Ke Bomang Bao ba Tlago go Tsošwa?
Ke Bomang Bao ba Tlago go Tsošwa?
“Di se kê tša Le tlaba; xobane xo tla lebaka leo bohle ba lexo mabitleng ba tl’o xo kwa Lentšu la Morwa-Modimo ka lôna. Xomme ba tlo tšwa.”—JOHANE 5:28, 29.
1. Ke mantšu afe a lemogegago ao Moše a a kwelego sethokweng sa meetlwa se se tukago, gomme ke mang yo ka morago a ilego a gopola mantšu ao?
SELO se sengwe seo se tlogago se sa tlwaelega se ile sa direga nywageng ya ka godimo ga e 3 500 e fetilego. Moše o be a diša dinku tša mopatriareka Jethero. Kgaufsi le Thaba ya Horebe, morongwa wa Jehofa o ile a iponagatša go Moše kgabong ya mollo bogareng bja sethokgwa sa meetlwa. Pego ya Ekisodo e anega gore: “Xe a lebêlêla, a bôna sethokxwa sa meetlwa sè tuka mollô; a bôna sè sa fse.” Ke moka lentšu la mmitša go tšwa sethokgweng. Lentšu la re: “Ké Nna Modimo wa tat’axo, Modimo wa Aborahama, Modimo wa Isaka, Modimo wa Jakobo.” (Ekisodo 3:1-6) Ka morago, lekgolong la pele la nywaga C.E., mantšu ao a ile a gopolwa ke Morwa wa Modimo ka noši, e lego Jesu.
2, 3. (a) Ke moputso ofe woo o letetšego Aborahama, Isaka le Jakobo? (b) Go rotoga dipotšišo dife?
2 Jesu o be a boledišana le Basadutsei ba bangwe, bao ba bego ba sa dumele tsogong. Jesu o itše: “Xe e le xore bahu ba tlo tsoxa, le Mošê ó r’yalo ka taba yela ya sethokxwa sa metlwa, xe a re: Morêna ké Modimo wa Aborahama, Modimo wa Isaka, Modimo wa Jakobo. Xomme Modimo xa se Modimo wa bahu, ké Modimo wa ba ba phelaxo; xobane ba mo phelêla bohle.” (Luka 20:27, 37, 38) Ka go bolela mantšu a, Jesu o be a kgonthišetša gore go ya ka pono ya Modimo batho ba hwilego kgale e lego Aborahama, Isaka le Jakobo ba be ba sa dutše ba phela kgopolong ya Modimo. Go etša Jobo, ba letetše bofelo bja ‘go katana’ ga bona, e lego go robala ga bona lehung. (Jobo 14:14) Ba tla tsošwa lefaseng le lefsa la Modimo.
3 Lega go le bjalo, go thwe’ng ka batho ba bangwe ba dikete tše dimilione bao ba hwilego go theoša le histori ya batho? Na le bona ba tla tsošwa? Pele re ka hwetša karabo e kgotsofatšago ya dipotšišo tšeo, anke re boneng go tšwa Lentšung la Modimo gore ge batho ba e-hwa ba ya kae.
Bahu ba Kae?
4. (a) Batho ge ba e-hwa ba ya kae? (b) Sheol ke’ng?
4 Beibele e bolela gore bahu ‘ga ba tsebe selo.’ Ge motho a hwile ga go na go hlokofatšwa mollong wa dihele, go leta mo go kwešago bohloko kua Limbo, eupša o fo boela leroleng. Ka gona, Lentšu la Modimo le kgothaletša ba ba phelago gore: “Tšohle tše ’atla sa xaxo se di kxônaxo, di dirê ka matla a xaxo, xobane kwa bo-dula-bahu [“Sheol,” NW] mo O yaxo xôna, xa xo na modirô, xa xo na kxopolô, xa xo tsebô le bohlale.” (Mmoledi 9:5, 10; Genesi 3:19) “Sheol” ke lentšu le le sa tlwaelegago go ba bantši. Ke lentšu la Sehebere leo go sa tsebjego mo le thomilego gona. Madumedi a mantši a ruta gore bahu ba sa dutše ba phela, eupša go etša ge Lentšu la Modimo le le buduletšwego le bontšha, bao ba lego Sheol ba hwile, ga ba tsebe selo. Sheol ke bodula-bahu.
