“Melaô ya Xaxo ke e Rata Xakaka’ng!”
“Melaô ya Xaxo ke e Rata Xakaka’ng!”
“Melaô ya xaxo ke e rata xakaka’ng! Ke eleletša yôna mehla yohle.”—PSALME 119:97.
1, 2. (a) Ke boemo bofe bjoo mongwadi yo a buduletšwego wa Psalme 119 a bego a lebeletšane le bjona? (b) O ile a arabela bjang boemong bjo, gomme ka baka la’ng?
MONGWADI wa Psalme 119 o ile a lebeletšana le teko e šoro. Manaba ao a ikgogomošago ao a bego a hlokomologa molao wa Modimo a be a mo kwera le go mo phara ka maaka. Dikgošana di be di mo lakana le go mo tlaiša. O be a dikologilwe ke batho ba kgopo, gomme bophelo bja gagwe bo be bo le kotsing. Dilo tše ka moka di ile tša mo dira gore ‘a hlokofale ka go ja pelo.’ (Psalme 119:9, 23, 28, 51, 61, 69, 85, 87, 161) Go sa šetšwe teko ye, mopsalme yo o ile a opela ka gore: “Melaô ya xaxo ke e rata xakaka’ng! Ke eleletša yôna mehla yohle.”—Psalme 119:97.
2 Go a swanelega gore o ipotšiše gore, “Molao wa Modimo e be e ka ba mothopo wa khomotšo bjang go mopsalme?” O ile a matlafatšwa ke kholofelo yeo a bego a e-na le yona ya gore Jehofa o tshwenyega ka yena. Go tlwaelana le ditokišetšo tše lerato tša molao woo go ile gwa dira gore mopsalme a thabe, go sa šetšwe mathata ao baganetši ba bego ba mo tlišetša ona. O ile a lemoga gore Jehofa o mo swere ka botho. Go oketša moo, go diriša tlhahlo e tšwago molaong wa Modimo go ile gwa dira gore mopsalme a be bohlale go feta manaba a gagwe le gona go ile gwa mo phološa. Go kwa molao go ile gwa mo nea khutšo le letswalo le le hlwekilego.—Psalme 119:1, 9, 65, 93, 98, 165.
3. Ke ka baka la’ng go le thata gore Bakriste ba dule ba phela ka go dumelelana le ditekanyetšo tša Modimo lehono?
3 Bahlanka ba bangwe ba Modimo lehono le bona ba lebeletšana le diteko tše dikgolo tša tumelo ya bona. Re ka no ba re sa lebeletšana le bothata bjo bo beago bophelo kotsing go etša ge go ile gwa ba bjalo ka mopsalme, eupša re phela “[dinakong] tše di hlobaetšago tšeo go lego thata go lebeletšana le tšona.” Batho ba bantši bao re phelago le bona letšatši le letšatši ga ba rate ditekanyetšo tša moya—dipakane tša bona ke tša boithati le tša go phegelela dilo tše di bonagalago, ba na le makoko e bile ga ba hlomphe. (2 Timotheo 3:1-5) Bafsa ba Bakriste ka mehla ba swanelwa ke go lebeletšana le maemo ao a lekago ditekanyetšo tša bona tša boitshwaro. Maemong a bjalo, go ka ba thata go dula re rata Jehofa le go rata se se lokilego. Re ka itšhireletša bjang?
4. Mopsalme o ile a bontšha bjang gore o thabela molao wa Modimo, gomme na Bakriste ba swanetše go dira se se swanago?
4 Seo se thušitšego mopsalme gore a fenye dikgateletšo tšeo a bego a lebeletšane le tšona e be e le go beela nako ka thoko gore a bale molao wa Modimo le go naganišiša ka wona ka mo go tseneletšego. Ka tsela yeo o ile a thoma go o rata. Ee, mo e nyakilego go ba temana e nngwe le e nngwe ya Psalme 119 e bolela ka karolo e itšego ya molao wa Jehofa. * Bakriste lehono ga ba tlangwa ke Molao wa Moše, woo Modimo a o neilego setšhaba sa Isiraele ya bogologolo. (Bakolose 2:14) Lega go le bjalo, melao ya motheo yeo e lego ka Molaong woo e sa dutše e le ya bohlokwa. Melao ye ya motheo e be e le e homotšago go mopsalme, go etša ge e ka dira se swanago go bahlanka ba Modimo bao ba katanago le mathata a bophelo bjono.
