Tharollo ya go se Kgotlelelane ga Merafo ke Efe?

KUA Sepania malokwane o tsena papadi ya kgwele ya maoto gare. Ka baka la’ng? Ka gobane babogedi ba bantši kudu ba roga mmapadi wa Cameroon moo a tšhošetšago ka gore o tla tšwa lepatlelong. Kua Russia ditlhaselo kgahlanong le Maafrika, Maasia le Malatin Amerika di šetše di tlwaelegile; ka 2004, ditlhaselo tša semorafo moo di ile tša hlatloga ka 55 lekgolong go fihla ditlhaselong tše 394 ka 2005. Kua Brithania, tee-tharong ya batho ba Asia le batho-baso bao ba arabetšego nyakišišong ba be ba nagana gore ba rošitšwe modiro ka baka la kgethollo ya semorafo. Mehlala ye e bonagatša mokgwa o phatlaletšego lefaseng ka bophara.

Go se kgotlelelane ga merafo go fapana ka bogolo—go tloga go dipolelo tša maroga goba tša go se naganele go fihla maitekong a go fediša ka molao morafo o itšego gore e se hlwe e sa ba setšhaba. * Mothopo o mogolo wa go se kgotlelelane ga merafo ke ofe? Re ka phema bjang go bonagatša se? Na go a kwagala go holofela gore ka letšatši le lengwe malapa ka moka a moloko wa batho a tla dula gotee ka khutšo? Beibele e nea tsebišo e kgahlišago ka ditaba tše.

Kgatelelo le Lehloyo

Beibele e re: “Diakanyô tša pelo ya motho [ke] tše mpe xo tloxa byaneng bya xaxwe.” (Genesi 8:21) Ka baka leo, ba bangwe ba thabišwa ke go gatelela ba bangwe. Beibele e bolela ka mo go oketšegilego gore: “Ka bôna mexôkxô ya bahlaki, bà se n’e mohomotši. Ka bôna bahlakiši ba bôná bà na le matla.”—Mmoledi 4:1.

Beibele gape e bontšha gore lehloyo la semorafo le thomile kgale-kgale. Ka mohlala, lekgolong la bo-18 la nywaga pele ga Mehla ya rena e Tlwaelegilego, Farao wa Moegipita o ile a laletša Jakobo wa Moheberu le lapa la gagwe le legolo gore ba dule Egipita. Lega go le bjalo, ka morago Farao yo mongwe o ile a kwa a tšhošwa ke sehlopha se se segolo sa bafaladi. Ka baka leo, pego e re: “Yôna ya bolêla le sethšaba sa yôna ya re: Lebêllang, sethšaba sa Ba-Isiraele ké se sentši; ba bile ba re feta ka matla. Tlang, re ba direng ka bohlale, xore ba se ke ba hlwa ba ata bà e-ya; . . . Ya ba xôna ba ba beetšexo balaodi ba xo ba kokobetša ka mothubô.” (Ekisodo 1:9-11) Baegipita ba ile ba ba ba laela gore bašemanyana ba ba sa tšwago go belegwa ba ditlogolwana tša Jakobo ba bolawe.—Ekisodo 1:15, 16.

Mothopo wa Yona ke Ofe?

Madumedi a lefase a be a dutše a palelwa ke go lwantšha go se kgotlelelane ga merafo. Gaešita le ge e le therešo gore batho ba bangwe ba bile dinkgwete tša go lwantšha kgatelelo, madumedi ka moka gantši a tšea lehlakore la bagateledi. Seo se diregile kua United States, moo go gatelelwa ga batho-baso go bego go dumeletšwe ke molao gomme ba išwa thapong ntle le tumelelo ya molao, le gona melao e be e tšwela pele e thibela manyalo a batho ba merafo e sa swanego go fihla ka 1967. Se se diregile gape le mo Afrika Borwa ka tlase ga mmušo wa kgethollo, ge batho-bašweu ba be ba šireletša maemo a bona ka melao e bego e akaretša go thibelwa ga manyalo a batho ba merafo e sa swanego. Boemong bjo bongwe le bjo bongwe, ba bangwe ba morafo woo o bego o thekga go se kgotlelelane ga merafo ba be ba tloga ba tseneletše bodumeding.