5, 6. Jakobo ge a e-hwa o ile a ya kae, gomme o ile a bolokwa le bomang moo?
5 Ka Beibeleng, re hwetša lentšu “Sheol” le tšwelela la mathomo go Genesi 37:35. Ka morago ga seo se bego se bonagala e le go lahlegelwa ke morwa wa gagwe yo a rategago e lego Josefa, mopatriareka Jakobo o ile a gana go homotšwa, a bolela gore: “Ke tlo foloxêla kwa bo-dula-bahu [“Sheol,” NW] xo morwa wa-ka kè lla.” E le ge a be a dumela gore morwa wa gagwe o hwile, Jakobo o be a kganyoga go hwa gomme a ye Sheol. Ka morago, barwa ba Jakobo ba senyane ba bagolo ba be ba nyaka go tšea morwa wa gagwe yo monyenyane e lego Benjamini gomme ba ye le yena Egipita go yo hwetša dijo tšeo di ka ba phološago tlaleng. Lega go le bjalo, Jakobo o ile a gana ka gore: “Morwa’ke a ka se kê a sepela le lena! Moxol’waxwe ó hwile; xo šetše yêna à noši; xe a ka wêlwa ke kotsi mo leetong la lena, xôna meriri e mebududu ya-ka Le tlo e fološetša felô xa bahu [“Sheol,” NW] ka bohloko.” (Genesi 42:36, 38) Mangwalo a a mabedi ga a tswalanye lehu le bophelo bja mohuta o itšego ka morago ga lehu, eupša a le tswalanya le Sheol.
6 Pego ya Genesi e utolla gore Josefa e be e le molaodi wa dijo kua Egipita. Mafelelong, Jakobo o ile a kgona go ya moo bakeng sa go yo kopana gape le Josefa ka lethabo. Ka morago ga moo, Jakobo o ile a dula nageng yeo go fihlela a e-hwa a tšofetše kudu a e-na le nywaga e 147. Ka go dumelelana le dikganyogo tša gagwe tše a di boletšego ge a be a e-hwa, barwa ba gagwe ba ile ba tšea setopo sa gagwe gomme ba yo se boloka legageng la Makapela nageng ya Kanana. (Genesi 47:28; 49:29-31; 50:12, 13) Ka gona, Jakobo o ile a bolokwa le Isaka tatagwe le Aborahama e lego rakgolo’agwe.
‘Ba Ile ba Gorogela go Bo-rakgolokhukhu ba Bona’
7, 8. (a) Ge Aborahama a e-hwa o ile a ya kae? Hlalosa. (b) Ke’ng se se bontšhago gore ba bangwe le bona ge ba e-hwa ba ya Bodula-bahu?
7 Pejana, ge Jehofa a be a kgonthišetša kgwerano ya gagwe le Aborahama e bile a mo holofetša gore peu ya gagwe e be e tla ata, o ile a bontšha seo se bego se tla diragalela Aborahama. Jehofa o itše: “Xa e le wêna, O tlo xôrôxêla xo bô-tata’xô ka khutšô; O tlo bolokwa Ò tšofetše xa-botse.” (Genesi 15:15) Se se ile sa direga ka yona tsela yeo. Genesi 25:8 e re: “Aborahama ó feletše, a hwa à tšofetše xa-botse, à le mokxalabyê, à tennwe ke xo phela; ’me a xoroxêla xo ba xabô.” Batho ba e be e le bomang? Genesi 11:10-26 e lokeletša bo-rakgolokhukhu’agwe go ba go fihla morago kua go Seme morwa wa Noage. Ka gona Aborahama ge a e-hwa o ile a gorogela go batho ba bao ba bego ba šetše ba robetše Bodula-bahu.
