Ge go E-ba le Dingangišano Lenyalong

GA GO na monna goba mosadi yo a hlaphogetšwego monaganong yo a thabelago dikgakgano tšeo di bago gona lenyalong, eupša di tlwaelegile kudu. Ke mo go tlwaelegilego gore molekane yo mongwe a bolele selo seo se galefišago yo mongwe. Ba thoma go bolelela godimo gomme ba a galefa, e lego seo se tsošago ngangišano e šoro yeo e tletšego ka dipolelo tše di hlabago. Ke moka go ba le setu, moo balekane ka bobedi ba tlogago ba sa nyake go boledišana. Ge nako e dutše e e-ya, kgalefo e a fokotšega gomme ba kgopelana tshwarelo. Go ba le khutšo gape—bonyenyane go fihlela go tsoga ngangišano e latelago.

Go dirwa metlae e mentši mabapi le dingangišano tšeo di bago gona lenyalong e bile go na le dikanegelo tšeo di bapalwago mananeong a thelebišene tšeo di lego mabapi le tšona, eupša therešo mabapi le seo se diregago ga e segiše. Ka kgonthe, seema sa Beibele se re: “Mantšu a se nago tlhaologanyo a ka gobatša motho kudu go etša tšhoša le ge e le efe.” (Diema 12:18, Today’s English Version) Ee, dipolelo tšeo di hlabago di ka tlogela mabadi maikwelong ao a tšeago nako e telele a le gona ka morago ga ge ngangišano e fedile. Go ngangišana go ka ba gwa feleletša ka bošoro.—Ekisodo 21:18.

Ke therešo gore ka baka la go se phethagale ga batho, mathata ao a bago gona lenyalong ka dinako tše dingwe ga a phemege. (Genesi 3:16; 1 Ba-Korinthe 7:28) Lega go le bjalo, dingangišano tšeo di bago gona kgafetša-kgafetša le tšeo di tseneletšego ga se tša swanela go phaelwa ka thoko e le tše di tlwaelegilego. Ditsebi di lemogile gore dingangišano tšeo di bago gona kgafetša-kgafetša di oketša kgonagalo ya gore banyalani ba tla feleletša ba hlalane. Ka gona, ke gabohlokwa gore wena le molekane wa gago le ithute go rarolla dingangišano ka khutšo.

Go Hlahloba Boemo

Ge e ba lenyalong la lena go dula go e-ba le dingangišano, lekang go nyakišiša gore le tsebe ge e ba go e-na le selo seo gantši se dirago gore le ngangišane. Gantši, go direga’ng ge wena le molekane wa gago le sa dumelelane ka taba e itšego? Na poledišano e tšwa tseleng ka go akgofa gomme ya dira gore le bolele mantšu a mantši a hlabago le gore le pharane ka molato? Ge e ba go le bjalo, le ka dira’ng?

Sa pele, lebeledišiša ka potego gore ke bjang wena ka noši o ka bago o tlaleletša bothateng bjo. Na o befelwa ka pela? Na ka tlhago o motho yo a ratago go nganga? Molekane wa gago a ka re’ng mabapi le wena tabeng ye? Potšišo ye ya mafelelo ke ya bohlokwa gore o naganišiše ka yona, ka gobane wena le molekane wa gago le ka ba le e-na le dipono tše di sa swanego mabapi le seo se lebelelwago e le go nganga.

Ka mohlala, anke re re molekane wa gago o na le tshekamelo ya go se rate go ntšha sa mafahleng, mola wena o bolela ka go lebanya e bile o tšewa kudu ke maikwelo ge o ntšha sa mafahleng. O ka re: “Ke kamoo batho ka moka ka lapeng lešo ba bego ba boledišana ka gona ge ke be ke sa gola. Ga se go nganga!” Ee, mohlomongwe go wena ga se go nganga. Lega go le bjalo, go na le kgonagalo ya gore seo o se lebelelago e le go bolela ka go lebanya se ka lebelelwa ke molekane wa gago e le go nganga ka tsela e hlabago le yeo e bontšhago gore o a lwa. Go fo lemoga gore wena le molekane wa gago le na le mekgwa e sa swanego ya go boledišana go ka thuša go thibela go se kwane.