5. Ke dikarolo dife tša Molao wa Moše tšeo re tlago go di ahla-ahla?
5 Anke re boneng gore ke kgothatšo efe yeo re ka e hwetšago dikarolong tše tharo feela tša Molao wa Moše: tokišetšo ya Sabatha, thulaganyo ya go budutša le molao o lego kgahlanong le go duma dilo tša ba bangwe. Boemong bjo bongwe le bjo bongwe, re tla bona gore go kwešiša melao ya motheo yeo e lego melaong ye go bohlokwa ge e ba re nyaka go lebeletšana ka katlego le mathata ao a atilego mehleng ya rena.
Go Kgotsofatša Senyakwa sa Rena sa Moya
6. Ke dinyakwa dife tša motheo tšeo batho ka moka ba nago le tšona?
6 Batho ba bopilwe ba e-na le dinyakwa tše mmalwa. Ka mohlala, dijo, dino le bodulo ke dilo tša bohlokwa e le gore motho a dule a phetše gabotse mmeleng. Lega go le bjalo, batho ba swanetše gore gape ba hlokomele ‘dinyakwa tša bona tša moya.’ Ba ka se thabe e le ka kgonthe ge e ba ba sa hlokomele dinyakwa tše. (Mateo 5:3) Jehofa o be a lebelela go kgotsofatša dinyakwa tše tša tlhago go le bohlokwa kudu moo a ilego a laela batho ba gagwe gore go be le letšatši le tee bekeng leo ba le beelago ka thoko gore ba se dire mediro ya bona e tlwaelegilego eupša e be la go dira dilo tša moya.
7, 8. (a) Modimo o ile a dira phapano bjang magareng ga Sabatha le matšatši a mangwe? (b) Morero wa Sabatha e be e le ofe?
7 Tokišetšo ya Sabatha e be e gatelela bohlokwa bja go phegelela dilo tša moya. Lentšu “sabatha” moo le tšwelelago gona la mathomo ka Beibeleng le mabapi le tokišetšo ya manna lešokeng. Baisiraele ba ile ba botšwa gore ba swanetše go topa bogobe bjo bja mohlolo ka matšatši a tshelelago. Letšatšing la botshelela, ba be ba swanetše go topa “boxôbê bya matšatši a mabedi” bakeng sa letšatši la bošupa, ka ge ka letšatši leo bo be bo ka se be gona. Letšatši la bošupa e be e tla ba “Sabatha-kxêthwa ya Morêna,” yeo ka yona yo mongwe le yo mongwe a swanetšego go dula ka ngwakong wa gagwe. (Ekisodo 16:13-30) O mongwe wa Melao e Lesome o be o laetše gore go se dirwe selo ka Sabatha. Letšatši leo e be e le le lekgethwa. Kotlo ya go hlokomologa molao wa Sabatha e be e le lehu.—Ekisodo 20:8-11; Numeri 15:32-36.
8 Molao wa Sabatha o be o bontšha gore Jehofa o tshwenyega ka bophelo bjo bobotse bja batho ba gagwe bja nama le bja moya. Jesu o itše: “Sabatha e bile gona bakeng sa motho.” (Mareka 2:27) Letšatši la Sabatha le be le sa dumelele Baisiraele go khutša feela eupša gape le be le ba nea sebaka sa go batamela kgaufsi le Mmopi wa bona le go bontšha gore ba a mo rata. (Doiteronomio 5:12) E be e le letšatši leo le dirišwago ka mo go feletšego medirong ya moya. Mediro yeo ya moya e be e akaretša borapedi bja lapa, thapelo le go naganišiša ka Molao wa Modimo. Thulaganyo ye e be e le ya go šireletša Baisiraele gore ba se diriše nako ya bona ka moka ba phegelela dilo tše di bonagalago. Letšatši la Sabatha le be le ba gopotša gore tswalano ya bona le Jehofa ke selo sa bohlokwa kudu maphelong a bona. Jesu o ile a boeletša molao woo wa motheo o sa fetogego ge a be a re: “Go ngwadilwe gwa thwe, ‘Motho a ka se phele ka senkgwa feela, eupša o tla phela ka polelo e nngwe le e nngwe e tšwago molomong wa Jehofa.’”—Mateo 4:4.
