlela Dihlatse tše dikete dikgolegong le dikampeng tša tshwenyo, moo di ilego tša lebeletšana le tshwaro e šoro le e sehlogo. Ofisi ya lekala kua Bern, Switzerland, e ile ya thoma go kgoboketša dipego, go akaretša le tše dingwe tše di ilego tša romelwa ka sephiring go tšwa dikampeng, gomme ka tšona gwa dirwa puku e bitšwago Kreuzzug gegen das Christentum (Ntwa ya Bodumedi Malebana le Bokriste), e lego go utollwa ga bosenyi bja Nazi. Re ile ra amogela modiro o kotsi kudu wa go rwala dipego tša ka sephiring gomme ra di tshediša mollwane ra di iša Basel. Ge nkabe ma-Nazi a ile a re hwetša re swere dingwalwa tše tšeo di bego di se molaong, re be re tla golegwa  le semeetseng. Ke ile ka sekiša megokgo ge ke be ke bala mabapi le kamoo bana babo rena ba bego ba hlokofatšwa ka gona. Lega go le bjalo, ke be ke sa boife. Ke be ke holofela gore Jehofa le batswadi ba-ka, e lego bagwera ba-ka bao re ntšhanago sa inong, ba be ba tla ntlhokomela.

Ke feditše sekolo ke e-na le nywaga e 14 gomme ke ile ka šoma ke le mongwaledi lebenkeleng la go rekiša ditlabakelo tša go aga. Ka tlwaelo, re be re dira modiro wa rena wa go yo tšea dipuku ka Mokibelo thapama goba Sontaga, ge tate a sa šome. Gantši, re be re e-ya dibekeng tše dingwe le tše dingwe tše pedi. Re be re swana le lapa le lengwe le le lengwe leo le bego le itshepelela mafelelong a beke, gomme ka nywaga e ka bago e mene, bahlapetši ba mellwaneng ga se ba ka ba re emiša goba go leka go re phuruphutša—ke ra gore, ga se ba ka ba dira bjalo go ba go fihla ka letšatši le lengwe ka February 1938.

Go Lemogwa!

Nka se ke ka lebala tsela yeo tate a bego a maketše ka yona ge re be re fihla lefelong leo go lona re bego re tšea dipuku kgaufsi le Basel gomme re bona mokgobo o mogolo wa dipuku tšeo di bego di re letile. Ka baka la ge lapa le lengwe leo le lona le bego le e-ya go yo tšea dipuku le be le swerwe, re ile ra swanela ke go rwala dipuku tše di oketšegilego. Kua mollwaneng, mohlankedi wa lekgetho o ile a re lebelela ka go re belaela gomme a laela gore re phuruphutšwe. Go hwetšeng dipuku, o ile a re iša dikoloing tša maphodisa tše di bego di eme a re šupile ka sethunya. Ge maphodisa a be a tloga le rena, tate o ile a ntshwara seatla ka go tia gomme a ntshebela gore: “O se ke wa ba moeki. O se ke wa bolela leina la motho!” Ke ile ka mo kgonthišetša ka gore, “Nka se ke.” Ge re be re fihla kua Lörrach, ba ile ba sepela le tate wa-ka yo a rategago. Ke mmone la mafelelo ge mojako wa kgolego o be o tswalelwa.

Ma-Gestapo a mane a feditše diiri tše nne a mpotšološiša, a nyaka gore ke a botše maina le diaterese tša Dihlatse tše dingwe. Ge ke be ke gana, mohlankedi yo mongwe o ile a galefa le go ntšhošetša ka gore, “Re na le mekgwa e mengwe ya go dira gore o bolele!” Ga se ka utolla selo. Ke moka ba ile ba bušetša nna le mma ntlong ya gešo, yeo ba ilego ba e phuruphutša la mathomo. Ba ile ba golega mma gomme ba nkiša ga mmamogolo e le gore a ntlhokomele, ba sa lemoge gore le yena e be e le Hlatse. Gaešita le ge ke be ke dumeletšwe go ya mošomong, ma-Gestapo a mane a be a dula ka koloing ye e emišitšwego ka pele ga ntlo e le go diša selo se sengwe le se sengwe se ke se dirago mola lephodisa le lengwe le be le e-ya godimo le fase tsejaneng ya maoto.

