Nywageng e 90 e Fetilego ke Ile ka Thoma go ‘Gopola Mmopi Wa-ka’

Ka ge go anega Edwin Ridgwell

KA Letšatši la Khutšo, November 11, 1918, bana ba ile ba kgobokanywa go sa letelwa sekolong seo ke bego ke tsena go sona gore ba keteke bofelo bja Ntwa e Kgolo, yeo ka morago e ilego ya bitšwa Ntwa ya I ya Lefase. Ke be ke e-na le nywaga e mehlano feela gomme ke be ke sa kwešiše ka mo go feletšego seo se bego se ketekwa. Lega go le bjalo, go tšwa go seo batswadi ba-ka ba nthutilego sona ka Modimo, ke be ke tseba gore ga se ka swanela go tšea karolo moketeng woo. Ke ile ka rapela Modimo, eupša ke ile ka palelwa ke go laola maikwelo a-ka gomme ka thoma go lla. Lega go le bjalo, ga se ka tšea karolo moketeng woo. Ao e bile mathomo a go ‘gopola ga-ka Mmopi wa-ka.’—Mmo. 12:1.

Dikgwedi tše itšego pele ga tiragalo ye sekolong, lapa lešo le be le hudugetše kgaufsi le Glasgow, Scotland. Mo e ka bago ka nako yeo, Tate o ile a ba gona polelong ya phatlalatša yeo e bego e e-na le sehlogo se se rego, “Ba Dimilione ba Phelago Gona Bjale ba ka se ke ba hwa le ka Mohla.” Polelo yeo e ile ya fetoša bophelo bja gagwe. Tate le mma ba ile ba thoma go ithuta Beibele gomme gantši ba be ba boledišana ka Mmušo wa Modimo le ditšhegofatšo tšeo o tlago go di tliša. Ke leboga Modimo gore go tloga ka nako yeo batswadi ba-ka ba ile ba nthuta go rata Modimo le gore ke mmote.—Die. 22:6.

Go Thoma Tirelo Ya-ka ya Nako e Tletšego

Ge ke e-na le nywaga e 15, ke ile ka swanelegela go thoma thuto e phagamego, eupša ge e le gabotse ke be ke nyaka go hlankela bjalo ka modiredi wa nako e tletšego. Tate o be a nagana gore ke sa le yo monyenyane kudu, ka gona ke ile ka hwetša mošomo wa ka ofising gomme ka šoma ka nako e itšego. Lega go le bjalo, kganyogo ya go hlankela Jehofa ka nako e tletšego e be e le matla kudu moo ka letšatši le lengwe ke ilego ka ngwalela J. F. Rutherford lengwalo, yoo a bego a okametše modiro wa boboledi ka nako yeo. Ke ile ka mmotšiša gore ke eng seo a bego a se nagana ka dipakane tša-ka. Ngwanabo Rena Rutherford o ile a mphetola gomme a re: “Ge e ba o gotše ka mo go lekanego gore o ka šoma, o yo mogolo ka mo go lekanego go ka tsenela tirelo ya Morena. . . . Ke dumela gore Morena o tla go šegofatša ge e ba o dira maiteko a go Mo hlankela ka potego.” Lengwalo le leo le ngwadilwego ka March 10, 1928, le ile la kgoma ba lapa lešo kudu. Go se go ye kae, nna, tate, mma le kgaetšedi ya-ka re be re hlankela bjalo ka badiredi ba nako e tletšego.

Ka 1931 kopanong yeo e bego e swaretšwe kua London, Ngwanabo Rena Rutherford o ile a dira boipiletšo bja gore batho ba ithapele go yo bolela ditaba tše dibotse dinageng dišele. Ke ile ka ithapa, gomme nna le Andrew Jack re ile ra abelwa go šoma Kaunas, yeo ka nako yeo e bego e le motse-mošate wa Lithuania. Ke be ke e-na le nywaga e 18.

