Phihlelo

Go Holwa Ke Potego Ya Ba Lapa Lešo

KA GE GO ANEGA KATHLEEN COOKE

GE MAKGOLO, Mary Ellen Thompson a be a etetše ba leloko kua Glasgow, Scotland, ka 1911, o ile a ya go theetša polelo ya Charles Taze Russell, e lego setho se se tumilego sa Barutwana ba Beibele, bao ka morago ba ilego ba tsebja e le Dihlatse tša Jehofa. Makgolo o be a thabišitšwe ke seo a bego a se kwele. Ge a boa mo Afrika Borwa, o ile a ikgokaganya le Barutwana ba Beibele. Ka April 1914 e be e le yo mongwe wa ba 16 bao ba kolobeditšwego kopanong ya pele ya selete ya Barutwana ba Beibele Afrika Borwa. Morwedi wa makgolo e lego Edith, yo ka morago e ilego ya ba mma wa-ka, o be a e-na le nywaga e tshelelago ka nako yeo.

Ka morago ga lehu la Ngwanabo Rena Russell ka 1916, go be go e-na le dikgohlano magareng ga Barutwana ba Beibele lefaseng ka bophara. Palo ya bao ba botegago kua Durban e ile ya fokotšega go tloga go 60 go ya go mo e ka bago 12. Makgolo, motswadi wa tate, e lego Ingeborg Myrdal le morwa wa gagwe o tee feela e lego Henry, mofsa yo a lego mahlalagading yo a bego a sa tšwa go kolobetšwa, ba ile ba thekga bao ba botegago. Ka 1924, Henry o ile a ba mmapatši, ka ge badiredi ba nako e tletšego ba Dihlatse tša Jehofa ba be ba bitšwa bjalo ka nako yeo. O dirile boboledi dikarolong tše dintši tša ka borwa bja Afrika nywageng e mehlano e latetšego. Ka 1930, Henry le Edith ba ile ba nyalana, gomme nywageng e meraro ka morago ga moo, ke ile ka belegwa.

Lapa le le Katološitšwego

Re ile ra dula Mozambique ka nakwana, eupša ka 1939 re ile ra hudugela Johannesburg legaeng  la rakgolo le makgolo ba ga Thompson. Rakgolo o be a sa kgahlegele therešo ya Beibele gomme ka dinako tše dingwe o be a ganetša makgolo, eupša o be a e-na le moya wa go amogela baeng. Moratho wa-ka e lego Thelma o belegwe ka 1940, gomme nna le yena re ile ra ithuta go hlokomela batho bao ba tšofetšego. Gantši nako ya dijo tša mantšiboa e be e e-ba e telele ka ge re be re boledišana ka dilo tše di diregilego letšatšing leo goba re ikgopotša dilo tša kgale.

Lapa lešo le be le thabela go etelwa ke Dihlatse, kudu-kudu tšeo di bego di le tirelong ya nako e tletšego. Di be di tšea karolo dipoledišanong tša rena nakong ya dijo tša mantšiboa, gomme dipolelo tša tšona di ile tša oketša tebogo ya rena ya bohwa bja moya bjo re bego re e-na le bjona. Se se ile sa matlafatša kganyogo ya-ka le ya Thelma ya gore re be babulamadibogo go swana le tšona.

Ge re be re sa le ba banyenyane kudu, re ile ra rutwa kamoo re ka thabelago go bala. Mma, tate le makgolo ba be ba re balela dipuku tša dikanegelo tše dibotse goba ba re balela Beibele. Diboka tša Bokriste le bodiredi e be e le karolo ya bophelo bja rena go fo swana le go hema. Tate e be e le mohlanka wa khamphani (yo ga bjale a bitšwago molebeledi yo a okamelago) wa Phuthego ya Johannesburg, ka baka leo ka moka ga rena re be re swanetše go fihla dibokeng ka nako. Ge re be re e-ya kopanong, tate o be a swarega ka go etelela pele mola mma a be a thuša batla-kopanong ka marobalo.

