Boporofeta bja Hosea bo re Thuša go Sepela le Modimo

“Ba tlo . . . latêla Morêna.”—HOSEA 11:10.

1. Ke terama efe ya seswantšhetšo yeo e hwetšwago pukung ya Hosea?

NA O thabela diterama tšeo di nago le babapadi ba ba kgahlišago le tšeo dikanegelo tša tšona di gogago kgahlego? Puku ya Beibele ya Hosea e na le terama ya seswantšhetšo. * Terama yeo e mabapi le ditaba tša lapa la moporofeta wa Modimo e lego Hosea gomme e tswalana le lenyalo la seswantšhetšo la go nyalwa ga Isiraele ya bogologolo ke Jehofa a diriša kgwerano ya Molao wa Moše.

2. Ke’ng seo se tsebjago ka Hosea?

² Tsela yeo terama ye e rulagantšwego ka yona e hwetšwa go Hosea kgaolo 1. Go bonagala Hosea a be a dula tikologong ya mmušo wa meloko e lesome wa Isiraele (woo gape o bitšwago Efuraimi, ka ge e be e le wona moloko o mogolo). O porofetile nakong ya ge go buša dikgoši tše šupa tša mafelelo tša Isiraele le nakong ya ge go buša Usia, Jothama, Ahasi le Hiskia, e lego Dikgoši tša Juda. (Hosea 1:1) Ka gona, Hosea o porofetile bonyenyane ka nywaga e 59. Gaešita le ge puku yeo e reetšwego ka leina la gagwe e feditšwe nakwana ka morago ga 745 B.C.E., ke ya bohlokwa lehono, ka ge batho ba dimilione ba phegelela tsela e swanago le yeo go boletšwego ka yona e sa le pele mantšung a rego: “Ba tlo . . . latêla Morêna.”—Hosea 11:10.

Seo Kakaretšo ya Puku e se Utollago

3, 4. Hlalosa ka boripana seo go bolelwago ka sona go Hosea dikgaolo 1 go ya go 5.

³ Kakaretšo e kopana ya Hosea dikgaolo 1 go ya go 5 e tla matlafatša boikemišetšo bja rena bja go sepela le Modimo ka go bontšha tumelo le go phegelela tsela e dumelelanago le thato ya gagwe. Gaešita le ge badudi ba mmušong wa Isiraele ba ile ba ba le molato wa go otswa moyeng, Modimo o be a tla ba gaugela ge e ba ba be ba ka itshola. Se se ile sa bontšhwa ke tsela yeo ka yona Hosea a ilego a dirišana le mosadi wa gagwe, e lego Gomere. Ka morago ga ge a mmelegetše ngwana o tee, go bonagala a ile a ba le bana ba babedi ba bootswa. Lega go le bjalo, Hosea o ile a mo amogela gape, go etša ge Jehofa a be a ikemišeditše go gaugela ba-Isiraele bao ba itsholago.—Hosea 1:1–3:5.

⁴ Jehofa o be a sekiša Isiraele ka gobane nageng yeo go be go se na therešo, botho bjo lerato goba tsebo mabapi le Modimo. O be a tla sekiša Isiraele ya seotswa le mmušo o rabetšego wa Juda. Lega go le bjalo, batho ba Modimo ba be ba Mo nyaka ge ba “tlaletšwe.”—Hosea 4:1–5:15.

Terama e a Thoma

5, 6. (a) Bootswa bo be bo apareditše gakaaka’ng mmušong wa meloko e lesome wa Isiraele? (b) Ke ka baka la’ng keletšo yeo e neilwego Isiraele ya bogologolo e le ya bohlokwa go rena?

