Na Mohlala wa Gagwe ke o Mobotse go Wena Goba ke Temošo?
Na Mohlala wa Gagwe ke o Mobotse go Wena Goba ke Temošo?
“Modimo wa Jakobo o tla re ruta ditsela tša gagwe gomme ra sepela mebileng ya gagwe.”—JES. 2:3.
1, 2. O ka holwa ke mehlala ya ka Beibeleng ka ditsela dife?
NA GA se wa kgodišega gore o ka holwa ke seo se ngwadilwego ka Beibeleng? Ka gare ga yona go na le mehlala ya banna le basadi ba ba botegago bao o ka ratago go ekiša tsela ya bona ya bophelo le dika tša bona. (Baheb. 11:32-34) Lega go le bjalo, go ka direga gore o etše hloko mehlala ya temošo ya banna le basadi bao o swanetšego go phema ditiro goba mekgwa ya bona.
2 Ge e le gabotse, ba bangwe ba batho bao go boletšwego ka bona ka Beibeleng ba tšwelela e le mehlala e mebotse yeo e swanetšego go latelwa e bile e le ditemošo tša seo re swanetšego go se phema. Nagana ka Dafida, modiši yo a ikokobeditšego yoo ka morago e ilego ya ba kgoši e matla. Ke mohlala o mobotse wa motho yo a bego a rata therešo e bile a botile Jehofa. Lega go le bjalo, Dafida o be a dirile diphošo tše dikgolo kudu tšeo di bego di akaretša Batseba, Uria le bošilo bja gore a bale setšhaba. Lega go le bjalo, anke re boleleng ka morwa wa gagwe—kgoši gotee le mongwadi wa Beibele—Solomone. Sa pele re tla ela hloko ditsela tše pedi tšeo a bilego mohlala o mobotse ka tšona.
“Bohlale bja Solomone”
3. Ke ka baka la’ng re ka bolela gore Solomone o re beetše mohlala o mobotse?
3 Solomone yo Mogolo, Jesu Kriste, o boletše gabotse ka Kgoši Solomone, a re botša gore ke mohlala o mobotse. Jesu o boditše ba bangwe ba Bajuda bao ba bego belaela gore: “Kgošigadi ya borwa e tla tsošwa le moloko wo kahlolong gomme e tla o bona molato gobane e ile ya tla e etšwa kgolekgole gore e tle e kwe bohlale bja Solomone. Eupša ke re yo a fetago Solomone ka bogolo o gona mo.” (Mat. 12:42) Ee, Solomone o be a tsebja ka bohlale bja gagwe, gomme o re eleditše gore re bo hwetše.
4, 5. Solomone o hweditše bjang bohlale bja gagwe, eupša rena re bo hwetša bjang?
4 Ge Solomone a be a thoma go buša, Modimo o ile a iponagatša go yena torong gomme a mmotša gore a kgopele seo a se nyakago. Ka ge a be a lemoga phihlelo ya gagwe yeo e lekanyeditšwego, Solomone o ile a kgopela bohlale. (Bala 1 Dikgoši 3:5-9.) Ka ge Modimo a be a thabišitšwe ke gore kgoši e kgopetše bohlale go e na le mahumo le botumo, o ile a nea Solomone “pelo e bohlale le ya kwešišo”—gotee le matlotlo. (1 Dikg. 3:10-14) Go etša ge Jesu a boletše, bohlale bja Solomone e be le bjo bo makatšago moo kgošigadi ya Sheba e ilego ya kwa ka bjona gomme ya tšea leeto le letelele gore e iponele ka mahlo a yona.—1 Dikg. 10:1, 4-9.
5 Rena ka noši ga se ra letela go hwetša bohlale ka mohlolo. Solomone o boletše gore “Jehofa o nea bohlale,” eupša o ngwadile gore rena re swanetše go katanela go hwetša seka seo sa Modimo ge a be a re: “O sekegele bohlale tsebe le gore pelo ya gago e rate temogo.” Go tlaleletša moo, o dirišitše mantšu a bjalo ka go “goeletša” le go “tsoma” bohlale. (Die. 2:1-6) Go molaleng gore re ka kgona go hwetša bohlale.
