Phihlelo

Go Tseba Lebaka Leo Modimo a Dumelelago Tlaišego go Ile gwa Fetoša Bophelo Bja-ka

KA GE GO ANEGA HARRY PELOYAN

Ke ka baka la’ng Modimo a dumelela tlaišego? Potšišo yeo e be e dutše e ntshwenya go tloga ge ke be ke sa le mošemanyana. Batswadi ba-ka ba be ba šoma ka thata, ba botega e bile ba rata lapa la bona. Eupša tate e be e se motho wa bodumedi, gomme mma o be a bo kgahlegela go se nene. Ka gona ba be ba sa kgone go araba potšišo yeo ya-ka.

KE BE ke ipotšiša potšišo yeo kudu nakong ya Ntwa ya II ya Lefase le ka morago ga yona, ge ke be ke le Madireng a Dikepe a United States ka nywaga ya ka godimo ga e meraro. Ka morago ga ge ntwa e fedile, ke ile ka abelwa go sepela ka sekepe seo se ilego sa romelwa China go iša ditlabakelo tša tlhakodišo. Ke bile moo ka lebaka la mo e nyakilego go ba ngwaga gomme ka bona batho ba bantši kudu ba tlaišega.

Ma-China ke batho ba go šoma ka thata le ba bohlale. Eupša ba bantši ba be ba lebeletšane le mathata a magolo ka baka la tlala le bošoro tšeo di bakilwego ke Ntwa ya II ya Lefase. Ge re le moše wa mawatle, ke ile ka kgongwa kudu ke bana ba rategago bao ba bantši ba bona ba bego ba na le phepo-mpe e bile ba apara mankgeretla, gomme ba re kgopela tšhelete goba dijo ge re le boema-kepe.

Ke ka Baka La’ng?

Ke belegwe ka 1925 gomme ka godišetšwa California, U.S.A. Ga se ka ka ka bona boemo bjo bobe ka tsela ye. Ka gona, ke be ke ipotšiša leboelela gore, ‘Ge e ba go e na le Mmopi yo matla  ohle, ke ka baka la’ng a dumelela maemo a bjalo gore a tlaiše batho ba bantši gakaakaa, kudu-kudu bana ba se nago molato?’

Le gona ke be ke ipotšiša gore ge e ba ruri Modimo a le gona, ke ka baka la eng a ka dumelela tshenyo e bjalo, polao ya batho ba bantši, lehu le tlaišego tšeo di wetšego batho go theoša le nywaga-kgolo—kudu-kudu nakong ya Ntwa ya II ya Lefase, moo batho ba ka godimo ga dimilione tše 50 ba ilego ba loba maphelo a bona. Go oketša moo, nakong ka moka ya ntwa, ke ka baka la’ng batho ba bodumedi botee, bao ba bego ba kgothatšwa ke baruti ba bona, ba be ba bolayana feela ka gobane e se ba setšhaba se tee?

Thelesekopo

Ge Ntwa ya II ya Lefase e be e thoma ka 1939 gomme go bolawa batho ka bontši, ke ile ka nagana gore Modimo ga a gona. Ke moka, lenaneo-thutong la thutamahlale la sekolong se se phagamego, morutwana yo mongwe le yo mongwe o be a swanetše go itlhamela selo seo e lego sa thutamahlale. Ka ge ke be ke kgahlwa ke bolepi bja dinaledi, ke ile ka kgetha go itirela thelesekopo e kgolo ya ntikodiko yeo seipone sa yona e bego e tla ba disenthimithara tše 20 ka bogolo.

E le gore ke dire thelesekopo ye, ke ile ka reka galase ya bokoto bjo bo fetago disenthimithara tše 2,5 le ya bophara bja disenthimithara tše 20 gomme ka kgopela mosegi wa digalase gore a e dire ntikodiko. Ke moka ke ile ka thoma mošomo o thata wa go e fala ka seatla e le go e dira seipone sa mokotiana. Seo se ile sa ja nako ya-ka ka moka ya go ikhutša ya dikgwedi tše tshela. Ge ke feditše seipone, ke ile ka se kgomaretša godimo ga tšhupu e telele ya tšhipi gomme ka tsenya dilentshe tša bokoto bja go fapa-fapana godimo ga thelesekopo.

