Jehu o Thekga ka Mafolofolo Borapedi bjo bo Sekilego

JEHU o be a thekga borapedi bjo bo sekilego. O ile a phetha kabelo ye ya gagwe ka mafolofolo, a sa diege go dira dilo, a sa hwe matwa, ka phišego le sebete. Jehu o ile a bonagatša dika tšeo re swanetšego go di ekiša.

Jehu o ile newa kabelo ya gagwe ge setšhaba sa Isiraele se be se le bothateng bjo bogolo. Naga e be e laolwa ke Isebele wa mohlologadi, yo monna wa gagwe e bego e le Ahaba e bile e le mmago kgoši e bušago, Jehorama. O ile a kgothaletša batho go thekga borapedi bja Baali go e na le go thekga borapedi bja Jehofa, a bolaya baporofeta ba Modimo le go senya setšhaba ka “maotswa” a gagwe le “maboloi” a gagwe. (2 Dikg. 9:22; 1 Dikg. 18:4, 13) Jehofa o ile a laela gore ba ngwako wa Ahaba ba fedišwe, go akaretša le Jehorama le Isebele. Jehu o be a swanetše go etelela pele lesolong leo.

Mangwalo a thoma go bolela ka Jehu ge a be a dutše le ditona tša madira nakong yeo Baisiraele ba bego ba elwa le Baasiria kua Ramothe-gileada. Jehu e be e le mohlankedi yo a phagamego, e bile go ka direga gore e be e le molaodi wa bahlabani ba Baisiraele. Moporofeta Elisha o ile a romela yo mongwe wa barwa ba baporofeta go yo tlotša Jehu gore e be kgoši le go mo laela gore a yo bolaya banna ka moka ba ntlo ya bohlanogi ya Ahaba.—2 Dikg. 8:28; 9:1-10.

Ge bahlankedigotee le Jehu ba be ba botšiša ka morero wa ketelo yeo, Jehu o ile a dikadika go ba araba. Eupša ge ba be ba mo gapeletša o ile a ba botša therešo gomme yena gotee le badirišanimmogo le yena ba ile ba thoma go logela Jehorama maanomabe. (2 Dikg. 9:11-14) Ditho tša bahlabani di swanetše go ba di be di hloile e bile di le kgahlanong le ba ka bogošing gotee le tutuetšo ya Isebele. Go sa šetšwe seo, Jehu o ile a naganišiša ka kelohloko ka tsela e kaone ya go phetha thomo ya gagwe.

Kgoši Jehorama o be a gobaditšwe ntweng gomme a boetše motseng wa Jeseriele, a holofela gore o tla fola. Jehu o be a tseba gore ge e ba maano a gagwe a be a tla atlega, gona go be go sa swanela go ba le motho o tee Jeseriele yo a tsebago ka taba ye. Jehu o itše: “O se ke wa tlogela motho le ge e le ofe a phonyokga motseng gore a ye Jeseriele a iše pego yeo.” (2 Dikg. 9:14, 15) Mohlomongwe o be a naganne gore madira ao a bego a thekga Jehorama a be a ka mo lwantšha. Jehu o be a sa nyake gore go be le sebaka sa gore go be le bao ba mo lwantšhago.

O OTLELA BJALO KA SEGASWI!

E le gore Jehu a ba wele godimo ba sa tsebe, o ile a otlela koloi ya gagwe ya ntwa gomme a tšea leeto la dikhilomithara tše 72 go tloga Ramothe-gileada go leba Jeseriele. Ge a batamela Jeseriele ka go akgofa, monna yo a lego serokamong o ile a bona “lešaba le legolo la banna ba Jehu.”  (2 Dikg. 9:17) Mohlomongwe Jehu a ka be a ile a sepela le lešaba la madira e le gore a kgone go phetha morero wa gagwe.

Ge mohlapetši a be a lemoga gore Jehu yo a nago le sebete o be a nametše e nngwe ya dikoloi tšeo, o ile a bolela gore: “O otlela ka bogaswi.” (2 Dikg. 9:20) Ge e ba Jehu a be a otlela ka tsela e bjalo ka mehla, mo lebakeng le lebelo la gagwe le ka ba le dirile gore a otlele ka bogaswi.

Ka morago ga gore Jehu a gane go araba baromiwa bao ba bego ba rometšwe go yena, o ile a kopana le Kgoši Jehorama le mogwera wa gagwe Ahasia, kgoši ya Juda, yo mongwe le yo mongwe a nametše koloi ya gagwe. Potšišo ya Jehorama ya gore: “Jehu, na go na le khutšo?” e ile ya arabja ka mantšu a go fotlela a rego: “Go ka ba le khutšo bjang mola go sa na le maotswa a Isebele mmago le maboloi a gagwe a mantši?” A makaditšwe ke karabo yeo, Jehorama o ile a retologa gomme a tšhaba. Eupša Jehu o ile a kitima go mo feta! O ile a nganga bora gomme a hlaba Jehorama pelong ka mosebe, gomme kgoši ya wa ya hwela ka koloing ya yona. Gaešita le ge Ahasia a ile a kgona go tšhaba, Jehu o ile a mo tsoma gomme a mmolaya.—2 Dikg. 9:22-24, 27.

