O kwa Mang—Modimo Goba Batho?
O kwa Mang—Modimo Goba Batho?
“Re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.”—DITIRO 5:29, NW.
1. (a) Kgwekgwe ya taba thutong ye ke efe? (b) Ke ka baka la’ng baapostola ba ile ba golegwa?
BAAHLODI bao e lego ditho tša lekgotla le le phagamego la ba-Juda ba swanetše go ba ba be ba galefile kudu. Bagolegwa ba be ba se gona. E be e le baapostola ba Jesu Kriste e lego monna yoo lekgotla le le phagamego le ilego la mo ahlolela lehu dibekeng tše sego kae pejana. Ga bjale lekgotla le be le ikemišeditše go ahlola balatedi ba gagwe ba kgaufsi-ufsi. Eupša ge bahlapetši ba be ba e-ya go ba tšea, ba ile ba lemoga gore go be go se na motho ka kgolegong, le ge mejako e be e notletšwe. Go se go ye kae, bahlapetši ba ile ba kwa gore baapostola ba be ba le tempeleng ya Jerusalema, ba ruta batho ka Jesu Kriste ba sa boife selo—e lego wona modiro woo ba bego ba golegilwe ka baka la wona! Bahlapetši ba ile ba leba tempeleng, ba swara baapostola gomme ba ba tliša pele ga lekgotla.—Ditiro 5:17-27.
2. Morongwa o laetše baapostola gore ba dire’ng?
2 Morongwa o be a lokolotše baapostola kgolegong. Na o be a nyaka go ba phološa gore ba se ke ba tlaišwa gape? Aowa. Lebaka la go ba lokolla e be e le gore badudi ba Jerusalema ba kgone go kwa ditaba tše dibotse tša mabapi le Jesu Kriste. Morongwa o be a laetše baapostola gore ba “botšê sethšaba mantšu a bophelô byó.” (Ditiro 5:19, 20) Ka gona, ge bahlapetši ba be ba e-tla tempeleng, ba ile ba hwetša baapostola ba phetha taelo yeo.
3, 4. (a) Petro le Johane ba ile ba arabela bjang ge ba be ba laelwa gore ba lese go dira boboledi? (b) Baapostola ba bangwe ba ile ba arabela bjang?
3 Ba babedi go baboledi bao ba mafolofolo, e lego moapostola Petro le moapostola Johane, ba kile ba ba pele ga lekgotla, nakong ya ge moahlodi yo mogolo e lego Josefa Kayafa a be a ba nea kgopotšo e tiilego. O itše: “A xa ra ka ra Le laêla ka thata ra re Le lesê xo ruta ka [leina la Jesu]? Byale še-fa, Le tladitše motse wa Jerusalêma ka thutô ya lena.” (Ditiro 5:28) Kayafa o be a sa swanela go makatšwa ke go bona Petro le Johane ba boetše ba le pele ga lekgotla. Ge ba be ba laelwa ka lekga la pele gore ba lese go bolela, baapostola ba ba babedi ba ile ba araba ka gore: “Ahlolang lena beng, Le re botšê xe xo swanetše xe re kwa lena, ra lesa xo kwa Modimo. Xe e le rena xa re kxône xo lesa xo bolêla tše re di bonexo le tše re di kwilexo.” (Mongwalo o sekamego ke wa rena.) Go etša moporofeta wa bogologolo e lego Jeremia, Petro le Johane ba be ba sa kgone go lesa go tšwetša pele thomo ya bona ya go bolela.—Ditiro 4:18-20; Jeremia 20:9.
4 Ee, ga se Petro le Johane feela bao ba ilego ba hwetša sebaka sa go tsebatša boemo bja bona phatlalatša pele ga lekgotla eupša go bile bjalo ka baapostola ka moka—go akaretša le yo a bego a sa tšwa go kgethwa e lego Mathia. (Ditiro 1:21-26) Ge ba be ba laelwa gore ba lese go dira boboledi, le bona ba ile ba araba ka sebete gore: “Re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.”—Ditiro 5:29, NW.
