Phihlelo

Ke Thabetše go Tšea Karolo Modirong wa go Ruta Beibele wa Lefase ka Bophara

KA GE GO ANEGA ANNA MATHEAKIS

Sekepe se be se e-fsa. Ge nkabe sekepe se se segolo sa botelele bja dimithara tše 171 se ile sa nwelela, se be se tla nwelela ka nna gomme sa nkgamiša ka meetse. Ke ile ka rutha ke tšhogile ke lebile lefelong le le šireletšegilego, ke e-lwa le maphoto a matla. Tsela e nnoši ya gore ke dule ke phaphametše e be e le go swarelela life jacket (seaparo sa go rutha sa go šireletša bophelo) yeo e bego e aperwe ke mosadi yo mongwe. Ke ile ka rapela Modimo gore a mphe matla le sebete. E be e le sohle seo ke bego nka kgona go se dira.

E BE e le ka ngwaga wa 1971, gomme ke be ke boela kabelong ya-ka ya boraro ya boromiwa kua Italy. Go robegeng moo ga sekepe, ke ile ka lahlegelwa ke mo e nyakilego go ba dilo tšohle tšeo ke bego ke e-na le tšona. Eupša ga se ka lahlegelwa ke dilo tša bohlokwa kudu—bophelo bja-ka, borwarre bjo lerato bja Bokriste le tokelo ya go hlankela Jehofa. Ke be ke šetše ke sepetše dikontinente tše tharo ka baka la tirelo yeo, gomme go robegelwa ke sekepe e bile e nngwe ya ditiragalo tše dintši tšeo di ntiragaletšego bophelong.

Ke belegwe ka 1922. Lapa lešo le be le dula kua Rām Allāh, mo e ka bago dikhilomithara tše 16 ka leboa la Jerusalema. Batswadi ba-ka ka bobedi ba be ba e-tšwa sehlakahlakeng sa Kereta, eupša tate o be a godišeditšwe Natsaretha. Ke be ke le phejane go bašemane ba bararo le banenyana ba babedi. Lapa lešo le be le nyamišitšwe ke lehu la kgaetšedi ya-ka ya bobedi, yo a ilego a kgangwa ke meetse Nokeng ya Jorodane ge a be a le leetong la sekolo la go ithabiša. Ka morago ga masetlapelo a, mma o ile a gana go dula Rām Allāh, gomme ge ke be ke e-na le nywaga e meraro, re ile ra hudugela Athene, Gerika.

Therešo ya Beibele e Fihla Lapeng Lešo

Nakwana ka morago ga ge re fihlile Gerika, kgaetšedi ya-ka yo mogolo e lego Nikos, yo ka nako yeo a bego a e-na le nywaga e 22, o ile a kopana le Barutwana ba Beibele, ka ge Dihlatse tša Jehofa di  be di tsebja bjalo ka nako yeo. Go monya tsebo ya Beibele go ile gwa mo thabiša kudu gomme a ba le mafolofolo kudu bodireding bja Bokriste. Se se ile sa galefiša tate, gomme o ile a raka Nikos gae. Lega go le bjalo, ge tate a be a e-ya Palestina, nna, mma le mogolo’a-ka re be re e-ya le Nikos dibokeng tša Bokriste. Ke sa dutše ke gopola gabotse ge mma a be a bolela ka phišego mabapi le dilo tšeo a di kwelego dibokeng tšeo. Eupša nakwana ka morago ga moo, o ile a se sa kgona ka baka la bolwetši bja kankere gomme o ile a hwa a e-na le nywaga e 42. Nakong yeo e thata, mogolo’a-ka e lego Ariadne o ile a hlokomela lapa lešo ka lerato. Go sa šetšwe go ba mofsa ga gagwe, o be a le bjalo ka mma go nna ka nywaga e mentši.

