Lentšu la Jehofa le a Phela

Dintlha tše Kgolo go tšwa Pukung ya Baahlodi

JEHOFA o arabela bjang ge batho ba gagwe ba mo furalela gomme ba thoma go rapela medimo ya maaka? Go thwe’ng ge e ba ba hlanoga leboelela gomme ba mo kgopela thušo ge feela ba le mathateng? Na Jehofa o a ba thuša gaešita le ge go le bjalo? Puku ya Baahlodi e araba dipotšišo tše le tše dingwe tša bohlokwa. E feditšwe go ngwalwa ke Samuele mo e ka bago ka 1100 B.C.E., gomme e akaretša ditiragalo tša nywaga e ka bago 330—go tloga lehung la Jošua go fihla go beweng ga kgoši ya pele ya Isiraele.

Ka ge e le karolo ya lentšu goba molaetša wa Modimo o matla, puku ya Baahlodi ke ya bohlokwa bjo bogolo go rena. (Ba-Hebere 4:12) Dipego tše di kgahlišago tše di begilwego go yona di re nea temogo mabapi le semelo sa Modimo. Dithuto tše re ithutago tšona go tšwa dipegong tše di matlafatša tumelo ya rena gomme di re thuša go kgomarela ka go tia “bophelô bya ruri,” e lego bophelo bjo bo sa felego lefaseng le lefsa la Modimo le le holofeditšwego. (1 Timotheo 6:12, 19; 2 Petro 3:13) Ditiro tša go phološa tšeo Jehofa a di direlago batho ba gagwe di nea ponelo-pele ya phološo e kgolo ya nakong e tlago ka Morwa wa gagwe, Jesu Kriste.

KE KA BAKA LA’NG GO BE GO NYAKEGA BAAHLODI?

(Baahlodi 1:1–3:6)

Ka morago ga go fenywa ga dikgoši tša naga ya Kanana ge Jošua e be e le moetapele, moloko o mongwe le o mongwe wa Isiraele o ya go tšea bohwa bja wona le go thopa naga ya ona. Lega go le bjalo, ba-Isiraele ba palelwa ke go raka badudi ba naga. Go palelwa mo go ipontšha e le moreo wa kgonthe go ba-Isiraele.

Moloko wo o tlilego ka morago ga mehla ya Jošua ‘o be o sa tsebe Jehofa goba ditiro tše a di diretšego Isiraele.’ (Baahlodi 2:10) Go oketša moo, batho ba tšwela pele go nyalana le ba-Kanana le go hlankela medimo ya bona. Ka baka leo, Jehofa o gafela ba-Isiraele diatleng tša manaba a bona. Lega go le bjalo, ge kgateletšo e mpefala, bana ba Isiraele ba kgopela thušo go Modimo wa therešo. Boemong bjo bja bodumedi, bja setšhaba le bja dipolitiki go tšwelela pego ya tatelano ya baahlodi bao Jehofa a ba kgethago bakeng sa go šireletša batho ba gagwe manabeng a bona.

Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:

1:2, 4—Ke ka baka la’ng moloko wa Juda o kgethwa gore e be wa pele go tšea naga ye o abetšwego yona? Ge e le gabotse, tokelo ye e be e tla ba ya moloko wa Rubene, e lego leitšibulo la Jakobo. Eupša boporofeteng bja gagwe ge a be a le kgaufsi le go hwa, Jakobo o ile a bolela e sa le pele gore Rubene o be a sa swanela go ba wa pele, ka ge a be a lobile tshwanelo ya gagwe ya go ba leitšibulo. Simeone le Lefi, bao ba ilego ba dira ditiro tše šoro, ba be ba swanetše go phatlalala kua Isiraele. (Genesi 49:3-5, 7) Ka gona, go ile gwa latela Juda, e lego morwa wa bone wa Jakobo, yo a ilego a swanelwa ke go hwetša tokelo ye. Simeone yo a ilego a sepela le Juda, o ile a hwetša dikarolo tše dinyenyane tša naga tše di phatlaletšego tikologong e kgolo ya Juda. *—Jošua 19:9.

1:6, 7—Ke ka baka la’ng menwana ya mogogorupa le menwana e megolo ya maoto ya dikgoši tše di fentšwego e be e ripša? Go bonagala motho yo a lahlegetšwego ke menwana ya gagwe ya mogogorupa le menwana e megolo ya maoto a be a sa kgone go lwa. Mohlabani o be a ka swara bjang tšhoša goba lerumo a se na menwana ya mogogorupa? Le gona go se be le menwana e megolo ya maoto go be go tla feleletša ka go palelwa ga motho ke go ema gabotse.