Kopano e Kgethegilego go Rena

Kopano ya selete ya 1948 ya Johannesburg e be e le e kgethegilego. E be e le ka lekga la pele bašomi ba ntlong-kgolo ya Dihlatse tša Jehofa ya kua Brooklyn, New York ba e-tla moo. Tate o be a abetšwe gore a diriše koloi ya gagwe go iša Nathan Knorr le Milton Henschel mo ba bego ba nyaka go ya gona nakong ya ge ba be ba etile. Ke ile ka kolobetšwa kopanong yeo.

Nakwana ka morago ga moo, tate o ile a makatšwa ke ge tatagwe a be a mmotša gore o kwešitšwe bohloko ke gore ka morago ga lehu la Ngwanabo Rena Russell, o ile a dumelela bao ba tlogetšego Barutwana ba Beibele gore ba mo tutuetše. O hwile dikgweding tše sego kae ka morago. Ka lehlakoreng le lengwe, makgolo Myrdal o ile a dula a botega go fihlela ge a phetha bophelo bja gagwe bja lefaseng ka 1955.

Ditiragalo Tšeo di Ilego tša Fetoša Bophelo Bja-ka

Ke thomile go hlankela ke le mmulamadibogo wa ka mehla ka February 1, 1949. Go se go ye kae, re ile ra thaba kudu ge re be re e-kwa gore kopano ya ditšhaba-tšhaba e be e tla swarelwa New York City ngwageng o latelago. Re be re nyaka go ya, eupša re be re se na tšhelete. Ke moka ka February 1950, rakgolo Thompson o ile a hlokofala gomme makgolo o ile a diriša tšhelete ya bohwa yeo a e hweditšego gore a re lefelele senamelwa ka bohlano bja rena.

Dibeke tše sego kae pele ga ge re ka sepela, go ile gwa fihla lengwalo le e-tšwa ntlong-kgolo ya  lefase ya Dihlatse tša Jehofa kua Brooklyn, New York. E be e le taletšo ya gore ke be setho sa sehlopha sa bo-16 sa sekolo sa baromiwa sa Gilead. E be e le selo se se kgahlišago kudu ka gobane ke be ke se ka hlwa ke e-ba le nywaga e 17! Ge klase e be e thoma, ke be ke le gare ga barutwana ba lesome ba tšwago Afrika Borwa, re thabela tokelo yeo e kgolo!

Ka morago ga ge re alogile ka February 1951, ba seswai ba rena ba ile ba boa Afrika Borwa go tlo hlankela e le baromiwa. Nywageng e mmalwa e latetšego, nna le mošomi-gotee le nna re be re bolela gantši ditoropong tšeo go tšona go bego go bolelwa se-Afrikaans. Mathomong, ke be ke sa kgone go bolela leleme leo, e bile ke gopola ge ka letšatši le lengwe ke be ke sepela ka paesekele ya-ka ke lebile gae ke lla ka baka la ge ke se na bokgoni bodireding. Lega go le bjalo, ke ile ka kaonefatša ge nako e dutše e e-ya, gomme Jehofa o ile a šegofatša maiteko a-ka.

Lenyalo le Modiro wa Bosepedi

Ka 1955, ke ile ka tsebana le John Cooke. O ile a thuša go thoma modiro wa boboledi kua Fora, Portugal le Sepania pele le ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase gomme ka ngwaga wo ke kopanego le yena e be e le moromiwa Afrika. Ka morago ga moo o ile a ngwala gore: “Ke makaditšwe ke dilo tše tharo ka beke e tee feela . . . Ngwanabo rena yo a nago le seatla se se bulegilego o ile a nnea koloi e nyenyane; ke ile ka kgethwa gore ke hlankele ke le mohlanka wa selete; le gona ke ile ka hwetša motho yo ke mo ratago.” * Re ile ra nyalana ka December 1957.