Tate ka mehla o be a nkiša Kerekeng ya Orthodox ge a be a le Athene, gomme ka morago ga ge a hwile, ke ile ka tšwela pele ke e-ya kerekeng, gaešita le ge e be e le ka sewelo. Ka ge ke be ke bona gore batho bao ba tsenago kereke ba be ba sa phele ka tsela yeo Modimo a e nyakago, ke ile ka feleletša ke tlogetše go ya.

Ka morago ga ge tate a hwile, ke ile ka kgona go hwetša mošomo o tsepamego lefapheng la tša taolo ya ditšhelete. Lega go le bjalo, kgaetšedi ya-ka o ile a neela bophelo bja gagwe modirong wa go bolela ka Mmušo, a hlankela kua Gerika ka nywaga e mentši. Ka 1934 o ile a hudugela Tsipero. Ka nako yeo, go be go se na Dihlatse tša Jehofa tše di kolobeditšwego sehlakahlakeng seo, ka gona o ile a ba le tokelo ya go tšwetša pele modiro wa boboledi gona moo. Ka morago ga ge a nyetše, mosadi wa gagwe e lego Galatia le yena o ile a hlankela e le modiredi wa nako e tletšego ka nywaga e mentši. * Nikos o be a dula a re romela dipuku tše di theilwego Beibeleng le dimakasine, eupša re be re di bala ka sewelo. O ile a dula Tsipero go fihlela a e-hwa.

Go Phelela Therešo ya Beibele

Ka 1940, George Douras e lego Hlatse e mafolofolo ya kua Athene e bile e le mogwera wa Nikos, o ile a re etela gomme a re laletša gore re tlatše sehlotswana sa thuto ya Beibele lapeng la gagwe. Re ile ra amogela taletšo ka lethabo. Go se go ye kae, re ile ra thoma go boledišana le ba bangwe ka seo re bego re ithuta sona. Go monya tsebo ya Beibele go ile gwa dira gore nna le mogolo’a-ka re neele maphelo a rena go Jehofa. Ariadne o ile a kolobetšwa ka 1942, gomme nna ke ile ka kolobetšwa ka 1943.

Ge Ntwa ya II ya Lefase e be e fela, Nikos o ile a re laletša gore re tle Tsipero, ka baka leo re ile ra hudugela Nocosia ka 1945. Ka go fapana le Gerika, modiro wa boboledi o be o sa thibelwa kua Tsipero. Ga se ra tšea karolo bodireding bja ntlo le ntlo feela, eupša gape le go neeng bohlatse setarateng.

Nywageng e mebedi ka morago, Ariadne o ile a swanelwa ke go boela Gerika. Gona kua, o ile a kopana le monna yo a bego a tla nyalana le yena, yo le yena e lego morapedi wa Jehofa, gomme o ile a dula Athene. Go se go ye kae, molamo’a-ka le mogolo’a-ka ba ile ba nkgothaletša go boela Gerika le go tsenela bodiredi bja nako e tletšego kua motseng-mošate wa yona. Ka ge go bula madibogo e be e dutše e le pakane ya-ka, ke ile ka boela Athene, moo go bego go nyakega thušo e kgolo.

Go Bulega Dibaka tše Difsa

Ka November 1, 1947, ke ile ka thoma go bula madibogo, ke fetša diiri tše 150 kgwedi le kgwedi modirong wa boboledi. Tšhemo ya phuthego ya gabo rena e be e le e kgolo, gomme ke be ke swanelwa ke go sepela kudu. Lega go le bjalo, ke ile ka thabela ditšhegofatšo tše dintši. Gantši maphodisa a be a golega Dihlatse le ge e le dife tšeo di bego di hwetšwa di swaregile ka modiro wa boboledi goba di le dibokeng tša Bokriste, ka baka leo go se go ye kae le nna ke ile ka golegwa.

