“Go Botega Tlase ga Diteko”

MATHOMONG a April 1951, Mmušo o matla wa Soviet o ile wa hlasela sehlopha sa Bakriste ka tšhoganetšo kua bodikela bja Soviet Union—Dihlatse tša Jehofa. Malapa a dikete—go akaretša le bana ba banyenyane, basadi ba baimana le batšofadi—ka moka a ile a hlahlelwa ka matorokising bakeng sa go tšea leeto le le lapišago la matšatši a 20 ka setimela la go ya kua Siberia. Ba be ba ahloletšwe go yo dula bothopša maphelo a bona ka moka ka tlase ga maemo a šiišago kudu a segolo-golo.

Ka April 2001, go ile gwa ketekwa nywaga e 50 ya tiragalo ye ya bohlokwa historing ya kua Moscow ka go lokollwa ga bidio yeo e bontšhago ditiragalo tša go gatelelwa ga Dihlatse tša Jehofa ka nywaga-some nageng yeo e kilego ya ba Soviet Union. Ka bidiong ye, bo-rahistori le batho ba ilego ba iponela ka mahlo ba anega kamoo Dihlatse di ilego tša tšwela pele di phela le go ata ka gona go sa šetšwe kgatelelo e šoro.

Bidio ye, Faithful Under Trials—Jehovah’s Witnesses in the Soviet Union, e šetše e bogetšwe ke batho ba dimilione kua Russia le dinageng tše dingwe gomme e boletšwe gabotse kudu ke batho ka kakaretšo le bo-radihistori. Ditlhaloso tše latelago tše pedi di boletšwe ke ditsebi tša ma-Russia tšeo di dulago tikologong yeo bontši bja malapa a Dihlatse bo ilego bja išwa bothopša gona:

“Ke thabetše kudu go bogela filimi ye. Ke be ke dutše ke rata ditho tša bodumedi bja lena, eupša ka morago ga go bogela filimi ye, lerato la-ka ka lena le matlafetše le go feta. Filimi ye e be e le ya maemo a godimo kudu! Ke ratile kudu tsela yeo le tšweleditšego motho yo mongwe le yo mongwe ka noši. Le ge ke le mo-Orthodox e bile ke sa ikemišetša go fetola bodumedi bja-ka, ke kgahlwa ke Dihlatse. Nka rata ge lefapha la rena le ka ba le kopi ya filimi ye. Nna le bašomi-gotee le nna re bone go le kaone gore re e bontšhe barutwana ba rena le gore re e akaretše lenaneo-thutong.”—Moporofesara Sergei Nikolayevich Rubtsov, hlogo ya lefapha la histori la Yunibesithing ya State Pedagogical, Irkutsk kua Russia.

“Ke thabetše kudu go lokollwa ga filimi ye. Ge motho a dira filimi mabapi le kgatelelo, gantši go thata go dira kanegelo ka tsela e kwagalago. Eupša lena le kgonne. Hle ikweng le lokologile go ka nthomela tše dingwe tša difilimi tša lena.”—Moporofesara Sergei Ilyich Kuznetsov, hlogo ya lefapha la histori la Yunibesithing ya Irkutsk State, kua Russia.

Dihlatse tša Jehofa tšeo di dulago kua Siberia le tšona di thabetše bidio ye kudu. Ditlhaloso tše di latelago e fo ba mehlala ya kamoo di arabetšego ka gona:

“Nakong ya ge ditiragalo tše di lego filiming ye di be di diragala, ba bantši kua Russia ba ile ba botšwa maaka ka mediro ya Dihlatse tša Jehofa. Eupša ka morago ga go bogela filimi ye, ba kgona go lemoga gore mokgatlo wa rena ga e fo ba sehlopha se sengwe sa bohlanogi, go etša ge ba be ba nagana pele. Ba bangwe bao e bilego Dihlatse  morago bjale ba re: ‘Re be re ka se nagane le gatee gore re be re phela e bile re šoma gotee le bana babo rena ba Bakriste bao ba ilego ba kgotlelela gakaakaa!’ Ka morago ga go bogela filimi ye, Hlatse e nngwe e ile ya bolela kganyogo ya yona ya go ba modiredi wa mmulamadibogo wa nako e tletšego.”—Anna Vovchuk, yo a ilego a išwa bothopša kua Siberia.