Nakong ya ge re be re beana mabaka, John o ile a nkgonthišetša gore go phela le yena go tla dula go thabiša, le gona o be a nepile. Re ile ra etela diphuthego go dikologa Afrika Borwa, kudu-kudu ditikologong tša batho-baso. Beke le beke, re be re lebeletšana le bothata bja go hwetša tumelelo ya go tsena ditikologong tše bjalo, re sa bolele ka taba ya go robala moo. Ka dinako tše dingwe re be re robala fase lebenkeleng leo le se nago selo tikologong yeo e bego e dulwa ke ba bašweu, mo re bego re leka go se bonwe ke bafeta-ka-tsela. Dihlatse  tša kgaufsi tša ba bašweu tšeo gantši re bego re swanetše go dula le tšona di be di dula kgole kudu.

Le gona re ile ra lebeletšana le tlhohlo ya mafelo a dikopano ao a bego a agwa gare-gare kua nageng. Re be re bontšha difilimi tše di tšweleditšwego ke Dihlatse tša Jehofa tšeo di bego di thuša batho go thabela borwarre bja rena bja lefase ka bophara. Re be re diriša motšhene wa rena wa go fehla mohlagase (generator), ka ge gantši go be go se na mohlagase mafelong ao. Le gona re be re swanelwa ke go lebeletšana le mathata mafelong ao a bego a laolwa ke Brithania, moo dipuku tša rena di bego di thibetšwe ka nako yeo gaešita le tlhohlo ya go ithuta se-Zulu. Lega go le bjalo, re be re thabela go hlankela bana babo rena.

Ka August 1961, John e bile mohlahli wa pele wa lenaneo la dibeke tše nne Afrika Borwa la Sekolo sa Bodiredi sa Mmušo, seo se bego re rulaganyeditšwe go thuša balebeledi ba phuthego. O be a e-na le bokgoni bja go ruta e bile a fihlelela dipelo ka mokgwa wa gagwe o bonolo wa go bea ditaba le dipapišo tše di kwagalago. Mo e ka bago ka nako ya ngwaga le seripa, re ile ra ya mafelong a fapa-fapanego go yo swara klase yeo e bego e latela ya go ithuta go bolela Seisemane. Ge John a be a ruta, ke be ke e-ya bodireding bja tšhemo le Dihlatse tša lefelong leo. Ke moka re ile ra makatšwa ke ge re be re hwetša lengwalo leo le bego le re laletša go yo hlankela ofising ya lekala kgaufsi le Johannesburg mo Afrika Borwa mathomong a July 1, 1964.

Lega go le bjalo, bophelo bja John bo be bo thomile go re tshwenya. Ka 1948 o ile a hlaselwa ke bolwetši bja mafahla gomme ka morago ga moo a thoma go ba le bothata bja go felelwa ke matla. O ile a hlaselwa ke seo go bego go bonala eka ke mpshikela gomme o be a babja ka matšatši a mantši—o be a sa kgone go dira selo goba go bona motho. Ngaka yeo re ilego ra ya go yona nakwana pele ga ge re ka biletšwa lekaleng e ile ya bolela gore bothata bja John ke kgateletšego.

Go be go le thata go nagana gore re swanetše go fokotša mediro ya rena bophelong, ka ge ngaka e be e šišintše bjalo. Lekaleng, John o ile a abelwa Lefapheng la Tirelo gomme nna ka abelwa lefapheng la go bala dingwalwa ka tsela ya go di hlahloba le go dira diphošollo. Le gona e be e le tšhegofatšo kudu go ba le phapoši ya rena! John o be a hlanketše tšhemong ya Mapotokisi pele ga ge re ka nyalana, ka baka leo ka 1967 re ile ra kgopelwa go thuša lapa le nnoši la Dihlatse leo le bolelago Sepotokisi lefelong leo la kgaufsi le Johannesburg. Se se ile sa bolela gore ke swanetše go ithuta leleme le lengwe gape.