9. Tokišetšo ya Sabatha e ruta Bakriste eng?
9 Ga go sa nyakega gore batho ba Modimo ba latele molao wa sabatha wa go khutša ka diiri tša kgonthe tše 24, eupša tokišetšo ya Sabatha e bjalo ga se feela selo sa histori. (Bakolose 2:16) Na ga se kgopotšo ya gore le rena re swanetše go etiša pele mediro ya moya? Mediro e mekgethwa ga se ya swanelwa go širwa ke mediro ya nama goba go phegelela boitapološo. (Baheberu 4:9, 10) Ka gona, re ka ipotšiša gore: “Ke’ng se se tlago pele bophelong bja-ka? Na ke etiša pele go ithuta, go rapela, go ba gona dibokeng tša Bokriste le go bolela ditaba tše dibotse tša Mmušo? Goba na go na le mediro e mengwe ye e tšeelago yeo sebaka?” Ge e ba re etiša mediro ya moya pele maphelong a rena, Jehofa o re kgonthišetša gore re ka se ke ra hlaelelwa ke dinyakwa tša motheo tša bophelo.—Mateo 6:24-33.
10. Re ka holega bjang ge e ba re beela nako ka thoko bakeng sa mediro ya moya?
10 Nako yeo re e fetšago re ithuta Beibele le dikgatišo tšeo di theilwego Beibeleng, gotee le go naganišiša ka molaetša wa tšona, e ka re thuša go batamela kgaufsi le Jehofa. (Jakobo 4:8) Susan, yoo nywageng e ka bago e 40 e fetilego a ilego a thoma go ipha nako ya go ithuta Beibele ka mehla, o dumela gore mathomong o be a sa thabele go dira bjalo. Go be go le boima. Eupša ge a dutše a tšwela pele a e bala, o ile a thoma go go thabela. Ga bjale o kwa bohloko ge e ba ka mabaka a itšego a sa kgone go ba le thuto ya gagwe ya motho ka noši. O re: “Go ithuta go nthušitše gore ke kgone go lebelela Jehofa e le Tate. Ke kgona go mmota, go ithekga ka yena le go boledišana le yena ka bolokologi ka thapelo. Ke mo go kgahlišago kudu go bona kamoo Jehofa a tlogago a rata bahlanka ba gagwe, kamoo a ntlhokomelago ka gona le kamoo a nthušitšego ka gona.” Ruri le rena re ka thaba kudu ge ka mehla re hlokomela dinyakwa tša rena tša moya!
Molao wa Modimo Mabapi le go Budutša
11. Tokišetšo ya go budutša e be e šoma bjang?
11 Karolo ya bobedi ya Molao wa Moše yeo e bego e bonagatša go tshwenyega ga Modimo ka bophelo bjo bobotse bja batho ba gagwe e be e le tshwanelo ya go budutša. Jehofa o laetše gore ge molemi wa Moisiraele a be a buna ditšweletšwa tša tšhemo ya gagwe, badiidi ba be ba swanetše go dumelelwa go budutša seo babuni ba se tlogetšego. Balemi ba be ba sa swanela go buna mathoko a ditšhemo tša bona, e bile ba be ba sa swanela go budutša merara goba mehlware yeo e šaletšego. Mekotlana ya mabele yeo e bego e lebetšwe mašemong e be e sa swanelwa go yo tšewa. Ye e be e le thulaganyo e lerato bakeng sa badiidi, badiiledi, ditšhiwana le bahlologadi. Ke therešo gore batho ba le bona go be go nyakega gore ba šome ka thata e le gore ba budutše, eupša ka go dira bjalo ba be ba phema go ba bakgopedi.—Lefitiko 19:9, 10; Doiteronomio 24:19-22; Psalme 37:25.
12. Tokišetšo ya go budutša e be e nea balemi sebaka sefe?
12 Molao wa go budutša o be o sa bolele ka go lebanya gore balemi ba swanetše go tlogelela badiidi karolo e kaakang ya ditšweletšwa tša bona. Ke bona ba bego ba tla dira phetho ya gore mathoko a ditšhemo tša bona tša mabele e be e tla ba a manyenyane goba a magolo. Ka go rialo, thulaganyo ye e be e ba ruta gore ba be le seatla se se bulegilego. Thulaganyo ye e be e nea balemi sebaka sa go bontšha gore ba leboga Monei wa puno, ka ge ‘tšhetša-bahloki a godiša Mmopi wa gagwe.’ (Diema 14:31) Boase le yena o ile a dira bjalo. Ka botho o ile a kgonthišetša gore Ruthe, mohlologadi yo a bego a budutša tšhemong ya gagwe, o budutša tekanyo e lekanego ya mabele. Jehofa o ile a putsa Boase kudu bakeng sa botho bja gagwe.—Ruthe 2:15, 16; 4:21, 22; Diema 19:17.