6. Re ka bontšha bjang gore re holwa ke mohlala o mobotse wa Solomone tabeng ya bohlale?
6 E ka ba mo gobotse go ipotšiša gore: ‘Na ke tšeela godimo mohlala wa Solomone wa go tšea bohlale bja Modimo e le bja bohlokwa?’ Maemo ao a fetofetogago a tša boiphedišo a dirile gore batho ba bantši ba tshwenyege kudu ka mešomo ya bona le ditaba tša ditšhelete goba a tutueditše diphetho tša bona ka mohuta wa thuto yeo ba e nyakago le gore ba tla e phegelela go fihla kae. Go thwe’ng ka wena le lapa la gago? Na diphetho tša lena di bontšha gore le tšeela godimo le go tsoma bohlale bja Modimo? Na go lokiša pono ya lena le go rulaganya lefsa dipakane tša lena go tla le dumelela go hwetša bohlale bjo bo oketšegilego? Ruri go hwetša bohlale le go bo diriša go tla le hola ka nako e telele. Solomone o ngwadile gore: “Ka go re’alo wena o tla lemoga toko, toka le go botega, wa lemoga tsela ka moka ya go loka.”—Die. 2:9.
Go Tšeela Godimo Borapedi bja Therešo go be go Tliša Khutšo
7. Go tlile bjang gore Modimo a agelwe tempele e kgolo?
7 Mathomong a pušo ya gagwe, Solomone o ile a gata megato ya go tloša tabarenakele yeo e bego e dirišwa go tloga mehleng ya Moshe, gomme a dira gore e tšeelwe legato ke tempele e botse. (1 Dikg. 6:1) Re ka e bitša tempele ya Solomone, eupša e be e se kgopolo ya gagwe gore e agwe goba tsela ya gagwe ya go itirela botumo e le mothadi wa dipolane goba mohumi yo a phelelago go thuša batho. Ge e le gabotse, e be e le Dafida yo a kgopetšego go aga tempele, gomme Modimo a mo nea polane ya tempele le ya dithoto tša yona. Ke moka Dafida o ile a ntšha moneelo o mogolo wa ditšhelete go tšwetša mošomo woo pele. (2 Sam. 7:2, 12, 13; 1 Dikor. 22:14-16) Go dutše go le bjalo, Solomone o ile a phetha modiro wo wa go aga woo o tšerego nywaga e šupago le seripa.—1 Dikg. 6:37, 38; 7:51.
8, 9. (a) Solomone o re beetše mohlala ofe o mobotse mabapi le go phegelela medirong e mebotse? (b) Go tšeela godimo ga Solomone borapedi bja therešo go bile le mafelelo afe?
8 Ka gona Solomone o re beetše mohlala o mobotse wa go phegelela medirong e mebotse le go dula a na le pono e nepagetšego. Ge tempele e feditšwe go agwa gomme areka ya kgwerano e beilwe ka gare ga yona, Solomone o ile a rapela phatlalatša. Karolo ya thapelo ya gagwe go Jehofa e be e re: “[Anke] mahlo a gago a dule a bulegetše ntlo ye bošego le mosegare, lona lefelo le o boletšego ka lona gore: ‘Leina la ka le tla ba moo,’ gore o theetše thapelo yeo nna mohlanka wa gago ke e rapelago ke lebeletše lefelo le.” (1 Dikg. 8:6, 29) Baisiraele le bašele ba be ba ka rapela ba lebeletše moago wo leina la Modimo le bego le bitšwa go wona.—1 Dikg. 8:30, 41-43, 60.
9 Go tšeela godimo ga Solomone borapedi bja therešo go bile le mafelelo afe? Ka morago ga monyanya wa kgakolo ya tempele, setšhaba se be se “thabile e bile dipelo tša sona e le tše tšhweu ka baka la botse bjohle bjoo Jehofa a bo diretšego Dafida mohlanka wa gagwe le setšhaba sa gagwe sa Isiraele.” (1 Dikg. 8:65, 66) Ge e le gabotse, khutšo e makatšago le katlego di ile tša bonagala pušong ya Solomone ya nywaga e 40. (Bala 1 Dikgoši 4:20, 21, 25.) Psalme 72 e bontšha seo gomme e dira gore re kwešiše ditšhegofatšo tšeo re di tlago go di thabela ka tlase ga pušo ya Solomone yo Mogolo, Jesu Kriste.—Ps. 72:6-8, 16.