Bošegong bjoo bo se nago ngwedi le maru, ke ile ka tšea thelesekopo ya-ka yeo ke e feditšego ka e iša ka ntle ka lekga la pele, gomme ka lebelela dinaledi le dipolanete tšeo di dikologago letšatši. Ke be ke makaditšwe ke kamoo makoko a legodimo e lego a mantši ka gona le kamoo dilo ka moka di bego di rulagantšwe ka bokgwari ka gona. Ke moka, ke ile ka bona gore dilo tše dingwe tšeo ke bego ke nagana gore ke dinaledi ge e le gabotse e be e le melalatladi ya dinaledi e swanago le Milky Way, yeo o mongwe le o mongwe wa yona o nago le dinaledi tše dikete tše dimilione, gomme seo se ile sa mmakatša le go feta.

Ke ile ka nagana gore, ‘Ruri dilo tše ka moka ga se tša fo itiragalela. Ga go na selo le ge e le sefe seo se rulagantšwego seo se fo itiragalelago. Legohle le rulagantšwe ka bokgwari kudu moo le bonagalago eka le dirilwe ke sethakga. Na ruri Modimo a ka ba a le gona?’ Go bona dilo ka thelesekopo go ile gwa ntira gore ke tlogele tše dingwe tša dipono tša baila-Modimo tšeo nkilego ka di dumela.

Ke moka ke ile ka ipotšiša gore: ‘Ge e ba ruri go e na le Modimo yo matla ohle le yo bohlale ka mo go lekanego gore a ka bopa legohle le le le kgahlišago, na a ka se kgone go lokiša maemo a a nyamišago a lego lefaseng? Ke ka baka la’ng a  dumeletše masetla-pelo a ka moka le mathomong?’ Ge ke be ke botšiša badumedi dipotšišo tše bjalo, ba be ba sa kgone go nkaraba ka tsela e kgotsofatšago.

Ka morago ga go fetša sekolong se se phagamego le go tšea nywaga e mmalwa ke le kholetšheng, ke ile ka yo tsena Madireng a Dikepe a United States. Lega go le bjalo, baruti ba mašole le bona ba be ba sa kgone go araba dipotšišo tša-ka. Gantši, bao e bego e le badumedi ba be ba nkaraba ka gore, “Ditsela tša Morena ga di hlathege.”

Lesolo La-ka le Tšwela Pele

Ka morago ga ge ke tlogile China, dipotšišo tšeo ke bego ke e-na le tšona mabapi le lebaka leo ka lona Modimo a dumelelago tlaišego di ile tša tšwela pele di le gona. Ke be ke sa kgone go di lebala, kudu-kudu ge ke be ke bona mabitla a bahlabani dihlakahlakeng tše di fapa-fapanego ge re be re ema tseleng ya ge re lebile gae go phatša Lewatle la Pacific. Mo e nyakilego go ba mabitla ao ka moka e be e le a masogana ao a hwilego go sa letelwa.

Ge ke boile United States gomme ke lokolotšwe modirong wa go ba madireng a dikepe, ke be ke šaletšwe ke ngwaga o tee gore ke fetše Yunibesithing ya Harvard kua Cambridge, Massachusetts. Ke ile ka aloga ka morago ga ngwaga woo gomme ka hwetša degree ya-ka, eupša ga se ka ka ka ya gae California. Ke ile ka dira phetho ya go dula Lebopong la ka Bohlabela ka nakwana e le ge ke leka go hwetša dikarabo tša dipotšišo tša-ka. Ke be ke ikemišeditše go ya New York City, moo go bego go e-na le madumedi a mantši, e le gore ke be gona ditirelong tše dingwe tša bodumedi gomme ke tsebe seo se rutwago moo.