Go kwa Modimo e le Mmuši go Bapetšwa le go kwa Babuši ba Batho
5, 6. Ke ka baka la’ng baapostola ba sa ka ba kwa taelo ya lekgotla?
5 Baapostola e be e le banna ba ba kwago molao bao ka tlwaelo ba bego ba ka se no kgetha go tshela taelo ya lekgotla. Lega go le bjalo, ga go na motho yo a neilwego tumelelo ya go laela motho yo mongwe gore a se kwe o mongwe wa melao ya Modimo, go sa šetšwe gore motho yoo o matla gakaakang. Jehofa ke “Yo-xodimo-dimo Kukama-lefase.” (Psalme 83:18) Ga se feela “Moahlodi wa lefase ka moka” eupša gape ke Monei-molao yo a Phagamego e bile ke Kgoši ya ka mo go sa felego. Taelo le ge e le efe ya kgorong ya tsheko yeo e lekago go thibela motho gore a se kwe melao ya Modimo e a fokola go ya ka pono ya Modimo.—Genesi 18:25; Jesaya 33:22.
6 Therešo ye e be e dutše e tsebja ke ditsebi tše dingwe tše kaone-kaone tša molao. Ka mohlala, moahlodi wa Leisemane yo a tsebegago kudu wa lekgolong la bo-18 la nywaga e lego William Blackstone o ngwadile gore ga go na molao wa batho wo o swanetšego go dumelelwa gore o ganetšane le “molao wa kutollo” wo o hwetšwago ka Beibeleng. Ka gona, lekgotla la Sanhedrine le be le tshetše mellwane ge le laela baapostola gore ba lese go dira boboledi. Baapostola ba be ba ka se kgone go kwa taelo yeo.
7. Ke ka baka la’ng modiro wa boboledi o ile wa galefiša baperisita ba bagolo?
7 Go ikemišetša ga baapostola go tšwela pele ba dira boboledi go ile gwa galefiša baperisita ba bagolo. Ba bangwe bao e bego e le baperisita, go akaretša le Kayafa ka boyena, e be e le Basadutsei bao ba bego ba sa dumele tsogong. (Ditiro 4:1, 2; 5:17) Lega go le bjalo, baapostola ba ile ba tšwela pele ba bolela gore Jesu o tsošitšwe bahung. Go oketša moo, baperisita ba bangwe ba bagolo ba be ba šetše ba dirile sohle seo ba ka se kgonago gore ba ratwe ke balaodi ba Roma. Tshekong ya Jesu, ge baperisita ba bagolo ba be ba newa sebaka sa gore ba amogele Jesu e le kgoši ya bona, ba ile ba ya bokgoleng bja go goeletša ka gore: “Xa re na kxoši xe e se Kesara.” (Johane 19:15) * Ga se feela gore baapostola ba be ba bolela gore Jesu o tsošitšwe bahung eupša gape ba be ba ruta gore ka ntle ga leina la Jesu, “xa xo Leina le lengwê le batho ba le neilwexo, le re kaxo phološwa ka lona.” (Ditiro 2:36; 4:12) Baperisita ba be ba boifa gore ge batho ba be ba ka thoma go lebelela Jesu yo a tsošitšwego e le Moetapele wa bona, ba-Roma ba be ba ka tla gomme ba amoga baetapele ba ba-Juda ‘naga ya bona le batho.’—Johane 11:48.
8. Ke keletšo efe e bohlale yeo Gamaliele a ilego a e nea lekgotla la Sanhedrine?
8 Baapostola ba Jesu Kriste ba be ba sa kgahlišwe ke seo se bego se tla ba diragalela. Baahlodi ba lekgotleng la Sanhedrine ba be ba ikemišeditše go dira gore ba bolawe. (Ditiro 5:33) Lega go le bjalo, dilo di ile tša fetoga. Gamaliele e lego setsebi sa Molao, o ile a emelela gomme a lemoša badirišani-gotee le yena gore ba se dire dilo ka lepotla-potla. Ka bohlale, o ile a re: “Xe morêrô wó è le o tšwaxo bathong, ó tlo senyêxa. Xe o e-tšwa xo Modimo, xôna Le ka se kê la kxôna xo o senya.” Ke moka Gamaliele o ile a tlaleletša ka selo se sengwe sa bohlokwa a re: “Xore Le se tlo hwetšwa Lè le ba ba lwaxo le Modimo.”—Ditiro 5:34, 38, 39.
