Eya go dikagare

Eya go lelokelelo la dikagare

‘Go Tliša Ditaba tše Dibotse tša Mabapi le Selo se Sekaone’

‘Go Tliša Ditaba tše Dibotse tša Mabapi le Selo se Sekaone’

‘Go Tliša Ditaba tše Dibotse tša Mabapi le Selo se Sekaone’

“A ratêxa bya’ng maoto a motseta wa ditaba tše di botse [“tša mabapi le selo se sekaone,” NW] dithabeng.”—JESAYA 52:7.

1, 2. (a) Ke dilo dife tše di boifišago tšeo di diregago letšatši le letšatši? (b) Batho ba bantši ba arabela bjang ditabeng tše mpe tšeo ba di kwago ka mehla?

LEHONO batho lefaseng ka bophara ba ikwa ba imelwa ke ditaba tše mpe. Ba bulela radio gomme ba kwa dipego tše di boifišago mabapi le malwetši a bolayago ao a beago lefase kotsing. Ba bogela ditaba thelebišeneng gomme ba bona diswantšho tše di sa lebalegego tša bana ba bolawago ke tlala bao ba kgopelago thušo. Ba tšea kuranta gomme ba bala ka go thuthupa ga dipomo tšeo di senyago meago le go bolaya batho ba bantši bao ba se nago molato.

2 Ee, dilo tše di boifišago di direga letšatši le letšatši. Sebopego sa lefase le ruri se a fetoga—se a mpefala. (1 Ba-Korinthe 7:31) Makasine wa ditaba wa ka Bodikela bja Yuropa o boletše gore ka dinako tše dingwe go bonagala eka lefase ka moka “le kgaufsi le go fedišetšwa sa ruri.” Ga go makatše ge batho ba bantši ka mo go oketšegago ba gateletšegile! Motho yo mongwe yo a tsopotšwego nyakišišong e lego mabapi le ditaba tša thelebišene kua United States, ka ntle le pelaelo o ile a bonagatša maikwelo a swanago le a batho ba dimilione ge a be a re: ‘Ka morago ga go bogela ditaba, ke gateletšega kudu. Ke ditaba tše mpe feela. Di dira gore o ikwe o nolegile moko.’

Ditaba Tšeo Motho yo Mongwe le yo Mongwe a Swanetšego go di kwa

3. (a) Ke ditaba dife tše dibotse tšeo Beibele e di tsebatšago? (b) Ke ka baka la’ng o lebelela ditaba tše dibotse tša Mmušo e le tša bohlokwa?

3 Na go ka hwetšwa ditaba tše di kaone lefaseng le le nyamišago ka tsela ye? Ee di ka hwetšwa! Ke mo go homotšago go tseba gore Beibele e tsebatša ditaba tše dibotse. Ke ditaba tša gore bolwetši, tlala, bosenyi, ntwa le dikgateletšo tša mehuta ka moka di tla fedišwa ka Mmušo wa Modimo. (Psalme 46:9; 72:12) Na tšeo ga se ditaba tšeo motho yo mongwe le yo mongwe a swanetšego go di kwa? Dihlatse tša Jehofa di tloga di nagana gore motho yo mongwe le yo mongwe o swanetše go di kwa. Ka gona, di tsebja gohle ka maiteko a tšona a tšwelago pele a go boledišana le batho ba ditšhaba ka moka ka ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo.—Mateo 24:14.

4. Ke dibopego dife tša bodiredi bja rena tšeo re tlago go di ahla-ahla sehlogong se le se se latelago?

4 Lega go le bjalo, re ka dira’ng e le gore re tšwele pele re tšea karolo ka tsela e kgotsofatšago le e holago modirong wa go bolela ka ditaba tše tše dibotse—gaešita le ditikologong tšeo go tšona go arabelago batho ba sego kae? (Luka 8:15) Poeletšo e kopana ya dibopego tše tharo tša bohlokwa tša modiro wa rena wa boboledi ruri e tla thuša. Re ka hlahloba (1) maikemišetšo a rena, goba lebaka la gore re dire boboledi; (2) molaetša wa rena, goba seo re se bolelago; le (3) mekgwa yeo re e dirišago, goba kamoo re bolelago ka gona. Ka go boloka maikemišetšo a rena e le a se nago bosodi, molaetša wa rena e le o kwagalago le tsela ya rena ya go dira boboledi e le e atlegago, re tla nea batho ba bantši ba fapa-fapanego sebaka sa go kwa ditaba tše dibotse tšeo di phalago tšohle—e lego ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo. *