Ge ke le New York mmamogolo Isabel Kapigian, o ile a ntaletša gore ke tlo dula ga gagwe. Yena le barwedi ba gagwe ba babedi, e lego Rose le Ruth, e be e le Dihlatse tša Jehofa. Ka ge ke be ke sa nagane gore ke tla kgahlegela ditumelo tša bona, ke ile ka thoma go ya ditirelong tša madumedi a mangwe, ke boledišana le batho le go bala dipuku tša bona. Gantši ke be ke ba botšiša mabapi le lebaka leo Modimo a dumelelago tlaišego, eupša ba be ba sa tsebe karabo ya potšišo yeo go fo swana le nna. Ke ile ka phetha ka gore mohlomongwe Modimo ga a gona.

Go Hwetša Dikarabo

Ke moka ke ile ka kgopela mmamogolo le barwedi ba gagwe gore ke bale tše dingwe tša dipuku  tša bona e le gore ke tsebe pono ya Dihlatse tša Jehofa. Ge ke be ke bala dikgatišo tše, kapejana ke ile ka bona gore Dihlatse di fapane kudu le madumedi a mangwe. Dikarabo di be di e-tšwa Beibeleng gomme di be di tloga di kgotsofatša. Ka nakwana feela, dipotšišo tša-ka mabapi le lebaka leo Modimo a dumelelago tlaišego di be di arabilwe.

Ga go felele fao, eupša gape ke be ke kgona go bona gore Dihlatse tša Jehofa di thekga dikarabo tša tšona tše di theilwego Beibeleng ka ditiro. Ka mohlala, ke ile ka botšiša mmamogolo seo masogana a Dihlatse tša Jehofa a ilego a se dira kua Jeremane nakong ya Ntwa ya II ya Lefase. Na a ile a tsenela tša bohlabani ge a le moo, gomme a bolela gore “Heil Hitler!” a ba a dumediša le folaga ya Nazi? Karabo ya gagwe e bile gore ga se a ka a dira bjalo. Le gona, ka baka la boema-gare bja ona, a ile a išwa dikampeng tša tshwenyo moo a mantši a ona a ilego a bolaelwa gona. O ile a hlalosa gore boemo bja Dihlatse tša Jehofa gohle nakong ya ntwa e be e le bjo bo swanago: e be e le bja boema-gare. Gaešita le dinageng tšeo go dirišwago pušo ka batho, masogana ao e lego Dihlatse tša Jehofa a ile a golegelwa boema-gare bja ona.

Ke moka mmamogolo o ile a nkgopela gore ke bale Johane 13:35, yeo e rego: “Bohle ba tla tseba ka se gore le barutiwa ba-ka, ge e ba le ratana.” Bakriste ba therešo ditšhabeng ka moka ba swanetše go ba le leswao leo le ba hlaolago la lerato. Le ka mohla ba ka se hwetšwe ba e-lwa ka mahlakoreng a sa swanego ntweng, ba bolayana ka gobane e se ba setšhaba se tee! O ile a botšiša gore: “Na o ka akanya ka Jesu le barutiwa ba gagwe ba e-lwa ka mahlakoreng a sa swanego dintweng tša Roma, ba bolayana?”

O ile a nkgopela gape gore ke bale 1 Johane 3:10-12. E re: “Yo mongwe le yo mongwe yo a sa tšwelego pele a dira go loka ga a tšwe go Modimo, gomme go bjalo le ka yo a sa ratego ngwanabo. . . . Re swanetše go ratana; e sego go swana le Kaine yo a tšwilego go yo kgopo gomme a bolaya ngwanabo.”

Beibele e a kwagala. Bakriste ba therešo ba a ratana, go sa šetšwe gore ke ba setšhaba sefe. Ka gona, ba ka se hwetšwe ba bolaya bana babo bona ba moya goba motho le ge e le ofe. Ke ka baka leo Jesu a bego a ka bolela ka balatedi ba gagwe gore: “Bona ga se karolo ya lefase go etša ge nna ke se karolo ya lefase.”—Johane 17:16.

