Mafelelo ao a Kwešago Bohloko a Lehu

“NGWANA WA NYWAGA E TSHELA O A IPOLAYA.” Sehlogo se se segolo se se tšhošago se be se bolela ka lehu le le kwešago bohloko la mosetsanyana yo a bitšwago Jackie. Mmagwe o be a sa tšwa go bolawa ke bolwetši bjo bo sa alafegego. Pele ga ge Jackie a ka itahlela ka pele ga setimela, o ile a botša bana babo gore o nyaka ‘go ba morongwa le go yo ba le mmagwe.’

Ian o be a e-na le nywaga e 18 ge a be a lopa moruti wa gagwe gore a mo hlalosetše lebaka leo ka lona tatagwe a bolailwego ke kankere. Moruti o ile a bolela gore ka ge tatago Ian e be e le monna yo a lokilego, Modimo o be a nyaka gore a tle legodimong. Ka morago ga go kwa tlhaloso yeo, Ian o ile a phetha ka gore ga a nyake go tseba Modimo yo sehlogo gakaalo. Ka ge bophelo bo be bo bonala bo tloga bo se na morero, Ian o ile a phetha ka go phegelela bophelo bja maipshino. Ka baka leo, o ile a retologela dino-taging, dihlare-taging le boitshwarong bjo bo gobogilego. Bophelo bja gagwe bo be bo e-tšwa taolong.

“Ba ba Phelaxo ba Tseba Xore ba tlo hwa”

Ditiragalo tše tše pedi tšeo di nolago moko di bontšha kamoo lehu le ka senyago maphelo a batho ka gona, kudu-kudu ge le hlasela ka mo go sa letelwago. Ga go pelaelo gore ka moka re tseba therešo ye yeo e boletšwego ka Beibeleng e rego: “Ba ba phelaxo ba tseba xore ba tlo hwa.” (Mmoledi 9:5) Eupša ba bantši ba kgetha go hlokomologa therešo ye yeo e kwešago bohloko. Go thwe’ng ka wena? Bophelo bo nyaka mo gontši nakong ya rena le tlhokomelong ya rena mo e lego gore re ka phema go nagana ka lehu, leo le ka bonalago le le kgole.

The World Book Encyclopedia e re: “Batho ba bantši ba boifa lehu gomme ba leka go phema go nagana ka lona.” Lega go le bjalo, kotsi e šoro goba bolwetši bjo bo beago bophelo kotsing di ka re gapeletša gore re lebeletšane le lehu ka mo go sa letelwago. Goba mohlomongwe poloko ya mogwera goba wa leloko e ka re gopotša gabohloko ka mafelelo ao a letetšego batho ka moka.

Lega go le bjalo, dipolokong bao ba nyamilego ka dinako tše dingwe ba bolela mantšu a swanago le a rego, “Bophelo bo swanetše go tšwela pele.” Le gona ke therešo gore bo tšwela pele. Ge e le gabotse, bophelo bo ka bonala bo sepela ka lebelo kudu mo e lego gore kapejana re swanelwa ke go lebeletšana le mathata a botšofadi. Ka nako yeo, lehu ga e sa le selo seo se lebelelwago se le kgole gakaalo. Go na le dipoloko tše dintši tšeo re swanetšego go ya go tšona le mahu a bagwera ba bantši bao re bilego le bona ka nako e telele ao re swanetšego go kgotlelela bohloko bja ona. Go batšofadi ba bantši, potšišo e hlobaetšago ya gore, “Ke tlo hwa neng?” ke yeo e boa-boago dikgopolong.

Selo se Segolo se se sa Kwešišegego

Gaešita le ge go se motho yo a ganetšago go ba ga kgonthe ga lehu, seo se diregago ka morago ga lehu se ka swana le selo se segolo se se sa kwešišegego. Ditlhaloso tše dintši tšeo di ganetšanago di ka dira gore mmelaedi a tšee taba ye ka moka e le ngangišano ya lefeela mabapi le selo seo se sa tsebjego. Motho yo a nago le pono e leka-lekanego ka dilo a ka phetha ka gore ka ge “motho a phela gatee feela,” o swanetše go thabela bophelo ka tsela e kaone kamoo a ka kgonago.

Ka mo go fapanego, ba bangwe ba gana go dumela gore lehu ke bofelo bja dilo tšohle. Lega go le  bjalo, ga ba na kwešišo e feletšego ya seo se diregago ka morago ga lehu. Ba bangwe ba nagana gore bophelo bo tla tšwela pele lefelong la lethabo le sa felego, mola ba bangwe ba nagana gore ba tla phela gape nakong e itšego e tlago, mohlomongwe e le batho ba fapanego.

Ba leloko bao ba hwetšwego ka mehla ba ipotšiša gore, “Bahu ba gokae?” Nywageng e mmalwa e fetilego, ditho tša sehlopha sa kgwele ya maoto di be di le tseleng di e-ya papading ge lori e thula thekisi ya tšona gomme e e menolela kua ntle ga tsela. Ditho tše hlano tša sehlopha di ile tša hwa. Ga e sa le go tloga letšatšing leo morwa wa gagwe a hwilego ka lona kotsing yeo, mma yo mongwe ga a sa kgona go tšwela pele ka mo go tlwaelegilego ka bophelo bja gagwe. O katana le go hwetša karabo ya gore morwa wa gagwe o kae. O etela lebitla la gagwe ka mehla gomme o bolela le yena ka go hlaboša ka nako e telele. O lla ka gore: “Ga ke dumele gore ge motho a e-hwa, ke gona ge go fedile, eupša ga ke kgonthišege.”

Ka mo go kwagalago, boemo bja rena bja kgopolo mabapi le lehu bo ka kgoma maphelo a rena gona bjale. Dipotšišo tše mmalwa di a rotoga ka baka la tsela yeo batho ba arabelago ka yona masetlapelong a lehu. Nagana kamoo o bego o tla di araba ka gona. Na re swanetše go fo lebala ka lehu gomme re tšwele pele ka bophelo? Na re swanetše go dumelela kgonagalo ya go hlasela ga lehu neng goba neng e re šulafaletša bophelo? Na yo a hwetšwego wa leloko o swanetše go fo dula a ipotšiša ka mehla mabapi le moo moratiwa wa gagwe yo a hwilego a lego gona? Na lehu le swanetše go dula e le selo se se sa kwešišegego?