Ke ile ka pharwa ka molato wa go sokolla batho, e lego selo seo e bego e le molato o mogolo ka nako yeo. Ke ile ka ahlolelwa dikgwedi tše pedi  Kgolegong ya Basadi ya Averof kua Athene. Mosadi yo mongwe yo e lego Hlatse o be a šetše a le moo, gomme bobedi bja rena re ile ra thabela segwera se se kgahlišago le se se agago sa Bokriste go sa šetšwe go golegwa ga rena. Ka morago ga go fetša nako yeo ke bego ke e ahloletšwe kgolegong, ke ile ka tšwela pele ke bula madibogo ka lethabo. Bontši bja bao ke ilego ka ithuta Beibele le bona ka nako yeo e sa dutše e le bahlanka ba Jehofa ba botegago, gomme seo se nthabiša kudu.

Ka 1949, ke ile ka hwetša taletšo ya gore ke be gona sehlopheng sa bo-16 sa Sekolo sa Beibele sa Watchtower sa Gilead kua United States, moo bahlanka ba nako e tletšego ba tlwaeletšwago modiro wa boromiwa. Nna le ba leloko la gešo re be re thabile. Ke ile ka rulaganya go ya kopanong ya ditšhaba-tšhaba kua New York City ka selemo sa 1950 gomme ka morago ga moo ke be ke tla ya Gilead.

Ka morago ga go fihla United States, ke ile ka ba le tokelo ya go hlankela ka lebaka la dikgwedi tše mmalwa ke le mohlwekiši ntlong-kgolo ya lefase ya Dihlatse tša Jehofa kua New York City. Tikologo ya gona kua e be e le e hlwekilego, e kgahlišago le e agago, gomme ke be ke dula le bana bešo le dikgaetšedi bao ba thabilego. Ka mehla ke tla dula ke gopola ka lerato dikgwedi tše tshela tše ke di feditšego gona kua. Go ile gwa latela nako ya go tsena Sekolo sa Gilead, moo dikgwedi tše hlano tša go ithuta ka mo go tseneletšego le go hlahlwa di ilego tša feta ka pela. Rena barutwana re ile ra lemoga kamoo tsebo ya Mangwalo e lego e bohlokwa le e botse ka gona, gomme seo se ile sa oketša lethabo la rena le kganyogo ya rena ya go nyaka go boledišana le ba bangwe ka tsebo ye ya therešo e neago bophelo.

Kabelo Ya-ka ya Pele ya Boromiwa

Kua Sekolong sa Gilead, re be re dumeletšwe go ikgethela badirišani-gotee le rena ba ka moso pele re ka hwetša dikabelo tša rena tša boromiwa. Ruth Hemmig (yo ga bjale e lego wa ga Bosshard), e lego kgaetšedi yo a kgahlišago kudu, e be e le modirišani-gotee le nna. Nna le Ruth re be re thabile kudu ge re be re amogela kabelo ya rena ya go ya Istanbul, kua Turkey—e lego magareng ga Asia le Yuropa! Re be re tseba gore modiro wa boboledi o be o sa tsebje moo nageng yeo, eupša ga se ra ka ra belaela gore Jehofa o tla re thekga.

Istanbul ke motse o mogolo o mobotse wo o tletšego ka merafo e fapa-fapanego. Gona moo re ile ra hwetša go tletše mafelo a kgwebo, mekgwa e fapa-fapanego ya go apea ya lefaseng ka bophara, dimusiamo tše di kgahlišago, baagišani ba babotse le lebopo le le kgahlišago ka mehla. Sa bohlokwa kudu ke gore re ile ra hwetša batho bao ruri ba bego ba nyaka go ithuta ka Modimo. Sehlopha se senyenyane sa Dihlatse kua Istanbul se be se tletše kudu ka ba-Armenia, ba-Gerika le ba-Juda. Lega go le bjalo, go be go e-na le ditšhaba tše dingwe tše dintši, gomme e be e le mo go holago go ithuta maleme a fapa-fapanego, go akaretša le se-Turkey. Re ile ra tloga re thabela go kopana le batho ba ditšhaba tše di fapa-fapanego bao ba bego ba nyoretšwe therešo. Ba bantši ba batho ba ba tšwela pele ba hlankela Jehofa ka potego.