Lebaka Leo Tlaišego e Dumeletšwego

Kapejana ke ile ka tseba seo Beibele e se bolelago mabapi le lebaka leo Modimo a dumeletšego tlaišego. E hlalosa gore ge Modimo a be a bopa batswadi ba rena ba pele, o ba bopile ba phethagetše gomme a ba bea tšhemong ya paradeise. (Genesi 1:26; 2:15) Le gona o ile a ba nea mpho e kgahlišago kudu—tokologo ya boikgethelo. Eupša ba be ba swanetše go diriša tokologo yeo ka tsela e swanetšego. Ge ba be ba ka kwa Modimo le melao ya gagwe, ba be ba tla tšwela pele ba phela ba phethagetše paradeiseng. Ba be ba tla katološa paradeise go fihlela e tlala lefase ka moka. Bana ba bona le bona ba be ba tla phethagala, gomme ka nako yeo lefase e be e tla ba paradeise e kgahlišago yeo e dulwago ke batho ba phethagetšego le ba thabilego.—Genesi 1:28.

Lega go le bjalo, ka ge Adama le Efa ba ile ba kgetha tsela ya bona ya go ipuša go e na le go bušwa ke Modimo, o be a ka se sa ba dumelela gore ba tšwele pele ba phethagetše. (Genesi 2:16, 17) Ka manyami, batswadi ba rena ba pele ba ile ba diriša tokologo ya bona ya boikgethelo gampe gomme ba kgetha go ipuša go e na le go bušwa ke Modimo. Ba be ba tutuetšwa ke sebopiwa sa moya sa lerabele seo ka morago se ilego sa tsebja e le Sathane Diabolo. O ile a kganyoga go ipuša go e na le go bušwa ke Modimo a ba a kganyoga borapedi bjoo ka tshwanelo bo bego bo išwa go Modimo feela.—Genesi 3:1-19; Kutollo 4:11.

 Ka gona, Sathane o ile a fetoga “modimo wa tshepedišo ye ya dilo.” (2 Bakorinthe 4:4) Beibele e re: “Lefase ka moka le rapaletše matleng a yo kgopo.” (1 Johane 5:19) Jesu o biditše Sathane gore ke “mmuši wa lefase.” (Johane 14:30) Go se kwe ga Sathane le ga batswadi ba rena ba pele go bakile go se phethagale, bošoro, lehu, manyami le tlaišego bathong ka moka.—Baroma 5:12.

“Motho Tsela Y’axwe xa’ e Buše”

E le go bontšha gore go hlokomologa melao ya Mmopi go be go tla bolela eng lekokong la batho, Modimo o ile a dumelela ditla-morago tša gona ka nywaga e dikete. Nako ye yeo a e dumeletšego e neile batho ka moka sebaka se se lekanego sa gore ba bone therešo ya seo Beibele e se bolelago ge e re: “Motho tsela y’axwe xa’ e buše; le monna mo a yaxo xa’ ikiše, le xe a xata a tiiša. Morêna nkôtlê.”—Jeremia 10:23, 24.

Ga bjale, ka morago ga nywaga-kgolo ye ka moka, re kgona go bona gore go ipuša go e na le go bušwa ke Modimo go feleleditše ka manyami. Ka gona, ke morero wa Modimo gore a se sa dumelela batho ba tšwela pele ka tsela ye ya bona e senyago ya go ipuša go e na le bušwa ke yena le melao ya gagwe.

Bokamoso bjo bo Kgahlišago

Boporofeta bja Beibele bo bontšha gore kgaufsinyane Modimo o tla fediša tshepedišo ye e kgopo ya dilo, ge bo re: “Xo se xokae e mobe ó tlo ba a ile . . . Ba bolêta e tlo ba bôná beng ba naxa; ba tlo thaba ka botlalô bya moláô.”—Psalme 37:10, 11.