Go Bolela Molaetša wa Mmušo Nageng e Šele

Ka nako yeo, Lithuania e be e le naga e diilago ya balemi gomme go dira boboledi dinaga-magaeng go be go se bonolo. Go be go le thata go hwetša madulo gomme mafelo a mangwe ao re ilego ra dula go wona re ka se tsoge re a lebetše le ka mohla. Ka mohlala, bošegong bjo bongwe nna le  Andrew re ile ra tsoga gobane re be re sa kgone go robala. Ka morago ga go tšhuma lebone la makhura, re ile ra hwetša gore malao a be a tletše ditšhitšhidi. Di be di re lomile go tloga hlogong go fihla maotong! Mesong e mengwe le e mengwe beke ka moka, ke be ke swanela ke go ya nokeng ya kgaufsi gomme ke nwelele ka meetseng a yona a tonyago go fihla molaleng e le gore ke okobatše bohloko. Lega go le bjalo, re be re ikemišeditše go tšwela pele ka bodiredi. Nakwana ka morago ga moo, bothata bja tša marobalo bo ile bja rarollega ge re kopana le banyalani ba bafsa bao ba ilego ba amogela ditherešo tša Beibele. Ba ile ba re dumelela go dula ka ntlong ya bona e nyenyane, eupša e hlwekilego. Ka lethabo re ile ra robala fase gomme re ile ra ikhutša e le ruri!

Ka nako yeo, Lithuania e be e laolwa ke baruti ba Roma Katholika le ba kereke ya Orthodox ya Russia. Ke bahumi feela bao ba bego ba kgona go reka Beibele. Maikemišetšo a rena a magolo e be e le go akaretša tšhemo e kgolo ka mo go ka kgonegago le go tlogela dikgatišo tše dintši tšeo di theilwego Beibeleng go bao ba nago le kgahlego. Sa pele, re be re thoma ka go nyaka madulo ka toropong. Ke moka, re be re akaretša mafelo a lego ka ntle ga toropo gomme ka morago re akaretša le toropo ka boyona ka pela. Ka tsela yeo, re be re kgona go fetša modiro pele baruti ba lefelong leo ba ka re bakela mathata.

Go Baka Khuduego le go Tsebatšwa ga Molaetša wa Rena

Ka 1934, Andrew o ile a abelwa go šoma ofising ya lekala ya Kaunas, gomme John Sempey o ile a ba modirišani wa-ka. Re bile le diphihlelo tše sa lebalegego. Ka letšatši le lengwe ke ile ka ya ofising ya ramolao toropong e nngwe e nyenyane. Ramolao yoo o ile a galefa, a ntšha sethunya ka laiking gomme a ntaela gore ke sepele. Ke ile ka rapela ka setu gomme ka gopola keletšo ya Beibele e rego: “Phetolô e bolêta e phohliša dipêfêlô.” (Die. 15:1) Ke moka, ke ile ka re, “Ke tlile mo bjalo ka mogwera go tlo go botša molaetša wa ditaba tše dibotse, ke a go leboga ge o sa ka wa nthuntšha.” Monna yoo o ile a iša sethunya fase gomme ka boela morago ka go iketla, ka tšwa ka ofising ya gagwe.

Ge ke boela go John, le yena o ile a mpotša gore o ile a ba le phihlelo e tšhošago. O ile a išwa seteišeneng sa maphodisa ka baka la tatofatšo ya maaka ya gore o utsweditše mosadi yo a kopanego le yena tšhelete e ntši. Kua seteišeneng sa maphodisa, John o ile a hlobolwa diaparo ka moka gomme a phuruphutšwa. Therešo ke gore o be a se a swara tšhelete yeo. Ka morago maphodisa a ile a hwetša lehodu leo le e utswitšego.

Ditiragalo tše ka bobedi di ile tša baka khuduego motse-toropong woo o homotšego gomme se se ile sa feleletša ka gore batho ba tsebe molaetša wa rena ka ntle le gore re bolele.

Mediro ya ka Sephiring

Kabelo yeo e bego e le kotsi e be e le ya go iša dikgatišo tšeo di theilwego Beibeleng nageng ya boagišani ya Latvia, moo modiro wa rena wa boboledi o bego o thibetšwe. Mo e ka bago gatee ka kgwedi, re be re e-ya Latvia ka setimela sa bošego. Ka dinako tše dingwe, ka morago ga go tlogela dikgatišo, re be re e-ya Estonia go yo tšea dikgatišo tše dingwe, tšeo re bego re di tlogela Latvia ge re boa.

Lebakeng le lengwe, mohlankedi wa mmušo o ile a sebotšwa ka modiro wa rena gomme a laela gore re fologe setimela re iše dikgatišo go  mookamedi wa gagwe. Nna le John re ile ra rapela Jehofa gore a re thuše. Se se makatšago ke gore mohlankedi yoo ga se a ka a botša mookamedi wa gagwe seo re bego re se swere, eupša o ile fo mmotša gore, “Banna ba ba na le seo ba nyakago go se bolela.” Ke ile ka mmotša ka seo ke ilego ka se hlalosa e le dikgatišo tšeo di ka thušago batho dikolong le dikholetšheng gore ba kwešiše seo se diregago lefaseng la rena leo le tletšego mathata kudu. Mookamedi yoo wa bahlankedi ba mmušo o ile a re dumelela go feta gomme re ile ra kgona go iša dikgatišo tšeo re šireletšegile.