Lega go le bjalo, Beibele e utolla lebaka le legolo kudu la go se kgotlelelane ga merafo. E hlalosa lebaka leo ka lona merafo e mengwe e gatelelago e mengwe. E re: “Yo a se nago lerato ga a tsebe Modimo, gobane Modimo ke lerato. Ge e ba motho a re: ‘Ke rata Modimo,’ fela a hloile ngwanabo, ke moaketši. Gobane yo a sa  ratego ngwanabo yo a mmonago, a ka se rate Modimo yo a sa kago a mmona.” (1 Johane 4:8, 20) Mantšu a a bontšha mothopo wa go se kgotlelelane ga merafo. Batho ba dira se—go sa šetšwe gore ba ipolela gore ke ba bodumedi goba go se bjalo—ka gobane ga ba tsebe goba go rata Modimo.

Go Tseba Modimo—Motheo wa go Kwana ga Merafo

Go tseba Modimo le go mo rata go tšweletša go kwana ga merafo bjang? Ke tsebo efe yeo Lentšu la Modimo le e utollago yeo e thibelago batho go gobatša bao ba bonagalago ba sa swane nabo? Beibele e utolla gore Jehofa ke Tatago batho ka moka. E re: “Ge e le gabotse go rena Modimo ke o tee, Tate, yoo dilo ka moka di tšwago go yena.” (1 Bakorinthe 8:6) Go oketša moo, e re: “Go tšwa mothong o tee o dirile setšhaba se sengwe le se sengwe sa batho.” (Ditiro 17:26) Ka go rialo, batho ka moka ge e le gabotse ke bana ba motho.

Merafo ka moka e ka thabela gore Modimo o e neile bophelo, eupša ka moka e nyamišwa ke seo se dirilwego ke bagologolo ba bona. Mongwadi wa Beibele e lego Paulo o boletše gore: “Ka motho o tee sebe se tsene lefaseng.” Ka go rialo, “bohle ba dirile sebe gomme ba hlaelelwa ke letago la Modimo.” (Baroma 3:23; 5:12) Jehofa ke Modimo yo a ratago go se swane—ga go na diphedi tše pedi tšeo di swanago tlwaa. Lega go le bjalo, ga go morafo woo a o filego motheo wa go ikwa o phagametše e mengwe. Maikwelo a phatlaletšego a gore morafo o ipone o le kaone go feta e mengwe a tloga a sa dumelelane le seo se ngwadilwego ka Mangwalong. Ka mo go kwagalago, tsebo yeo re e hwetšago go Modimo e godiša go kwana ga merafo.

Go Tshwenyega ga Modimo ka Ditšhaba ka Moka

Ba bangwe ba ile ba ipotšiša ge e ba Modimo a ile a kgothaletša kgethollo ya semorafo ka go amogela Baisiraele le go ba ruta gore ba dule ba arogane le ditšhaba tše dingwe. (Ekisodo 34:12) Lebakeng le lengwe, Modimo o ile a kgetha setšhaba sa Isiraele go ba leruo la gagwe le lekgethwa ka baka la tumelo e kgolo ya rakgolokhukhu wa Isiraele e lego Aborahama. Modimo ka boyena o be a buša Isiraele ya bogologolo, ka go e kgethela babuši le go e nea melao. Nakong ya ge Isiraele e amogela tokišetšo ye, batho ba bangwe ba be ba kgona go bona mafelelo a pušo ya Modimo ge a bapetšwa le mafelelo a dipušo tša batho ba lefelong le ge e le lefe. Jehofa gape o ile a ruta Isiraele nakong yeo mabapi le go nyakega ga sehlabelo bakeng sa go tsošološa tswalano ya batho e botse le Modimo. Ka gona ditirišano tša Jehofa le Isiraele di hotše ditšhaba ka moka. Seo se be se nyalelana le seo a ilego a se botša Aborahama ge a re: “Dithšaba ka  moka tša lefase di tlo šexofala ka peu ya xaxo, ka ’baka la xobane O kwele lentšu la-ka.”—Genesi 22:18.