⁵ Modimo o laetše Hosea gore: “Sepela O y’o tšea mosadi wa seotswa le bana ba bootswa; xobane naxa e fêla è dira bootswa ka xo hlala Morêna.” (Hosea 1:2) Bootswa bo be bo apareditše gakaaka’ng  Isiraeleng? Re botšwa gore: “Ké môya wa bootswa o . . . timetšaxo [batho ba mmušo wa meloko e lesome], ba hlanoxa ba lahla Modimo wa bôná. . . . Ké tšôna tše di otswišaxo barwedi ba lena le betši ba lena, ya ba dinonyana. . . . Ké bô-lena Le ngwêxaxo le diotswa, Lè iša didimo Lè na le basadi ba dinonyana.”—Hosea 4:12-14.

⁶ Bootswa bo be bo apareditše Isiraeleng ka kgopolo ya nama le ya moya. Ka gona, Jehofa o be a tla “sekiša” Isiraele. (Hosea 1:4, NW; 4:9) Temošo ye ke ya bohlokwa go rena ka gobane Jehofa o tla sekiša bao ba itshwarago ka tsela e gobogilego le bao ba tšeago karolo borapeding bjo bo sa hlwekago lehono. Eupša bao ba sepelago le Modimo ba phela ka go dumelelana le ditekanyetšo tša gagwe tša borapedi bjo bo hlwekilego gomme ba lemoga gore “seotswa . . . xa [se] na kabêlô mmušong wa Kriste le wa Modimo.”—Ba-Efeso 5:5; Jakobo 1:27.

7. Ke’ng seo se bego se emelwa ke go nyalwa ga Gomere ke Hosea?

⁷ Ge Hosea a be a nyala Gomere, go molaleng gore e be e le kgarebe, e bile e be e le mosadi yo a botegago nakong ya ge a be a “mmêlêxêla ngwana wa lesoxana.” (Hosea 1:3) Go etša ge go bontšhitšwe terameng ye ya seswantšhetšo, nakwana ka morago ga go lokolla ba-Isiraele bokgobeng bja Egipita ka 1513 B.C.E., Modimo ka mo go swanago o ile a dira kgwerano le bona ye e bego e swana le tlemo ya lenyalo le le hlwekilego. Ka go dumelelana le kgwerano ye, ba-Isiraele ba ile ba holofetša gore ba tla botegela ‘mong wa bona,’ e lego Jehofa. (Jesaya 54:5) Ee, lenyalo le la seswantšhetšo la go nyalwa ga Isiraele ke Modimo le be le emelwa ke tlemo ya lenyalo e hlwekilego ya go nyalwa ga Gomere ke Hosea. Eupša, dilo ruri di ile tša fetoga!

8. Go tlile bjang gore go be le mmušo wa meloko e lesome wa Isiraele, gomme o ka bolela’ng ka borapedi bja wona?

⁸ Mosadi wa Hosea “a boêla a ima, a bêlêxa ngwana wa mosetsana.” Go bonagala mosetsana yoo le ngwana yo a ilego a latela e le bana bao Gomere a ba imilego bootsweng. (Hosea 1:6, 8) Ka ge Gomere a be a emela Isiraele, o ka botšiša gore, ‘Ke eng se se dirilego gore Isiraele ka boyona e be seotswa?’ Ka 997 B.C.E., meloko e lesome ya Isiraele e ile ya arogana le meloko ya ka borwa e lego wa Juda le wa Benjamini. Borapedi bja namane bo ile bja hlongwa mmušong wa meloko e lesome wa ka leboa wa Isiraele e le gore batho ba wona ba se sa hlwa ba e-ya Juda go yo rapela Jehofa tempeleng ya gagwe ya Jerusalema. Borapedi bja modimo wa maaka e lego Baali, le menyanya ya bjona ya mašata yeo e sepedišanago le dikopano tša botona le botshadi, bo ile bja tsema medu Isiraeleng.