Ka manyami, Ruth ga se a ka a kgona go tsošološa lengwalo la gagwe la tumelelo ya bodulo, gomme o ile a gapeletšega go tloga nageng. O tšwela pele tirelong ya nako e tletšego kua Switzerland. Ka morago ga nywaga ye ka moka, ke sa dutše ke hlologela segwera sa gagwe se se kgahlišago le se se agago.

Go Hudugela Karolong e Nngwe ya Lefase

Ka 1963 tumelelo ya-ka ya go dula Turkey e be e sa tsošološwa. Go be go le thata go tlogela Bakriste-gotee le nna bao ke ilego ka ba bona ba tšwela pele moyeng mola ba be ba dutše ba katanela go fenya mathata a mantši. E le gore ba nkgothatše, ba leloko la gešo ba ile ba lefelela leeto la-ka la go ya New York City gore ke kgone go ya kopanong gona. Ke be ke se ka hlwa ke hwetša kabelo e nngwe.

Ka morago ga kopano, ke ile ka abelwa go ya  Lima, kua Peru. Ke ile ka sepela le kgaetšedi yo mofsa yo e bego e tla ba modirišani-gotee le nna, go tloga New York go ya kabelong ya-ka e mpsha. Ke ile ka ithuta Sepaniši gona kua gomme ka dula legaeng la baromiwa leo le bego le le ka godimo ga ofisi ya lekala ya Dihlatse tša Jehofa. E be e le mo go thabišago kudu go dira boboledi gona kua le go tsebana le bana bešo le dikgaetšedi ba lefelong leo.

Kabelo e Nngwe, Leleme le Lengwe

Ge nako e dutše e e-ya, ba leloko la gešo kua Gerika ba ile ba thoma go lebeletšana le ditla-morago tša botšofadi le boemo bjo bo fokolago bja tša maphelo. Ga se ba ka ba nkgothaletša go tlogela tirelo ya-ka ya nako e tletšego le go boela go seo se bitšwago bophelo bjo bo tlwaelegilego e le gore ke ba thuše. Lega go le bjalo, ka morago ga go naganišiša ka taba ye le go rapela, ke ile ka lemoga gore go ka ba kaone ge nka hlankela ke le kgaufsi le lapa lešo. Ka lerato, bana babo rena bao ba ikarabelago ba ile ba dumela gomme ba nkabela gore ke ye Italy, ke moka ba leloko la gešo ba ile ba ithapela go lefelela ditshenyagalelo tša go hudušwa ga-ka. Ge e le gabotse, go be go nyakega thušo e kgolo ya baebangedi kua Italy.

Le gona mo, ke ile ka swanelwa ke go ithuta leleme le lefsa—la Setaliana. Kabelo ya-ka ya mathomo e be e le motseng o mogolo wa Foggia. Ka morago, ke ile ka išwa Naples, moo go bego go nyakega thušo e kgolo. Tšhemo ye ke bego ke e šoma e be e le Posilipo, e lego e nngwe ya dikarolo tše dibotse kudu tša Naples. E be e le e kgolo gomme go be go e-na le mogoeledi o tee feela wa Mmušo. Ke ile ka thabela mošomo kudu, gomme Jehofa o ile a nthuša gore ke thome dithuto tše dintši tša Beibele. Ge nako e dutše e e-ya, go ile gwa ba le phuthego e kgolo tikologong yeo.