Dithuto go Rena:

2:10-12. Re swanetše go ba le lenaneo la ka mehla la go ithuta Beibele e le gore ‘re se lebale tše  Jehofa a di dirilego.’ (Psalme 103:2) Batswadi ba swanetše go nweletša therešo ya Lentšu la Modimo ka dipelong tša bana ba bona.—Doiteronomio 6:6-9.

2:14, 21, 22. Jehofa o dumelela dilo tše mpe gore di diragalele batho ba gagwe ba sa kwego ka morero—go ba otla, go ba hlwekiša le go ba tutueletša go boela go yena.

JEHOFA O KGETHA BAAHLODI

(Baahlodi 3:7–16:31)

Pego e kgahlišago kudu ya baahlodi e thoma ge Othiniele a fediša go thopša ga ba-Isiraele ka nywaga e seswai ke kgoši ya Mesopotamia. A diriša mokgwa wa ntwa wo o nyakago gore a be le sebete, Moahlodi Ehudi o bolaya Egilone, kgoši e nonnego ya Moaba. Samogara yo a nago le sebete o bolaya ba-Filisita ba 600 a le noši a diriša seotledi sa dikgomo. A kgothatšwa ke Debora, yo a hlankelago e le moporofeta wa mosadi e bile a thekgwa ke Jehofa, Baraka le bahlabani ba gagwe bao ba sa itlhamago ka mo go lekanego e lego banna ba dikete tše lesome ba fenya bahlabani ba matla ba Sisera. Jehofa o kgetha Gideoni gomme o dira gore yena le banna ba gagwe ba 300 ba fenye ba-Meda.

Ka Jefeta, Jehofa o phološa ba-Isiraele go ba-Amoni. Thola, Jaire, Epsane, Elone le Abedoni le bona ba gare ga banna ba 12 bao ba ahlolago Isiraele. Mehla ya Baahlodi e felela ka Simisone, yo a lwago malebana le ba-Filisita.

Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:

4:8—Ke ka baka la’ng Baraka a ile a phegelela gore moporofeta wa mosadi Debora a ye le yena ntweng? Go bonagala Baraka a be a ikwa a sa kgotsofalele go sepela a nnoši go yo lebana le bahlabani ba Sisera. Go ba gotee le moporofeta yo wa mosadi go be go tla kgonthišetša yena le banna ba gagwe gore ba hlahlwa ke Modimo gomme go be go tla ba nea kholofelo. Ka gona, go phegelela ga Baraka gore Debora a sepele le yena e be e se leswao la bofokodi eupša e be e le leswao la tumelo e matla.

5:20—Ke bjang dinaledi di ilego tša lwela Baraka di le legodimong? Beibele ga e bolele ge e ba se se be se akaretša thušo ya barongwa, go wa ga di-meteorite moo banna ba bohlale ba Sisera ba bego ba go lebelela e le sešupo sa kotsi goba mohlomongwe dipolelelo-pele tša balepi ba dinaledi ba Sisera tšeo di ilego tša ipontšha e le tša maaka. Lega go le bjalo, ga go pelaelo gore Modimo o ile a tsena ditaba gare ka tsela e itšego.

7:1-3; 8:10—Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a bolela gore banna ba 32 000 ba Gideoni e be e le ba bantši kudu gore ba ka lwa le bahlabani ba manaba ba 135 000? Se e be e le ka gobane Jehofa o be a dira gore Gideoni le banna ba gagwe ba fenye. Modimo o be sa nyake gore ba nagane  gore ba fentše ba-Midiane ka matla a bona ka noši.

11:30, 31—Ge a be a dira keno ya gagwe, na Jefeta o be a naganne ka go dira sehlabelo ka motho? Kgopolo e bjalo e be e le kgole le monagano wa Jefeta, ka gobane Molao o itše: “Xo wêna xo se kê xwa hwetšwa e a išaxo morwa wa xaxwe xoba morwedi wa xaxwe mollong.” (Doiteronomio 18:10) Lega go le bjalo, Jefeta o be a naganne ka motho, e sego ka phoofolo. Go bonagala diphoofolo tše di swanetšego go dirwa sehlabelo di be di sa ruiwe ka magaeng a ba-Isiraele. Le gona go dira sehlabelo ka phoofolo e be e ka se be selo se se sa tlwaelegago. Jefeta o be a lemoga gore go ka ba le kgonagalo ya gore yo a tlago go kopana le yena a e-tšwa ntlong ya gagwe e be morwedi’agwe. Yena yo o be a tla neelwa e le “sehlabêlô” ka kgopolo ya gore motho yoo o be a tla ineela tirelong ya Jehofa ka mo go feletšego sekgethweng.