8 Polelwana e rego “a xoroxêla xo ba xabô” e tšwelela gantši ka Mangwalong a Sehebere. Ka gona, ke mo go kwagalago go phetha ka gore morwa wa Aborahama e lego Isimaele le morwarrago Moše e lego Arone, bobedi bja bona ge ba e-hwa ba ile ba ya Bodula-bahu, go yo emela tsogo ba le moo. (Genesi 25:17; Numeri 20:23-29) Ke mo go swanetšego gore Moše le yena o ile a ya Bodula-bahu, gaešita le ge go be go se na yo a tsebago moo lebitla la gagwe le bego le le gona. (Numeri 27:13; Doiteronomio 34:5, 6) Ka mo go swanago, Jošua yo a ilego a hlatlama Moše e le moetapele wa Isiraele, gotee le moloko ka moka wa batho, le yena ge a e-hwa o ile a ya Bodula-bahu.—Baahlodi 2:8-10.
9. (a) Beibele e bontšha bjang gore lentšu la Sehebere e lego “Sheol” le la Segerika e lego “Hades” a bolela ka lefelo le le swanago? (b) Bao ba lego Sheol, goba Hades, ba letetše’ng?
9 Nywaga-kgolong e mentši ka morago, Dafida o ile a ba kgoši ya meloko e 12 ya Isiraele. Ge a e-hwa, o ile “a y’o ithôbalêla le bô-tat’axwe.” (1 Dikxoši 2:10) Na le yena o be a le Bodula-bahu? Ke mo go kgahlišago gore letšatšing la Pentekoste ya 33 C.E., moapostola Petro o ile a bolela ka lehu la Dafida gomme a tsopola Psalme 16:10 e rego: “Môya wa-ka O ka se kê wa o tloxêla ò le kwa bo-dula-bahu.” Ka morago ga go bolela gore Dafida o be a sa dutše a le ka lebitleng la gagwe, Petro o ile a diriša mantšu ao go Jesu gomme a bontšha gore Dafida “o di bone dì s’e-tla, a bolêla xo tsoxa xa Kriste bahung, a re a ka se kê a leswa à le kwa bo-dula-bahu [“Hades,” NW], mmele wa xaxwe xa wa ka wa bôna xo bôla. Yêna Jesu eo, Modimo ó mo tsošitše bahung; ’me rena ka moka re dihlatse tša taba yeo.” (Ditiro 2:29-32) Petro mo o dirišitše lentšu la Segerika e lego “Hades” leo le swanago le lentšu la Sehebere e lego “Sheol.” Ka gona, bao go bolelwago ka bona ba le Hades ba boemong bjo bo swanago le bja bao go bolelwago ka bona ba le Sheol. Ba robetše, gomme ba letetše tsogo.
Na Kua Bodula-bahu go na le Batho ba sa Lokago?
10, 11. Ke ka baka la’ng re ka bolela gore batho ba bangwe ba sa lokago ge ba e-hwa ba ya Bodula-bahu?
10 Ka morago ga ge Moše a eteletše setšhaba sa Isiraele pele go se ntšha Egipita, borabele bo ile bja tsoga lešokeng. Moše o be a boditše batho gore ba ikarole go bao ba etelelago pele ditirong tše mpe—Kora, Dathane le Abirama. Ba be ba tla hwa ka tsela e šoro. Moše o hlalositše gore: “Xe batho bá ba ka hwa ka mokxwa wa batho ba bangwê, xe ba ka ôtlwa ka mokxwa wa batho ba bangwê, ke tla ba kè sa’ rongwa ke Morêna. Fêla, xe Morêna a ka hlôla mohlôlô, lefase la ahlama la ba metša le dilô tša bôná ka moka, ba theoxêla kwa bo-dula-bahu bà sa phela, ké mo Le tl’o xo tseba xobane batho bá ba nyaditše Morêna.” (Numeri 16:29, 30) Ka gona, go sa šetšwe gore lefase le ile la bulega gomme la ba metša goba gore ba ile ba fišwa ke mollo go etša tiragalong ya Kora le ba-Lefi ba 250 bao ba ilego ba ema le yena, batho ba ka moka ba marabele ba ile ba feleletša ba ile Bodula-bahu.—Numeri 26:10.
