“Re Hweditše Mesia”

“RE HWEDITŠE Mesia.” “Re hweditše yo Moše a ngwadilego ka yena Molaong, le Baporofeta ba ngwadilego ka yena.” Ba-Juda ba babedi ba ineetšego ba lekgolong la pele la nywaga ba ile ba dira ditsebišo tšeo tša go makatša. Mafelelong, Mesia yo a holofeditšwego o be a tlile. Ba be ba kgodišegile!—Johane 1:35-45.

Ge o nagana ka histori ya nako yeo le go phuhlama ga bodumedi, kgodišego ya bona ke yeo e kgethegilego kudu. Ba bantši bao ba bego ba itira baphološi ba ile ba tšwelela gare ga mašaba a batho gomme ba a holofetša dilo, eupša dikholofetšo tša banna bao di ile tša palelwa ke go phološa ba-Juda jokong ya ba-Roma.—Ditiro 5:34-37.

Lega go le bjalo, ba-Juda bao ba babedi—Andrea le Filipi—ga se ba ka ba belaela gore ba hweditše Mesia wa therešo. Go e na le moo, nywageng e latetšego, kgodišego ya bona e ile ya gola ge ba be ba bona ditiro tše matla tšeo di bego di dirwa ke monna yo a bego phetha mediro yeo e bego e tla mo hlaola e le Mesia.

Ke ka baka la’ng bobedi bjo le ba bangwe ba ile ba mo dumela, ba kgodišegile gore e be se Mesia wa moikgakanyi goba moradia? Ke bohlatse bofe bjo bo kgodišago bjo bo bontšhago gore e be e le Mesia wa kgonthe?

Go ya ka pego ya histori, Andrea le Filipi ba ile ba tseba Jesu wa Natsaretha, yoo e kilego ya ba mmetli, e le Mesia yo a holofeditšwego le yo a bego a letetšwe ka lebaka le letelele. (Johane 1:45) Ra-dihistori wa šedi wa mehleng  yeo, Luka, o bolela gore go tla mo ga Mesia go diregile “ka ngwaga wa lesome-hlano wa pušo ya Tiberio Kesara.” (Luka 3:1-3) Ngwaga woo wa bo-15 wa pušo ya Tiberio o thomile ka September 28 C.E. gomme wa fela ka September 29 C.E. Luka o tšwela pele ka gore ba-Juda ka nako ye “ba be ba letile” go tla ga Mesia. (Luka 3:15) Ke ka baka la’ng a be a letetšwe ka yona nako yeo? Re tla bona.

Bohlatse bjo bo Hlaolago Mesia

Ge o hlahloba karolo ya Mesia e bohlokwa, o ka leboga Mmopi Jehofa, gore o neile ditšhupetšo tše kwalago tša bohlatse go thuša babotegi le bao ba šetšago go lemoga Mesia yo a holofeditšwego. Ka baka la’ng? Ka gobane ka tsela yeo, batho bao ba šetšago ba be ba ka se forwe ke baikgakanyi bjalo ka ge batho ba bantši ba be ba forilwe.

Ge motseta a itsebiša mmušong o mongwe, go lebeletšwe gore a hlatsele ka mangwalo a swanetšego gore o kgethetšwe maemo ao. Ka mo go swanago, Jehofa o be a begile e sa le pele dinyakwa tšeo Mesia a bego a tla di fihlelela. Ka go rialo, ge “Moemedi yo Mogolo” a tšwelela go be go tla ba bjalo ka ge eka o tlile a swere bohlatse, goba boitsebišo bjo bo bego bo tla mo hlatsela seo a lego sona.—Baheberu 12:2.

Dinyakwa tšeo bohlatse bo bego bo swanetše go di fihlelela di ile tša ngwalwa ka boporofeteng bjo bontši bja Beibele bjo bo ngwadilwego nywaga-kgolo e mentši pele bo phethega. Bo boleletše e sa le pele taba e nngwe le e nngwe ya mabapi le go tla ga Mesia, mohuta wa gagwe wa bodiredi, go tlaišwa ga gagwe ka diatleng tša batho le mokgwa wo a bego a tlo bolawa ka ona. O ka thabela go tseba gore boporofeta bjo bo botegago bo boletše gape e sa le pele ka go tsošwa ga gagwe, go phagamišetšwa ka letsogong le letona la Modimo, gomme mafelelong le ka ditšhegofatšo tšeo di tla tlišwago ke Mmušo wa gagwe. Ka tsela ye, boporofeta bja Beibele bo neile mokgwa wa moswana-noši o ka swantšhwago le kgatišo ya monwana yeo e hlaolago motho o tee fela.