Mohlala wa Solomone wa Temošo
10. Ke phošo efe yeo Solomone a e dirilego yeo o e gopolago gabonolo?
10 Ke ka baka la’ng re ka bolela gore bophelo bja Solomone e be e bile e le mohlala wa temošo? Mohlomongwe selo sa pele seo se tlago monaganong wa gago ke basadi ba gagwe le basadi ba gagwe ba direthe ba bašele. Re bala gore: “Ya re mehleng ya ge Solomone a tšofala, basadi ba gagwe ba aroša pelo ya gagwe gore e latele medimo e šele; le gona pelo ya gagwe e be e se e feletšego go Jehofa Modimo wa gagwe.” (1 Dikg. 11:1-6) Ga go pelaelo gore o ikemišeditše gore le ka mohla o se latele tsela ya gagwe ya bošilo. Eupša na yeo ke yona feela temošo yeo re e hwetšago bophelong bja Solomone? Ela hloko tše dingwe tša ditaba tša bophelo bja gagwe tšeo di ka tshedišwago mahlo gabonolo, gomme o bone gore ke temošo efe yeo o e hwetšago.
11. Re ka phetha ka gore’ng mabapi le lenyalo la pele la Solomone?
11 Solomone o bušitše nywaga e 40. (2 Dikor. 9:30) Lega go le bjalo, o ka phetha ka gore’ng ge o bala 1 Dikgoši 14:21 (E bale.) Go ya ka temana yeo, ka morago ga lehu la Solomone, morwa wa gagwe Rehoboama o ile a ba kgoši a na le nywaga e 41, gomme mmagwe e be e le “Naema wa Moamoni.” Seo se bolela gore pele ga ge Solomone a e ba kgoši, o be a nyetše mosadi yo a tšwago setšhabeng se šele sa manaba e bile se rapela medimo ya diswantšho. (Baa. 10:6; 2 Sam. 10:6) Na mosadi yo o be a rapela diswantšho tšeo? Gaešita le ge go ka direga gore o kile a rapela diswantšho, a ka ba a ile a tlogela go di rapela gomme a ba morapedi wa therešo, go swana le Rahaba le Ruthe. (Ruthe 1:16; 4:13-17; Mat. 1:5, 6) Go sa dutše go le bjalo, go bonagala Solomone a ile a ba le ba leloko bao e bego e le Baamoni bao ba bego ba sa hlankele Jehofa.
12, 13. Solomone o dirile phetho efe ya bošilo mathomong a pušo ya gagwe, gona a ka ba a ile a nagana eng?
12 Ga go pelaelo gore dilo di ile tša befela pele ka morago ga gore e be kgoši. Solomone o ile “a nyalelana le Farao kgoši ya Egipita gomme a tšea morwedi wa Farao a mo tliša Motseng wa Dafida.” (1 Dikg. 3:1) Na mosadi yoo wa Moegipita o ile a ekiša Ruthe ka go amogela borapedi bja therešo? Ga go na seo se hlatselago gore o ile a dira bjalo. Go e na le moo, ge nako e dutše e eya Solomone o ile a mo agela ntlo (mohlomongwe gotee le bahlankedi ba gagwe ba Baegipita) ka ntle ga Motse wa Dafida. Ka baka la’ng? Mangwalo a bolela gore o ile a dira bjalo ka gobane go be go se gwa swanela gore motho yo a lego borapeding bja maaka a dule kgauswi le areka ya kgwerano.—2 Dikor. 8:11.
13 Solomone a ka ba a ile a bona mehola ya tša dipolitiki ka go nyala kgošigadi ya Egipita, eupša na seo se be se lokafatša tiro ya gagwe? Pejana pele ga moo, Modimo o ile a ba thibela go nyalana le Bakanana ba baheitene, a ba a lokeletša le batho ba ditšhaba tše dingwe. (Ek. 34:11-16) Na Solomone o ile a nagana gore Egipita e be e se e nngwe ya ditšhaba tšeo go boletšwego ka tšona? Gaešita le ge a ka ba a ile a nagana ka tsela yeo, na lebaka la gagwe le be le ka kwagala? Ge e le gabotse, tsela ya gagwe e ile ya phaela ka thoko kotsi yeo e lego molaleng yeo Jehofa a boletšego ka yona—e lego ya go tloša Moisiraele borapeding bja therešo gomme a fapogela go bja maaka.—Bala Doiteronomio 7:1-4.
