Moetlo wa Sejuda wa go Hlapa—Na o be o Swantšhetša Kolobetšo?

JOHANE MOKOLOBETŠI o be a ruta “kolobetšo yeo e lego sešupo sa boitsholo.” Jesu le yena o laetše balatedi ba gagwe gore ba dire barutiwa gomme ba ba kolobetše.—Mareka 1:4; Mateo 28:19.

Beibele e bontšha gore kolobetšo ya Bokriste e nyaka gore motho a nweletšwe ka mo go feletšego ka meetseng. Puku ya Jesus and His World e re: “Meetlo e swanago e ka bonwa madumeding a mantši a bogologolo le a gona bjale dinageng tše di fapa-fapanego le ditšong tše di sa swanego.” Puku yeo e re “kolobetšo ya Bokriste . . . e thomile Bojudeng.” Na polelo ye ke ya therešo?

Matangwana a go Hlapela a Moetlo wa Sejuda

Baepi ba marope bao ba bego ba epa kgaufsi le Tempele ya Jerusalema ba hweditše matangwana a ka bago 100 a go hlapela a lekgolong la pele la nywaga B.C.E. le lekgolong la pele la nywaga C.E. Mongwalo wa ka sinagogeng wa go tloga lekgolong la bobedi goba la boraro la nywaga C.E. o bolela ka matangwana a bjalo e le ao a bego a diretšwe “baeng bao ba bego ba nyaka go hlapa.” Matangwana a mangwe a hweditšwe karolong ya Jerusalema yeo e bego e dulwa ke malapa a humilego le a baperisita; mo e ka bago lapa le lengwe le le lengwe le be le e-na le letangwana la lona la go hlapela.

Matangwana a e be e le a khutlo-nne-thwii gomme a be a epilwe mafsikeng goba a epetšwe mobung gomme a ageleditšwe ka ditena goba mafsika. A be a poleiseterwa e le gore a se ke a dutla. Bontši bja ona e be e le a bogolo bja dimithara tše 1,8 ka tše 2,7. Diforo di be di tšhela meetse a pula ka mo matangwaneng a. Bonyenyane meetse a be a iša ka dimithara tše 1,2 e le gore motho a ka nwelela ka mo go feletšego ge a inama. Ka dinako tše dingwe tsela ya go tsena ka meetseng e be e arolwa ka lebotwana. Go naganwa gore karolo e nngwe ya tsela ye e be e dirišetšwa go tsena ka meetseng a go hlwekiša, ge yo a hlapago a be a se a hlweka, gomme karolo e nngwe e be e le ya go tšwa, e le gore motho a se ke a šilafala ka tsela le ge e le efe.

Matangwana a a be a dirišwa go ya ka moetlo wa Bajuda wa go itlhwekiša. Moetlo wo o be o akaretša’ng?

 Molao le Moetlo wa go Hlapa

Molao wa Moše o be o gatelela go nyakega ga gore batho ba Modimo ba hlweke moyeng le mmeleng. Go be go e-na le dilo tše dintši tšeo di bego di šilafatša Baisiraele gomme go be go nyakega gore ba itlhwekiše ka go hlapa mebele ya bona le go hlatswa diaparo tša bona.—Lefitiko 11:28; 14:1-9; 15:1-31; Doiteronomio 23:10, 11.

Jehofa Modimo o hlwekile ka mo go feletšego e bile ke yo mokgethwa. Ka gona go be go nyakega gore baperisita le Balefi ba hlape matsogo a bona le maoto pele ba ka batamela aletare ya gagwe e le gore ba se ke ba hwa.—Ekisodo 30:17-21.

Diithuti di dumela gore lekgolong la pele la nywaga C.E., bodumedi bja Bajuda bo be bo katološeditše dinyakwa tša boperisita tša bohlweki go batho bao e sego Balefi. Baessene le Bafarisei ba be ba diriša mekgwa ya go hlapa ya moetlo gantši. Mothopo o mongwe o bolela mabapi le mehla ya Jesu gore: “Go be go nyakega gore Mojuda a itlhwekiše ka mokgwa wa moetlo pele a tsena ka Tempeleng, pele a dira sehlabelo, pele a amogela mohola wa sehlabelo seo se dirwago ke moperisita le pele a hwetša mehola e mengwe e swanago le yeo.” Taba e ngwadilwego ka go Talmud e bolela gore go be go letetšwe gore bao ba hlapago ba nwelele ka mo go feletšego ka meetseng.