Go ba gona, ge Jesu a be a tšwelela phatlalatša ka 29 C.E., ga se boporofeta bja Mesia ka moka bjoo bo ilego bja phethega ka yona nako yeo. Ka mohlala, o be a sešo a bolawa le go tsošwa. Lega go le bjalo, Andrea, Filipi le ba bangwe ba bantši ba ile ba dumela Jesu ka lebaka la seo a bego a se dira le go se ruta. Ba be ba bone bohlatse bja gore ge e le gabotse e be e le Mesia. Ge nkabe o phetše mehleng yeo gomme o be o hlahlobišiša bohlatse bjo o bego o bo bona ka monagano o bulegilego, le wena nkabe o ile wa kgolwa gore Jesu ke Mesia.

Dikarolo tše di Feletšego tša Seswantšho

O be o ka thušwa ke’ng go fihlelela phetho yeo? Ka nywaga-kgolo e mentši, baporofeta ba Beibele ba neile dinyakwa tše kgethegilego tšeo Mesia a bego a swanetše go di fihlelela, gomme di mo hlaole ntle le pelaelo. Ge baporofeta ba be ba nea ditsebišo tše go theoša le nywaga-kgolo, ganyenyane-ganyenyane seswantšho sa Mesia se ile sa bopega. Henry H. Halley o ile a re: “A re re banna ba mmalwa ba tšwago dinageng tša go fapana, ba sa kago ba bonana, goba go boledišana, ba be ba ka tsena ka phapošing, gomme yo mongwe le yo mongwe a swere karolwana ya seswantšho se se betlilwego ka mmabole, tšeo ge di kgomaganywa, di ka bopago sehlwa-seeme se se feletšego—o ka hlalosa seo bjang go feta gore motho yo mongwe o se thadile, gomme a romela monna yo mongwe le yo mongwe karolo ya sona?” Ka morago o ile a botšiša gore: “Go kgonegile bjang gore dikarolo tše tše di makatšago tša bophelo bja Jesu le modiro wa gagwe di kgoboketšwe ke bangwadi ba fapa-fapanego ka nywaga-kgolo e sa swanego nywaga pele Jesu a e-tla, gomme di hlaloswe ka tsela e nngwe ntle le gore monagano o phagametšego wa motho ke wona o hlahlilego go ngwalwa moo?” Halley o ile a phetha ka gore e bile “Mohlolo wa Mehlolo!”

“Mohlolo” wo o thomile ka pukung ya mathomo ya Beibele. Go oketša boporofeteng bja Beibele bja mathomo bjo bo bego bo bontšha tema yeo e bego e kgathwa ke Mesia,  mongwadi wa Genesi o begile gore Mesia o be a tla tšwa ditlogolong tša Aborahama. (Genesi 3:15; 22:15-18) Tšhupetšo e nngwe e utollotše gore Mesia o be a tla tšwa molokong wa Juda. (Genesi 49:10) Modimo o boditše ba-Isiraele ka Moše gore Mesia e be e tla ba mmoleledi le mophološi yo mogolo go feta Moše.—Doiteronomio 18:18.

Nakong ya Kgoši Dafida, boporofeta bo utollotše gore Mesia e be e tla ba moja-bohwa setulong sa Dafida sa bogoši le gore mmušo wa Gagwe o be o tla “ba xôna ka mehla le mehla.” (2 Samuele 7:13-16) Puku ya Mika e utollotše gore Mesia o be a tla belegelwa Betlehema motseng wa Dafida. (Mika 5:1) Jesaya o boletše e sa le pele gore O be a tla belegwa ke kgarebe. (Jesaya 7:14) Moporofeta Maleaki o porofetile gore go tla ga Gagwe go be go tla phatlalatšwa ke yo mongwe yo a swanago le Eliya.—Maleaki 4:5, 6.