Lebaka Leo ka Lona re Tšeago Karolo Modirong wa go Bolela Ditaba tše Dibotse

5. (a) Go feta tšohle, ke’ng seo se re tutuetšago gore re tšee karolo bodireding? (b) Ke ka baka la’ng go ka bolelwa gore go kwa ga rena molao o tšwago ka Beibeleng wa gore re dire boboledi go bontšha lerato go Modimo?

5 Anke re ahla-ahleng sebopego sa pele—maikemišetšo a rena. Ke ka baka la’ng re bolela ditaba tše dibotse? Ka lebaka le le swanago le leo ka lona Jesu a ilego a dira bjalo. O itše: “Ke rata Tate.” (Johane 14:31; Psalme 40:8) Go feta tšohle, re tutuetšwa ke lerato la rena go Modimo. (Mateo 22:37, 38) Beibele e bontšha tswalano magareng ga go rata Modimo le bodiredi, ka gobane e bolela gore: “Leratô la xo rata Modimo ké xe re e-ya ka melaô ya xaxwe.” (1 Johane 5:3; Johane 14:21) Na melao ya Modimo e akaretša molao wa gore re ‘yo dira barutiwa’? (Mateo 28:19) Ee. Ke therešo gore mantšu ao a boletšwe ke Jesu, eupša ge e le gabotse a tšwa go Jehofa. Go bjalo bjang? Jesu o hlalositše gore: “Xa ke dire selô ka la-ka, le xore ke bolêla ka mo Tate a nthutilexo.” (Johane 8:28; Mateo 17:5) Ka gona, ka go kwa molao wa gore re yo dira boboledi, re bontšha Jehofa gore re a mo rata.

6. Ke ka ditsela dife lerato la rena go Modimo le re tutueletšago go dira boboledi?

6 Go oketša moo, go rata Jehofa go re tutueletša gore re dire boboledi ka gobane re nyaka go ganetša maaka ao Sathane a tšwelago pele a a bolela kgahlanong le yena. (2 Ba-Korinthe 4:4) Sathane o ile a belaela go loka ga pušo ya Modimo. (Genesi 3:1-5) Ka ge re le Dihlatse tša Jehofa, re hlologetšwe go tšea karolo tabeng ya go pepentšha maaka ao Sathane a a thomilego le go kgethagatša leina la Modimo bathong. (Jesaya 43:10-12) Ka godimo ga moo, re tšea karolo bodireding ka gobane re tseba dika tša Jehofa le ditsela tša gagwe. Re ikwa re le kgaufsi le yena e bile re e-na le kganyogo e matla ya go nyaka go botša ba bangwe ka Modimo wa rena. Ge e le gabotse, botho bja Jehofa le ditsela tša gagwe tša go loka di re tlišetša lethabo moo re sa kgonego go lesa go bolela ka yena. (Psalme 145:7-12) Re ikwa re gapeletšega gore re mo rete le gore re botše bao ba tlago go theetša mabapi le “mabothakxa” a gagwe.—1 Petro 2:9; Jesaya 43:21.

7. Ka ntle le go rata Modimo, ke lebaka lefe le lengwe la bohlokwa leo ka lona re tšeago karolo modirong wa boboledi?

7 Go na le lebaka le lengwe la bohlokwa la gore re tšwele pele re tšea karolo bodireding: Re tloga re nyaka go tliša kimollo go batho bao ba imetšwego ke ditaba tše dintši tše mpe tše di sa kgaotšego le go tliša kimollo go bao ba tlaišegago ka baka la mabaka a itšego. Modirong wo, re leka go ekiša Jesu. Ka mohlala, lebelela seo se hlalositšwego go Mareka kgaolo 6.