14. Go tšeela ga rena godimo mohlala wa temošo wa Solomone go ka re hola bjang?
14 Na re tla dumelela gore tsela ya Solomone e be mohlala wa temošo go rena? Kgaetšedi a ka leka go lokafatša taba ya go ratana le motho yo a dirago gore a hlokomologe taelo ya Modimo ya go nyala “feela Moreneng.” (1 Bakor. 7:39) Ka tsela e swanago, yo mongwe a ka lokafatša go tsenela dipapadi tša ka morago ga sekolo goba a ba karolo ya sehlopha se itšego sekolong, a se bege tšhelete ya maleba ya motšhelo goba a bolela maaka ge a kgopelwa go utolla ditiro tšeo di ka mo lešago dihlong. Tabakgolo ke gore Solomone o swanetše goba a ile a lokafatša boitshwaro bja gagwe bja go se kwe taelo ya Modimo, gomme kotsi e swanago e ka re wela.
15. Jehofa o bontšhitše bjang kgaugelo ge a be a dirišana le Solomone, eupša re swanetše go gopola eng ka seo?
15 Go a makatša gore ka morago ga go bolela ka lenyalo la Solomone le kgošigadi yeo ya bašele, Beibele e bolela gore Modimo o ile a mo nea bohlale bjo a bego a bo kgopetše a ba A mo okeletša le mahumo. (1 Dikg. 3:10-13) Solomone o be a tshedišitše ditaelo tša Modimo mahlo, eupša ga go na bohlatse bja gore Jehofa o ile a mo amoga bogoši gateetee goba gore o ile a mo kgalemela ka matla. Seo se bontšha gabotse gore Modimo o a lemoga gore re batho ba sa phethagalago bao ba dirilwego ka lerole. (Ps. 103:10, 13, 14) Lega go le bjalo, gopola gore: Ditiro tša rena di ka ba le ditlamorago gona bjale goba ge nako e dutše e eya.
Basadi ba Bantši ka Tsela ye!
16. Solomone o be a hlokomologa eng ka go nyala basadi ba bantši?
16 Pukung ya Sefela sa Difela, kgoši e boletše gabotse ka kgarebe e nngwe gore e be e le e botsebotse go feta bahumagadi ba 60 le basadi ba direthe ba 80. (Sefela 6:1, 8-10) Ge e ba seo se lebišitšwe boemong bja Solomone, gona ka nako yeo ya pušo ya gagwe o be a na le basadi ba bantši kudu. Gaešita le ge bontši bja bona goba ka moka ga bona e be e le barapedi ba therešo, taelo yeo Modimo a bego a e neile Moshe e be e le gore kgoši ya Isiraele e se ke ya “ikatišetša basadi, e le gore pelo ya [yona] e se ke ya aroga.” (Doit. 17:17) Lega go le bjalo, le gona mo Jehofa ga se a fo furalela Solomone. Ge e le gabotse, Modimo o ile a šegofatša Solomone, a mo dirišetša go hlama puku ya Beibele ya Sefela sa Difela.
17. Ke’ng seo ruri re sa swanelago go se hlokomologa?
17 Na seo se ra gore Solomone o be a ka hlokomologa taelo ya Modimo ntle le go otlwa goba gore le rena re ka dira seo? Aowa. Go ena le moo, se bontšha gore kgotlelelo ya Modimo e ka tšwela pele ka lebaka le itšego. Eupša, taba ya gore yo mongwe wa batho ba Modimo a ka hlokomologa ditaelo tša gagwe gomme gwa se be le ditlamorago tše mpe ga e bolele gore seo se ka se feleletše ka manyami. Gopola seo Solomone a se ngwadilego ge a re: “Ka ge tiro e mpe e sa ahlolwe ka go akgofa, ke ka baka leo dipelo tša bana ba batho di ikemišeditšego go dira bobe.” O okeditše ka gore: “Seo ke se tsebago ke gore bao ba boifago Modimo wa therešo dilo di tla ba sepelela gabotse, ka ge ba be ba mmoifa.”—Mmo. 8:11, 12.