Matšatšing a mmalwa ka morago ka nako ya matena, ke ile ka tšwela ka ntle gomme ka bona kgaetšedi wa mofsa a ragela paesekele a ntebile. Ge a dutše a batamela, ke be ke kgona go bona gore o tlo mphošetša pampišana. Ge ke se no e kaba, ke ile ka retologa go bona ge e ba ma-Gestapo a bone seo ke se dirilego. Ke ile ka makatšwa ke gore ka yona nako yeo, ka moka ga ona a be a lebeletše godimo a hwile ka disego!

Lengwalo la kgaetšedi le ile la ntaela gore ke tle gagabo mosegare. Eupša ke ile ka ipotšiša gore nka bea bophelo bja batswadi ba gagwe bjang kotsing ka ge ma-Gestapo a be a mpeile leihlo? Ke ile ka lebelela bašomi ba ma-Gestapo ba bane ka koloing le lephodisa leo le bego le e-ya godimo le fase setarateng. Ke be ke sa tsebe gore ke dire eng, gomme ke ile ka rapelela thušo ya Jehofa go tšwa pelong. Ka ponyo ya leihlo, lephodisa le ile la ya koloing ya ma-Gestapo gomme la bolela le banna bao. Ke moka le ile la namela ka koloing, gomme ba wela tsela!

Ka yona nako yeo, mmamogolo o ile a tšwelela go tšwa ka sekhutlong sa setarata a tla go nna. E be e šetše e le thapama. O ile a bala lengwalo gomme a šišinya gore re swanetše go ya legaeng leo bjalo ka ge go laetšwe, a nagana gore bana babo rena ba ka ba ba rulagantše go nkiša Switzerland. Ge re fihla, lapa le ile la ntsebiša go monna yo ke bego ke sa mo tsebe, e lego Heinrich Reiff. O mpoditše gore o thabetše gore ke ngwegile ke bolokegile le gore o tlile go nthuša go ngwegela Switzerland. O ile a mpha seripa-gare sa iri gore ke kopane le yena sethokgweng.

Bophelo Nageng e Šele

Ke kopane le Ngwanabo rena Reiff ke ela megokgo, ke kwešwa bohloko ke go nagana gore ke tlogela batswadi ba-ka. Dilo tše ka moka di diregile ka pela. Ka morago ga dinako tša go tšhoga, re ile ra tswakana le sehlopha sa baeti gomme ra tshela mollwane wa Switzerland re bolokegile.

Ge ke be ke fihla ofising ya lekala kua Bern, ke ile  ka lemoga gore bana babo rena gona kua ba be ba dirile dithulaganyo tša go ngwega ga-ka. Ka botho, ba ile ba nnea lefelo la bodulo. Ke ile ka šoma khitšhing, e lego mošomo wo ke ilego ka o thabela kudu. Eupša ruri go be go le thata go phela lefelong le šele, ke sa tsebe seo se bego se tla direga ka batswadi ba-ka, bao ka bobedi ba bego ba ahloletšwe nywaga e mebedi kgolegong! Ka dinako tše dingwe, ke be ke aparelwa ke manyami le poifo, gomme ke be ke inotlelela ka phapošing ya go hlapela e le gore ke lle. Eupša ke be ke kgona go ngwalelana le batswadi ba-ka ka mehla, gomme ba ile ba nkgothaletša go dula ke botega ka go se kwanantšhe.

Ka baka la go tutuetšwa ke mohlala wa tumelo wa batswadi ba-ka, ke ile ka neela bophelo bja-ka go Jehofa gomme ka kolobetšwa ka July 25, 1938. Ka morago ga go fetša ngwaga ke le Bethele, ke ile ka ya go šoma Chanélaz, e lego polasa ye e rekilwego ke lekala la Switzerland bakeng sa go nea lapa la Bethele dijo le go nea bana babo rena madulo bao ba tšhabetšego tlaišo.