8. Pego ya Mareka kgaolo 6 e bontšha’ng ka maikwelo ao Jesu a bego a e-na le ona bathong?

8 Baapostola ba boa go tšwa lesolong la boboledi gomme ba laodišetša Jesu dilo ka moka tšeo ba di dirilego le tšeo ba di rutilego. Jesu o lemoga gore baapostola ba lapile, gomme o ba botša gore ba sepele le yena gore ba “khutšê ka xo nyane.” Ka gona ba namela seketswana gomme ba ya lefelong le le homotšego. Batho ba a ba latela, ba kitima go bapa le lebopo, gomme go se go ye kae ba fihla go bona. Jesu o dira’ng? Pego e re: “A bôna è le lešaba le lentši; a ba šôkêlwa xobane ba be ba le byalo ka dinku tše di se naxo modiši; a thôma xo ba ruta ka ditaba tše ntši.” (Mareka 6:31-34, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Lešoko goba kwelobohloko e tutuetša Jesu gore a tšwele pele a bolela ditaba tše dibotse go sa šetšwe gore o lapile. Go molaleng gore Jesu o tshwenyegile ka batho ba. O ba kwela bohloko.

9. Re ithuta’ng pegong yeo e lego go Mareka kgaolo 6 mabapi le go ba le maikemišetšo a mabotse ka go dira boboledi?

9 Re ithuta’ng pegong ye? Re le Bakriste, re ikwa re e-na le boikarabelo bja go bolela ditaba tše dibotse le go dira barutiwa. Re tseba boikarabelo bja rena bja gore re tsebatše ditaba tše dibotse, ka ge e le thato ya Modimo gore “batho bohle ba phološwê.” (1 Timotheo 2:4) Lega go le bjalo, ga re dire bodiredi bja rena feela ka baka la go ithola kgwara eupša gape re bo dira ka baka la kwelobohloko. Ge re kwela batho bohloko e le ka kgonthe go etša ge Jesu a dirile, dipelo tša rena di tla re tutueletša go dira sohle seo re ka se kgonago gore re tšwele pele re boledišana le bona ka ditaba tše dibotse. (Mateo 22:39) Go ba le maikemišetšo a bjalo a mabotse a go tšea karolo bodireding go tla re tutueletša go bolela ditaba tše dibotse re sa kgaotše.

Molaetša wa Rena—Ditaba tše Dibotse tša Mmušo wa Modimo

10, 11. (a) Jesaya o hlalosa bjang molaetša wo re o bolelago? (b) Jesu o ile a tliša bjang ditaba tše dibotse tša mabapi le selo se sekaone, gomme bahlanka ba Modimo ba mehleng yeno ba latetše bjang mohlala wa Jesu?

10 Go thwe’ng ka sebopego sa bobedi sa bodiredi bja rena—molaetša wa rena? Ke’ng seo re se bolelago? Moporofeta Jesaya o neile tlhaloso ye e kgahlišago mabapi le molaetša woo re o tsebatšago ge a re: “A ratêxa bya’ng maoto a motseta wa ditaba tše di botse [“tša mabapi le selo se sekaone,” NW] dithabeng, sexoeledi sa phološô se se botšaxo Tsione sa re: Modimo wa xaxo ó tšere boxoši!”—Jesaya 52:7.

11 Polelwana e bohlokwa kudu lengwalong leo e rego, “Modimo wa xaxo ó tšere boxoši,” e re gopotša ka molaetša wo re swanetšego go o tsebatša, e lego ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo. (Mareka 13:10) Ela hloko gape gore temana ye e utolla moko o nepagetšego wa molaetša wa rena. Jesaya o diriša dipolelwana tše bjalo ka “phološô,” “ditaba tše di botse,” “khutšo” le “selo se sekaone.” Nywaga-kgolong ya ka morago ga Jesaya, lekgolong la pele la nywaga C.E., Jesu Kriste o ile a phethagatša boporofeta bjo ka tsela e lemogegago ka go bea mohlala wa phišego go tsebatšeng ditaba tša mabapi le selo se sekaone—go tla ga Mmušo wa Modimo. (Luka 4:43) Mehleng ya lehono, kudu-kudu go tloga ka 1919, Dihlatse tša Jehofa di latetše mohlala wa Jesu ka go tsebatša ka phišego ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo wo o hlomilwego le ditšhegofatšo tšeo o tlago go di tliša.