Ka ge Mapotokisi a be a phatlaletše tikologong e kgolo, re be re sepela kudu—ka dinako tše dingwe go ba go fihla bokgoleng bja dikhilomithara tše 300 gore re fihle go bao ba swanelegago. Ka nako ye, Dihlatse tšeo di bolelago Sepotokisi tše di tšwago Mozambique di ile tša thoma go re etela ge re e-na le dikopano, e lego seo se bego se thuša kudu bao ba sa tšwago go thoma go kopanela. Nakong ya nywaga ya rena e 11 re le tšhemong ya Sepotokisi, re ile ra bona sehlopha sa rena sa batho ba ka bago 30 se gola gomme se e-ba diphuthego tše nne.

Diphetogo Kua Gae

Mo nakong ye, go be go bile le diphetogo legaeng la batswadi ba-ka. Ka 1960, ngwanešo e lego Thelma o ile a nyalana le John Urban, mmulamadibogo yo a tšwago United States. Ka 1965 ba ile ba ba sehlopheng sa bo-40 sa Gilead gomme ba hlankela ka potego e le baromiwa kua Brazil ka nywaga e 25. Ka 1990 ba ile ba boela Ohio go yo hlokomela batswadi ba John bao ba bego ba babja. Go sa šetšwe dikgateletšo tša go hlokomela batswadi, ba ile ba dula ba le tirelong ya nako e tletšego go ba go fihla lehono.

Makgolo Thompson o phethile bophelo bja gagwe bja lefaseng ka 1965, a sa dutše a botegela Modimo a e-na le nywaga e 98. Tate o rotše modiro ka wona ngwaga woo. Ka baka leo, ge nna le John re be re kgopelwa gore re thuše tšhemong ya kgaufsi ya Sepotokisi, tate le mma ba ile ba ithapela go šoma le rena. Ba dirile gore sehlopha se se tsepame, gomme ka morago ga dikgwedi tše mmalwa, go ile gwa hlongwa phuthego ya mathomo. Nakwana ka morago ga moo, mma o ile a swarwa ke kankere yeo e mmolailego ka 1971. Tate o hlokofetše nywageng e šupa ka morago ga moo.

Go Lebeletšana le Bolwetši bja John

Ka bo-1970, go ile gwa ba molaleng gore boemo bja bophelo bja John ga bo kaonefale. Ganyenyane-ganyenyane, o ile a swanelwa ke go  tlogela tše dingwe tša ditokelo tša tirelo tšeo a bego a di tšeela godimo, go akaretša go swara thuto ya Morokami ya beke le beke legaeng la lekala la rena le temana ya letšatši ya Beibele mesong. Kabelo ya gagwe ya mošomo e ile ya fetošwa go tloga Lefapheng la Tirelo go ya Phapošing ya tša Thomelo gomme ka morago ga moo a ya go šoma serapeng.

Go ba mafolofolo ga John go ile gwa dira gore a thatafalelwe ke go dira diphetogo. Ge ke be ke mo phegelela gore a se ke a šoma ka thata, ka tsela ya kgegeo o be a mpitša morwalo—ka morago ga go bolela seo gantši o be a nkgokarela ka lerato. Mafelelong re ile ra bona go swanetše gore re tloge tšhemong ya Sepotokisi gomme re hlankele le phuthego yeo e bego e kopanela Holong ya Mmušo ya lekaleng.

Ge boemo bja bophelo bja John bo be bo dutše bo mpefala, go be go kgoma pelo go bona tswalano ya kgaufsi yeo a bego a e-na le yona le Jehofa. Ge John a be a ka tsoga bošego-gare a gateletšegile kudu, re be re boledišana go fihlela a ikwa a le kaone ka mo go lekanego gore a ka rapela Jehofa gore a mo thuše. Mafelelong, o ile a kgona go lebeletšana le dinako tšeo tše thata a nnoši ka go ikgapeletša go boeletša ka boiketlo lengwalo la Bafilipi 4:6, 7 leo le rego: “Le se ke la belaela ka selo . . . ” Ke moka o be a ikwa a le kaone kudu gore a ka thoma go rapela. Gantši ke be ke e-ba ke tsogile gomme ke bona dipounama tša gagwe di e-ya godimo le fase ge a be a lopa Jehofa ka go tšwa pelong.