9. Ke’ng se se hlatselago gore modiro wa baapostola o be o e-tšwa go Modimo?
9 Se se makatšago ke gore lekgotla le ile la amogela keletšo ya Gamaliele. Ba lekgotla la Sanhedrine ba ile ba “bitša baapostola, ba ba ôtla ka dikxati, ba ba iletša xo ruta ka Leina la Jesu; ba kxôna bà ba lesa ba tloxa.” Lega go le bjalo, go e na le gore baapostola ba tšhoge, ba be ba ikemišeditše go kwa taelo ya morongwa ya gore ba dire boboledi. Ka go rialo, ka morago ga ge ba lokolotšwe “ba se kxaotše xo hlwa bà ruta Ntlong-kxêthwa le mo malapeng, bà fêla ba kwatša Ebangedi ya xore Jesu ké Yêna Kriste.” (Ditiro 5:40, 42) Jehofa o ile a šegofatša maiteko a bona. Go fihla bokgoleng bofe? “Lentšu la Modimo la ênêla, palô ya barutiwa ya ba e kxolo-kxolo motseng wa Jerusalêma.” Ge e le gabotse, “lešaba le lentši la baperisita la bušwa ke tumêlô.” (Ditiro 6:7) Seo ruri se swanetše go ba se ile sa galefiša baperisita ba bagolo! Bohlatse bo be bo oketšega, bja gore: Modiro wa baapostola ge e le gabotse o be o e-tšwa go Modimo!
Bao ba Lwago le Modimo ba ka se Fenye
10. Go ya ka pono ya batho, ke ka baka la’ng Kayafa a ka ba a ile a ikwa a šireletšegile maemong a gagwe, eupša ke ka baka la’ng go bota ga gagwe batho go be go fošagetše?
10 Lekgolong la pele la nywaga, baperisita ba bagolo ba ba-Juda ba be ba kgethilwe ke balaodi ba Roma. Josefa Kayafa yo a humilego o be a kgethilwe ke Valerius Gratus gore a be maemong ao, gomme o bile go ona go feta baperisita ba bantši ba phagamego bao ba bilego gona pele ga gagwe. Mohlomongwe Kayafa o be a nagana gore o fihleletše se ka baka la bokgoni bja gagwe go tša ditherišano le bogwera bjoo a bego a e-na le bjona le Pilato, e sego ka baka la thušo ya Modimo. Go sa šetšwe gore boemo e be e le bofe, o be a botile batho ka tsela e fošagetšego. Nywageng e meraro feela ka morago ga ge baapostola ba tšweletše pele ga lekgotla la Sanhedrine, Kayafa o ile a se sa ratwa ke balaodi ba Roma gomme a tlošwa maemong a go ba moperisita yo mogolo.
