Beibele e Fihla Sehlakahlakeng se Segolo se Sehwibidu

MADAGASCAR, yeo e lego bokgoleng bja dikhilomithara tše 400 go tloga lebopong la ka borwa-bohlabela bja Afrika, ke sehlakahlaka sa bone ka bogolo mo lefaseng. Batho ba Madagascar ke kgale ba tlwaelane le leina Jehofa, ka ge phetolelo ya Beibele ya Semalagasy yeo e nago le leina la Modimo e be e dutše e hwetšagala ka nywaga e 170. Go tšweletšwa ga phetolelo ya Beibele ya Semalagasy go ile gwa dirwa ka go phegelela le ka boineelo.

Maiteko a go fetolela Beibele ka Semalagasy a thomile sehlakahlakeng sa kgaufsi sa Mauritius. Mathomong a bo-1813, Mmušiši wa Mobrithania wa Mauritius e lego Mohlomphegi Robert Farquhar, o ile a thoma go fetolela Diebangedi ka Semalagasy. Ka morago o ile a kgothaletša kgoši ya Madagascar e lego Radama I gore a laletše barutiši ba tšwago London Missionary Society (LMS) gore ba tle Sehlakahlakeng se se Segolo se Sehwibidu, ka ge Madagascar gantši e bitšwa bjalo.

Ka August 18, 1818, baromiwa ba babedi bao ba tšwago Wales, e lego David Jones le Thomas Bevan ba ile ba fihla boema-kepeng bja Toamasina go tšwa Mauritius. Ge ba goroga ba ile ba hwetša batho ba ratago bodumedi bao bophelo bja bona bja letšatši le letšatši bo bego bo ithekgile motlwaeng wa go rapela badimo le go rutwa setšo ka molomo. Batho ba Madagascar ba bolela leleme le le kgahlišago leo le thomilego kua Taiwan, dikarolong tša Borwa-bohlabela bja Asia, dihlakahlakeng tša Pacific gotee le New Zealand.

Kapejana ka morago ga go thoma sekolo se senyenyane, Jones le Bevan ba ile ba tliša basadi ba bona le bana Toamasina go tšwa Mauritius. Lega go le bjalo, ka manyami sehlopha seo ka moka se ile sa hlaselwa ke malaria, gomme mosadi wa Jones le ngwana ba ile ba hwa ka December 1818. Dikgwedi tše pedi ka morago, bolwetši bjoo bo ile bja bolaya lapa la ga Bevan ka moka. David Jones ke yena feela a ilego a phologa.

Jones ga se a ka a dumelela masetlapelo ao go mo nyamiša. O be a ikemišeditše go dira gore batho ba Madagascar ba hwetše Lentšu la Modimo. Ka morago ga go boela Mauritius gore a gatoge dilao, Jones o ile a thoma modiro o thata wa go ithuta leleme la kua Madagascar. Nakwana ka morago, o ile a thoma mogato wa mathomo wa go fetolela Ebangedi ya Johane.

Ka October 1820, Jones o ile a boela Madagascar. O ile a gorogela Antananarivo, e lego motse-mošate wa Madagascar gomme ka morago a hloma sekolo se sefsa sa baromiwa. Maemo e be e le a bogologolo. Go be go se na le dipuku tša go ithuta, letlapa la go ngwalela goba ditafola. Eupša lenaneo-thuto le be le kgahliša, gomme bana ba be ba ikemišeditše go ithuta.

Ka morago ga dikgwedi tše ka bago tše šupa a šoma a nnoši, Jones o ile a hwetša mošomi-gotee le yena yo mofsa go ema legatong la Bevan, e lego moromiwa yo a bitšwago David Griffiths. Bobedi bja bona ba be ba ikemišeditše go fetolela Beibele ka leleme la Semalagasy.

Modiro wa go Fetolela o a Thoma

Mathomong a bo-1820, Semalagasy se be se ngwalwa feela ka mongwalo o bitšwago sorabe—mantšu a Semalagasy ao a ngwadilwego ka ditlhaka tša se-Arab. Ke batho ba sego kae feela bao ba bego ba kgona go o bala. Ka gona, ka morago ga gore baromiwa ba ikopanye le Kgoši Radama I,  kgoši e ile ya ba dumelela go diriša ditlhaka tša Seroma legatong la sorabe.