Ge boemo bja tša dipolitiki kua Dinageng tša Baltic bo dutše bo mpefala, kganetšo kgahlanong le Dihlatse tša Jehofa e ile ya thoma go gakala gomme modiro wa rena wa boboledi o ile wa thibelwa kua Lithuania. Andrew le John ba ile ba rakwa gomme ka ge Ntwa ya II ya Lefase e be e le kgaufsi le go thoma, badudi ba Brithania ka moka ba ile ba eletšwa gore ba boele gae. Ka gona, le nna ke ile ka boela gae—ke nyamile.

Ditokelo le Ditšhegofatšo kua Ireland Leboa

Ka nako yeo, batswadi ba-ka ba be ba hudugetše Ireland Leboa, gomme ka 1937, ke ile ka dula moo le bona. Le gona, dikgatišo tša rena di be di thibetšwe kua Ireland Leboa ka baka la maikwelo a batho ka ntwa, eupša re ile ra tšwela pele re bolela nakong ya ntwa. Ka morago ga Ntwa ya II ya Lefase, re ile ra kgona go tšwela pele ka modiro wa rena ka ntle le thibelo ya molao. Harold King, mmulamadibogo yo a nago le phihlelo yoo ka morago a ilego a hlankela bjalo ka moromiwa kua China, o be a etelela pele modirong wa go rulaganya le go tsebatša dipolelo tša phatlalatša tšeo di newago ka ntle. O ile a re: “Mokibelo wo ke tla nea polelo ya mathomo ya phatlalatša ka ntle.” O ile a ntebelela gomme a re, “O tla nea polelo ka Mokibelo o tlago.” Ke be ke tšhogile.

Ke sa gopola polelo ya-ka ya mathomo gabotse. Go be go tlile batho ba makgolo. Ke ile ka e nea ke nametše lepokisi gomme ke bolela ka ntle le segodiša modumo. Ka morago ga polelo, monna yo mongwe o ile a tla go nna gomme a ntshwara ka letsogo, ke moka a mmpotša gore ke yena Bill Smith. O ile a re o bone lešaba la batho gomme a ema go bona gore ke eng seo se diregago. Ke ile ka  hwetša gore Bill o be a ile a boledišana le tate nakong e fetilego, eupša ba ile ba se sa kgona go kopana ge tate le mma yo e sego wa madi ba hudugela Dublin go yo bula madibogo gona. Re ile ra thoma thuto ya Beibele. Ge nako e dutše e e-ya, ditho tše senyane tša lapa la Bill di ile tša fetoga bahlanka ba Jehofa.

Ka morago ke ile ka dira boboledi motseng o lego ka ntle ga Belfast moo go nago le dintlo tše dikgolo tša baeng, moo ke ilego ka kopana le mosadi wa Morussia yoo a kilego a dula Lithuania. Ge ke be ke mmontšha kgatišo e itšego o ile a šupa puku e nngwe gomme a re: “Ke na le ye. Malome wa-ka yo e lego moprofesara yunibesithing ya Kaunas o nneile yona.” O ile a mpontšha puku ya Creation ya Sepoliši. Ka mathoko a matlakala go be go ngwadilwe dintlha. O ile a makala kudu go kwa gore ke nna ke ilego ka nea malome’agwe puku yeo ge ke be ke kopana le yena kua Kaunas!—Mmo. 11:1.

Ge John Sempey a be a e-kwa gore ke ya Ireland Leboa, o ile a nkgopela gore ke etele kgaetšedi ya gagwe Nelli, ka ge a ile a bontšha kgahlego ditherešong tša Beibele. Nna le kgaetšedi’aka Connie re ile ra ithuta Beibele le yena. Nellie o ile a dira tšwelopele ka lebelo gomme a ineela go Jehofa. Ge nako e dutše e e-ya, re ile ra ratana gomme ra nyalana.