Tsebišo e nngwe e hlalosago Mesia e tšweletše ka pukung ya Daniele. Ge boporofeta bo šupa tlwaa ngwageng wo Mesia a bego a tla bonagala ka wona, bo boletše gore: “Tseba O kwešešê; xo tloxa ka lebaka la xe Lentšu la xo re Jerusalêma xo bušê xo axiwê xo fihla xo Motlotšwa Mo-êta-pele, ké beke tše di šupaxo. Ka beke tše masome a selêlaxo a metšô e mebedi xo tlo axiwa merakô le mekxôba; fêla, è le mehla e methata.” (Mongwalo o sekamego ke wa rena.)—Daniele 9:25.

Ngwageng wa bo-20 wa pušo ya gagwe, Kgoši ya Peresia e lego Arithasasitha o ntšhitše “lentšu” la gore Jerusalema e agwe lefsa le go tsošološwa. Pušo ya gagwe e thomile ka 474 B.C.E., ka gona ngwaga wa gagwe wa bo-20 e tla ba wa 455 B.C.E. (Nehemia 2:1-8) Ka go rialo, taelo ya go aga Jerusalema lefsa le go tšwelela ga Mesia e tla aroganywa ke lebaka la dibeke tša boporofeta tše 69 (7 e hlakanywa le 62). Go ba gona, dibeke tše 69 tša kgonthe di lekana le matšatši a 483 feela, goba di ka tlase ga nywaga e mebedi. Eupša ge go dirišwa molao wa boporofeta wa “letšatši le tee, bakeng sa ngwaxa o tee,” o utolla gore Mesia o tla tšwelela ka morago ga nywaga e 483, ka 29 C.E.—Hesekiele 4:6. *

Le ge bo-Mesia ba maaka ba ile ba tšwelela ka dinako tše di fapa-fapanego, Jesu wa Natsaretha o tšweletše bathong ka 29 C.E. (Luka 3:1, 2) Ka wona ngwaga woo, Jesu o tlile go Johane Mokolobetši gomme a kolobetšwa ka meetseng. Jesu ka morago o ile a tlotšwa ka moya o mokgethwa e le Mesia. Se se latetšego, Johane yo go boletšwego e sa le pele ka yena e le mokgora-ditsela mo-ka Eliya, o ile a tsebiša Jesu go Andrea le moapostola yo mongwe, a re ke “Kwana ya Modimo e tlošago sebe sa lefase.”—Johane 1:29; Luka 1:13-17; 3:21-23.

Lešika le go Hlaolwa ga Mesia

Boporofeta bjo bo buduletšwego bo tswalanya Mesia le malapa a ba-Juda ba itšego. Ka gona, go a kwagala gore Mmopi wa bohlale bjo bo feletšego o be a ka rulaganya go tla ga Mesia ka nako yeo pego ya mašika e bego e sa le gona bakeng sa go hlahloba lešika la gabo.

Cyclopedia ya McClintock le Strong e bolela gore: “Go ka ba le pelaelo e nyenyane ya gore dipego tša meloko le mašika a Juda di ile tša senywa nakong ya ge Jerusalema e senywa [ka 70 C.E.], e sego pele ga moo.” Go na le bohlatse bjo bo lego molaleng bja gore Mateo le Luka ba ngwadile Diebangedi tša bona pele ga 70 C.E. Ka gona, ba ka ba ba ile ba diriša dipego  tšeo ge ba be ba ikgobokeletša pego ya lešika la Jesu. (Mateo 1:1-16; Luka 3:23-38) Le gona, tabeng ya bohlokwa kudu ya go swana le ye, ruri ba bantši ba mehleng ya bona ba ka ba ba ile ba nyaka go itlhahlobela pego ya lešika labo Jesu ka bobona.

Na bo Phethagaditšwe ke Jesu go sa Letelwa?