9. Go etša ge go boletšwe e sa le pele go Hosea 1:6, Isiraele e ile ya diragalelwa ke’ng?

⁹ Ge go be go belegwa ngwana wa Gomere wa bobedi wa bootswa, Modimo o ile a botša Hosea gore: “Mo reêlê la Mo-se-xauxêlwe, ka xobane ba moloko wa Isiraele nka se hlwê kè ba xauxêla, nka se hlwê kè ba lebalêla [“ke tla ba tloša e le ka kgonthe,” NW].” (Hosea 1:6) Jehofa o ile a “ba tloša” ge ba-Asiria ba be ba iša ba-Isiraele bothopša ka 740 B.C.E. Lega go le bjalo, Modimo o ile a gaugela mmušo wa meloko e mebedi wa Juda gomme a o šireletša eupša e sego ka bora, tšhoša, ntwa, dipere goba banamedi ba dipere. (Hosea 1:7) Ka bošego botee ka 732 B.C.E., morongwa o tee feela o ile a bolaya bahlabani ba ba-Asiria ba 185 000 bao ba bego ba nyaka go hlasela motse-mošate wa Juda, e lego Jerusalema.—2 Dikxoši 19:35.

Jehofa o Sekiša Isiraele

10. Boitshwaro bja Gomere bja bootswa bo be bo bontšha’ng?

¹⁰ Gomere o ile a tlogela Hosea gomme a ba “mosadi wa seotswa,” a yo dira bootswa le monna  yo mongwe yo a bego a dula le yena. Se se bontšha kamoo mmušo wa Isiraele o ilego wa tsena dikgweranong tša dipolitiki le ditšhaba tšeo di rapelago medimo ya diswantšho gomme wa thoma go ithekga ka tšona. Go e na le gore Isiraele e rete Jehofa ka baka la katlego ya yona dilong tše di bonagalago, e ile ya iša theto go medimo ya ditšhaba tše bjalo gomme ya senya kgwerano ya yona ya lenyalo le Modimo ka go tšea karolo borapeding bja maaka. Ga go makatše ge Jehofa a ile a sekiša setšhaba se seo se otswago moyeng!—Hosea 1:2; 2:2, 12, 13.

11. Go diregile’ng ka kgwerano ya Molao ge Jehofa a be a dumelela ba-Isiraele le ba-Juda gore ba ye bothopša?

¹¹ Ke kotlo efe yeo Isiraele e ilego ya e hwetša ka baka la go tlogela Mong wa yona? Ka 740 B.C.E., Modimo o ile a dira gore ba-Isiraele ba išwe bothopša ‘lešokeng’ la ba-Babele, e lego setšhaba seo se fentšego Asiria. (Hosea 2:14) Ka gona, ge Jehofa a be a dira gore mmušo wa meloko e 10 o fedišwe, ga se a ka a fediša kgwerano ya gagwe ya lenyalo le setšhaba sa mathomo sa meloko e 12 sa Isiraele. Ge e le gabotse, ge Modimo a be a dumelela gore Jerusalema e senywe ke ba-Babele ka 607 B.C.E. gomme a dumelela batho ba Juda gore e be mathopša, ga se a ka a fediša kgwerano ya Molao wa Moše yeo ka yona setšhaba sa Isiraele sa meloko e 12 se bego se nyalane le yena ka tsela ya seswantšhetšo. Tswalano yeo e ile ya fedišwa feela ka morago ga gore baetapele ba ba-Juda ba gane Jesu Kriste gomme ba mmolaye ka 33 C.E.—Ba-Kolose 2:14.

Jehofa o Eletša Isiraele

12, 13. Hosea 2:6-8 e rwele moko ofe, gomme mantšu ao a ile a šoma bjang go Isiraele?

¹² Modimo o ile a eletša Isiraele gore ‘e tloše bootswa bja yona,’ eupša e be e nyaka go latela baratiwa ba yona. (Hosea 2:2, 5) Jehofa o itše: “Molato ké wôna-woo xe ke thiba tsela y’axo ka meetlwa, ka kxatla morakô wa hlôka dirobana. Ó tlo re a kxanyêlêlê xo baratwa b’axwe, a se fihlê mo ba lexo xôna; ó tlo ba nyaka a ba hlôka. Ké mo a tl’o xo re: A nkê ke boêlê xo monna wa-ka yola wa pele; xobane tša mehla yela di be di le kaone. Ké ka xobane à sa tsebe xe e le Nna ke mo neaxo mabêlêʹ le morara le makhura, kè mo atišetša silifêra le xauta; ’me ba dirêla Baali ka tšôna [goba, tšeo “ba ilego ba bopa seswantšho sa Baali ka tšona,” mongwalo wa ka tlase wa NW].”—Hosea 2:6-8.

