Bontšha Lerato le Tlhompho ka go Laola Leleme la Gago

“Yo mongwe le yo mongwe wa lena ka noši a rate mosadi wa gagwe bjalo ka ge a ithata; ka lehlakoreng le lengwe, mosadi o swanetše go ba le tlhompho e tseneletšego go monna wa gagwe.”—BAEFESO 5:33.

1, 2. Ke potšišo efe ya bohlokwa yeo bohle bao ba lego lenyalong ba swanetšego go ipotšiša yona, gona ka baka la’ng?

ANKE re re o hweditše sephuthelwana sa mpho seo se pharilwego setlankana se se rego: “Swara ka Tlhokomelo.” O be o tla se swara bjang? Ruri o be o tla leka ka mo o ka kgonago ka gona gore o se ke wa se senya. Go thwe’ng ka mpho ya lenyalo?

² Mohlologadi wa Moisiraele e lego Naomi o boditše basadi ba bafsa e lego Oropa le Ruthe gore: “Jehofa a le nee gore le bone khutšo, yo mongwe le yo mongwe ngwakong wa monna wa gagwe.” (Ruthe 1:3-9, PK) Ge Beibele e bolela ka mosadi yo botse, e re: “Motse le thoto ké bohwa bo-tšwa-xo-tata-xo-motho; mosadi wa thlalefô ó tšwa xo Morêna.” (Diema 19:14) Ge e ba o nyetše goba o nyetšwe, o swanetše go lebelela molekane wa gago e le mpho e tšwago go Modimo. O swara mpho yeo Modimo a go neilego yona bjang?

3. Ke keletšo efe ya Paulo yeo banna le basadi ba swanetšego go e theetša?

³ Ge moapostola Paulo a be a ngwalela Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga, o itše: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena ka noši a rate mosadi wa gagwe bjalo ka ge a ithata; ka lehlakoreng le lengwe, mosadi o swanetše go ba le tlhompho e tseneletšego go monna wa gagwe.” (Baefeso 5:33) Ela hloko kamoo banna le basadi ba ka theetšago keletšo ye ge go tliwa tabeng ya polelo ya bona.

Phafogela “Selo se sa Laolegego se Gobatšago”

4. Ke bjang leleme e ka bago tutuetšo ya se sebotse goba se sebe?

⁴ Mongwadi wa Beibele e lego Jakobo o bolela gore leleme ke “selo se sa laolegego se gobatšago” le gore “le tletše mpholo o bolayago.” (Jakobo 3:8) Jakobo o be a lemoga therešo ye ya bohlokwa: Leleme leo le sa laolwego le a senya. Ka ntle le pelaelo, o be a tlwaelane le seema sa Beibele seo se bapišago mantšu a se nago tlhaologanyo le “ma-hlaba-wa-lerumô.” Ka mo go fapanego, seema sona seo se re “leleme la mohlale ké moreku.” (Diema 12:18) Ka kgonthe, mantšu a ka ba le mafelelo a matla. A ka gobatša goba a fodiša. Mantšu a gago a ba le mafelelo afe go molekane wa gago wa lenyalo? Ge o be o ka botšiša molekane wa gago se, o be a tla araba bjang?

5, 6. Ke dilo dife tšeo di dirago gore ba bangwe ba thatafalelwe ke go laola leleme?

⁵ Ge e ba mantšu ao a kgopišago a tsene ganyenyane-ganyenyane lenyalong la lena, o ka  kaonefatša boemo. Lega go le bjalo, go tla nyakega boiteko. Ka baka la’ng? Lebaka le lengwe ke gore o lwantšhana le go se phethagale. Sebe sa leabela se na le tutuetšo e fošagetšego mabapi le tsela yeo re naganago ka yona le kamoo re boledišanago ka gona. Jakobo o ngwadile gore: “Ge e ba motho a sa kgopše ka lentšu, yo ke motho yo a phethagetšego, yo a kgonago go laola mmele wa gagwe ka moka.”—Jakobo 3:2.