Le gona, gopola gore go ngangišana ga se ka mehla go akaretšago go hlaba mašata. Paulo o ngwaletše Bakriste gore: “Tše e kexo ké . . . mašata, le maroxa, a di bê kxolê le lena.” (Ba-Efeso 4:31) “Mašata” a šupa tabeng ya go bolelela godimo,  mola “maroxa” a šupa mantšung ao o a dirišago molaetšeng wa gago. Ge re naganišiša ka seo, gaešita le mantšu ao a bolelelwago fase a ka fetoga ngangišano ge e ba e le a hlabago goba a bontšhago lenyatšo.

O sa dutše o gopola seo se boletšwego ka mo godimo, lebelela gape tsela yeo o rarollago dingangišano ka yona le molekane wa gago. Na o rata go nganga? Bjalo ka ge re šetše re bone, karabo ya kgonthe ya potšišo yeo e ithekgile kudu ka pono ya molekane wa gago. Go e na le go phaela pono ya molekane wa gago ka thoko ka go mo lebelela e le yo a tshwenyegago ka mo go feteletšego, leka go itebelela ka tsela yeo a go lebelelago ka yona, gomme o kaonefatše moo go nyakegago. Paulo o ngwadile gore: “A motho a se kê a inyakêla tša xaxwe; a a nyakê sa xo hola ba bangwê.”—1 Ba-Korinthe 10:24.

“Elang Hloko Kamoo le Theetšago ka Gona”

Mokgwa o mongwe wa go rarolla dingangišano o hwetšwa mantšung a Jesu a rego: “Elang hloko kamoo le theetšago ka gona.” (Luka 8:18, NW) Ke therešo gore Jesu o be a sa bolele ka poledišano lenyalong. Lega go le bjalo, molao wo wa motheo o šoma le lenyalong. O theetša molekane wa gago gabotse gakaaka’ng? Na ruri o a theetša? Goba na o mo tsena ganong ka go akgofa ka go mo nea ditharollo tšeo di sa rego selo tša mathata ao o se wa tšwago o a kwešiša ka mo go feletšego? Beibele e re: “Mo-fetola-lentšu à sešo a kwišiša ó tlo dira tša bošilo tša mo iša dihlonyeng.” (Diema 18:13) Ge go tsoga ngangišano, gona wena le molekane wa gago le swanetše go boledišana ka bothata gomme le theetšane e le ka kgonthe.

Go e na le go nyatša dipono tša molekane wa gago, katanela go bontšha ‘kwelobohloko.’ (1 Petro 3:8) Segerikeng sa mathomo, lentšu le ge e le gabotse le be le bolela go tlaišega le motho yo mongwe. Ge e ba molekane wa gago a nyamišitšwe ke selo se itšego, le wena o swanetše go nyama. Leka go bona taba ka tsela yeo a e bonago ka yona.

Go molaleng gore monna yo a boifago Modimo e lego Isaka o ile a dira bjalo. Beibele e re botša gore mosadi wa gagwe Rebeka, o be a tshwentšwe kudu ke taba ya lapa yeo e akaretšago morwa wa gagwe Jakobo. O boditše Isaka gore: “Nna bophelô bo ntenne ka barwedi bá ba Hethe; xe Jakobo le yêna a ka tšea mosadi wa barwedi ba Hethe, e a etšaxo bôná-bao barwedi ba naxa yé, xôna nka re: Ke sa phelêla’ng?”—Genesi 27:46.

Ke therešo gore ka baka la go tshwenyega, Rebeka a ka ba a ile a feteletša dilo. Ge e le gabotse, na o be a tennwe ke bophelo? Na o be a ka kgetha go hwa e le ka kgonthe ge e ba morwa wa gagwe a be a ka nyala yo mongwe wa barwedi ba ba-Hethe? Go bonagala go se bjalo. Lega go le bjalo, Isaka ga se a ka a nyatša maikwelo a Rebeka. Go e na le moo, Isaka o ile a lemoga gore lebaka la Rebeka la go tshwenyega le be le kwagala, gomme o ile a gata mogato ka go dumelelana le seo. (Genesi 28:1) Le wena dira se se swanago nakong e tlago ge molekane wa gago a tshwentšwe ke taba e itšego. Go e na le go e phaela ka thoko e le selo se se tlwaelegilego, theetša molekane wa gago, hlompha pono ya gagwe, gomme o arabele ka tsela e bontšhago kwelobohloko.