¹³ Gaešita le ge Isiraele e be e nyaka thušo go ditšhaba tšeo e bego e dutše e le “baratwa” ba yona, ga go le se tee sa tšona seo se ilego sa kgona go e thuša. E be e thibetšwe bjalo ka ge eka e thibetšwe ke sethokgwa seo go sa fetegego go sona, ka gona di ile tša palelwa ke go e thuša ka tsela le ge e le efe. Ka morago ga gore ba-Asiria ba e hlasele ka nywaga e meraro, motse-mošate wa yona e lego Samaria o ile wa wa ka 740 B.C.E, gomme mmušo wa meloko e lesome wa se sa hlwa o tsošološwa. Ke feela ba bangwe ba ba-Isiraele ba mathopša bao ba bego ba tla lemoga kamoo boemo e bego e le bjo bobotse ka gona ge bo-rakgolokhukhu ba bona ba be ba hlankela Jehofa. Mašaledi ao a be a tla gana borapedi bja Baali gomme a nyaka go tsošološa tswalano ya wona ya kgwerano le Jehofa.

Go Lebelela Terama Gape

14. Go tlile bjang gore Hosea a tsošološe ditswalano tša lenyalo le Gomere?

¹⁴ E le gore o kwešiše ka botlalo go swana ga ditaba tša lapa la Hosea le tswalano ya Isiraele le Jehofa, ela hloko mantšu a: “Morêna ó boletše le nna a re: Boêla O raté mosadi e a bexo a ratwa ke  monna wa xaxwe, ’me a ya a dira bootswa.” (Hosea 3:1) Hosea o ile a dira dilo ka go dumelelana le taelo ye ka go rekolla Gomere go monna yo a bego a dula le yena. Ka morago ga moo, Hosea o ile a eletša mosadi wa gagwe ka go tia, a re: “Dula O fetšê matšatši a mantši Ò na le nna, O lesê bootswa Ò sa tsebe monna.” (Hosea 3:2, 3) Gomere o ile a kwa tayo yeo, gomme Hosea a tsošološa ditswalano tša lenyalo le yena. Se se ile sa šoma bjang ditirišanong tša Modimo le ba-Isiraele le ba-Juda?

15, 16. (a) Ke ka tlase ga maemo afe moo Modimo a bego a ka gaugela setšhaba sa gagwe se se lailwego? (b) Hosea 2:18 e phethagaditšwe bjang?

¹⁵ Ge batho ba tšwago Isiraele le Juda ba be ba le bothopša Babele, Modimo o ile a diriša baporofeta ba gagwe gore ‘ba bolele gabotse le bona.’ (Bapiša le PK.) E le gore Modimo a gaugele batho ba gagwe, ba be ba swanetše go itshola gomme ba boele go Mong wa bona, go etša ge Gomere a ile a boela go monna wa gagwe. Ke moka Jehofa o be a tla ntšha setšhaba sa gagwe se se lailwego seo se swanago le mosadi “lešokeng” la Babele gomme a se bušetša Juda le Jerusalema. (Hosea 2:14, 15) O phethagaditše kholofetšo yeo ka 537 B.C.E.

