Bophelo—Na bo Bohlokwa Goba ga bo na Mohola?

“Ka ge motho a bopilwe ka go swantšhwa le Modimo, gona go mmolaya ke go senya selo sa bohlokwa le se sekgethwa kudu lefaseng.”—The Plain Man’s Guide to Ethics, ka William Barclay.

‘SELO sa bohlokwa kudu lefaseng.’ Na le wena o lebelela bophelo ka tsela e bjalo? Go ya kamoo batho ba itshwarago ka gona, go molaleng gore ba bantši ga ba dumelelane le mongwadi yo. Maphelo a dimilione a fedišitšwe ga sehlogo ke batho ba šoro bao ba bego ba phegelela dipakane tša boithati ba se na taba le bophelo bjo bobotse bja magagabo bona.—Mmoledi 8:9.

Bjo bo se Nago Mohola le bjo bo ka Fogo Fedišwa

Ntwa ya I ya Lefase ke mohlala o tlwaelegilego. Radihistori e lego A.J.P. Taylor o bolela gore ka mehla nakong ya ntwa yeo e boifišago, “batho ba be ba bolawa ka ntle le morero.” Ka go tsoma botumo le letago, baetapele ba tša bohlabani ba ile ba diriša mašole eka ga a na mohola le gore a ka fo fedišwa ka mo go feletšego. Ntweng ya go lwela Verdun kua Fora, go bile le bahu ba fetago seripa sa milione. Taylor o ngwala gore: “Go be go se na moputso [le ge e le ofe wa bohlokwa] wo o bego o tla hwetšwa goba go lahlega, ge e se go bolawa feela ga batho le go hwetša botumo.”—The First World War.

Go nyatša bophelo ka tsela e bjalo go sa dutše go apareditše. Seithuti Kevin Bales se bolela gore dinakong tša morago bjale “go ata ka lebelo ga badudi [go] tladitše mafelo a mošomo ka batho ba dimilione ba ba diilago le ba ba hlaselegago gabonolo.” Ba katana bophelo bja bona ka moka e le feela bakeng sa go phologa tshepedišo e gateletšago ya tša kgwebo yeo go yona “bophelo bo se nago mohola.” Bales o bolela gore bao ba ba tlaišago, ba ba swara bjalo ka makgoba—“batho bao ba ka lahlwago gabonolo ka morago ga ge ba dirišeditšwe gore ba tsenye tšhelete.”—Disposable People.

“Xo Phuthêla Phefô ka Kobô”

Go na le mabaka a mangwe a mantši ao a dirago gore batho ba dimilione ba ikwe ba tloga ba se na mohola e bile ba le tlalelong—gore ga go na motho yo a tlogago a e na le taba gore ba a phela goba ba a hwa. Ka ntle le ntwa le go hloka toka, go na le tshenyo ye e bakwago ke komelelo, tlala, malwetši, manyami le dilo tše dingwe tšeo di tlaišago batho ka moka, tša dira gore batho ba ipotšiše ge e ba ruri bophelo bo le bohlokwa.—Mmoledi 1:8, 14.

Ke therešo gore ga se bohle bao ba lebeletšanago le bodiidi gotee le tlaišego. Eupša gaešita le bao ba sa lebeletšanego le kgateletšo e bjalo e šoro gantši ba ile ba dumelelana le mantšu a Kgoši Salomo wa Isiraele ya bogologolo, yo a ilego a botšiša gore: “Motho ó tšwa le eng ka ’tirô tš’axwe tšohle, le ka pelaêlô tša pelo ya xaxwe, tše a itapišaxo ka tšôna fá tlase xa letšatši?” Ka morago ga go lebeledišiša ditaba, ba bantši ba thoma go lemoga gore bontši bja dilo tše ba di dirilego di feleleditše e le “lefêla, [e le] xo phuthêla phefô ka kobô.”—Mmoledi 2:22, 26.

Batho ba bantši ba ipotšiša ba le gare ba lebelela morago maphelong a bona gore: “Na go felela moo?” Ee, ke ba bakae bao ba fetšago maphelo a bona ba ikwa ba ‘kgotsofaditšwe ke matšatši,’ go etša ge mopatriareka Aborahama a ile a dira? (Genesi 25:8, mongwalo wa tlase wa NW) Ba bantši ba dula ba ikwa ba se na mohola. Lega go le bjalo, bophelo ga se bja swanela go ba bja lefeela. Modimo o lebelela bophelo bja motho yo mongwe le yo mongwe e le bja bohlokwa e bile o nyaka gore yo mongwe le yo mongwe wa rena a phele bophelo bjo bo tletšego e le ka kgonthe le bjo bo kgotsofatšago. Seo se tla direga bjang? Ela hloko seo sehlogo se se latelago se se bolelago tabeng ye.