Go oketša moo, Bajuda ba bile le tokelo ya go amogela dipolelo tše kgethwa tša Modimo le ya go ba setšhaba seo Mesia a belegetšwego go sona. Eupša se le sona se bile bjalo gore ditšhaba ka moka di holege. Mangwalo a Seheberu ao a filwego Bajuda a na le tlhaloso e ruthetšago pelo ya nako yeo ka yona merafo ka moka e tlago go amogela tšhegofatšo e kgolo e rego: “Merafô-rafô e tlo ya xôna è re: A re yeng re rotoxêlê thabeng ya Morêna, Ngwakong wa Modimo wa Jakobo, a re rutê ’tsela tš’axwe . . . Xo ka se bê le sethšaba se se tl’o xo tšwêla se sengwê lerumô; batho ba tlo lesa xo ithuta xo hlabana. Motho ó tlo dula meriting ya morara w’axwe, le mo moriting wa moxó wa xaxwe, xò se e a ba thšošaxo; ka xobane xo boletše molomo wa Morêna wa mašaba.”—Mika 4:2-4.

Gaešita le ge Jesu Kriste a ile a dira boboledi go Bajuda ka go lebanya, o ile a ba a re: “Ditaba tše tše dibotse tša mmušo di tla bolelwa lefaseng ka moka le go agilwego go lona gore e be bohlatse go ditšhaba tšohle.” (Mateo 24:14) Ga go setšhaba seo se tlago go palelwa ke go kwa ditaba tše dibotse. Ka go rialo Jehofa o bea mohlala o phethagetšego ka go dirišana le merafo ka moka ka go se bebe sefahlego. “Modimo ga a bebe sefahlego, eupša setšhabeng se sengwe le se sengwe motho yo a mmoifago gomme a dira go loka o a amogelega go yena.”—Ditiro 10:34, 35.

Le gona melao yeo Modimo a e filego setšhaba sa bogologolo sa Isiraele e bontšha gore o na le taba le ditšhaba ka moka. Ela hloko kamoo Molao o bego o nyaka seo se fetago go fo kgotlelela bantle bao ba dulago go Baisiraele, ge o re: “Moeng e a diiletšexo xo lena a dulê xo lena byalo ka motho wa xeno e a tswaletšwexo xaê. O mo ratê ka mokxwa wo O ithataxo ka wôna; ka xobane le lena Le kile la ba badiiledi naxeng ya Egipita.” (Lefitiko 19:34, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Melao e mentši ya Modimo e be e ruta Baisiraele go swara bafaladi ka botho. Ka baka leo, ge Boase, rakgolokhukhu wa Jesu, a be a bona mosadi o šele yo a se nago le sa gagwe a budutša, o ile a dira dilo ka go dumelelana le seo Modimo a mo rutilego sona ka go kgonthišetša gore babuni ba gagwe ba mo tlogelela bontši bja korong gore a tle a e kge.—Ruthe 2:1, 10, 16.

Jesu o Ruta Botho

Jesu o utollotše tsebo ya go tseba Modimo go feta motho le ge e le ofe. O ile a bontšha balatedi ba gagwe kamoo go ka swarwago batho ba šele ka botho. Lebakeng le lengwe o ile a thoma poledišano le mosadi wa Mosamaria. Basamaria e be e le morafo woo Bajuda ba bantši ba bego ba sa o rate, gomme mosadi yo o be a maketše. Poledišanong yeo, Jesu ka botho o ile a thuša mosadi yo go kwešiša kamoo a ka hwetšago bophelo bjo bo sa felego ka gona.—Johane 4:7-14.