Setho se se latelago sa ntlo ya Ahaba seo se bego se swanetše go bolawa e be e le Kgošigadi Isebele yo kgopo. Jehu o ile a bolela ka yena ka mo go swanetšego gore ke “morogakwa yo.” Ge Jehu a be a tsena Jeseriele, o ile a mmona a lebeletše fase ka lefasetere la ngwako wa ka mošate. Ntle le go hlwa a bolela ditaba tše dintši, Jehu o ile a laela bahlankedi ba kgoro gore ba lahlele Isebele fase ka lefasetere. Ke moka dipere tša Jehu di ile tša gatakela motho yo yo a bodišitšego Isiraele. Ka morago ga moo, Jehu o ile a fediša ditho tše dintši tša ntlo ya Ahaba yo kgopo.—2 Dikg. 9:30-34; 10:1-14.

Le ge kgopolo ya go lwa e sa kgahliše, re swanetše go lemoga gore mehleng yeo, Jehofa o be a diriša bahlanka ba gagwe go phetha dikahlolo tša gagwe. Mangwalo a bolela gore: “Go wa ga Ahasia go be go bakilwe ke Modimo ka gore a ye go Jehorama; ge a fihla, o ile a sepela le Jehorama ba ya go Jehu setlogolo sa Nimishi, e lego yoo Jehofa a bego a mo tloditše gore a fediše ba ntlo ya Ahaba.” (2 Dikor. 22:7) Eitše ge a wiša setopo sa Jehorama ka koloing ya gagwe, Jehu o ile a lemoga gore seo e be e le go phethagatšwa ga kholofetšo ya Jehofa ya gore a lefeletše go bolawa ga Nabothe ke Ahaba. Godimo ga moo, Jehu o be a laetšwe go “lefeletša madi a bahlanka ba [Modimo]” ao a tšholotšwego ke Isebele.—2 Dikg. 9:7, 25, 26; 1 Dikg. 21:17-19.

Lehono, ga go na mohlanka wa Jehofa yo a swanetšego go lwa ka go lebanya le baganetši ba borapedi bjo bo sekilego. Modimo o re: “Tefetšo ke ya ka.” (Baheb. 10:30) Eupša e le gore phuthego  e tlošwe dilo tšeo di ka e šilafatšago, bagolo ba Bakriste ba ka swanelwa ke gore ba gate mogato ka sebete go swana le ge Jehu a dirile. (1 Bakor. 5:9-13) Le gona ditho ka moka tša phuthego di swanetše go ikemišetša go phema segwera le batho bao ba kgaotšwego.—2 Joh. 9-11.

JEHU GA SE A KGOTLELELA BAO BA GANETŠAGO JEHOFA

Boikemišetšo bja Jehu go phethagatšeng taelo ye bo bonagala mantšung ao a a boditšego Jehonadaba yo a botegago gore: “Sepela le nna o tle o bone kamoo ke sa kgotlelelego bao ba ganetšago Jehofa.” Jehonadaba o ile a amogela taletšo yeo, a namela ka koloing ya Jehu gomme a ya le yena Samaria. Ge ba le moo, Jehu o ile “a dira ka bohlale gore a tle a fediše barapedi ba Baali.”—2 Dikg. 10:15-17, 19.

Jehu o ile a tsebatša gore o rerile go direla Baali “sehlabelo se segolo.” (2 Dikg. 10:18, 19) Seithuti se sengwe se re: “Ye ke tsela e bohlale yeo Jehu a e dirišitšego ya go tsefiša polelo.” Le ge lentšu le le dirišitšwego mo “ka kakaretšo le šupa go ‘sehlabelo,’ le dirišwa gape le tabeng ya go ‘bolawa’ ga bahlanogi.” Ka ge Jehu a be a sa nyake gore go be le morapedi le o tee wa Baali yo a ka se bego gona tiragalong ye, o ile a ba kgoboketša ka moka ga bona ka tempeleng ya Baali gomme a dira gore ba apare ka tsela yeo e ba hlaolago. “Gateetee ge a feditše go neela sebego sa go fišwa,” Jehu o ile a laela banna ba 80 bao ba itlhamilego gore ba bolaye barapedi ba Baali. Ke moka o ile a phušola tempele ya Baali gomme a dira gore moo e bego e agilwe gona e be mafelo a boithomelo, ka go re’alo ya se sa ba lefelo leo le swanelago borapedi.—2 Dikg. 10:20-27.

Ke therešo gore Jehu o ile a tšholla madi a mantši. Eupša, Mangwalo a bolela ka yena e le monna yo a nago le sebete yoo a lokolotšego Isiraele kgatelelong ya Isebele le lapa la gagwe. Ge e ba moetapele le ge e le ofe wa Isiraele a be a tla atlega go dira seo, e be e swanetše go ba monna yo a nago le sebete, yo a nago le maikemišetšo le yoo a fišegago. Pukuntšu e nngwe ya Beibele e bolela gore: “Wo e be e le modiro o thata gomme o ile wa phethwa ka bokgwari bjo bogolo. Ge nkabe go ile gwa dirišwa mekgwa e sego thata mohlomongwe nkabe e paletšwe ke go fediša borapedi bja Baali Isiraeleng.”