Ge go ahlolelwa ga batswadi ba-ka kgolegong go be go fela ka 1940, ma-Nazi a ile a bolela gore a tla ba lokolla ge ba ka latola tumelo ya bona. Ba ile ba e kgomarela ka go tia gomme ba išwa dikampeng tša tshwenyo, tate a išwa Dachau gomme mma a išwa Ravensbrück. Maregeng a 1941, mma le Hlatse e nngwe ya mosadi kua kampeng ba ile ba gana go dira modiro wa tirelo ya tša bohlabani. Ba ile ba otlwa ka gore ba eme mo go tonyago ka matšatši a mararo le mašego a ona, moo ka morago ba ilego ba notlelelwa ka diseleng tša lefsifsi gomme ba se newe dijo ka matšatši a 40. Ka morago ga moo ba ile ba bethwa. Mma o hwile ka January 31, 1942, dibekeng tše tharo ka morago ga go bethwa o šoro.

Tate o ile a tlošwa Dachau gomme a išwa Mauthausen kua Austria. Kampeng ye, ma-Nazi a ile a loga leano la go bolaya bagolegwa ka go se ba nee dijo le ka go ba nea modiro o thata kudu. Eupša dikgweding tše tshela ka morago ga ge mma a hwile, ma-Nazi a ile a bolaya tate ka mokgwa o fapanego—ka go dira diteko tša tša kalafo ka yena. Dingaka tša moo kampeng di ile tša fetetša ka boomo bolwetši bja mafahla go batho bao diteko di bego di dirwa go bona. Ka morago ga moo, bagolegwa ba ile ba hlabja pelong ka tšhwaana e nago le mpholo. Pego ya mmušo e bontšha gore tate o bolailwe ke seo go thwego ke go fokola ga pelo. O be a e-na le nywaga e 43. Ke lemogile ka dipolao tše tše sehlogo dikgweding tše mmalwa ka morago. Go gopola batswadi ba-ka ba ba rategago go sa ntlišetša megokgo. Lega go le bjalo, nakong yona yeo e fetilego le gona bjale, ke homotšwa ke go tseba gore tate le mma, bao ba bego ba e-na le kholofelo ya go phela legodimong, ba bolokegile ka diatleng tša Jehofa.

Ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, ke ile ka ba le tokelo ya go ba gona klaseng ya bo-11 ya Sekolo sa Beibele sa Watchtower sa Gilead kua New York. Ruri e be e tloga e le lethabo go tsenelela thutong ya Mangwalo ka dikgwedi tše hlano! Ka morago ga go aloga ka 1948, ke ile ka romelwa Switzerland go yo hlankela ke le moromiwa. Nakwana ka morago ga moo, ke ile ka kopana le James L. Turpin, ngwanabo rena yo a botegago yo a alogilego klaseng ya bohlano ya Gilead. Ge ofisi ya lekala ya mathomo e be e hlongwa kua Turkey, o ile a hlankela e le molebeledi  wa yona. Re ile ra nyalana ka March 1951, kapejana ka morago ga moo re ile ra lemoga gore re tla ba batswadi! Re ile ra hudugela United States gomme ra amogela ngwana wa rena wa mosetsana lefaseng e lego Marlene ka December ngwageng wona woo.

Go theoša le nywaga, nna le Jim re hweditše lethabo le legolo tirelong ya rena ya Mmušo. Ke gopola ka lerato morutwana yo mongwe wa Beibele, mosadi yo mofsa wa mo-China yo a bitšwago Penny, yo a bego a tloga a rata go ithuta Beibele. O ile a kolobetšwa gomme ka morago a nyalana le Guy Pierce, yo ga bjale a hlankelago Sehlopheng se Bušago sa Dihlatse tša Jehofa. Batho ba bjalo ba ba rategago ba ile ba nthuša go thiba sekgoba se se bakilwego ke go lahlegelwa ke batswadi ba-ka.