⁶ Go oketša tabeng ya go se phethagale ga batho, boemo bja ka lapeng bo kgatha tema tabeng ya go dirišwa ga leleme. Batho ba bangwe ba godišeditšwe malapeng ao go ona batswadi e bego e le “ba ba sa ikemišetšago go amogela tumelelano le ge e le efe, . . . ba se nago boitshwaro, [le] ba bogale.” (2 Timotheo 3:1-3) Gantši bana bao ba golelago boemong bjo bjalo ba bonagatša dika tšeo di swanago ge ba gola. Ke therešo gore go se phethagale goba go se kgotsofalele tsela yeo motho a godišitšwego ka yona ga go mo nee lebaka la go diriša polelo e gobatšago. Lega go le bjalo, go lemoga dilo tše go re thuša go kwešiša lebaka leo ka lona ba bangwe ba thatafalelwago kudu ke go laola leleme gore le se ke la bolela dilo tše di gobatšago.

‘Lahlang go Jana Direthe’

7. Petro o be a bolela’ng ge a be a kgothaletša Bakriste gore ba ‘lahle mehuta ka moka ya go jana direthe’?

⁷ Go sa šetšwe sebaki sa seo, ge motho a diriša polelo e gobatšago lenyalong o bontšha go se rate le go se hlomphe molekane wa gagwe. Petro o be a e-na le lebaka le lebotse la go eletša Bakriste gore ba ‘lahle mehuta ka moka ya go jana direthe.’ (1 Petro 2:1) Lentšu la Segerika leo le fetoletšwego e le “go jana direthe” le bolela “polelo e hlabago.” Le fetišetša kgopolo ya go ‘foša batho ka mantšu.’ Ruri seo se hlalosa gabotse mafelelo ao leleme leo le sa laolwego le ka bago le ona!

8, 9. Go diriša polelo e hlabago go ka feleletša ka eng, gona ke ka baka la’ng banyalani ba swanetše go phema go e diriša?

⁸ Polelo e hlabago e ka no bonagala e se taba e kgolo gakaalo, eupša ela hloko seo se diregago ge monna goba mosadi a diriša polelo e bjalo. Go bitša molekane wa gago gore ke lešilo, o a tšwafa goba gore o na le boithati go bolela gore sohle seo a lego sona se ka pharwa leswao—la go ba yo a nyatšegago! Se ruri ke go ba sehlogo. Eupša go thwe’ng ge motho a feteletša dilo tšeo di gatelelago mafokodi a molekane wa gagwe? Na ruri dipolelo tše bjalo ka tše rego “O dula o šaletše” goba “Ga o ke o ntheetša” ga se go feteletša? Di ka dira gore motho a nyake go ikemelela. Ka baka leo, seo se ka baka ngangišano e šoro.—Jakobo 3:5.

⁹ Poledišano yeo e tletšego ka polelo e hlabago e a lapiša lenyalong, gomme se le sona se ka ba le mafelelo a šoro. Diema 25:24 e re: “Xo dula ntlê mokutwaneng xo phala xo dula ngwakong xa mmôxô le mosadi wa senganga.” Ke therešo gore go ka bolelwa se se swanago le ka monna wa senganga. Mafelelong, mantšu a hlabago a tšwago go yo mongwe wa balekane a tla senya tswalano ya bona, mohlomongwe a dira gore monna goba mosadi a ikwe a sa ratwe, gaešita le go ikwa a sa swanelwe ke go ratwa. Go molaleng gore go laola leleme go bohlokwa. Eupša se se ka dirwa bjang?

‘Tsenya Ditomo Lelemeng’

10. Ke ka baka la’ng go le bohlokwa go laola leleme?

¹⁰ Jakobo 3:8 e re: “Leleme, ga go le o tee wa batho yo a ka le thapišago.” Lega go le bjalo, go etša ge monamedi wa pere a diriša tomo go e laola, re swanetše go dira seo re ka se kgonago go tsenya ditomo malemeng a rena. “Ge e ba motho a ipona e le morapedi wa setlwaedi lega go le bjalo a sa laole leleme la gagwe bjalo ka ge eka ke ka tomo, eupša a tšwela pele a fora pelo ya gagwe, mohuta wa borapedi bja motho yo ke lefeela.” (Jakobo 1:26; 3:2, 3) Mantšu a a bontšha gore tsela yeo o dirišago leleme la gago ka yona ke taba ya bohlokwa. Ga e kgome feela tswalano yeo o nago le yona le molekane wa gago; e kgoma le tswalano ya gago le Jehofa Modimo.—1 Petro 3:7.