Go molaleng gore o a bona gore maemo ao Bakriste lehono ba lebeletšanago le ona a nyaka gore ba bonagatše tše dingwe tša dika tšeo Jehu a bego a na le tšona. Ka mohlala, re swanetše go itshwara bjang ge e ba re lekwa go dira selo le ge e le sefe seo Jehofa a se ganago? Re swanetše go gata mogato wa go se gana gateetee, re be le sebete gomme re eme re tiile. Ge go tliwa tabeng ya boineelo bja rena go Modimo, re ka se ke ra kgotlelela bao ba ganetšago Jehofa.

HLOKOMELA GORE O SEPELA KA MOLAO WA JEHOFA

Bofelong bja pego ye go na le temošo yeo re swanetšego go e ela hloko. Jehu ‘ga se a ka a tlogela go latela dinamane tša gauta tša Bethele le Dani.’ (2 Dikg. 10:29) Go tlile bjang gore motho yo a bego a bonagala a fišegela borapedi bjo bo sekilego ka tsela ye a itumelele go latela borapedi bja medimo ya diswantšho?

Go ka direga gore Jehu a ka ba a ipoditše gore go ikemela ga mmušo wa Isiraele go Juda go be go nyaka le gore mebušo yeo e be le borapedi bjo bo aroganego. Ka gona, go fo swana le dikgoši tše di fetilego tša Isiraele, o ile a leka go ba aroganya ka gore a kgothaletše borapedi bja namane. Eupša se se be se tla bontšha gore o be a se na tumelo e feletšego go Jehofa, yena yo a bego a mmeile kgoši.

Jehofa o ile a reta Jehu ka gobane ‘a šomile gabotse ka go dira tše botse mahlong a Modimo.’ Lega go le bjalo, Jehu “ga se a ka a hlokomela gore a sepele ka molao wa Jehofa Modimo wa Isiraele ka pelo ya gagwe ka moka.” (2 Dikg. 10:30, 31) Ge o nagana ka dilo ka moka tšeo Jehu a di dirilego pejana, o ka hwetša se se makatša e bile se nyamiša. Eupša se re ruta selo se bohlokwa. Ga se ra swanela gore le ka mohla re tšeele tswalano ya rena le Jehofa fase. Re swanetše go itlwaetša go botegela Modimo letšatši le letšatši ka go ithuta Lentšu la gagwe, re naganišiše ka lona re be re rapele Tatago rena wa legodimong go tšwa pelong. Ka gona, a re hlokomeleng gore re sepele ka molao wa Jehofa ka dipelo tša rena ka moka.—1 Bakor. 10:12.

[Lepokisi go letlakala 4]

Jehu ka Historing

Gantši baswayadiphošo ba belaela ge e ba baanegwa ba bangwe ba ka Mangwalong ba kile ba ba gona e le ka kgonthe. Ka gona, na go le bohlatse bjo bongwe bjo bo oketšegilego bjo bo sa tšwego ka Beibeleng bjo bo bolelago ka Jehu?

Bonyenyane go na le dingwalwa tše tharo tša Asiria ya bogologolo tšeo di bolelago ka kgoši ye ya Isiraele ka leina. Se sengwe sa tšona se bolela gore mo go bontšhitšwe Jehu, goba mohlomongwe yo mongwe wa baemedi ba mmušo wa gagwe, a inama pele ga Kgoši Shalamanesere III wa Asiria gomme a mo hlompha. Mongwalo woo o sepedišanago le seswantšho seo o balega ka gore: “Go hlompšha ke Jehu (Ia-ú-a), morwa wa Omiri (Hu-um-ri); o mphile silifera, gauta, sebjana sa gauta seo se bitšwago saplu, sebjana sa gauta sa go kgabiša seo se nago le maragwana a ntlhana, senwelo sa gauta, dikgamelo tša gauta, metomo, molamo wa kgoši, (le) dilo tšeo di dirilwego ka kota.” Jehu e be e se “morwa wa Omiri” ka go lebanya, eupša polelwana ye e be e dirišwa go hlaola dikgoši tšeo di ilego tša mo latela bogošing bja Isiraele, mohlomongwe e le ka baka la botumo bja Omiri le go aga ga gagwe mošate wa Isiraele, e lego Samaria.

Ga go na bohlatse bjo bo thekgago taba yeo e bolelwago ke kgoši ya Asiria ya gore Jehu o ile a mo hlompha. Lega go le bjalo, o boletše ka Jehu ka makga a mararo—leswikeng la segopotšo, sehlwaseemeng sa Shalamanesere le dipegong tša ka bogošing bja Asiria. Ditšhupetšo tše di tiišetša gabotse gore moanegwa yo wa ka Beibeleng o ile a ba gona e le ka kgonthe.