Ka ge moago wa rena wa lekala e be e šetše e le o monyenyane, go ile gwa thongwa modiro wa go aga lekala le lefsa ka ntle ga Johannesburg. Gantši nna le John re be re etela lefelo le leo le homotšego, leo le lego kgole le lešata la toropo le tšhilafalo. John o ile a holega kudu ge re be re be re dumelelwa gore re hudugele meagong ya nakwana gona moo go fihlela ge lekala le lefsa le feditšwe.

Ditlhohlo tše Difsa

Ge tsela ya go nagana le ya go bea mabaka ya John e be e fokola go ya pele, o ile a thatafalelwa kudu ke go phetha dikabelo tša gagwe. Ke be ke kgongwa ke tsela yeo ka yona ba bangwe ba bego ba thekga John maitekong a gagwe. Ka mohlala, ge ngwanabo rena a be a e-ya bokgobapukung bja batho bohle gore a yo dira nyakišišo, o be a sepela le John. Dipotla tša John di be di tlala ka dipampišana le dimakasine ge e le letšatši la go tšwela ka ntle. Se se ile sa thuša John go ikwa gore o na le bokgoni le gore o na le mohola.

Mafelelong, bolwetši bja Alzheimer bo ile bja dira gore John a palelwe ke go bala. Re ile ra thabela dikhasete tša dipuku tše di theilwego Beibeleng le dikopelo tša Mmušo. Re be re di theetša leboelela. Gantši John o be a ferekana ge ke sa dule fase ka di theetša le yena, gomme ke be ke swarega diiring tšeo tše dintši ka go loga. Go be go dira gore re dule re e-na le dijesi le dikobjana!

Ge nako e dutše e e-ya, boemo bja John bo ile bja nnyaka gore ke mo hlokomele kudu ka go mo oka. Gaešita le ge gantši ke be ke lapa kudu mo ke bego ke palelwa ke go bala goba go ithuta, ke ile ka thabela go mo hlokomela go fihla bofelong. Bofelo bjoo bo tlile ka 1998 ge John a be a e-hwa a ikhomoletše ka matsogong a-ka nakwana ka morago ga ge a be a e-na le nywaga e 85—a botegile ka go tia go fihla bofelong. Ruri ke hlologetše go mmona tsogong, a phetše gabotse e bile a nagana gabotse!

Go Lapologa

Ka morago ga lehu la John, go be go se bonolo go ithuta go phela ke le noši. Ka baka leo, ka May 1999, ke ile ka etela ngwanešo e lego Thelma le monna wa gagwe kua United States. Ruri e be e le mo go thabišago le mo go lapološago go bona bagwera ba bantši bao ba botegago le bao ba rategago, kudu-kudu nakong ya ketelo ya rena ntlong-kgolo ya lefase ya Dihlatse tša Jehofa kua New York! E be e tloga e le kgothatšo ya moya yeo ke bego ke e nyaka.

Go gopola ka maphelo a babotegi bao ke ba ratago go nkgopotša dilo tše dintši tšeo di nthušitšego. Ka dithuto tša bona, mohlala le thušo, ke ile ka ithuta go katologa leratong la-ka go batho ba ditšhaba tše dingwe le merafo. Ke ile ka ithuta go se fele pelo, kgotlelelo le go feto-fetoga le maemo. Go feta tšohle, ke bone botho bja Jehofa, Mokwi wa dithapelo. Ke ikwa go swana le mopsalme yo a ngwadilego gore: “Wa lehlôxônôlô ké yo O mo kxêthaxo, ’me wa mmatametša, a dula malapeng a xaxo. Re khora bose bya Ngwakong wa xaxo.”—Psalme 65:4.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 8]

Makgolo a e-na le barwedi ba gagwe

[Seswantšho go letlakala 9]

Ke e-na le batswadi ba-ka ge ke be ke kolobetšwa ka 1948

[Seswantšho go letlakala 10]

Ke e-na le Albert Schroeder, mongwadiši wa Gilead le barutwana ba bangwe ba senyane ba tšwago Afrika Borwa

[Seswantšho go letlakala 10]

Ke e-na le John ka 1984