¹⁶ Le gona, Modimo o phethagaditše kholofetšo ye e rego: “Mehleng yeo ke tlo ba dirêla kwanô le dibata tša lešôka le ’nonyana tša sebaka le tše di xaxabaxo lefaseng; ke tlo rôba mará le marumô le tša ntwa, ka di tloša mo naxeng, ka tlo ba axiša ka moláô.” (Hosea 2:18) Mašaledi a Juda ao a ilego a boela nageng ya gabo ona a ile a dula a šireletšegile, a sa boife le diphoofolo. Boporofeta bjo bo phethagaditšwe gape ka 1919 C.E., ge mašaledi a Isiraele ya moya a be a lokollwa go “motse o moxolo wa Babele,” e lego mmušo wa lefase wa bodumedi bja maaka. Ga bjale a dula a šireletšegile e bile a thabela bophelo paradeiseng ya moya gotee le bagwera ba ona, bao kholofelo ya bona e lego ya go phela ka mo go sa felego lefaseng. Dika tša bophoofolo ga di sa le gona go Bakriste ba ba therešo.—Kutollo 14:8; Jesaya 11:6-9; Ba-Galatia 6:16.

Tšeelang Dithuto tše Godimo

17-19. (a) Ke dika dife tša Modimo tšeo re kgothaletšwago mo gore re di ekiše? (b) Re swanetše go kgongwa bjang ke kgaugelo ya Jehofa le kwelobohloko ya gagwe?

¹⁷ Modimo o na le kgaugelo le kwelobohloko, gomme le rena re swanetše go ba bjalo. Yeo ke thuto e nngwe yeo re ithutilego yona dikgaolong tša mathomo tša Hosea. (Hosea 1:6, 7; 2:23) Go ikemišetša ga Modimo go gaugela ba-Isiraele bao ba itsholago go dumelelana le seema se se buduletšwego se se rego: “Mmipa-dikaroxô-tš’axwe xa a lêtlêxe; xo tlo xauxêlwa e a ipexaxo ’me a lahla dikaroxô.” (Diema 28:13) Se sengwe se se homotšago go bafoši bao ba itsholago ke mantšu a mopsalme a rego: “Didimo tše di Xo kxahlaxo, ké môya o rôbêxilexo; pelo xe e rôbêxile, xe e setlêxile, Wene Modimo O ka se e nyatše.”—Psalme 51:17.

¹⁸ Boporofeta bja Hosea bo gatelela kwelobohloko le kgaugelo tša Modimo yo re mo rapelago.  Gaešita le ge ba bangwe ba ka aroga ditseleng tša gagwe tša go loka, ba ka itshola gomme ba sokologa. Ge e ba ba dira bjalo, Jehofa o a ba amogela. O ile a gaugela ditho tše di itsholago tša setšhaba sa Isiraele, seo a bego a nyalane le sona ka tsela ya seswantšhetšo. Le ge di ile tša se kwe Jehofa le go ‘šegamiša Mokgethwa wa Isiraele, o ile a di gaugela gomme a fela a gopola gore ke batho ba nama.’ (Psalme 78:38-41) Kgaugelo e bjalo e swanetše go re tutueletša gore re tšwele pele re sepela le Jehofa Modimo wa rena yo a nago le kwelobohloko.

¹⁹ Gaešita le ge dibe tše di swanago le polao, go utswa le go dira bootswa di be di apareditše setšhabeng sa Isiraele, Jehofa ‘o ile a bolela le sona gabotse.’ (Hosea 2:14; 4:2) Dipelo tša rena di swanetše go kgomega ge re naganišiša ka kgaugelo le kwelobohloko ya Jehofa gomme tswalano ya rena le yena e matlafale. Ka gona, anke re ipotšišeng gore: ‘Nka ekiša bjang kgaugelo ya Jehofa le kwelobohloko ya gagwe ka tsela e kaone ge ke dirišana le ba bangwe? Ge e ba Mokriste-gotee le nna yo a nkgopišitšego a kgopela tshwarelo, na ke ikemišeditše go ba yo a lebalelago go swana le Modimo?’—Psalme 86:5.