11. Go diregile’ng ka Pontio Pilato gotee le tshepedišo ya dilo ya ba-Juda, gomme o ka phetha ka go re’ng go tšwa go se?
11 Taelo ya gore Kayafa a tlošwe maemong a gagwe e be e e-tšwa go molaodi yo mogolo go Pilato, Lucius Vitellius, yo e lego mmušiši wa Siria, gomme mogwera wa Kayafa yo a ntšhanago sa inong le yena e lego Pilato o ile a palelwa ke go thibela seo gore se se ke sa direga. Ge e le gabotse, ngwaga o tee feela ka morago ga go wa ga Kayafa, Pilato ka noši o ile a tlošwa maemong a gagwe gomme a bitšwa Roma gore a tlo sekišwa ka baka la melato e megolo yeo a bego a pharwa ka yona. Ge e le baetapele ba ba-Juda bao ba bego ba botile Kesara, ba-Roma ba ile ba ba tšeela ‘naga ya bona le batho.’ Se se diregile ka ngwaga wa 70 C.E. ge madira a Roma a be a fediša motse wa Jerusalema ka mo go feletšego, go akaretša le tempele ya yona le holo ya lekgotla la Sanhedrine. Ruri mantšu a mopsalme a ile a ipontšha e le a therešo boemong bjo, ge a re: “Se boteng maxoši e lexo bana ba batho, bao xo sexo phološô xo bôná.”—Johane 11:48; Psalme 146:3.
12. Boemo bja Jesu bo bontšha bjang gore go kwa Modimo ke tsela e bohlale?
12 Ka mo go fapanego, Modimo o kgethile Jesu Kriste yo a tsošitšwego gore e be Moperisita yo Mogolo wa tempele e kgolo ya moya. Ga go na motho yo a ka mo tlošago maemong ao. Ee, Jesu “ó na le boperisita byo bo sa šielwexo e mongwê.” (Ba-Hebere 2:9; 7:17, 24; 9:11) Le gona, Modimo o kgethile Jesu gore e be Moahlodi wa ba ba phelago le ba ba hwilego. (1 Petro 4:5) Ka ge a e-na le matla ao, Jesu o tla dira phetho ya ge e ba go tla ba le kgonagalo ya gore Josefa Kayafa le Pontio Pilato ba phele nakong e tlago.—Mateo 23:33; Ditiro 24:15.
Bagoeledi ba Mmušo Bao ba sa Boifego ba Mehleng Yeno
13. Mehleng yeno, ke modiro ofe wo o ipontšhitšego o e-tšwa go batho, gomme ke modiro ofe wo o ipontšhitšego o e-tšwa go Modimo? O tseba bjang?
13 Mehleng ya rena, go etša lekgolong la pele la nywaga, go be go dutše go e-na le batho “ba ba lwaxo le Modimo.” (Ditiro 5:39) Ka mohlala, ge Dihlatse tša Jehofa tša Jeremane di be di gana go dumela gore Adolf Hitler ke Moetapele wa tšona, Hitler o ile a dira keno ya gore o tla di fediša. (Mateo 23:10) Mokgatlo wa gagwe o bego o bolaya batho o be o bonagala o e-na le bokgoni bja go dira modiro woo. Ma-Nazi a ile a kgona go golega Dihlatse tše dikete le go di romela dikampeng tša tshwenyo. A ile a kgona le go bolaya Dihlatse tše dingwe. Eupša ma-Nazi a ile a palelwa ke go senya boikemišetšo bja Dihlatse bja go rapela Modimo a nnoši, e bile a paletšwe ke go fediša bahlanka ba Modimo e le sehlopha. Modiro wa Bakriste ba o be o e-tšwa go Modimo e sego go batho, gomme modiro wa Modimo o ka se ke wa fedišwa. Nywageng e 60 ka morago, baphologi ba botegago bao ba bego ba le dikampeng tša Hitler tša tshwenyo ba sa dutše ba hlankela Jehofa ‘ka pelo ka moka, moya le monagano,’ eupša Hitler le mokgatlo wa gagwe wa ma-Nazi ga ba sa le gona.—Mateo 22:37.