Go Theetša le go ba le Temogo

Seema sa Beibele se re: “Molemoxi xa a na sebefedi.” (Diema 19:11) Ge ngangišano e mpefetše, go bonolo kudu go arabela ka go akgofa ge molekane wa gago a bolela lentšu le lengwe le le lengwe le le hlabago. Lega go le bjalo, gantši se  se fo mpefatša ngangišano. Ka gona, ge o theeditše molekane wa gago, ikemišetše gore o se ke wa theetša feela mantšu ao a a bolelago eupša o theetše gape le maikwelo ao a mo dirago gore a bolele mantšu ao. Temogo e bjalo e tla go thuša gore o se ke wa šitišwa ke dilo tšeo di go galefišago le gore o hwetše modu wa bothata.

Ka mohlala, anke re re mosadi wa gago o go botša gore, “Ga o ke o fetša nako le ge e le efe o e na le nna!” O ka sekamela tabeng ya go galefa le go gana tatofatšo yeo ka go tšweletša mabaka a gago ka tsela ya go se naganele. O ka araba ka gore: “Ke feditše letšatši ka moka le wena kgweding ya go feta!” Eupša ge e ba o theetša ka kelohloko, o ka lemoga gore ge e le gabotse mosadi wa gago ga a kgopele gore o mo nee metsotso goba diiri tše di oketšegilego. Go e na le moo, a ka ba a kgopela gore o mo kgonthišetše lefsa, ka go go botša gore o ikwa a hlokomologilwe e bile a sa ratwe.

Anke re re o mosadi gomme monna wa gago o ipontšhitše a tshwenyega ka dilo tšeo o sa tšwago go di reka. O botšiša a tloga a sa kgolwe gore: “Ke ka baka la’ng o dirišitše tšhelete e ntši gakaalo?” O ka ba o tutueletšega go ikemelela ka go tšweletša ditherešo tša mabapi le maemo a tša ditšhelete a lapa goba go bapiša dilo tšeo o di rekilego le tšeo yena a di rekilego. Lega go le bjalo, temogo e tla go thuša gore o bone gore monna wa gago a ka ba a sa bolele ka diranta le disente. Go e na le moo, a ka ba a tshwentšwe ke gore ga se wa ka wa rerišana le yena pele o ka yo reka dilo tše dintši.

Ke therešo gore banyalani ba bangwe le ba bangwe ba ka ba ba e-na le ditsela tše di sa swanego tša go boledišana ka taba ya gore ba tla fetša nako e kaakang ba le gotee le gore ba tla dira bjang diphetho tša mabapi le dilo tšeo di tlago go rekwa. Ntlha ke gore ge go thoma go ba le ngangišano mabapi le ditaba tše itšego, temogo e tla fokotša kgalefo ya gago gomme ya go dira gore o bone mathata a kgonthe ao le swaraganego le ona. Go e na le go arabela ka go akgofa, latela keletšo ya mongwadi wa Beibele e lego Jakobo ya gore o “akxofišê xo kwa, [o] diêxê xo bolêla, [o] diêxê xo xalefa.”—Jakobo 1:19.

Ge o bolela, gopola gore tsela yeo o bolelago ka yona le molekane wa gago ke ya bohlokwa. Beibele e bolela gore “leleme la mohlale ké moreku.” (Diema 12:18) Ge wena le molekane wa gago le ngangišana, na mantšu a gago a a gobatša goba a a fodiša? Na a tšweletša mapheko, goba a bula tsela ya gore le boelane? Ka ge re šetše re bone, go arabela ka bogale goba ka go akgofa go fo tsoša ngangišano.—Diema 29:22.

Ge e ba ngangišanong le thoma go fošana ka noga e phela, gona leka ka thata gore o rarolle bothata bjo le lebeletšanego le bjona. Lebiša tlhokomelo  go seo se bo bakilego, e sego go motho. Tshwenyega kudu ka gore ke eng se se nepagetšego go feta gore ke mang yo a nepilego. Ela hloko gore mantšu a gago a se ke a mpefatša ngangišano. Beibele e re: “Lentšu la xo fêrêlêla le tsoša boxale.” (Diema 15:1) Ee, seo o se bolelago le tsela yeo o se bolelago ka yona se ka bontšha ge e ba o nyaka go dirišana le molekane wa gago goba o sa nyake.