Go fetolela go ile gwa thoma ka September 10, 1823. Jones o ile a fetolela Genesi le Mateo, mola Griffiths a ile a fetolela Ekisodo le Luka. Banna ba ka bobedi ba be ba fišega. Go tlaleletša go fetoleleng ga bona, ba ile ba tšwela pele ba ruta sekolong mesong le mantšiboa. Gape ba be ba lokišetša le go neela dithero ka maleme a mararo. Lega go le bjalo, go fetolela go be go e-tla pele ga selo se sengwe le se sengwe.

Ba thušwa ke barutwana ba 12, baromiwa ba ba babedi ba ile ba fetolela Mangwalo ka moka a Segerika le dipuku tše dintši tša Mangwalo a Seheberu ka dikgwedi tše 18 feela. Ngwageng o latetšego, mogato wa mathomo wa go fetolela Beibele e feletšego o ile wa phethwa. Lega go le bjalo, go be go nyakega diphetogo le diphošollo. Ka gona, ditsebi tša polelo e lego David Johns le Joseph Freeman ba ile ba romelwa go tšwa Engelane gore ba ye go thuša.

Go Kgotlelela Ditšhitišo

Ge phetolelo ya Beibele ka Semalagasy e fedile, LMS e ile ya romela Charles Hovenden go ya go kopanya motšhene wa mathomo wa go gatiša kua Madagascar. Hovenden o ile a fihla ka November 21, 1826. Lega go le bjalo, o ile a hlaselwa ke malaria gomme a hwa kgweding ya gagwe ya mathomo gomme gwa šala go se na motho yo a bego a ka laola motšhene woo wa go gatiša. Ngwageng o latetšego, James Cameron, setsebi sa mešomo ya diatla seo se tšwago Scotland, se ile sa kgona go kopanya motšhene woo se thušwa ke puku ya tlhahlo yeo se e hweditšego motšheneng woo. Ka morago ga go leka ka nako e telele le go palelwa, Cameron o ile a kgona go gatiša karolo ya Genesi kgaolo 1 ka December 4, 1827. *

Tšhitišo e nngwe e ile ya tšwelela ka July 27, 1828, ka morago ga lehu la Radama I. Kgoši Radama o ile a thekga modiro woo wa go fetolela kudu. Nakong yeo David Jones o ile a re: “Kgoši Radama o botho kudu. Ke mmoleledi yo mogolo wa thuto e bile o tšeela godimo go rutwa ga batho ba gagwe ka tša tlhabologo go feta Gauta le Silifera.” Lega go le bjalo, Kgoši e ile hlatlangwa ke mosadi wa yona e lego Ranavalona I, gomme kapejana go ile gwa bonala gore a ka se thekge modiro wa go fetolela go etša ge monna wa gagwe a be a o thekga.

Kapejana ka morago ga go bewa ga kgošigadi sedulong, moeng yo a tšwago Engelane o ile a kgopela go boledišana le yona ka modiro wa bofetoledi. O ile a ganetšwa. Lebakeng le lengwe, ge baromiwa ba botša kgošigadi gore ba sa na le mo gontši moo ba ka rutago batho, go akaretša Segerika le Seheberu, kgošigadi e ile ya re: “Ga ke na taba le Segerika le Seheberu, eupša nka rata go tseba ge e ba le ka ruta setšhaba sa-ka selo se sengwe seo se nago le mohola, se bjalo ka go dira sesepe.” A lemogile gore ba ka rakwa pele phetolelo ya Semalagasy e fetšwa, Cameron o ile a kgopela go newa beke gore a naganišiše ka kgopelo ya kgošigadi.

Bekeng e latetšego, Cameron o ile a bontšha motseta wa ka mošate dikarolwana tše pedi tša sesepe tšeo di dirilwego ka ditšweletšwa tša moo motseng. Dilo tše le mediro e mengwe ya setšhaba yeo e dirilwego ke baromiwa ba ba tsebago mešomo ya diatla e ile ya tswalela kgošigadi molomo ka nako e telele go fihlela ba kgona go fetša go gatiša dipuku ka moka tša Segerika le tše mmalwa tša Seheberu.