Dithuto go Rena:

3:10. Go atlega dilong tše re di phegelelago tša moya go ithekgile ka moya wa Jehofa e sego ka bohlale bja motho.—Psalme 127:1.

3:21. Ehudi o ile a kgatikanya tšhoša ya gagwe ka bokgwari le ka sebete. Re swanetše go ba le bokgoni bja go diriša “thšoša ya Môya e lexo Lentšu la Modimo.” Se se bolela gore re swanetše go diriša Mangwalo ka sebete bodireding bja rena.—Ba-Efeso 6:17; 2 Timotheo 2:15.

6:11-15; 8:1-3, 22, 23. Boikokobetšo bja Gideoni bo re ruta dithuto tše tharo tša bohlokwa: (1) Ge re newa tokelo ya tirelo, re swanetše go bonagatša boikarabelo bjo bo nyakegago go e na le go tsoma botumo goba maemo ao a ka bago a tswalana le yona. (2) Ge re dirišana le bao ba ratago ditshele, go bontšha boikokobetšo ke tsela e bohlale. (3) Boikokobetšo bo re šireletša tabeng ya go rata maemo a phagamego.

6:17-22, 36-40. Le rena re swanetše go ba šedi gomme ‘re se ke ra dumela polelo e nngwe le e nngwe e buduletšwego.’ Go e na le moo, re swanetše go ‘leka dipolelo tše di buduletšwego gore re bone ge e ba di e-tšwa go Modimo.’ (1 Johane 4:1, bapiša le NW.) E le gore mogolo wa Mokriste yo a sa tšwago go kgethwa a kgonthišetše gore keletšo ye a rulaganyago go e diriša e tloga e theilwe Lentšung la Modimo, o tla ba a dira ka bohlale go ikgokaganya le mogolo yo a nago le phihlelo kudu.

6:25-27. Gideoni o ile a diriša temogo gore a se ke a galefiša baganetši ba gagwe ka mo go sa nyakegego. Ge re bolela ditaba tše dibotse, re swanetše go ba šedi gore re se ke ra kgopiša ba bangwe ka mo go sa nyakegego ka tsela yeo re bolelago ka yona.

7:6. Ge go tliwa tabeng ya go hlankela Jehofa, re swanetše go ba bjalo ka banna ba Gideoni ba 300—go ba ba phafogilego le go ba ba phakgamego.

9:8-15. Ruri e tloga e le bošilo go ikgogomoša  le go kganyoga maemo goba matla a taolo ka mo go feteletšego!

11:35-37. Ka ntle le pelaelo, mohlala o mobotse wa Jefeta e be e le sedirišwa sa go thuša morwedi’agwe go hlagolela tumelo e matla le moya wa boikgafo. Batswadi lehono ba ka beela bana ba bona mohlala o bjalo.

11:40. Go reta motho yo a itšego yo a bonagatšago moya wa boikgafo tirelong ya Jehofa go a mo kgothatša.

13:8. Ge batswadi ba ruta bana ba bona, ba swanetše go rapela Jehofa bakeng sa tlhahlo gomme ba latele tlhahlo ya gagwe.—2 Timotheo 3:16.

14:16, 17; 16:16. Go dula re phegelela motho gore a dire selo seo a sa se nyakego ka go lla le go ba senganga go ka senya tswalano.—Diema 19:13; 21:19.

MELATO E MENGWE KUA ISIRAELE

(Baahlodi 17:1–21:25)

Karolo ya mafelelo ya puku ya Baahlodi e na le dipego tše pedi tše di lemogegago. Ya pele e mabapi le monna yo a bitšwago Mika, yo a beago modingwana ka ngwakong wa gagwe gomme a thwala mo-Lefi gore e be moperisita wa gagwe. Ka morago ga go fediša motse wa Laisi goba wa Lesema, ba-Dani ba ikagela motse gomme ba o bitša Dani. Ba diriša modingwana wa Mika le moperisita wa gagwe, ba hloma mohuta o mongwe wa borapedi kua Dani. Ge e le gabotse, Laisi e thopša pele ga lehu la Jošua.—Jošua 19:47.