11. Go ka dirwa bjang gore go se dumelelane go se ke gwa fetoga ngangišano e šoro?

¹¹ O tla ba o dira ka bohlale ge o ela hloko kamoo o boledišanago le molekane wa gago ka gona. Ge e ba go e-ba le boemo bjo bo gateletšago,  leka go fokotša bogale. Ela hloko boemo bjo bo ilego bja tšwelela bophelong bja Isaka le mosadi wa gagwe e lego Rebeka go etša ge go begilwe go Genesi 27:46–28:4. “Rebeka a y’o bolêla le Isaka a re: Nna bophelô bo ntenne ka barwedi bá ba Hethe; xe Jakobo le yêna a ka tšea mosadi wa barwedi ba Hethe, e a etšaxo bôná-bao barwedi ba naxa yé, xôna nka re: Ke sa phelêla’ng?” Ga go na selo se se bontšhago gore Isaka o ile a arabela ka bogale. Go e na le moo, o ile a romela morwa wa bona Jakobo kgole gore a ikhweletše mosadi yo a boifago Modimo yo a bego a ka se bakele Rebeka kgateletšego. Anke re re go ba le go se dumelelane magareng ga monna le mosadi wa gagwe. Go fetoša ka bohlale go diriša lentšu “wena” gomme wa diriša “nna” go ka thibela go se dumelelane mo gonyenyane gore go se ke gwa fetoga ngangišano e šoro. Ka mohlala, go e na le gore, “Ga o ke o fetša nako o e-na le nna!” ke ka baka la’ng o sa re, “Ke duma ge nkabe re be re ka fetša nako re le gotee”? Lebiša tlhokomelo bothateng, e sego feela mothong. Phema tshekamelo ya go hlahloba gore ke mang yo a nepilego le yo a fošitšego. Baroma 14:19 e re: “A re phegeleleng dilo tše di išago khutšong le dilo tše e lego tša go agana.”

Tlošang ‘Kgalako e Bošula, Bogale le Pefelo’

12. E le gore re laole leleme, re swanetše go rapelela eng, gona ka baka la’ng?

¹² Go laola leleme ga se feela taba ya go ela hloko seo re se bolelago. Ge e le gabotse, mantšu a rena a bontšha se se lego ka pelong e sego se se lego ka molomong. Jesu o itše: “Motho yo bolo o tšweletša dilo tše dibotse go tšwa lehumong le lebotse la pelo ya gagwe, eupša motho yo kgopo o tšweletša seo se lego kgopo go tšwa lehumong la gagwe le lebe; gobane molomo wa gagwe o bolela se se tletšego pelong.” (Luka 6:45) Ka baka leo, e le gore o laole leleme la gago, o ka swanelwa ke go rapela go swana le Dafida gore: “Modimo, mpopêlê pelo e sekilexo. Buša O nneêlê môya wa xo tia ka teng xa-ka.”—Psalme 51:10.

13. Kgalako e bošula, bogale le pefelo di ka lebiša bjang polelong e gobošago?

¹³ Paulo o kgothaleditše Baefeso gore ba se ke ba phema mantšu a kgopišago feela eupša gape ba lwe le maikwelo ao a a bakago. O ngwadile gore: “A kgalako yohle e bošula le bogale le pefelo le mašata le polelo e gobošago di tlošwe go lena gotee le bobe bjohle.” (Baefeso 4:31) Ela hloko gore pele ga ge Paulo a ka bolela ka “mašata le polelo e gobošago,” o boletše ka “kgalako . . . e bošula le bogale le pefelo.” Ke bogale bjo bo lego ka gare ga motho bjo bo mmakelago gore a phatloge ka polelo e bogale. Ka gona ipotšiše gore: ‘Na ke boloka bogale le pefelo ka pelong ya-ka? Na ke “se-tlalwa-ke-pelo”?’ (Diema 29:22) Ge e ba o le bjalo, rapelela thušo ya Modimo gore o fenye ditshekamelo tše le go ba le boitshwaro e le gore o ka phema go bolela o galefile. Psalme 4:4 e re: “Thothomêlang [“galefang,” NW], Le lesê xo senya. Bolêlang le ’pelo tša lena Lè le dilaong, Le homolê.” Ge e ba o bona eka o tla galefa kudu gomme o boifa gore o ka se be le boitshwaro, latela keletšo ya Diema 17:14 e rego: “Borumolang ké xo thulêla meetse nthoba; thšaba, ntwa è sešo ya befa.” E-tšwa ganyenyane boemong bjoo go fihlela kotsi e fetile.