14. (a) Ke maiteko afe ao baganetši ba ilego ba a dira bakeng sa go thomeletša bahlanka ba Modimo ka maaka, gomme ka mafelelo afe? (b) Na maiteko a bjalo a tla baka kgobalo ya sa ruri go batho ba Modimo? (Ba-Hebere 13:5, 6)
14 Ga e sa le go tloga nywageng ya maiteko ao a ilego a dirwa ke ma-Nazi, ba bangwe ba tsene ntweng ya go lwa le Jehofa le batho ba gagwe eupša ba palelwa. Dinageng tše mmalwa kua Yuropa, batho ba dihwirihwiri bao e lego ditho tša bodumedi le tša bopolitiki ba ile ba leka go bitša Dihlatse tša Jehofa gore ke ‘sehlotswana se kotsi sa bahlanogi,’ e lego molato o swanago le woo Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba bego ba pharwa ka wona. (Ditiro 28:22, bapiša le NW.) Therešo ke gore Kgoro ya Tsheko ya Yuropa ya Ditshwanelo tša Batho e lebelela Dihlatse tša Jehofa e le bodumedi, e sego sehlotswana sa bahlanogi. Baganetši ba swanetše go ba ba tseba seo. Lega go le bjalo, ba phegelela go thomeletša Dihlatse ka maaka. Mafelelo a lebanyago a maaka ao ke gore ba bangwe ba Bakriste ba ba ile ba rakwa mešomong ya bona. Bana ba Dihlatse ba be ba swarwa gampe dikolong. Beng ba mafelo ao Dihlatse di bego di a hirile bakeng sa go swarela diboka go ona ba ile ba tlala poifo gomme ba fediša ditumelelano tšeo ba bilego le tšona le Dihlatse ka nywaga e mentši. Maemong a sego kae, mekgatlo ya mmušo e ile ya ba ya ganetša batho ba bangwe gore e be badudi ba naga feela ka gobane e le Dihlatse tša Jehofa! Lega go le bjalo, Dihlatse ga di langwe.
15, 16. Dihlatse tša Jehofa tša kua Fora di arabetše bjang kganetšong ya modiro wa tšona wa Bokriste, gomme ke ka baka la’ng di tšwela pele di dira boboledi?
15 Ka mohlala, kua Fora batho ka kakaretšo ba bontšha toka e bile ba na le kgopolo e bulegilego. Lega go le bjalo, baganetši ba sego kae ba kgothaleditše gore go be le melao yeo e hlametšwego go šitiša modiro wa Mmušo. Dihlatse tša Jehofa di arabetše bjang go se? Di tšweleditše pele modiro wa tšona wa boboledi ka mafolofolo go feta le ge e le neng pele gomme ka mafelelo a makatšago. (Jakobo 4:7) Ee, ka lebaka la dikgwedi tše tshela feela, palo ya dithuto tša Beibele e ile ya oketšega ka palo e ka lekanago 33 lekgolong nageng yeo! Diabolo o swanetše go ba a galefa ge a bona batho ba dipelo tše di botegago kua Fora ba kgahlegela ditaba tše dibotse. (Kutollo 12:17) Bakriste-gotee le rena ba kua Fora ba kgodišegile gore mantšu a moporofeta Jesaya a tla ipontšha e le a therešo boemong bja bona, a rego: “Marumô ka moka a rulêlwaxo xo lwa naxô’, a ka se kxône selo. Maleme ka moka a a Xo pharaxo O tlo a fenya thsekong.”—Jesaya 54:17.
16 Dihlatse tša Jehofa ga di thabele go tlaišwa. Lega go le bjalo, ka go kwa taelo ya Modimo e yago go Bakriste ka moka, di ka se kgone go lesa go bolela ka dilo tšeo di di kwelego. Di katanela gore e be badudi ba naga ba babotse. Lega go le bjalo, moo go nago le kgohlano magareng ga molao wa Modimo le wa batho, di kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.
Le se ba Boife
17. (a) Ke ka baka la’ng re sa swanela go boifa manaba a rena? (b) Re swanetše go lebelela batlaiši bjang?