11 Simei, yo a ilego a roga Kgoši Dafida, o ile a otlwa ke mohlatlami wa Dafida, e lego Salomo. Dafida o ile a laela gore: “O se kê wa re xa a na molato. O monna yo bohlale; O tlo tseba se O tl’o xo mo dira sôna, xore hlôxô e pududu ya xaxwe e foloxêlê bo-dula-bahu è na le madi.” Salomo o ile a laela Benaya gore a phethe kahlolo. (1 Dikxoši 2:8, 9, 44-46) Motho yo mongwe yo a ilego a bolawa ka tšhoša ya Benaya e be e le Joaba yo e kilego ya ba molaodi wa madira a Isiraele. Hlogo ya gagwe e pududu ga se ya ka “ya ya bo-dula-bahu à sešo a lefetšwa.” (1 Dikxoši 2:5, 6, 28-34) Mehlala ye ka bobedi e hlatsela go rereša ga kopelo ya Dafida e buduletšwego e rego: “Bakxôpô ba tlo xoma, ba ya bo-ya-bahu, le ba-ntlê ka moka, baxakwa-Modimo.”—Psalme 9:17.
12. Ahitofele e be e le mang, gomme o ile a ya kae ge a e-hwa?
12 Ahitofele e be e le moeletši wa Dafida. Keletšo ya gagwe e be e tšeelwa godimo e le bjalo ka ge eka e be e e-tšwa go Jehofa ka noši. (2 Samuele 16:23) Ke mo go nyamišago gore mohlanka yo yo a bego a botwa o ile a ba moeki gomme a tlatša sehlopha sa marabele seo se bego se eteletšwe pele ke morwa wa Dafida e lego Abesalomo. Go bonagala Dafida a be a bolela ka go ekwa mo ge a be a ngwala gore: “Xe ba nkxobošaxo e kabe e le manaba, nkabe ke sa fele pelo. Xe ba ba ntsoxêlaxo e kabe e le ba xo nthlôya kxalê, nkabe ke ba efoxa.” Dafida o tšwetše pele ka gore: “Lehu le tlo ba kxanyêlêla ba foloxêla moleteng wa bahu bà sa phela, ka xobane malapeng a bôná le mo dipelong tša bôná xo befile.” (Psalme 55:12-15) Ge Ahitofele le bagwera ba gagwe ba e-hwa ba ile ba ya Bodula-bahu.
Ke Bomang Bao ba Lego Moleteng wa Mollo?
13. Ke ka baka la’ng Judase a bitšwa “morwa-molahlexi”?
13 Bapiša boemo bja Dafida le bjoo Dafida yo Mogolo e lego Jesu, a ilego a lebeletšana le bjona. Yo mongwe wa baapostola ba Kriste ba 12, e lego Judase Iskariote, o ile a ba moeki go swana le Ahitofele. Tiro ya Judase ya go se botege e be e le e mpe kudu go feta ya Ahitofele. Judase o dirile dilo kgahlanong le Morwa a nnoši yo a ratwago wa Modimo. Thapelong yeo a e rapetšego bofelong bja bodiredi bja gagwe bja lefaseng, Morwa wa Modimo o ile a bega mabapi le balatedi ba gagwe gore: “Mola kè sa na le bôná lefaseng, ke ba lototše, ba dula bà le Leineng la xaxo, bôná ba O nneilexo bôná. Ke ba dišitše, xwa se lahlêxe le o tee wa bôná, xe e se morwa-molahlexi, wa xore xo phêthêxê tša mangwalô.” (Johane 17:12) Ka go bolela ka Judase mo e le “morwa-molahlexi,” Jesu o be a bontšha gore ge Judase a e-hwa, o be a se na kholofelo ya tsogo. Ga se a ka a dula a le kgopolong ya Modimo. Ga se a ya Bodula-bahu eupša o ile Moleteng wa Mollo. Molete wa Mollo ke’ng?