Gare ga batho ba pele ba lefelong leo bao ke ithutilego Beibele le bona go be go e-na le mma le bana ba gagwe ba bane. Yena le barwedi ba gagwe ba babedi e sa dutše e le Dihlatse tša Jehofa. Le gona ke ithutile le banyalani bao ba bego ba e-na le ngwanenyana yo monyenyane. Lapa ka moka le ile la tšwela pele therešong gomme la bontšha boineelo bja lona ka go kolobetšwa meetseng. Ga bjale, morwedi wa bona o nyetšwe ke mohlanka wa Jehofa yo a botegago, gomme ba hlankela Modimo ka mafolofolo ba le gotee. Ge ke be ke dutše ke ithuta Beibele le lapa le lengwe le legolo, ke ile ka kgahlwa kudu ke matla a Lentšu la Modimo. Ge re be re bala mangwalo a mmalwa ao a bontšhago gore Modimo ga a amogele borapedi bja diswantšho, mma wa ka lapeng le ga se a ka a letela gore thuto e fele. O ile a lahla diswantšho ka moka tše di lego ka ntlong ya gagwe le semeetseng!

Dikotsing tša Lewatleng

Ge ke be ke tšea maeto ke e-ya godimo le fase kua Italy le Gerika, ka mehla ke be ke sepela ka sekepe. Gantši leeto la ka lewatleng e be e le le le thabišago kudu. Eupša leeto le lengwe, selemong sa 1971, e be e le leo le fapanego. Ke be ke le leetong la go boela Italy ka sekepe sa Heleanna. Mesong ya August 28, go ile gwa ba le mollo ka khitšhing ya sekepe. Mollo o ile wa gola gomme banamedi le bona ba ile ba tšhoga kudu. Basadi ba be ba idibala, bana ba be ba lla gomme banna ba be ba ngongorega kudu e bile ba omanya. Batho ba ile ba tšhabela diketswaneng tše di phološago maphelo ka mathokong ka moka a sekepe. Lega go le bjalo, go be go e-na le di-life jacket tše mmalwa kudu, gomme motšhene wa go theošetša diketswana tše di phološago maphelo ka lewatleng o be o sa šome gabotse. Ke be ke se na life jacket, eupša kgabo e be e gola, ka baka leo selo se nnoši seo e bego e le gabohlale go se dira e be e le go phonkgela ka lewatleng.

Gatee-tee ge ke be ke le ka meetseng, ke ile ka bona mosadi yo mongwe yo a bego a apere life jacket a phaphametše kgaufsi le nna. Go be go bonagala eka o be a palelwa ke go rutha, ka gona ke ile ka swara letsogo la gagwe gomme ka mo goga  gore a tloge sekepeng seo se nwelelago. Lewatle le be le thoma go galefa, gomme go lwela gore ke dule ke phaphametše go ile gwa ntapiša kudu. Boemo bo be bo bonagala e le bjo bo nyamišago, eupša ke ile ka tšwela pele ke kgopela Jehofa gore a mphe sebete, gomme se se ile sa mmatlafatša. Ke ile ka gapeletšega go gopola go robegelwa ke sekepe ga moapostola Paulo.—Ditiro, kgaolo 27.

Ke le gare ke swere mosadi yola, ke ile ka lwa le maphoto ka diiri tše nne, ke rutha ge ke be ke e-na le matla a go dira bjalo le go kgopela thušo ya Jehofa. Mafelelong, ke ile ka bona seketswana se sengwe se re batamela. Ke ile ka phološwa, eupša mosadi yola o be a šetše a hwile. Ge re be re fihla toropong ya Bari, kua Italy, ke ile ka išwa sepetlele, moo ke ilego ka newa thušo ya pele. Ke ile ka swanelwa ke go dula sepetlele ka matšatši a mmalwa, gomme Dihlatse tše dintši di ile tša nketela, ka botho tša nnea dilo tšohle tšeo ke bego ke di nyaka. Lerato la Bokriste leo di le bontšhitšego le ile la kgahla ba bangwe kudu bao ba bego ba le ka phapošing sepetlele. *

Ka morago ga ge ke foletše sa ruri, ke ile ka abelwa go ya Roma. Ke ile ka kgopelwa gore ke šome tšhemo ya kgwebo bogareng bja motse o mogolo, e lego seo ke ilego ka se dira ka nywaga e mehlano ka thušo ya Jehofa. Ka nywaga e 20, ke ile ka thabela bodiredi kua Italy, gomme ka thoma go rata batho ba Italy.