14. Sekgopi se ka kgoma lenyalo bjang?

¹⁴ Ga go bonolo go lebeletšana le pefelo le bogale, ge di bakwa ke seo Paulo a se bitšago ‘kgalako e bošula.’ Lentšu la Segerika leo Paulo a le dirišitšego le hlalositšwe e le le le bolelago “moya wa go ba bogale wo o ganago go lebalela” le ‘lehloyo le le dulago le bala makga ao diphošo di diregilego ka ona.’ Ka dinako tše dingwe, lehloyo le thoma go gola bjalo ka kgodi gare ga monna le mosadi wa gagwe, gomme boemo bjo bo ka dula bo le gona ka nako e telele. Go ka feleletša go bile le go se kgotsofale ge go nyama go sa ka gwa lokišwa ka botlalo. Eupša go boloka sekgopi ka diphošo tša nakong e fetilego ke ga lefeela. Seo se diregilego se ka se ke sa dirollwa. Ge motho a ile a lebalelwa phošo yeo a e dirilego, e swanetše go lebalwa. Lerato “ga le boloke pego ya bobe.”—1 Bakorinthe 13:4, 5.

15. Ke’ng seo se tlago go thuša bao ba tlwaetšego go diriša polelo e hlabago gore ba fetoše tsela ya bona ya go bolela?

¹⁵ Go thwe’ng ge e ba go diriša polelo e hlabago  go be go tlwaelegile lapeng leo o godišeditšwego go lona gomme e be e šetše e le mokgwa go wena go e diriša? O ka dira diphetogo tabeng ye. O šetše o ipeetše ditekanyetšo dikarolong tše mmalwa tšeo go tšona o ka se dirego dilo ka tsela e fapanego. Ke kae mo o tla beago mollwane tabeng ya polelo ya gago? Na o tla kgaotša ge mantšu a gago a thoma go ba a šoro? O ka rata go diriša tekanyetšo yeo e hlalositšwego go Baefeso 4:29 e rego: “A polelo e bodilego e se ke ya tšwa molomong wa lena.” Se se nyaka gore o ‘hlobole motho wa kgale le ditlwaelo tša gagwe, gomme o apare motho yo mofsa yo ka tsebo e nepagetšego a mpshafatšwago go ya ka seswantšho sa Yo a mmopilego.’—Bakolose 3:9, 10.

“Keletšanô”—Selo sa Bohlokwa

16. Ke ka baka la’ng go ka ba kotsi lenyalong ge motho a sa nyake go boledišana le molekane wa gagwe?

¹⁶ Ga go na mohola—le gona go ka ba kotsi—ge monna goba mosadi a gana go boledišana le molekane wa gagwe. Se ga se ka mehla e lego taba ya go kweša molekane bohloko, ka ge go ka feleletša ka kgakanego goba manyami. Lega go le bjalo, go gana go boledišana go fo ba go godiša kgateletšego gomme ga go rarolle bothata bjo bo lego gona. Go bjalo ka ge mosadi yo mongwe a boletše gore, “ge re thoma go boledišana gape, ga re sa rarolla bothata.”

17. Bakriste bao ba nago le mathata a lenyalo ba swanetše go dira’ng?

¹⁷ Ge kgateletšego lenyalong e tšwela pele, ga go na tharollo e bonolo. Diema 15:22 e re: “Maanô a padile, xò se keletšanô; a tlo kxônêxa xe baeletši ba ka ata.” O swanetše go dula fase le molekane wa gago gomme le boledišane ka bothata bjoo. Theetša molekane wa gago ka monagano le pelo e botse ka mo o ka kgonago ka gona. Ge e ba go bonagala go sa kgonege go dira bjalo, ke ka baka la’ng o sa diriše tokišetšo  ya bagolo ka phuthegong ya Bokriste? Ba na le tsebo ya Mangwalo le gona ba na le phihlelo ya go diriša melao ya motheo ya Beibele. Banna ba bjalo ba swana le “mo-ka-seêʹma-phefong, maôbô-puleng.”—Jesaya 32:2.