Nna le Nellie re feditše nywaga e 56 re le gotee tirelong ya Jehofa gomme re bile le tokelo ya go thuša batho ba fetago ba lekgolo go tseba ditherešo tša Beibele. Re be re holofetše gore re tla ba gotee go fihlela Haramagedone e fihla gomme ra fetela lefaseng le lefsa la Jehofa, eupša Nellie o ile a hwa ka 1998. Seo e ile ya ba selo seo se nyamišago kudu—e nngwe ya diteko tše dikgolo bophelong bja-ka.

Go Boela Dinageng tša Baltic

Mo e ka bago ngwaga ka morago ga lehu la Nellie, ke ile ka hwetša ditšhegofatšo tše di thabišago. Ke ile ka laletšwa go tla ofising ya lekala kua Tallinn, Estonia. Lengwalo leo le tšwago go bana babo rena ba Estonia le be le hlalosa gore: “Go bana babo rena ba lesome bao ba bego ba abetšwe go hlankela Dinageng tša Baltic mafelelong a bo-1920 le mathomong a bo-1930, ke wena o nnoši yo a sa dutšego a phela.” Lengwalo leo le tšwetše pele ka gore ofisi ya lekala e be e rulaganya histori ya modiro wa boboledi kua Estonia, Latvia le Lithuania, ke moka le ile la kgopela gore: “Na o ka kgona go tla?”

Ruri e bile tokelo e kgolo go anega diphihlelo tšeo nna le badirišani-gotee le nna re bilego le tšona ka nywaga yeo! Kua Latvia, ke ile ka kgona go bontšha bana babo rena folete ya mathomo yeo e ilego ya dirišwa bjalo ka ofisi ya lekala le lefelo leo re bego re uta dikgatišo go lona marulelong, tšeo maphodisa a sa kago a di hwetša. Kua Lithuania ke ile ka išwa toropong e nyenyane yeo e bitšwago Šiauliai, moo ke ilego ka bula madibogo gona. Ge ke le sebokeng gona moo, ngwanabo rena yo mongwe o ile a mpotša gore: “Nywaga e mentši e fetilego nna le mma re ile ra reka ntlo toropong ye. Re be re ntšha ditlakala ka phapošing yeo e lego marulelong gomme ke ile ka hwetša dipuku tša, The Divine Plan of the Ages le The Harp of God. Ge ke di bala, ke ile ka lemoga gore ke hweditše therešo. E swanetše go ba e le wena yoo a tlogetšego dipuku tšeo ka phapošing yeo nywageng yeo e mentši e fetilego!”

Le gona, ke ile ka ba gona kopanong ya tikologo toropong yeo ke ilego ka bula madibogo go yona. Ke be ke ile ka ba gona kopanong moo nywageng e 65 pele ga moo. Ka nako yeo, go be go tlile batho ba 35. Eupša e ile ya ba lethabo le legolo gakaakaang go bona batho ba fetago ba 1 500! Ruri Jehofa o šegofaditše modiro!

‘Jehofa ga se a ka a Ntlogela’

Morago bjale, ke hweditše tšhegofatšo yeo ke bego ke sa e letela le ganyenyane ge kgaetšedi yo a rategago yo a bitšwago Bee a dumela go ba mosadi wa-ka. Re ile ra nyalana ka November 2006.

Ke kgonthišetša mofsa le ge e le ofe yo a ka bago a ipotšiša gore o swanetše go dira eng ka bophelo bja gagwe gore ke gabohlale go latela keletšo e buduletšwego e rego: “Xopola Mmopi wa xaxo Ò sa le yo mofsa.” Ga bjale nka thaba go swana le mopsalme wa Beibele yo a itšego: “Modimo, O nthutile xo tloxa byaneng, xomme le byale ke sa fêla ke kwadiša mehlôlô ya xaxo. ’Me byale xe ke tšofala, kè le wa hlôxô-pududu, O se ntloxêlê, ke bê ke anêxêlê ditloxolo tša ’tsôxô la xaxo; le meloko e tl’o xo tla yohle ke e anêxêlê ditirô tša xaxo tše matla.”—Ps. 71:17, 18.

[Mmapa go letlakala 25]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

Kabelo e kotsi e be e le ya go iša dikgatišo Latvia

ESTONIA

TALLINN

Kgogometšane ya Riga

LATVIA

RIGA

LITHUANIA

VILNIUS

Kaunas

[Seswantšho go letlakala 26]

Ke ile ka thoma go hlankela ke le colporteur (mmulamadibogo) kua Scotland ke e-na le nywaga e 15

[Seswantšho go letlakala 26]

Ke e-na le Nellie lenyalong la rena ka 1942