14. Molete wa Mollo o swantšhetša’ng?
14 Jesu o ile a sola baetapele ba bodumedi ba mehleng ya gagwe ka gobane ba dirile yo mongwe le yo mongwe wa barutiwa ba bona gore e be ‘ngwana yo a swanetšwego ke molete wa mollo.’ (Mateo 23:15) Morago kua ka nako yeo, batho ba be ba tlwaelane le Moedi wa Hinomo, e lego lefelo leo le bego le dirišetšwa go lahlela ditlakala moo ditopo tša disenyi tšeo di bego di lebelelwa di sa swanelwe ke go bolokwa ka tsela e swanetšego di bego di lahlelwa gona. Pejana, Jesu ka boyena o ile a bolela ka Molete wa Mollo Thutong ya gagwe ya Thabeng. (Mateo 5:29, 30) Tirišo ya wona ya seswantšhetšo e be e kwešišwa ke batheetši ba gagwe. Molete wa Mollo o be o swantšhetša phedišo ya ka mo go sa felego yeo go yona go se nago kholofelo ya tsogo. Ka ntle le Judase Isikariote wa mehleng ya Jesu, na go na le ba bangwe bao ge ba e-hwa ba ilego ba ya Moleteng wa Mollo go e na le go ya Bodula-bahu?
15, 16. Ke bomang bao ge ba e-hwa ba ilego ba ya Moleteng wa Mollo, gomme ke ka baka la’ng ba ile ba ya moo?
15 Batho ba pele e lego Adama le Efa, ba be ba bopilwe ba phethagetše. Ba wetše sebeng ka boomo. Ba be ba swaneše go dira kgetho ya go phela ka mo go sa felego goba go hwa. Ba ile ba se kwe Modimo gomme ba ema le Sathane. Ge ba e-hwa, ba be ba se na kholofelo ya go holwa ke sehlabelo sa Kriste sa topollo. Go e na le moo, ba ile ba ya Moleteng wa Mollo.
16 Morwa wa Adama wa leitšibolo e lego Kaine, o bolaile ngwanabo e lego Abele gomme ka morago ga moo a phela e le motšhabi. Moapostola Johane o hlalosa Kaine e le yo a “tswetšwexo ke E-mobe.” (1 Johane 3:12) Ke mo go kwagalago go phetha ka gore go swana le batswadi ba gagwe, ge a e-hwa o ile a ya Moleteng wa Mollo. (Mateo 23:33, 35) Seo se fapane gakaakang le boemo bja Abele wa moloki! Paulo o hlalositše gore: “Tumêlô ké ka yôna Abele a ipexilexo xo Modimo ka sedimo se se phadilexo sa Kaine; ké ka yôna xe a hlatsêlwa dibexô tša xaxwe xwa thwe: ó lokile. Modimo a hlatsêla dibexo tša xaxwe.” O okeditše ka gore: “Ké ka tšôna xe a bolêla le xe a hwile.” (Ba-Hebere 11:4) Ee, Abele mo nakong ye o Bodula-bahu o emetše tsogo.
Tsogo ya “Pele” le Tsogo e “Kaone”
17. (a) ‘Lebakeng le la bofelo,’ ke bomang bao ba yago Bodula-bahu? (b) Ditebelelo tša bao ba lego Bodula-bahu ke dife gomme go tla direga’ng ka bao ba lego Moleteng wa Mollo?