12. Ditaba tše dibotse tša Mmušo di na le mafelelo afe go bao ba di amogelago?

12 Ditaba tše dibotse tša Mmušo di na le mafelelo afe bathong bao ba arabelago go tšona? Lehono, go fo swana le mehleng ya Jesu, ditaba tše dibotse di nea kholofelo le khomotšo. (Ba-Roma 12:12; 15:4) Di nea ba dipelo tše di botegago kholofelo ka gobane ba lemoga gore go na le mabaka a kwagalago a go dumela gore go na le dinako tše kaone tšeo di sa dutšego di e-tla. (Mateo 6:9, 10; 2 Petro 3:13) Kholofelo e bjalo e thuša kudu bao ba boifago Modimo gore ba kgomarele pono e botse. Mopsalme o bolela gore “ba ka se boife gaešita le ditaba tše mpe.”—Psalme 112:1, 7NW.

Molaetša wo o Tlago “xo Alafa ba Dipelo tše Robexilexo”

13. Moporofeta Jesaya o hlalosa bjang ditšhegofatšo tša kapejana tšeo di tlelago bao ba amogelago ditaba tše dibotse?

13 Go oketša moo, ditaba tše dibotse tšeo re di bolelago di tliša kimollo ya kapejana le ditšhegofatšo go bao ba di theetšago. Bjang? Tše dingwe tša ditšhegofatšo tšeo di bontšhitšwe ke moporofeta Jesaya ge a be a bolela e sa le pele gore: “Môya wa Morêna Mong’a bohle o mo xo nna, xobane Morêna ó mpeetše xo bexêla babôtlana ’taba tše di botse; O nthometše xo alafa ba dipelo tše robexilexo, xore ba ba thopilwexo ke ba xoêlêlê khunoloxô, ke xoêlêlê ba ba tlemilwexo xo xololwa, ke xoêlêlê ngwaxa wa kxahlêxô wa Morêna, le ’tšatši la tefetšô ya Modimo wa rena, xore xo homotšwê bohle ba ba nyamilexo.”—Jesaya 61:1, 2, Luka 4:16-21.

14. (a) Polelwana e rego go “alafa ba dipelo tše robexilexo” e bontšha’ng mabapi le molaetša wa Mmušo? (b) Re bontšha bjang gore Jehofa o tshwenyega ka batho ba dipelo tše di robegilego?

14 Go ya ka boporofeta bjoo, ka go bolela ditaba tše dibotse, Jesu o be a tla “alafa ba dipelo tše robexilexo.” A seswantšho-kgopolo se matla gakaakang seo Jesaya a se dirišitšego! Go ya ka pukuntšu e nngwe ya Beibele, lentšu la Sehebere leo le fetoletšwego e le “xo alafa” “gantši le dirišwa tabeng ya ‘go bofa’ ka lešela la go bofa dintho, gomme ka go rialo le dirišwa ge go alafša ka sehlare goba go fodišwa bao ba gobetšego.” Mooki yo botho a ka bofa lešela la go bofa dintho, goba pantetši, sethong sa mmele wa motho yo a gobetšego e le go se nea thekgo e nyakegago. Ka mo go swanago, ge bagoeledi ba botho ba bolela ka molaetša wa Mmušo ba nea thekgo e nyakegago go bohle ba ba arabelago bao ba tlaišegago ka tsela e itšego. Le gona, ka go nea thekgo go bao ba e nyakago, ba bontšha gore Jehofa o tshwenyega ka batho. (Hesekiele 34:15, 16) Mopsalme o bolela mabapi le Modimo gore: “Ó fodiša ba dipelo tše’ robexilexo, ó tlêmêlêla ’nthô tša bôná.”—Psalme 147:3.

Kamoo Molaetša wa Mmušo o Fetošago Maphelo

15, 16. Ke mehlala efe ya kgonthe yeo e bontšhago kamoo molaetša wa Mmušo o neago thekgo le matla go bao ba di nyakago?