Go sa le bjalo, na go a kgonega gore Jesu o phethagaditše boporofeta bja Mesia go sa letelwa? Ge go be go boledišanwa le Seithuti se sengwe, se arabile ka gore: “Ga go kgonege. Mabaka ke ao a kwagalago moo e lego gore a phaela seo ka thoko. Motho yo mongwe o ile a dira nyakišišo ya dipalo gomme a hwetša gore go na le kgonagalo e tee go tše dibilione tše dimilione tše lekgolo ya gore diporofeto tše seswai di phethagatšwe.” Ge a bea mabaka ao ka tsela e kwagalago o itše: “Ge o ka kgoboketša ditolara tša silifera tša palo yeo, di ka tlala motse wa Texas [naga e lekanago disekwere khilomithara tše 690 000] gomme tša fihla bophagamong bja dimithara tše 0,6. Ge o ka ba o swaile tolara e tee ya silifera gare ga ditolara tšeo gomme wa re motho yo a tlemilwego mahlo a ralale le motse gomme a tsome tolara yeo, go na le kgonagalo e kaaka’ng ya gore o tla topa yeo e swailwego?” Gomme ka morago o ile a bolela gore ao ke “mabaka a swanago a gore motho le ge e le ofe historing a ka ba a phethagaditše diporofeto tše seswai [tša Mesia].”

Lega go le bjalo, nakong ya bodiredi bja gagwe bja nywaga e meraro le seripa, Jesu ga se a phethagatša diporofeto tša Beibele tše seswai feela eupša o phethagaditše tše dintši. Mabapi le bohlatse bjo bontši gakaakaa, seithuti seo se phethile ka gore: “Jesu—le gona Jesu feela historing ka moka—ke yena a kgonnego go phethagatša boporofeta.”

Go “tla” ga Mesia

Ge e le gabotse, Mesia o tšweletše ka 29 C.E. e le Jesu wa Natsaretha. Moo e be e le go tšwelela ga gagwe e le Molopolodi yo a ikokobeditšego le yo a ikemišeditšego. Ga se a tšwelela e le Kgoši ya mogale yeo e tlago go roba joko ya ba-Roma bao ba gatelelago, bjalo ka ge ba-Juda le balatedi ba gagwe go bonala ba be ba letetše seo. (Jesaya, kgaolo 53; Sakaria 9:9; Ditiro 1:6-8) Lega go le bjalo, maboo a Gagwe a be a boletšwe e sa le pele gore o tlo boa ka matla le bolaodi bjo bogolo.—Daniele 2:44; 7:13, 14.

Tlhahlobo ya boporofeta bja Beibele e kgodišitše batho ba ba balago lefaseng ka bophara gore Mesia o tšweletše lekgolong la pele la nywaga gomme o be a swanetše go boa. Bohlatse bo bontšha gore maboo a gagwe a boletšwego e sa le pele, mathomo a go ba “gona” ga gagwe, a diregile ka 1914. * (Mateo 24:3-14) Ka ngwaga woo, ka tsela e sa bonalego Jesu o ile a bewa setulong sa bogoši magodimong e le Kgoši ya Mmušo wa Modimo. Kgaufsinyane o tla gata mogato wa go tloša ditla-morago tša borabele bja Edene lefaseng. Ka pušo ya gagwe ya Nywaga e Sekete ye e tlogo latela o tla šegofatša batho ka moka bao ba dumelago go yena, e le Peu ye e holofeditšwego, Mesia yo a “tlošago sebe sa lefase.”—Johane. 1:29; Kutollo 21:3, 4.

Dihlatse tša Jehofa di tla thabela go boledišana le wena ka bohlatse bjo, le go go bontšha go ya ka Beibele seo pušo ya Mesia e ka se bolelago go wena le go bao o ba ratago.

[Mengwalo ya ka tlase]

[Seswantšho/Diswantšho go letlakala 6, 7]

455 B.C.E., “Lentšu la xo re Jerusalêma xo bušê xo. . . axiwê”

29 C.E., Mesia o a tšwelela

Nywaga e 483 (dibeke tše 69 tša boporofeta)—Daniele 9:25

1914, Mesia o bewa setulong sa bogoši legodimong

Kgaufsinyane Mesia o tla fediša bobe ka moka lefaseng gomme a le dire paradeise