17 Manaba a rena a boemong bjo kotsi kudu. A lwa le Modimo. Ka gona, ka go dumelelana le taelo ya Jesu, go e-na le go boifa bao ba re tlaišago, re a ba rapelela. (Mateo 5:44) Re rapelela gore ge e ba go e-na le bao ba ganetšago Modimo e le ge ba sa tsebe, go etša Saulo wa Tareso, Jehofa ka botho a bule mahlo a bona e le gore ba bone therešo. (2 Ba-Korinthe 4:4) Saulo o ile a fetoga moapostola Paulo wa Mokriste gomme a tlaišwa kudu ke balaodi ba mehleng ya gagwe. Lega go le bjalo, o ile a tšwela pele a gopotša badumedi-gotee le yena gore “e bê ba xo bušwa ke marêna le mmušô, e bê batho ba ba kwaxo, le ba ba itokišeditšexo xo dira tše botse tšohle. Ba se bê le maroxa [aowa, gaešita le go baganetši ba bona ba bagolo], e se bê ba dintwa; e bê ba botho; batho bohle ba ba bônê è le ba bonôlô byo bo tletšexo.” (Tito 3:1, 2) Dihlatse tša Jehofa tša Fora le tša mafelong a mangwe di ikemišeditše go diriša keletšo ye.
18. (a) Jehofa a ka phološa batho ba gagwe ka ditsela dife? (b) Mafelelo e tla ba afe?
18 Modimo o boditše moporofeta Jeremia gore: “Nna ke tlo ba le wêna, ka Xo hlakodiša!” (Jeremia 1:8) Jehofa a ka re phološa bjang tlaišong lehono? A ka tšweletša moahlodi yo a nago le kgopolo e bulegilego yo a swanago le Gamaliele. Goba mohlomongwe a ka kgonthišetša gore molaodi yo a gobogilego goba wa moganetši a tšeelwe legato go sa letelwa ke yo mongwe yo a bontšhago teka-tekano. Lega go le bjalo, ka dinako tše dingwe Jehofa a ka dumelela gore batho ba gagwe ba tlaišwe. (2 Timotheo 3:12) Ge e ba Modimo a dumelela gore re tlaišwe, ka mehla o tla re nea matla a gore re kgotlelele tlaišo. (1 Ba-Korinthe 10:13) Le gona go sa šetšwe seo Modimo a dumelelago gore se re diragalele, ga re belaele gore mafelelo e tla ba a: Bao ba lwago le batho ba Modimo ba lwa le Modimo, gomme bao ba lwago le Modimo ba ka se ke ba fenya.
19. Temana ya ngwaga ya 2006 e re’ng, gomme ke ka baka la’ng e le e swanetšego?
19 Jesu o boditše barutiwa ba gagwe gore ba letele diteko. (Johane 16:33) Ka baka la se, mantšu ao a begilwego go Ditiro 5:29 (NW) a tloga a le nakong, a rego: “Re swanetše go kwa Modimo e le Mmuši go e na le batho.” Ka baka leo, mantšu a a kgahlišago a kgethilwe gore e be temana ya ngwaga ya Dihlatse tša Jehofa ya 2006. Anke re ikemišetšeng gore ngwageng o tlago le ka mo go sa felego re kwe Modimo e le mmuši go sa šetšwe seo se tlago go re diragalela!
[Mongwalo wa ka tlase]
^ ser. 7 “Kesara” yoo baperisita ba bagolo ba bego ba mo thekga phatlalatša ka nako yeo e be e le Mmušiši wa Roma yo a bego a hloilwe kudu e lego Tiberio, yo e bego e le moikaketši le mmolai. Tiberio o be a tsebja gape ka mekgwa ya gagwe e hlaswegago ya tša botona le botshadi.—Daniele 11:15, 21.
Na o ka Araba?
• Ke mohlala ofe o kgothatšago woo baapostola ba re beetšego wona ge go tliwa tseleng yeo ka yona ba ilego ba lebeletšana le kganetšo?
• Ke ka baka la’ng ka mehla re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho?
• Baganetši ba rena ge e le gabotse ba lwa le mang?
• Ke mafelelo afe ao re ka a letelago bakeng sa bao ba kgotlelelago tlaišo?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Ntlhakgolo go letlakala 23]
Temana ya ngwaga ya 2006 e re: “Re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho.”—Ditiro 5:29, NW.
[Seswantšho go letlakala 19]
“Re swanetše go kwa Modimo e le mmuši go e na le batho”
[Seswantšho go letlakala 21]
Kayafa o be a bota batho go e na le go bota Modimo