Boporofeta bjo bo lego go Daniele 2:44 bo re: “Mehleng ya dikxoši tšeo, [mehuta ka moka ya mebušo yeo e lego gona ga bjale] ké mo Modimo a tl’o xo tsoša mmušô wo o ka se kexo wa šwalalanywa neng le neng, wo o ka se kexo wa selêla xo sethšaba se sengwê. O tlo phšatla mebušô e mengwê ka moka wa e fediša; xe e le wôna, o tlo êma xo ya xo ile.” Pušo ya batho e ka se sa dumelelwa le ka mohla. Lefase ka moka le tla bušwa ke Mmušo wa Modimo. Ka tlase ga taolo ya wona, lefase ka moka le tla dirwa paradeise gomme batho ba tla boela ba phethagala ba ba ba phela ka mo go sa felego ba thabile. Beibele e holofetša gore: “[Modimo] o tla phumola megokgo ka moka mahlong a bona, gomme lehu le ka se hlwe le sa ba gona, le ge e le manyami goba sello goba bohloko di ka se hlwe di sa ba gona.” (Kutollo 21:4) A bokamoso bjo bo kgahlišago gakaakang bjoo Modimo a re reretšego bjona!

Bophelo bjo bo Fapanego

Go hwetša dikarabo tše di kgotsofatšago tša dipotšišo tša-ka go ile gwa fetoša bophelo bja-ka. Go tloga ka nako yeo go ya pele, ke be ke nyaka go hlankela Modimo le go thuša ba bangwe go hwetša dikarabo tše. Ke be ke kwešiša bohlokwa bja seo 1 Johane 2:17 e se bolelago ge e re: “Lefase [tshepedišo ye ya gona bjale ya dilo yeo e bušwago ke Sathane] le a feta gomme go bjalo le ka kganyogo ya lona, eupša yo a dirago thato ya Modimo o dula a le gona ka mo go sa felego.” Ke be ke tloga ke nyaka go phela bophelo bjo bo sa felego lefaseng le lefsa la Modimo. Ke ile ka phetha ka go dula New York ka ba ka thoma go kopanela le phuthego ya Dihlatse tša Jehofa gona moo, gomme ka ba le diphihlelo tše dintši tše dibotse tša go thuša ba bangwe go ithuta seo ke ithutilego sona.

Ka 1949, ke ile ka gahlana le Rose Marie Lewis. Yena, mmagwe e lego Sadie le bana babo ba tshelelago ka moka e be e le Dihlatse tša Jehofa. Rose o be a hlankela Modimo ka nako e tletšego modirong wa boboledi. O be a e-na le dika tše dintši tše dibotse, gomme ke ile ka mo rata di sa tloga fase. Re ile ra nyalana ka June 1950 gomme ra dula New York. Re be re thabela seo re se dirago gomme re thabišwa ke kholofelo ya go phela ka mo go sa felego lefaseng le lefsa la Modimo.

Ka 1957, nna le Rose Marie re ile ra laletšwa gore re hlankele tirelong ya nako e tletšego ntlong-kgolo ya lefase ka moka ya Dihlatse tša Jehofa  kua Brooklyn, New York. Ka June 2004 re be re šetše re nyalane ka nywaga e 54, yeo e 47 ya yona re e feditšego re le ntlong-kgolo ya Brooklyn. E be e le nywaga e thabišago kudu ya go hlankela Jehofa re šoma gotee le badumedi-gotee le rena ba dikete.

Tlaišego Ya-ka e sa Bapišwego

Ka manyami, mathomong a December 2004, Rose Marie o ile a hwetšwa a e-na le serurugi seo se nago le kankere go le lengwe la maswafo a gagwe. Dingaka di ile tša dumela gore serurugi seo se be se gola ka lebelo le gore se swanetše go tlošwa. Rose o ile a buiwa mafelelong a December, gomme mo e ka bago beke ka morago ga moo, ngaka e ile ya tla ka phapošing ya gagwe ya sepetlele ge ke be ke sa dutše ke le moo gomme ya re: “Rose Marie, e-ya gae! O fodile!”