Dimakatšo di Latelwa ke Manyami

Go sa šetšwe gore kgošigadi e ile ya ganetša baromiwa mathomong, ka May 1831 e ile ya nea taelo e nngwe e sa letelwago. Kgošigadi e be e tla dumelela balata ba yona gore ba kolobetšwe gore e be Bakriste! Eupša phetho yeo e be e le ya nakwana. Go ya ka puku e bitšwago A History of Madagascar, “palo ya batho bao ba ilego ba kolobetšwa e ile ya tšhoša bakgoma bao ba bego ba sa nyake gore go be le diphetogo bao ba ilego ba kgodiša kgošigadi gore tirelo ya selalelo e swana le go dira keno ya go botegela Mabrithania.” Ka baka leo, kolobetšo ya Bokriste e ile ya thibelwa mafelelong a 1831, dikgwedi tše tharo feela ka morago ga gore e dumelelwe.

 Go dika-dika ga kgošigadi gotee le kgolo e bonagalago ya tutuetšo ya bakgoma, go ile gwa tutuetša baromiwa gore ba fetše go gatiša Beibele. Mangwalo a Bakriste a Segerika a be a šetše a feditšwe gomme dikopi tše dikete di be di abilwe. Lega go le bjalo, go ile gwa ba le tšhitišo e nngwe gape ka March 1, 1835, ge Kgošigadi Ranavalona I a tsebiša phatlalatša gore Bokriste bo thibetšwe ka molao gomme a laela gore dipuku ka moka tša Bokriste di tlišwe go bahlankedi ba mmušo.

Taelo ya kgošigadi e ile ya bolela gape gore batho ba Madagascar bao ba bego ba rutwa mošomo ba be ba ka se sa tšwela pele ka mošomo wa go gatiša. Ka gona, ka ge go be go šetše baromiwa ba mmalwa feela go feleletša mošomo woo, mošomo o ile wa tšwela pele bošego le mosegare go fihlela ge mafelelong ka June 1835, Beibele e feletšego e lokollwa. Ee, mafelelong Beibele ya Semalagasy e ile ya fela.

Ge thibelo e be e tšwela pele, Dibeibele di ile tša abja ka pela, gomme dikopi tša tšona tše 70 di ile tša epelwa e le go di boloka gore di se senywe. Ye e be e le phetho e botse ka gobane pele ngwaga o ka fela go be go šetše baromiwa ba babedi moo sehlakahlakeng. Eupša lentšu la Modimo le be le phatlalatšwa Sehlakahlakeng se Segolo se Sehwibidu.

Go Rata Beibele ga Batho ba Madagascar

E be e le lethabo le legolo gakaakang ge batho ba Madagascar ba kgona go bala Lentšu la Modimo ka leleme la bona! Phetolelo yeo e na le diphošo, gomme mantšu ao a bego a dirišwa ka nako yeo ga bjale ga a sa dirišwa. Lega go le bjalo, ga se gantši o ka hwetšago lapa leo le se nago Beibele, gomme batho ba bantši ba Madagascar ba e bala ka mehla. Seo se lemogegago kudu ka phetolelo yeo ke go diriša ga yona leina la Modimo, Jehofa, ka makga a mantši ka Mangwalong a Seheberu. Dikgatišong tša yona tša mathomo, leina la Modimo le tšwelela le ka Mangwalong a Segerika. Ka baka leo, bontši bja batho ba Madagascar bo tlwaelane le leina la Modimo.

Morena Baker, yoo e bego e le mogatiši, o ile a bona e le ka kgonthe lethabo la batho ba Madagascar ge dikopi tša mathomo tša Mangwalo a Segerika di be di gatišwa gomme a re: “Ga se gore ke a porofeta, eupša ga ke dumele gore lentšu la Modimo le tla ka la fedišwa nageng ye!” Mantšu a gagwe a ile a phethagala. Gaešita le malaria goba tlhohlo ya go ithuta leleme le thata goba ditaelo tše boima ga se tša ka tša thibela Lentšu la Modimo gore le hwetšagale kua Madagascar.

Ga bjale maemo a kaonafetše. Bjang? Ka 2008, phetolelo e feletšego ya New World Translation of the Holy Scriptures ya Semalagasy e ile ya lokollwa. Phetolelo ye e bontšha kgatelopele e kgolo ka ge e diriša leleme la lehono leo le kwešišegago gabonolo. Ka gona, Lentšu la Modimo ga bjale le tsemile medu kudu Sehlakahlakeng se Segolo se Sehwibidu.—Jes. 40:8.

[Mongwalo wa tlase]

[Seswantšho go letlakala 31]

“New World Translation” ya Semalagasy e godiša leina la Modimo, Jehofa