18. Boemo bja Solomone bo bontšha bjang therešo yeo e hwetšwago go Bagalatia 6:7?
18 Ruri nkabe Solomone a ile a ela hloko therešo yeo ya Modimo! Ee, o be a dirile dilo tše dintši tše dibotse gomme e le kgale a thabela ditšhegofatšo tša Modimo. Eupša ge nako e dutše e eya, o ile a fapogela ditseleng tše fošagetšego ka go latelana. O ile a hlagolela mokgwa o mobe. Ruri seo moapostola Paulo a ilego a budulelwa go se ngwala ka morago e be e le therešo ge a be a re: “Le se ke la timetšwa; Modimo ga a kwerwe. Gobane se sengwe le se sengwe seo motho a se bjalago, ke sona seo a tlago go se buna”! (Bagal. 6:7) Ge nako e dutše e eya, Solomone o ile a buna ditlamorago tše mpe ka baka la go hlokomologa taelo ya Modimo. Re bala gore: “Kgoši Solomone o be a rata basadi ba bantši bašele; ka ntle le morwedi wa Farao, o be a na le basadi ba Bamoaba, Baamoni, Baedomo, Basidone le Bahethe.” (1 Dikg. 11:1) Go bonagala bontši bja basadi bao bo ile bja dula bo rapela medimo ya maaka gomme Solomone o be a ba tlatša borapeding bjoo. O ile a fapoga gomme a se sa amogelwa ke Modimo wa rena yo a sa felego pelo.—Bala 1 Dikgoši 11:4-8.
Ithute Mohlaleng wa Gagwe —o Mobotse le o Mobe
19. Ke ka baka la’ng o ka bolela gore go na le mehlala e mentši e mebotse ka Beibeleng?
19 Ka botho Jehofa o ile budulela Paulo go ngwala gore: “Dilo tšohle tšeo di ilego tša ngwalwa e sa le pele di ile tša ngwalelwa go re ruta, gore ka kgotlelelo ya rena le ka khomotšo e tšwago Mangwalong re be le kholofelo.” (Baroma 15:4) Dilo tšeo tše di ilego tša ngwalwa di akaretša mehlala e mentši e mebotse ya banna le basadi ba tumelo e matla. Paulo o be a ka bolela gore: “Ke tla iša pele ka go re’ng? Gobane ke tla felelwa ke nako ge nka iša pele ke laodiša ka Gideone, Baraka, Simisone, Jefeta, Dafida gotee le Samuele le baporofeta ba bangwe. Ba fentše mebušo ka tumelo, ba dira se se lokilego, ba hwetša dikholofetšo, . . . ba dirwa ba matla go tloga boemong bja go fokola.” (Baheb. 11:32-34) Re ka kgona e bile re swanetše go holwa ke mehlala e mebotse yeo e hwetšwago ka Mangwalong, ka go latela goba go ekiša seo se hlaloswago ka dipegong tšeo tše dibotse tša Beibele.
20, 21. Ke ka baka la’ng o ikemišeditše go holwa ke mehlala ya temošo yeo e hwetšwago ka Lentšung la Modimo?
20 Lega go le bjalo, tše dingwe tša dipego tša Beibele di akaretša mehlala ya temošo. Re ka hwetša e mengwe ya mehlala yeo maphelong a banna le basadi bao e bego e le bahlanka ba Jehofa gomme a kile a ba amogela le go ba diriša. Ge re dutše re bala Beibele, re kgona go bona kamoo ba bangwe ba batho ba Modimo ba ilego ba aroga ka gona, gomme ka go re’alo e ile ya ba mehlala ya temošo. Re kgona go lemoga gore ganyenyane-ganyenyane ba bangwe ba ile ba thoma go ba le dikgopolo tše di fošagetšego goba mekgwa yeo mafelelong e ilego ya ba le ditlamorago tše nyamišago. Re ithuta’ng go tšwa dipegong tše bjalo? Go ka nyakega gore re ipotšiše dipotšišo tše bjalo ka tše: ‘Seo se thomile bjang? Na go ka direga gore le nna ke hlagolele mokgwa o bjalo? Nka dira’ng go phema go diragalelwa ke seo gomme go ena le moo ke holwe ke mohlala wo wa temošo?’
21 Ruri re swanetše go hlahloba mehlala ye ka šedi, ka ge Paulo a ile a budulelwa go ngwala gore: “Dilo tše di ile tša ba diragalela e le mehlala gomme di ngwaletšwe go ba temošo go rena bao re fihletšwego ke bofelo bja mehla ye.”—1 Bakor. 10:11.
O Ithutile’ng?
• Ke ka baka la’ng o hwetša mehlala e mebotse le ya temošo ka Beibeleng?
• Solomone o dumeletše bjang gore mekgwa e mebe e thome go ba gona bophelong bja gagwe?
• O ka holwa bjang ke mohlala wa Solomone wa temošo?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 9]
Solomone o ile a diriša bohlale bjo Modimo a bego a mo neile bjona
[Diswantšho go letlakala 12]
Na o holwa ke mohlala wa temošo woo o akaretšago Solomone?