Ikemišetšeng go Rarolla Dingangišano, e Sego go Fenya Dingangišanong

Ge re rarolla dingangišano, pakane ke go fihlelela tharollo e sego go fenya. Le ka fihlelela tharollo bjang? Tsela e kgonthišeditšwego ke go nyakišiša keletšo ya Beibele le go e diriša, gomme banna ka mo go kgethegilego ba swanetše go ba ba pele go direng bjalo. Go e na le go akgofela go tšweletša dipono tše matla ditabeng goba mathateng ao le swaraganego le ona, ke ka baka la’ng le sa lebelele dilo go ya ka pono ya Jehofa? Mo rapeleng, gomme le tsome khutšo ya Modimo yeo e tlago go šireletša dipelo tša lena le matla a lena a go nagana. (Ba-Efeso 6:18; Ba-Filipi 4:6, 7) Leka ka matla gore o se inyakele feela tša go ikhola eupša gape o nyake tša go hola molekane wa gago.—Ba-Filipi 2:4.

Seo gantši se dirago gore boemo bjo bobe bo mpefale le go feta ke go dumelela maikwelo a kwelego bohloko le ao a sa laolegego gore a laole dikgopolo tša lena le ditiro tša lena. Ka lehlakoreng le lengwe, go ikemišetša gore le fetolwe ke keletšo ya Lentšu la Modimo go lebiša khutšong, kwanong le tšhegofatšong ya Jehofa. (2 Ba-Korinthe 13:11) Ka gona, hlahlwang ke “bohlale byo bo tšwaxo xodimo,” bontšhang dika tša Modimo, gomme le hwetše mehola ya go dira seo bjalo ka “ba-dira-khutšô.”—Jakobo 3:17, 18.

Ka kgonthe, batho ka moka ba swanetše go ithuta go rarolla dingangišano ka khutšo, gaešita le ge se se bolela gore motho a beele dilo tšeo a di ratago ka thoko. (1 Ba-Korinthe 6:7) Ee, dirišang temošo ya Paulo ya gore le lahle “boxale, le pefêlô, le bobe, le maroxa; le dipolêlô tša dihlong di se bê xôna melomong ya lena. . . . Le bê ba ba apotšexo motho e motála le ditirô tša xaxwe. Le bê ba ba aperexo motho e mofsa.”—Ba-Kolose 3:8-10.

Ke therešo gore ka dinako tše dingwe o tla bolela dilo tšeo o tlago go itsholela tšona ka morago. (Jakobo 3:8) Ge se se direga, kgopela tshwarelo go molekane wa gago. Tšwela pele o dira maiteko. Ge nako e dutše e e-ya, go na le kgonagalo ya gore wena le molekane wa gago le bone phetogo e kgolo tseleng yeo le rarollago dingangišano ka yona.

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 22]

Megato e Meraro ya go Rarolla Ngangišano

• Theetša molekane wa gago.—Diema 10:19

• Hlompha dipono tša gagwe.—Ba-Filipi 2:4

• Araba ka tsela e lerato.—1 Ba-Korinthe 13:4-7

[Lepokisi/Seswantšho go letlakala 23]

Seo o ka se Dirago Gona Bjale

Botšiša molekane wa gago dipotšišo tšeo di lego ka mo tlase, gomme o theetše dikarabo tšeo a go neago tšona ka ntle le go mo šitiša. Ke moka molekane wa gago a ka dira se se swanago go wena.

• Na ke rata go nganga?

• Na ke theetša ka kelohloko ge o ntšha sa mafahleng goba na ke arabela ka go akgofa pele ga ge o ka fetša go bolela?

• Na mantšu a-ka go wena a kwagala e le a go se naganele goba ao a bontšhago gore ke galefile?

• Re ka dira’ng e le gore re kaonefatše tsela ya rena ya go boledišana—kudu-kudu ge re sa dumelelane ka taba e itšego?

[Seswantšho go letlakala 21]

Na o a theetša?

[Seswantšho go letlakala 22]

“Ke ikwa ke hlokomologilwe e bile ke sa ratwe”

[Seswantšho go letlakala 22]

“Ga o ke o fetša nako le ge e le efe o e na le nna!”

[Seswantšho go letlakala 22]

“Ke feditše letšatši ka moka le wena kgweding ya go feta!”