15 Mehlala e mentši ya kgonthe e bontšha kamoo molaetša wa Mmušo o tlogago o thekga le go matlafatša ba dipelo tše di robegilego. Ela hloko Oreanna, e lego mokgekolo yo a dulago Amerika Borwa yo a bego a tennwe ke bophelo. Hlatse ya Jehofa e ile ya thoma go etela Oreanna le go mmalela Beibele le kgatišo ya Puku Ya-ka ya Ditaba tša Beibele. * Mathomong ge go balwa, mokgekolo yo a gateletšegilego o be a theetša a robetše malaong a gagwe a tswaletše mahlo, gomme nako le nako a hemela godimo ka go tshwenyega. Lega go le bjalo, go se go ye kae o ile a thoma go dira boiteko bja go dula gabotse malaong a gagwe nakong ya ge go balwa. Nakwana ka morago, o be a dula setulong ka phapošing ya bodulo, gomme a letela gore morutiši wa gagwe wa Beibele a tle. Se se latelago, mokgekolo yo o ile a thoma go ba gona dibokeng tša Bokriste Holong ya Mmušo. A kgothaditšwe ke seo a ithutilego sona dibokeng tšeo, o ile a thoma go sepediša dipuku tša Beibele go motho le ge e le ofe yo a bego a feta ngwakong wa gagwe. Ke moka, ge a e-na le nywaga e 93, Oreanna o ile a kolobetšwa e le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa. Molaetša wa Mmušo o tsošološitše kganyogo ya gagwe ya go nyaka go phela.—Diema 15:30; 16:24.

16 Molaetša wa Mmušo o nea thekgo ya bohlokwa gaešita le go bao ba tsebago gore bophelo bja bona bo kgaufsi le go fela ka baka la bolwetši. Tšea ka mohlala, Maria yo a tšwago ka Bohlabela bja Yuropa. O be a tlaišwa ke bolwetši bjo bo bolayago gomme a se sa na kholofelo. O be a gateletšegile kudu ge Dihlatse tša Jehofa di be di kopana le yena. Lega go le bjalo, ge a be a e-kwa ka merero ya Modimo, bophelo bja gagwe bo ile bja thoma go ba le morero gape. O ile a kolobetšwa gomme a ba mafolofolo kudu modirong wa boboledi. Nywageng e mebedi ya mafelelo ya bophelo bja gagwe, mahlo a gagwe a be a bontšha gore o na le kholofelo le gore o thabile. Maria o hwile a e-na le kholofelo e tiilego ya tsogo.—Ba-Roma 8:38, 39.

17. (a) Molaetša wa Mmušo o dira phapano bjang maphelong a bao ba o amogelago? (b) Ke ka ditsela dife tšeo wena ka noši o bonego gore Jehofa o ‘tsoša bohle bao ba bokalelago’?

17 Dipego tše di bjalo di hlatsela gore molaetša wa Mmušo o ka fetoša maphelo a bao ba hlologetšego ditherešo tša Beibele. Batho bao ba nyamišitšwego ke lehu la moratiwa wa bona ba hwetša matla a mafsa ge ba e-kwa ka kholofelo ya tsogo. (1 Ba-Thesalonika 4:13) Batho bao ba diilago le bao ba katanelago go fepa malapa a bona ba hwetša seriti le sebete se sefsa ge ba e-kwa gore Jehofa a ka se ke a ba lahla ge e ba ba mmotegela ka go se kwanantšhe. (Psalme 37:28) Ka thušo ya Jehofa, batho ba bantši bao ba imelwago ke kgateletšego ganyenyane-ganyenyane ba ba le matla ao a nyakegago a go lebeletšana le yona ka katlego gomme maemong a mangwe ba ile ba kgona le go fenya bolwetši bjoo. (Psalme 40:1, 2) Ee, ka matla ao a a neago ka Lentšu la gagwe, Jehofa mo nakong ye o “tsoša bohle ba xo bôkalêla.” (Psalme 145:14) Ka go bona kamoo ditaba tše dibotse tša Mmušo di tlišago khomotšo go batho ba dipelo tše di robegilego tikologong ya rena le ka phuthegong ya Bokriste, re gopotšwa nako le nako gore re swere ditaba tše kaone kudu go feta tšeo di ka hwetšwago lehono!—Psalme 51:17.

“Se ke ba Kxopêlêlaxo Sôna xo Modimo”

18. Paulo o ile a kgongwa bjang ke go gana ga ba-Juda ditaba tše dibotse, gomme ka baka la’ng?

18 Gaešita le ge molaetša wa rena o swere ditaba tše di kaone kudu, ba bantši ba a o gana. Se se ka re kgoma bjang? Go etša kamoo se ilego sa kgoma moapostola Paulo ka gona. Gantši o be a dira boboledi go ba-Juda, eupša ba bantši ba bona ba ile ba gana molaetša wa phološo. Go o gana ga bona go ile gwa kgoma Paulo ka mo go tseneletšego. O dumetše ka gore: “Mo pelong ya-ka ke na le bohloko byo boxolo le nyamô ye e sa okobalexo.” (Ba-Roma 9:2) Paulo o be a kwela ba-Juda bao a bego a dira boboledi go bona bohloko. O be a nyamišwa ke ge ba gana ditaba tše dibotse.