Mathomong a 2004, bana babo rena ba kua Lörrach, e lego motse wo batswadi ba-ka ba bego ba dula go ona, ba ile ba aga Holo e mpsha ya Mmušo Setarateng sa Stich. Ka go lemoga seo Dihlatse tša Jehofa di se dirilego, lekgotla la motse le ile la phetha ka go bitša setarata se ka leina le lefsa la Denzstraße (Setarata sa Denz) ka go hlompha batswadi ba-ka. Kuranta ya lefelong leo ya Badische Zeitung, ka tlase ga sehlogo se se rego “Ka go Gopola Banyalani ba Bolailwego ba ga Denz: Leina le Lefsa la Setarata,” e boletše gore batswadi ba-ka “ba ile ba bolawa kampeng ya tshwenyo nakong ya Mmušo wa Boraro ka baka la tumelo ya bona.” Ke be ke sa letela gore kgato e bjalo e ka tšewa ke lekgotla la motse eupša phetogo yeo e ile ya nkgothatša kudu.

Tate o be a tlwaetše go bolela gore re swanetše go rulaganyetša pele bjalo ka ge eka Haramagedone e be e ka se tle nakong ya ge re sa dutše re phela eupša re phele bjalo ka ge eka e tla tla gosasa—e lego keletšo e bohlokwa yeo ke ilego ka leka go e diriša ka mehla. Go leka-lekanya kgotlelelo le tebelelo ye re e fagahletšego ga se ka mehla go lego bonolo, kudu-kudu ka ge ga bjale mafelelo a gobatšago a nywaga ya botšofadi a ntira gore ke dule ke itswaleletše ka gae. Lega go le bjalo, ga se ka ka ka belaela kholofetšo ya Jehofa go bahlanka ba gagwe ka moka ba ba botegago, e rego: “Bôʹta Modimo ka pelo ka moka. . . . Ditseleng tša xaxo tšohle tseba Yêna; ké mo Yêna a tl’o xo Xo thulêla tsela.”—Diema 3:5, 6.

[Caption on page 29]

MANTŠU A BOHLOKWA A A NGWADILWEGO NAKONG E FETILEGO

Mosadi yo tšwago motsaneng wo o lego kgojana o ile a etela kua Lörrach ka bo-1980. Ka nako yeo, batho ba kua toropong ba be ba tliša dilo tša bona tše ba sa di nyakego lefelong la batho bohle moo ba bangwe ba bego ba ka lebelela dilong tšeo gomme ba tšea tše ba di ratago. Mosadi yo o ile a hwetša lepokisi le le bego le e-na le ditlabakelo tša go roka gomme a ya le lona gae. Ka morago, o ile a hwetša dinepe tša ngwanenyana yo monyenyane botlaseng bja lepokisi le mangwalo ao a ngwaletšwego ditlabakelong tša go ngwala tša kampeng ya tshwenyo. Mosadi o ile a kgahlegela mangwalo kudu gomme a ipotšiša gore ngwanenyana yo yo monyenyane wa meriri e logilwego e be e le mang.

Letšatšing le lengwe ka 2000, mosadi o ile a bona sehlogo sa kuranta mabapi le pontšho ya histori kua Lörrach. Sehlogo se ile sa hlalosa histori ya Dihlatse tša Jehofa nywageng ya Nazi, go akaretša le lapa lešo. Se be se e-na le diswantšho tša ge ke be ke sa le mofsa wa mahlalagading. Ge a be a bapiša ditaba, mosadi yo o ile a ikgokaganya le raditaba gomme a mmotša ka mangwalo a—mangwalo a 42! Dibekeng tše mmalwa ka morago, a be a le ka diatleng tša-ka. Mangwalong ao, gantši batswadi ba ka ba be ba botšiša mmamogolo ka nna. Go kgomega ka lerato ga bona mabapi le nna ga se gwa ka gwa fela. Go a makatša gore mangwalo a a ile a dula a le gona gomme a tšwelela gape ka morago ga nywaga e fetago 60!

[Diswantšho go letlakala 25]

Lapa lešo le le thabilego le ile la aroganywa ge Hitler a be a thoma go buša

[Mothopo]

Hitler: U.S. Army photo

[Diswantšho go letlakala 26]

1. Ofisi ya kua Magdeburg

2. Ma-Gestapo a ile a swara Dihlatse tše dikete

[Seswantšho go letlakala 28]

Nna le Jim re hweditše lethabo le legolo tirelong ya rena ya Mmušo