Jesu gape o ile a ruta kamoo re swanetšego go swara batho ba merafo e mengwe ka gona ge a be a dira papišo ka Mosamaria yo botho. Monna yo o ile a bona Mojuda yo a bego a gobetše o šoro yoo a bego a hlasetšwe ke bahlakodi. Mosamaria o be a ka no bea mabaka ka gore: ‘Ke ka  baka la’ng ke swanetše thuša Mojuda? Bajuda ba re hloile.’ Eupša Jesu o ile a bontšha Mosamaria a e-na le pono e fapanego ka bašele. Gaešita le ge basepedi ba bangwe ba ile ba fo feta monna yo a gobetšego, Mosamaria o ile “a mo hlomogela pelo” gomme a mo thuša e le ruri. Jesu o ile a phetha papišo ye ka go bolela gore yo mongwe le yo mongwe yoo a kganyogago go amogelwa ke Modimo o swanetše go dira se se swanago.—Luka 10:30-37.

Moapostola Paulo o ile a ruta bao ba tsomago go kgahla Modimo gore ba fetoše semelo sa bona gomme ba ekiše tsela yeo Modimo swarago batho ka yona. Paulo o ngwadile gore: “Hlobolang motho wa kgale le ditlwaelo tša gagwe, gomme le apare motho yo mofsa yo ka tsebo e nepagetšego a mpshafatšwago go ya ka seswantšho sa Yo a mmopilego, moo go se nago Mogerika goba Mojuda, go bolla goba go se bolle, motho o šele, Mosithe . . . Eupša, ka ntle le dilo tše ka moka, aparang lerato, gobane ke setlemo se se phethagetšego sa botee.”—Bakolose 3:9-14.

Na Tsebo ya go Tseba Modimo e Fetoša Batho?

Na ruri go tseba Jehofa Modimo go fetoša tsela yeo batho ba dirišanago le ba merafo e mengwe ka yona? Ela hloko phihlelo ya Moasia yo a bego a hudugetše Canada yoo a ilego a nyamišwa ke go kgethollwa ge a le fao. O ile a kopana le Dihlatse tša Jehofa, gomme tša thoma go ithuta Beibele le yena. Ka morago, o ile a di ngwalela lengwalo la ditebogo, leo go lona a boletšego gore: ‘Le bile makgowa a makaone le a botho kudu. Ge ke be ke lemoga gore le fapana le makgowa a mangwe, ke ile ka ipotšiša lebaka. Ke ile ka naganišiša ka seo gomme ka phetha ka gore le Dihlatse tša Modimo. Go swanetše go ba go e-na le se sengwe ka Beibeleng. Dibokeng tša lena ke bone batho ba mebala e sa swanego ba e-na le pelo e swanago—e se nago mmala—ka gobane e be e le bana ba motho. Gona bjale ke tseba yo a ba dirilego ka mokgwa woo. Ke Modimo wa lena.’

Lentšu la Modimo le bolela e sa le pele ka nako ya ge “xo tseba Morêna xo tlo tlala ’fase lohle.” (Jesaya 11:9) Gaešita le gona bjale, ka go phethagala ga boporofeta bja Beibele, lešaba le legolo leo le balwago ka dimilione “le le tšwago ditšhabeng tšohle le melokong yohle le merafong yohle le malemeng ohle” le kopanywa borapeding bja therešo. (Kutollo 7:9) Le lebeletše pele go bona lehloyo le tšeelwa legato ke lerato bathong ba lefase ka bophara bao kgaufsinyane ba tlago go phethagatša morero wa Jehofa woo o boditšwego Aborahama wa gore: “Malapa ka moka a lefase a tla itšhegofatša ka peu ya gago.”—Ditiro 3:25.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Seswantšho go letlakala 4]

Molao wa Modimo o rutile Baisiraele go rata badiiledi

[Seswantšho go letlakala 5]

Ke’ng seo re ka ithutago sona go tšwa papišong ya Mosamaria yo botho?

[Seswantšho go letlakala 6]

Modimo ga se a fa morafo o itšego lebaka la go ipona o phagametše e mengwe