19. (a) Ke ka baka la’ng e le mo go kwagalago gore ka dinako tše dingwe re ka ikwa re nyamile? (b) Paulo o ile a thušwa ke’ng gore a tšwele pele ka modiro wa gagwe wa boboledi?

19 Le rena re bolela ditaba tše dibotse ka gobane re e-na le kwelobohloko. Ka gona, ke mo go kwagalago gore re ka ikwa re nyamile ge batho ba bantši ba gana molaetša wa Mmušo. Karabelo e bjalo e bontšha gore re tloga re tshwenyegile ka boemo bjo bobotse bja moya bja batho bao re dirago boboledi go bona. Lega go le bjalo, re swanetše go gopola mohlala wa moapostola Paulo. O ile a thušwa ke’ng gore a tšwele pele ka modiro wa gagwe wa boboledi? Gaešita le ge go gana ga ba-Juda go amogela ditaba tše dibotse go ile gwa mo nyamiša gwa ba gwa mo kweša bohloko, Paulo ga se a ka a hlapa ba-Juda ka moka diatla, a nagana gore ba ka se thušwe. Kholofelo ya gagwe e be e le gore go be go sa dutše go e-na le ba bangwe bao ba bego ba ka amogela Kriste. Ka gona, Paulo o ile a ngwala mabapi le maikwelo a gagwe go ba-Juda e le batho ka o tee ka o tee gore: “Se pelo ya-ka e se llêlaxo, se ke ba kxopêlêlaxo sôna xo Modimo, ké xore bôná Ba-Isiraele ba phološwê.”—Ba-Roma 10:1.

20, 21. (a) Mabapi le molaetša wa rena, re ka latela bjang mohlala wa Paulo? (b) Ke sebopego sefe sa bodiredi bja rena seo se tlago go ahla-ahlwa sehlogong se se latelago?

20 Ela hloko dilo tše pedi tšeo Paulo a ilego a di gatelela. E be e le kganyogo ya gagwe e tšwago pelong ya gore batho ba bangwe ba phološwe, gomme o ile a lopa Modimo mabapi le taba ye. Lehono, re latela mohlala wa Paulo. Re kgomarela kganyogo e tšwago pelong ya gore re hwetše motho le ge e le ofe yo a ka bago a sa dutše a sekametše ka mo go swanetšego ditabeng tše dibotse. Re tšwela pele re rapela Jehofa e le gore re ka hwetša batho ba bjalo le gore re ka ba thuša gore ba sepele tseleng yeo e tlago go ba lebiša phološong.—Diema 11:30; Hesekiele 33:11; Johane 6:44.

21 Lega go le bjalo, e le gore re fihlelele batho ba bantši ka mo go kgonegago ka molaetša wa Mmušo, ga se ra swanela go ela hloko feela lebaka la gore re dire boboledi le seo re se bolelago eupša gape re swanetše go ela hloko le kamoo re bolelago ka gona. Taba ye e tla ahla-ahlwa sehlogong se se latelago.

[Mengwalo ya ka tlase]

^ ser. 4 Sehlogo se se tla ahla-ahla dibopego tše pedi tša pele. Sehlogo sa bobedi se tla ahla-ahla sebopego sa boraro.

^ ser. 15 E gatišitšwe ke Dihlatse tša Jehofa.

O Ithutile’ng?

• Ke ka mabaka afe re tšeago karolo bodireding?

• Molaetša o mogolo woo re o bolelago ke ofe?

• Ke ditšhegofatšo dife tšeo di hwetšwago ke bao ba amogelago molaetša wa Mmušo?

• Re tla thušwa ke’ng gore re tšwele pele bodireding bja rena?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Diswantšho go letlakala 18]

Molaetša wa Mmušo o matlafatša ba dipelo tše di robegilego

[Diswantšho go letlakala 20]

Thapelo e re thuša gore re kgotlelele bodireding bja rena