13. Molao wa bogologolo wa mabapi le go budutša o re ruta’ng?
13 Molao wa motheo wo o lego molaong wa go budutša ga se wa fetoga. Jehofa o letetše gore bahlanka ba gagwe ba be le seatla se se bulegilego, kudu-kudu go bahloki. Ge re tšwela pele re nea ka seatla se se bulegilego, re tla šegofatšwa Luka 6:38.
kudu. Jesu o itše: “Tlwaelang go fa, gomme batho ba tla le fa. Ba tla le tšhelela memenong ya diaparo tša lena kelo e botse, yeo e katetšwego, yeo e hlokgoseditšwego le ya go falala. Gobane kelo yeo le elago ka yona, ke yeo le lena ba tla le elelago ka yona.”—14, 15. Re ka bontšha bjang gore re na le seatla se se bulegilego, gomme se se tla re hola bjang le bao re ba thušago?
14 Moapostola Paulo o kgothaleditše gore re “direleng bohle botse, eupša kudu-kudu re bo direleng bao ba tswalanego le rena tumelong.” (Bagalatia 6:10) Ka gona, re tloga re swanetše go kgonthišetša gore Bakriste-gotee le rena ba thušwa moyeng ge tumelo ya bona e lekwa. Eupša ka mohlala, na mohlomongwe ba nyaka thušo ya kgonthe mabapi le go tla Holong ya Mmušo goba go rekelwa dilo lebenkeleng? Na go na le bao ba tšofetšego, bao ba babjago goba bao ba sa kgonego go tšwa ka nywakong ya bona phuthegong ya geno bao ba ka thabelago ketelo e kgothatšago goba go newa thušo? Ge e ba re leka go lemoga batho ba bjalo bao ba nyakago thušo, gona Jehofa a ka kgona go re diriša bakeng sa go araba dithapelo tša bona. Le ge go hlokomelana e le boikarabelo bja Bokriste, go dira bjalo go thuša gape le yoo a hlokomelago ba bangwe. Go rata barapedi-gotee le rena go tšwa pelong ke mothopo wa lethabo le legolo le kgotsofalo e tseneletšego, e lego dika tšeo di dirago gore Jehofa a re amogele.—Diema 15:29.
15 Tsela e nngwe yeo ka yona Bakriste ba bontšhago go hloka boithati ke ka go diriša nako ya bona le matla bakeng sa go bolela ka merero ya Modimo. (Mateo 28:19, 20) Motho le ge e le ofe yo a kilego a thabišwa ke go thuša motho yo mongwe gore a fihle bokgoleng bja go neela bophelo bja gagwe go Jehofa o tseba therešo ya mantšu a Jesu a rego: “Go na le lethabo le legolo go neeng go feta go amogeleng.”—Ditiro 20:35.
Go Itiša Malebana le go Duma Dilo tša ba Bangwe
16, 17. Molao wa lesome o be o thibela’ng, gona ka baka la’ng?
16 Karolo ya boraro ya Molao wa Modimo go Baisiraele yeo re tlago go e ahla-ahla ke molao wa lesome, woo o bego o ba thibela go duma dilo tša ba bangwe. Molao wo o be o re: “O se kê wa duma ntlo ya wa xeno. O se kê wa duma mosadi wa wa xeno, le molata wa xaxwe wa monna le wa mosadi, le kxomo ya xaxwe, le pôkôlô ya xaxwe, le tšohle tše e lexo tša wa xeno.” (Ekisodo 20:17) Ga go na motho yo a bego a ka bea molao o bjalo, ka ge go se na motho yo a kgonago go bona dikakanyo tša pelo. Lega go le bjalo, Molao woo o be o phagamišetša Molao maemong a godimo kudu go feta a tshepedišo ya batho ya toka. O be o dira gore Moisiraele yo mongwe le yo mongwe a lemoge gore o ikarabela go Jehofa ka go lebanya, e lego yena yo a kgonago go bona tshekamelo ya dipelo tša batho. (1 Samuele 16:7) Go oketša moo, molao wo o be o hlametšwe gore o utolle mothopo wa ditiro ka moka tše di sego molaong.—Jakobo 1:14.