Lega go le bjalo, ka morago ga matšatši a sego kae a boile gae, Rose Marie o ile a thoma go ba le mahlaba a šoro ka maleng le mmeleng. Mahlaba a ga se a ka a kgaotša, ka gona o ile a boela sepetlele gore a yo hlahlobja gape. Go ile gwa hwetšwa gore ka mabaka a mangwe a mmalwa, ditho tša gagwe tša bohlokwa di be di e-ba le madi a kgahlilego ao a bego a di thibela gore di hwetše oksitšene e nyakegago. Dingaka di ile tša dira sohle seo batho ba ka kgonago go se dira eupša tša palelwa. Ka morago ga dibeke tše sego kae, ka January 30, 2005, ke ile ka diragalelwa ke selo se se nyamišago kudu bophelong bja-ka ka moka. Rose Marie wa-ka yo a rategago o ile a hlokofala.

Ka nako yeo, ke be ke obelela nywaga e 80 gomme ke bone kamoo batho ba tlaišegago ka gona bophelo bja-ka ka moka, eupša tiragalo ye e be e le e fapanego. Go etša ge Beibele e bolela, nna le Rose Marie re be re le “nama e tee.” (Genesi 2:24) Ke be ke bone go tlaišega ga batho ba bangwe gomme le nna ka noši ke ile ka tlaišega ge bagwera ba-ka le ba leloko ba be ba hlokofala. Eupša ge mosadi wa-ka a se no hlokofala, tlaišego ya-ka e be e sa bapišwe le selo e bile e le ya lebaka le letelele. Ga bjale ke lemoga ka mo go feletšego tekanyo ya manyami ao lehu la moratiwa le a baketšego lekoko la batho ka nako e telele kudu.

Lega go le bjalo, kwešišo ya-ka mabapi le moo tlaišego e thomilego gona le kamoo e tlago go fedišwa ka gona e ile ya nthuša. Psalme 34:18 e re: “Morêna ó kxaufsi le ba ’pelo di rôbexilexo; ó phološa meôya e kxobetsi.” Seo se nthušago go kgotlelela tlaišego e bjalo ke go tseba gore Beibele e ruta gore go tla ba le tsogo, gore bao ba lego mabitleng ba tla boela ba phela gomme ba hwetša sebaka sa go phela ka mo go sa felego lefaseng le lefsa la Modimo. Ditiro 24:15 e re: “Go tla ba le tsogo ya ba lokilego gotee le ba sa lokago.” Rose Marie o be a rata Modimo kudu. Ke kgodišegile gore Modimo le yena o be a mo rata ka mo go swanago le gore o tla mo gopola gomme o tla mmušetša bophelong ka lebaka la gona, ke holofela gore e tla ba kgaufsinyane.—Luka 20:38; Johane 11:25.

Le ge manyami ao o bago le ona ge o lahlegetšwe ke moratiwa wa gago e le a magolo, lethabo la go amogela moratiwa tsogong e tla ba le legolo le go feta. (Mareka 5:42) Lentšu la Modimo le holofetša gore: “Bahu ba xaxo ba tlo phela . . . ’me lefase le tlo nthša ba hwilexo.” (Jesaya 26:19) Batho ba bantši ba lego gare ga “ba lokilego” bao go boletšwego ka bona go Ditiro 24:15 go bonagala ba tla tsošwa pele. Ruri nako yeo e tla ba e kgahlišago kudu! Le gona, Rose Marie o tla ba a le gare ga bao ba tsošitšwego. Ruri o tla amogelwa ka lethabo ke bao ba mo ratago! E tla ba mo go kgotsofatšago gakaakang ka nako yeo go phela lefaseng leo go lona go ka se bego le tlaišego!

[Diswantšho go letlakala 9]

Ke be ke bona batho ba tlaišega ge ke be ke šoma kua China

[Diswantšho go letlakala 10]

Ke hlanketše ntlong-kgolo ya Dihlatse tša Jehofa kua Brooklyn go tloga ka 1957

[Seswantšho go letlakala 12]

Ke nyalane le Rose Marie ka 1950

[Seswantšho go letlakala 13]

Ngwageng wa rena wa bo-50 re nyalane, ka 2000