17 Ba bantši bao ba balago tsebišo ye ba tla ipotšiša ka boemo bja bao ba hwago ‘lebakeng le la bofelo.’ (Daniele 8:19) Kutollo kgaolo 6 e hlalosa ka go kata ga banamedi ba bane ba dipere ka nako yeo. Se se kgahlišago ke gore monamedi wa mafelelo go banamedi ba o bitšwa Lehu, gomme o latelwa ke Bodula-bahu. Ka gona, ba bantši bao ba hwago lehu le le sa letelwago e le ge ba bolawa ke ditiro tšeo di swantšhetšwago ke monamedi yo ba feleletša ba le Bodula-bahu, moo ba letelago go tsogela lefaseng le lefsa la Modimo. (Kutollo 6:8) Ka gona, ditebelelo tša bao ba lego Bodula-bahu ke dife gomme go tla direga’ng ka bao ba lego Moleteng wa Mollo? Ge go bolelwa ka tsela e bonolo, go tla ba le tsogo ya bao ba lego Bodula-bahu; bao ba lego Moleteng wa Mollo ba tla fedišetšwa ruri—ba se sa ba gona.
18. Ke tebelelo efe yeo ‘tsogo ya pele’ e e neago?
18 Moapostola Johane o ngwadile gore: “Wa lehlôxônôlô, mokxêthwa ké eo a naxo le kabêlô tsoxong yeo ya pele. Lehu la bobedi xo bôná-bao xa le na matla. Sa bôná ké xo ba baperisita ba Modimo le ba Kriste; ba tlo buša le Yêna nywaxa e sekete.” Bao e tla bago babuši-gotee le Kriste ba amogela ‘tsogo ya pele,’ eupša go na le kholofelo efe bakeng sa batho ka moka?—Kutollo 20:6.
19. Ba bangwe ba holwa bjang ke “tsoxô e lexo kaone”?
19 Go tloga mehleng ya bahlanka ba Modimo e lego Eliya le Elisa, mohlolo wa tsogo o be o bušetša batho bophelong. Paulo o ile a bega gore: “Basadi ba buša ba hwetša bahu ba bôná bà tsoxile; ba bangwê ba bapolwa ba se bône tokollô xore ba fihlêlê tsoxô e lexo kaone.” Ee, babotegi ba ba letetše tsogo yeo e ba neago tebelelo ya bophelo bjo bo sa felego, e sego nywaga e sego kae feela e oketšegilego ke moka ba boela ba hwa! Yeo ruri e tla ba “tsoxô e lexo kaone.”—Ba-Hebere 11:35.
20. Sehlogo se se latelago se tla ahla-ahla’ng?
20 Ge e ba re e-hwa re botega pele Jehofa a fediša tshepedišo ye e kgopo ya dilo, re na le kholofelo e kgonthišeditšwego ya “tsoxô e lexo kaone,” yeo e lego kaone ka kgopolo ya gore e na le kholofelo ya bophelo bjo bo sa felego. Jesu o holofeditše gore: “Di se kê tša Le tlaba; xobane xo tla lebaka leo bohle ba lexo mabitleng ba tl’o xo kwa Lentšu la Morwa-Modimo ka lôna. Xomme ba tlo tšwa.” (Johane 5:28, 29) Sehlogo sa rena se se latelago se ahla-ahla morero wa tsogo ka mo go oketšegilego. Se tla bontšha kamoo kholofelo ya tsogo e re matlafatšago ka gona gore re tšwele pele re botega gomme sa re thuša go hlagolela moya wa boikgafo.
Na o a Gopola?
• Ke ka baka la’ng Jehofa a hlaloswa e le Modimo “wa ba ba phelaxo”?
• Boemo bja bao ba lego Bodula-bahu ke bofe?
• Go tla direga’ng ka bao ba lego Moleteng wa Mollo?
• Ba bangwe ba tla holwa bjang ke “tsoxô e lexo kaone”?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 15]
Go etša Aborahama, bao ba yago Bodula-bahu ba na le kholofelo ya tsogo
[Diswantšho go letlakala 16]
Ke ka baka la’ng Adama le Efa, Kaine le Judase Isikariothe ba ile ba ya Moleteng wa Mollo?