“Ge filimi ye e be e bontšha maphodisa a sephiring a kokota ntlong ya Hlatse, ke ile ka tširoga. E ile ya nkgopotša nakong ya ge maphodisa a be a kokota mojakong wa rena, e bile ke gopola mma a re: ‘Mohlomongwe go na le moo go fsago gona.’ Eupša filimi ye e nkgopotša gape gore Dihlatse tše dintši di tlaišegile kudu go feta nna. Tsebišo ye ka moka e re matlafatša kudu e bile e re kgothaletša go tšwela pele re hlankela Jehofa.”—Stepan Vovchuk, yo a ilego a išwa bothopša kua Siberia.

“Ke morwa wa Dihlatse tšeo di bego di išitšwe bothopša. Ka gona, ke be ke nagana gore ke kwele mo gontši ka ga dinako tšeo. Eupša ka morago ga go bogela filimi ye, ke ile ka lemoga gore ke be ke sa tsebe selo. Ge ke be ke dutše ke theeditše di poledišano, mahlo a-ka a ile a tlala megokgo. Bjale go nna diphihlelo tšeo ga e fo ba dikanegelo feela eupša ke bophelo bja kgonthe. Filimi ye e matlafaditše bogwera bja-ka le Modimo gomme e nthušitše go itokišetša go kgotlelela mathata ka moka a nakong e tlago.”—Vladimir Kovash, kua Irkutsk.

“Go nna, filimi ye e be e le matla kudu go feta pego e ngwadilwego. Ge ke be ke bogetše e bile ke e-kwa dipoledišano tša bana babo rena, ke ile ka ikwa eka ke phetše dinakong tšeo le bona. Mohlala wa ngwanabo rena yo a bego a thalela barwedi ba gagwe ba banyenyane diswantšho diposkarateng ge a be a le kgolegong o ntutuetša go leka go fihlelela dipelo tša bana ba-ka ka ditherešo tša Beibele. Ke a leboga! Filimi ye e dirile gore Dihlatse tša Jehofa kua Russia di ikwe gore ke karolo ya mokgatlo wa Jehofa wa lefase ka bophara go feta le ge e le neng pele.”—Tatyana Kalina, kua Irkutsk.

“Seema se se rego, ‘Go bona gatee go phalwa ke go kwa selo gantši-ntši,’ ruri se a šoma filiming ye. Ruri e a phela, ke ya kgonthe, e tswalana gabotse le maemo a rena! Ka morago ga go e bogela, ke ile ka nyaka nako e ntši ya go naganišiša. Filimi ye e ile ya ntira gore ke naganišiše ka maphelo a Dihlatse tšeo tše di išitšwego bothopša. Bjale ge ke bapetša maemo a-ka le a bona, ke thušegile gore ke lebelele mathata a mehleng ye re phelago go yona ka tsela e kaone.”—Lidia Beda kua Irkutsk.

Go fihlela ga bjale Faithful Under Trials e lokolotšwe ka maleme a 25 gomme e amogelwa kudu lefaseng ka bophara. * Bidio ye ka moka e bapetšwe ke diteišene tša thelebišene kua St. Petersburg, Omsk, le metseng e mengwe ya Russia gotee le kua metseng ya Ukrain ya Vynnytsya, Kerch, Melitopol le kua tikologong ya Lviv. E ithopetše gape le difoka go tšwa go baseka-seki ba difilimi ba ditšhaba-tšhaba.

Matla a molaetša wa bidio ye a bonwa mehlaleng ya batho ba dikete-kete ba tlwaelegilego bao ba bontšhitšego go ba le sebete se se sa tlwaelegago gotee le matla a moya nywageng e metelele ya go tlaišwa. Dihlatse tša Jehofa kua Soviet Union ruri di ile tša iponagatša di botega ka tlase ga diteko. Ge e ba o tla rata go bogela bidio ye, Dihlatse tša Jehofa di tla thabela go go hweletša yona. Hle ikgokaganye le yo mongwe wa tšona tikologong ya geno.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Mothopo wa Seswantšho go letlakala 8]

Stalin: U.S. Army photo

[Mothopo wa Seswantšho go letlakala 9]

Stalin: U.S. Army photo