Go Boela mo ke Thomilego Gona

Ge nako e dutše e e-ya, boemo bja tša maphelo bja Ariadne le monna wa gagwe bo ile bja mpefala. Ke ile ka lemoga gore ge nkabe ke be ke dula kgaufsi le bona, ke be ke tla kgona go lefa ka tekanyo e itšego dilo ka moka tšeo ka lerato ba ilego ba ntirela tšona. Ruri go be go kweša bohloko go tloga Italy. Lega go le bjalo, bana babo rena bao ba ikarabelago ba ile ba nnea tumelelo ya go dira seo, gomme go tloga ka selemo sa 1985, ke be ke bula madibogo kua Athene, moo ke ilego ka thoma tirelo ya nako e tletšego morago kua ka 1947.

Ke be ke dira boboledi tšhemong yeo e abetšwego phuthego ya gabo rena, gomme ke ile ka kgopela bana babo rena ofising ya lekala gore ke dire boboledi le mafelong a kgwebo bogareng bja motse o mogolo. Ke ile ka dira se ka nywaga e meraro ke e-na le modirišani-gotee le nna yo e lego mmulamadibogo. Re ile ra kgona go nea bohlatse bjo bo tletšego bathong bao ba hwetšagalago gae ka sewelo.

Lega go le bjalo, ge nako e be e dutše e e-ya, kganyogo ya-ka ya go nyaka go hlankela e be e tšwela pele e matlafala kudu eupša matla a-ka a mmele a be a fokola. Ga bjale molamo’a-ka o robetše lehung. Ariadne, yo a bego a le bjalo ka mma go nna, o foufetše. Ge e le nna, ke be ke phetše gabotse nywageng ye ke e feditšego tirelong ya nako e tletšego. Lega go le bjalo, morago bjale ke sa tšwa go wa manamelong a mmabole gomme ka robega letsogo le letona. Ka morago ga moo ke ile ka wa gomme ka robega letheka. Ke ile ka swanelwa ke go yo buiwa gomme ke ile ka ba malaong ka nako e telele. Ga bjale ga ke sa kgona go sepela-sepela ka bolokologi. Ke diriša lehlotlo gomme nka kgona go tšwela ka ntle ge feela go e-na le yo a sepelago le nna. Lega go le bjalo, ke dira seo nka se kgonago, ke holofela gore boemo bja-ka bja mmele bo tla kaonefala. Go tšea karolo modirong wa go ruta Beibele, gaešita le ge e le ka tsela e lekanyeditšwego, e sa dutše e le mothopo wa-ka o mogolo wa lethabo le kgotsofalo.

Ge ke gopola nywaga ya lethabo ye ke e feditšego bodireding bja nako e tletšego, pelo ya-ka e phophoma ka ditebogo tše di yago go Jehofa. Yena le karolo ya mokgatlo wa gagwe wa lefaseng ka mehla ba be ba nea tlhahlo e botse le thušo e bohlokwa, ba nthuša gore ke diriše bokgoni bja-ka ka botlalo ka ge ke feditše bophelo bja-ka ke mo hlankela. Kganyogo ya-ka e tšwago pelong ke gore Jehofa a mmatlafatše e le gore ke tšwele pele tirelong ya gagwe. Ke thabile ka baka la go tšea ga-ka karolo e nyenyane modirong wa go ruta Beibele wa lefase ka bophara wo a o hlahlago.—Maleaki 3:10.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 9]

Ke e-na le mogolo’a-ka, Ariadne le monna wa gagwe, Michalis, ge ke be ke e-ya Gilead

[Seswantšho go letlakala 10]

Nna le Ruth Hemmig re be re abetšwe go ya Istanbul, kua Turkey

[Seswantšho go letlakala 11]

Kua Italy, mathomong a bo-1970

[Seswantšho go letlakala 12]

Lehono, ke e-na le mogolo’a-ka, Ariadne