Tiragalo ya bobedi e direga nakwana ka morago ga lehu la Jošua. Bosenyi bjo bo dirwago ke batho ba bantši bja dikopano tša botona le botshadi bjo bo dirwago ke banna ba bangwe ba motse wa Benjamini wa Gibea bo nyaka bo lebiša phedišong ya moloko ka moka wa Benjamini—go phologa banna ba 600 feela. Lega go le bjalo, thulaganyo e šomago e ba dumelela go hwetša basadi, ke moka palo e a oketšega gomme go ba le bahlabani ba ka bago 60 000 ka nako ya pušo ya Dafida.—1 Koronika 7:6-11.

Dipotšišo tša Mangwalo di a Arabja:

17:6; 21:25—Ge e ba ‘yo mongwe le yo mongwe a be a dira ka mo a ratago ka gona,’ na se se be se kgothaletša go hloka pušo? Ga go bonagale go le bjalo, ka gobane Jehofa o ile a dira ditokišetšo tše dintši tša go hlahla batho ba gagwe. O ba neile Molao le baperisita go ba ruta tsela ya gagwe. Ka Seetša le Toko, moperisita yo mogolo o be a botšiša Modimo ditaba tše bohlokwa. (Ekisodo 28:30) Le gona motse o mongwe le o mongwe o be o e-na le banna ba bagolo bao ba bego ba kgona go nea keletšo e kwagalago. Ge mo-Isiraele a be a diriša ditokišetšo tše, o be a hlahla letswalo la gagwe ka mo go kwagalago. Go dira “ka mo a rataxo ka xôna” ka tsela ye go feleleditše ka botse. Ka lehlakoreng le lengwe, ge e ba motho a be a hlokomologa molao gomme a dira diphetho tša gagwe ka noši mabapi le boitshwaro le borapedi, mafelelo e be e e-ba a mabe.

20:17-48—Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a dumelela moloko wa Benjamini gore o fenye meloko e mengwe gabedi, gaešita le ge wona o be o swanetše go otlwa? Ka go dumelela gore meloko e botegago e lahlegelwe kudu mathomong, Jehofa o ile a leka boikemišetšo bja yona e le gore a fediše bobe Isiraeleng.

Dithuto go Rena:

19:14, 15. Go se rate go bontšha moya wa go amogela baeng ga batho ba Gibea e be e le pontšho ya go se be le botho. Bakriste ba kgothaletšwa gore “xo sétša baeti e bê mokxwa wa [bona].”—Ba-Roma 12:13.

Phološo e Tlago

Go se go ye kae gona bjale, Mmušo wa Modimo ka Jesu Kriste o tla senya lefase le lebe gomme wa tliša phološo e kgolo go baloki le bao ba se nago bosodi. (Diema 2:21, 22; Daniele 2:44) ‘Manaba ka moka a Jehofa a tla loba ka nako yeo, gomme ba ba mo ratago ba tla ba bjalo ka ge letšatši le hlaba le na le matla.’ (Baahlodi 5:31) Anke re ipontšheng re le gare ga bao ba ratago Jehofa ka go diriša seo re ithutilego sona pukung ya Baahlodi.

Therešo ya motheo ye e bonagaditšwego gantši dipegong tša Baahlodi ke ye: Go kwa Jehofa go tliša mahumo a magolo, go se mo kwe go ba le mafelelo a kotsi. (Doiteronomio 11:26-28) Ke gabohlokwa gakaakang gore re be “ba ba kwaxo ka dipelo” thato ya Modimo ye e utolotšwego go rena!—Ba-Roma 6:17; 1 Johane 2:17.

[Mongwalo wa tlase]

[Mmapa go letlakala 25]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

“Morêna a fêla a ba tsošetša baahlodi, ba xo ba namolêla mo diatleng tša bao ba bexo ba ba hlakola.”—Baahlodi 2:16

BAAHLODI

1. Othiniele

2. Ehudi

3. Samogara

4. Baraka

5. Gideoni

6. Thola

7. Jaire

8. Jefeta

9. Epsane

10. Elone

11. Abedoni

12. Simisone

DANI

MANASE

NAFUTALI

ASERE

SEBULONE

ISAŠARA

MANASE

GADA

EFURAIMI

DANI

BENJAMINI

RUBENE

JUDA

[Seswantšho go letlakala 26]

O ithutile’ng phegelelong ya Baraka ya go nyaka go ya le Debora mogoleng wa ntwa?