Jesu o ile a nyatša Bafarisei ka go phegelela ga bona gore batho ba itlhwekiše ka mokgwa wa moetlo. Go bonala ba be ba diriša “mekgwa e fapa-fapanego ya go kolobetša,” go akaretša le go kolobetša ka “dikomiki, dinkgo le dibjana tša koporo.” Jesu o itše Bafarisei ba feteleditše ditaelo tša Modimo ka go imetša batho ka metlwae ya bona. (Baheberu 9:10; Mareka 7:1-9; Lefitiko 11:32, 33; Luka 11:38-42) Ga go karolo le ge e le efe ya Molao wa Moše yeo e bego e nyaka gore motho a nwelele ka mo go feletšego ka meetseng.

Na kolobetšo ya Bokriste e thomile moetlong wa go hlapa wo o bego o dirišwa ke Bajuda? Aowa!

Moetlo wa go Hlapa le Kolobetšo ya Bokriste

Bajuda ba itiretše moetlo wa go hlapa ka bobona. Lega go le bjalo, kolobetšo yeo Johane a bego a kolobetša ka yona e be e se moetlo o swanago le wa Bajuda wa go hlapa. Taba ya gore Johane o ile a tsebja e le Mokolobetši e bolela gore kolobetšo ya gagwe e be e fapane. Baetapele ba bodumedi ba Bajuda ba ile ba ba ba romela batho go yo mmotšiša gore: “Ke ka baka la’ng o kolobetša?”—Johane 1:25.

Mokgwa wa go itlhwekiša woo o bego o nyakwa ke Molao wa Moše o be o swanetše go dirwa nako le nako ge morapedi a šilafala. Go be go se bjalo ka kolobetšo yeo Johane a bego a kolobetša ka yona goba yeo ka morago e ilego ya dirišwa ke Bakriste. Kolobetšo ya Johane e be e le ya go bontšha go itshola le go lahla tsela ya kgale ya bophelo. Kolobetšo ya Bokriste e be e bontšha gore motho o ineetše go Modimo. Mokriste o be a dira bjalo gatee, e sego leboelela.

Meetlo ya go hlapa yeo e bego e dirwa ka magaeng a baperisita ba Bajuda le matangwaneng a setšhaba ao a bego a le kgaufsi le Tempele e be e fo ba e e-na le selo seo e swanago le kolobetšo ya Bokriste ka sona. Seo se bego se bolelwa ke mekgwa ye ya go nwelela ka meetseng se be se fapane ka mo go feletšego. The Anchor Bible Dictionary e re: “Diithuti di dumelelana ka mo go feletšego gore Johane [Mokolobetši] ga se a diriša kolobetšo le ge e le efe ya nakong yeo,” ke gore ya Bojuda. Go ka bolelwa se se swanago ka kolobetšo yeo e dirišwago ka phuthegong ya Bokriste.

Kolobetšo ya Bokriste e emela “kgopelo e dirwago go Modimo ya go kgopela letswalo le lebotse.” (1 Petro 3:21) E bontšha gore motho o ineetše ka mo go feletšego go Jehofa e le gore a Mo hlankele bjalo ka morutiwa wa Morwa wa Gagwe. Go nweletšwa ka mo go feletšego ka meetseng ke leswao le le swanetšego la boineelo bjo bjalo. Go nwelela ga motho ka meetseng go emela go hwa mabapi le tsela ya gagwe ya pele ya bophelo. Go ntšhwa ka meetseng go swantšhetša go phelela go dira thato ya Modimo.

Jehofa o nea letswalo le lebotse go bao ba ineelago ka tsela e bjalo le go kolobetšwa. Ka gona, moapostola Petro yo a buduletšwego o be a ka botša badumedi-gotee le yena gore, ‘Kolobetšo ga bjale e a le phološa.’ Seo ke selo se go sego moetlo le ge e le ofe wa Sejuda wa go hlapa woo o bego o ka se fihlelela.