17 Molao o lego kgahlanong le go duma dilo tša ba bangwe o be o kgothaletša batho ba Modimo gore ba pheme go rata dilo tše di bonagalago, megabaru le go belaela ka boemo bja bona bja bophelo. Le gona, o be o ba šireletša gore ba se wele tekong ya go utswa goba ya boitshwaro bjo bo gobogilego. Go tla dula go e-na le batho bao ba nago le dilo tše di bonagalago bao re ba tšeelago godimo goba bao ka tsela e itšego ba bonagalago ba atlega kudu go re feta. Ge e ba re palelwa ke go laola tsela yeo re naganago ka yona maemong a bjalo, re ka felelwa ke lethabo gomme ra hufegela ba bangwe. Beibele e bitša go duma dilo tša ba bangwe gore ke ponagatšo ya “[boemo] bja monagano bja go se amogelege.” Go kaone kudu gore re se dume dilo tša batho.—Baroma 1:28-30.
18. Ke moya ofe woo o apareditšego lefase, gomme o ka ba le mafelelo afe a kotsi?
18 Moya woo o apareditšego lefase lehono o kgothaletša batho go rata dilo tše di bonagalago le go phadišana. Ka tša papatšo, bo-rakgwebo ba kgothaletša batho go nyaka ditšweletšwa tše difsa gomme gantši ba fetiša kgopolo ya gore re ka se thabe ge e ba re se natšo. Wo ke wona moya woo Molao wa Jehofa o bego o o ganetša. Moya o sepedišanago le wo ke wa go rata go atlega le go rata go kgoboketša lehumo go sa šetšwe mafelelo a go dira bjalo. Moapostola Paulo o lemošitše gore: “Bao ba ikemišeditšego go huma ba wela molekong le molabeng le dikganyogong tše dintši tša go hloka tlhaologanyo le tše gobatšago, tšeo di phonkgetšago batho tahlegong le tshenyegong. Gobane lerato la tšhelete ke modu wa mehuta ka moka ya dilo tše di gobatšago, gomme ka go phegelela lerato le, ba bangwe ba ile ba arošwa tumelong gomme ba itlhabile gohle ka mahloko a mantši.”—1 Timotheo 6:9, 10.
19, 20. (a) Ke dilo dife tšeo di tlogago di le bohlokwa go motho yo a ratago molao wa Jehofa? (b) Ke’ng se se tla ahla-ahlwago sehlogong se se latelago?
19 Bao ba ratago molao wa Modimo ba lemoga dikotsi tša go rata dilo tše di bonagalago gomme ba šireletšwa go tšona. Ka mohlala, mopsalme o ile a rapela Jehofa ka gore: “Ruta pelo ya-ka xo rata mabohlatse ’axo, e idišê dikxanyoxô. Melaô ya molomo w’axo e nkhola xo fetiša xauta le disilifêra tše dikete.” (Psalme 119:36, 72) Go kgolwa therešo ya mantšu a go tla re thuša gore re dule re tiile e le gore re pheme molaba wa go rata dilo tše di bonagalago, megabaru le go se kgotsofalele maemo a rena bophelong. ‘Boineelo go Modimo’ ke yona tsela ya go hwetša leruo le legolo leo motho a ka le hwetšago, e sego go kgobela dilo tše dintši.—1 Timotheo 6:6.
20 Melao ya motheo yeo e lego Molaong woo Jehofa a o neilego setšhaba sa Isiraele ya bogologolo ke ya bohlokwa le mo mehleng ya rena e thata go etša ge go be go le bjalo ge Jehofa a be a nea Moše Molao woo. Ge re dutše re diriša melao ye ya motheo maphelong a rena, re tla kgona go e kwešiša gakaone, ra e rata ka mo go oketšegilego gomme ra thaba go feta le pele. Molao o hupere dithuto tše dintši tša bohlokwa tšeo re ka ithutago tšona, gomme baanegwa ba Beibele ba re gopotša ka bohlokwa bja tšona. Tše dingwe tša tšona di tla ahla-ahlwa sehlogong se se latelago.
[Mongwalo wa ka tlase]
^ ser. 4 Ke ditemana tše 4 feela go ditemana ka moka tše 176 tša psalme ye tšeo di sa bolelego ka ditaelo, moahlolelo, molao, ditayo, mabohlatse, thuto, mekgwa, ditsela tša Jehofa goba lentšu la gagwe.
O tla Araba Bjang?
• Ke ka baka la’ng mongwadi wa Psalme 119 a be a rata molao wa Jehofa?
• Bakriste ba ka ithuta’ng tokišetšong ya Sabatha?
• Ke bjang molao wa Modimo wa go budutša e lego wa bohlokwa ka mo go sa fetogego?
• Molao o lego kgahlanong le go duma dilo tša ba bangwe o re šireletša bjang?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 21]
Molao wa Sabatha o be o gatelela’ng?
[Seswantšho go letlakala 23]
Molao wa mabapi le go budutša o re ruta’ng?