O ka Fenya

18. Ke go katana gofe mo go hlalositšwego go Baroma 7:18-23?

¹⁸ Go laola leleme la rena ka tomo ke selo se thata. Go laola ditiro tša rena le gona go bjalo. Ge moapostola Paulo a be a hlalosa tlhohlo yeo a ilego a lebeletšana le yona, o ngwadile gore: “Ke tseba gore ka go nna, ke gore, nameng ya-ka, ga go dule se bolo; gobane go kgona go duma go gona go nna, eupša go kgona go tšweletša botse ga go gona. Gobane botse bjo ke bo dumago ga ke bo dire, eupša bobe bjo ke sa bo dumego ke bjona ke bo dirilego tlwaelo. Ge e ba bjale, seo ke sa se dumego e le sona seo ke se dirago, yo a se tšweletšago ga e sa le nna, eupša ke sebe seo se dulago go nna.” Ka baka la “molao wa sebe wo o lego dithong [tša rena],” re sekametše tabeng ya go diriša maleme a rena le ditho tše dingwe tša mmele gampe. (Baroma 7:18-23) Lega go le bjalo, re swanetše go tšwela pele re e-lwa ntwa ye—le gona e ka fenywa ka thušo ya Modimo.

19, 20. Mohlala wa Jesu o ka thuša banna le basadi bjang gore ba laole maleme a bona ka tomo?

¹⁹ Tswalanong yeo go yona go nago le dika tša lerato le tlhompho, ga se gwa swanela go dirišwa mantšu a go se naganele le a hlabago. Nagana ka mohlala wo o beilwego ke Jesu Kriste tabeng ye. Jesu ga se a ka a diriša polelo e hlabago go barutiwa ba gagwe. Gaešita le bošegong bja mafelelo bja bophelo bja gagwe bja lefaseng ge baapostola ba gagwe ba be ba ngangišana ka gore ke mang gare ga bona yo e bego e le yo mogolo, Morwa wa Modimo ga se a ka a ba omanya. (Luka 22:24-27) Beibele e eletša ka gore: “Banna, tšwelang pele le rata basadi ba lena go etša ge Kriste le yena a ratile phuthego gomme a ikgafela yona.”—Baefeso 5:25.

²⁰ Eupša go thwe’ng ka mosadi? O “swanetše go ba le tlhompho e tseneletšego go monna wa gagwe.” (Baefeso 5:33) Na mosadi yo a hlomphago monna wa gagwe a ka mo kgadimola, a diriša polelo e šoro? Paulo o ngwadile gore: “Ke nyaka ge le tseba gore hlogo ya monna yo mongwe le yo mongwe ke Kriste; hlogo ya mosadi yona ke monna; hlogo ya Kriste yona ke Modimo.” (1 Bakorinthe 11:3) Basadi ba swanetše go ikokobeletša dihlogo tša bona go etša ge Kriste le yena a ikokobeletša Hlogo ya gagwe. (Bakolose 3:18) Gaešita le ge go se na motho yo a sa phethagalago yo a ka ekišago Jesu ka mo go phethagetšego, go katanela go ‘latela dikgato tša gagwe kgaufsi’ go tla thuša banna le basadi gore ba fenye ntwa malebana le go dirišwa gampe ga leleme.—1 Petro 2:21.

O Ithutile’ng?

• Leleme leo le sa laolwego le ka senya lenyalo bjang?

• Ke ka baka la’ng go le thata go laola leleme ka tomo?

• Re thušwa ke’ng gore re laole polelo ya rena?

• O swanetše go dira’ng ge o e-ba le mathata a lenyalo?

[Dipotšišo tša Thuto]

[Seswantšho go letlakala 24]

Bagolo ba nea thušo e theilwego Beibeleng