20. Nea mohlala o bontšhago gore re swanetše go bota kholofelo yeo re e neilwego ke Modimo.

²⁰ Modimo o nea kholofelo ya kgonthe. Ka mohlala, o holofeditše gore: “[Ke tlo] mo nea ’rapa tša morara, ’me moedi wa mahloko ya tlo ba mojakô wa lehutšô.” (Hosea 2:15) Mokgatlo wa Jehofa wa bogologolo o swanago le mosadi o be o e-na le lehutšo goba kholofelo e kgonthišeditšwego ya gore o tla bušetšwa nageng ya gabo wona, moo “moedi wa mahloko” o bego o le gona. Go phethagatšwa ga kholofetšo yeo ka 537 B.C.E., go re nea lebaka le le kwagalago la go thabela kholofelo e kgonthišeditšwego yeo Jehofa a re neago yona.

21. Ke tema efe yeo tsebo e e kgathago tabeng ya go sepela ga rena le Modimo?

²¹ E le gore re tšwele pele re sepela le Modimo, re swanetše go tšwela pele re monya tsebo ka yena le go e diriša maphelong a rena. Ba-Isiraele ba be ba sa tsebe Jehofa ka mo go lekanego. (Hosea 4:1, 6) Lega go le bjalo, ba bangwe ba bona ba be ba tšeela godimo thuto ya Modimo, e bile ba be ba dira dilo ka go dumelelana le yona, ka baka leo ba ile ba šegofatšwa. Hosea e be e le yo mongwe wa bona. Le batho ba 7 000 bao ba sa kago ba khunamela Baali mehleng ya Eliya ba ile ba šegofatšwa. (1 Dikxoši 19:18; Ba-Roma 11:1-4) Go tšeela ga rena godimo thuto ya Modimo go tla re thuša gore re tšwele pele re sepela le Yena.—Psalme 119:66; Jesaya 30:20, 21.

22. Bohlanogi bo swanetše go lebelelwa bjang?

²² Jehofa o letetše gore banna bao ba etelelago pele bathong ba gagwe ba lwantšhe bohlanogi. Lega go le bjalo, Hosea 5:1 e re: “Hee lena Baperisita, kwang! Hee lena ba moloko wa Isiraele, theetšang! Hee ba moloko wa kxoši, sêkêxang ditsêbê! Xobane xo sekišwa bô-lena Le lexo sefu sa Mitsipa, lôkwa le theilexo thabeng ya Thabora.” Baetapele ba bahlanogi e be e le molaba go ba-Isiraele, ba ba gokeletša gore ba rapele medimo ya diswantšho. Go bonagala Thaba ya Thabora le lefelo leo le bitšwago Mitsipa e be e le mafelo a borapedi bjo bo bjalo bja maaka.

23. O hotšwe bjang ke thuto ya Hosea dikgaolo 1 go ya go 5?

²³ Go fihla ga bjale, boporofeta bja Hosea bo re bontšhitše gore Jehofa ke Modimo yo a nago le kgaugelo, yo a neago kholofelo le yo a šegofatšago bao ba dirišago thuto ya gagwe gomme ba lwantšha bohlanogi. Ka gona, go etša ba-Isiraele ba itsholago ba nakong e fetilego, anke re tsomeng Jehofa gomme ka mehla re katanele go mo thabiša. (Hosea 5:15) Ka go dira bjalo, re tla buna tše dibotse gomme re tla ba le lethabo le le sa bapišwego le selo gotee le khutšo yeo batho bohle bao ba sepelago le Modimo ka potego ba bago le yona.—Psalme 100:2; Ba-Filipi 4:6, 7.

[Mongwalo wa ka tlase]

O tla Araba Bjang?

• Go nyalwa ga Gomere ke Hosea go be go emela’ng?

• Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a sekiša Isiraele?

• Ke thuto efe yeo e go kgahlilego go Hosea dikgaolo 1 go ya go 5?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Seswantšho go letlakala 18]

Na o a tseba gore mosadi wa Hosea o emela mang?

[Seswantšho go letlakala 19]

Badudi ba Samaria ba ile ba fenywa ke ba-Asiria ka 740 B.C.E.

[Seswantšho go letlakala 20]

Batho ba thabilego ba boela nageng ya gabo bona