1. Re tlo ahlaahla pokano efe ya batho ba Modimo, gona go rotoga dipotšišo dife?

“EMANG gomme le rete Jehofa Modimo wa lena go iša mehleng ya neng le neng.” Ka mantšu a a matla, batho ba Modimo ba bogologolo ba be ba bokane go tlo rapela e nngwe ya dithapelo tše telele tšeo di begilwego ka Beibeleng. (Neh. 9:4, 5) Ba be ba kgobokane kua Jerusalema ka letšatši la bo-24 la kgwedi ya bošupa ya Sejuda e lego Tishri, ka 455 B.C.E. Ge re dutše re ahlaahla ditiragalo tšeo di lebišitšego letšatšing leo le kgethegilego, ipotšiše gore: ‘Ke mokgwa ofe o mobotse wo o dirilego gore tiragalo yeo e atlege? Ke dithuto dife tše dingwe tšeo nka ithutago tšona thapelong ye yeo e lokišeditšwego gabotse?’—Ps. 141:2.

2. Ke mohlala ofe o mobotse woo Baisiraele ba re beetšego wona ge ba be ba bokane ka morago ga go aga lefsa merako ya Jerusalema?

² Kgwedi pele ga pokano yeo go boletšwego ka yona ka mo godimo, Bajuda ba be ba feditše go aga lefsa morako wa Jerusalema. (Neh. 6:15) Batho ba Modimo ba ile ba phetha mošomo woo ka matšatši a 52 feela, ke moka ba thoma go hlokomela dinyakwa tša bona tša moya. Ka gona, ka letšatši la pele la kgwedi e mpsha ya Tishri, ba ile ba bokana gotee borekišetšong go tlo theetša Esera gotee le Balefi ba bangwe ba balela Molao wa Modimo godimo gotee le go o hlalosa. Malapa ka moka, go akaretša le bao “ka moka ba kgonago go theetša,” ba ile ba ema gomme ba theetša “go tloga ka mahube go fihla mosegare wa sekgalela.” Wo ruri ke mohlala o mobotse go rena bao lehono re tsenago diboka ka Diholong tša Mmušo tšeo re dulago ka go iketla ka go tšona! Lega go le bjalo, na ka dinako tše dingwe ge o le dibokeng o ikhwetša o lelera ke moka wa thoma go nagana ka dilo tšeo di sego bohlokwa? Ge e ba go le bjalo, ela hloko gape mohlala wa Baisiraele ba bogologolo bao ba ilego ba theetša le go iša pelong seo ba se kwelego, moo ba ilego ba llišwa  ke go palelwa ga bona go kwa Molao wa Modimo e le setšhaba.—Neh. 8:1-9.

3. Baisiraele ba ile ba latela taelo efe?

³ Lega go le bjalo, ye e be e se nako ya go ipobola dibe. Ka ge e be e le letšatši la monyanya, e be e le nako ya go thabela borapedi bja Jehofa. (Num. 29:1) Ka gona Nehemia o ile a laela setšhaba gore: “Sepelang le yo ja tše di nonnego le nwe tše bose gomme le hlallele bao ba di hlokago; letšatši le ke le lekgethwa go Morena wa rena, le se ke la kwa bohloko ka gobane lethabo leo Jehofa a le neago lona ke sebo sa lena.” Ke mo gobotse gore setšhaba se ile sa theetša gomme letšatši leo ya ba la go “thaba kudu.”—Neh. 8:10-12.

4. Dihlogo tša malapa a Baisiraele di ile tša dira’ng, gona di ile tša lemoga gore karolo ya bohlokwa ya Monyanya wo wa Mešaša e be e le efe?

⁴ Letšatšing le le latelago, dihlogo tša malapa di ile tša bokana gore di bone kamoo setšhaba se ka latelago kgauswi Molao wa Modimo. Ge di be di bala Mangwalo, di ile tša hwetša gore ka kgwedi ya bošupa go be go swanetše go ba le Monyanya wa Mešaša le seboka sa wona sa mafelelo se sekgethwa go tloga ka letšatši la bo-15 go ya go la bo-22 la kgwedi ya Tishri, ka gona di ile tša thoma go lokišeletša monyanya woo. E ile ya ba Monyanya wa Mešaša o atlegilego kudu ga e sa le go tloga mehleng ya Joshua gomme gwa ba le “lethabo le legolo kudu.” Karolo ya bohlokwa ya monyanya wo e be e le go balwa phatlalatša ga Molao wa Modimo “letšatši le letšatši, go tloga letšatšing la pele go ba go fihla letšatšing la mafelelo.”—Neh. 8:13-18.

5. Batho ba Modimo ba ile ba dira’ng pele Balefi ba ba rapelela go Jehofa?

⁵ Matšatši a mabedi ka morago ga moo, e be e le nako e botse ya gore Baisiraele ba ipobole ka ge ba paletšwe ke go kwa Molao wa Modimo. Le e be e se letšatši la monyanya. Go e na le moo, batho ba Modimo ba ile ba ikona dijo gomme ba apara mekotla go bontšha gore ba be ba lla. Batho ba ile ba balelwa Molao wa Modimo gape ka diiri tše e ka bago tše tharo mesong. Thapama “ba ipobola gomme ba khunamela Jehofa Modimo wa bona.” Ke moka Balefi ba ba rapelela thapelo yeo e lokišeditšwego gabotse. —Neh. 9:1-4.

6. Ke’ng seo se thušitšego Balefi go rapela thapelo yeo e kwagalago, gona se se re ruta thuto efe?

⁶ Ga go pelaelo gore Balefi ba thušitšwe ke go bala ga bona Molao wa Modimo leboelela gore ba kgone go lokišetša thapelo ye yeo e kwagalago. Ditemana tša mathomo tše lesome di bolela ka mediro ya Jehofa le dika tša gagwe. Karolong e šetšego ya thapelo, go bolelwa gantšinyana ka ‘kgaugelo e kgolo’ ya Modimo gotee le go dumela gore Baisiraele ba be ba sa swanelwe ke go swarwa ka tsela yeo e botho. (Neh. 9:19, 27, 28, 31) Dithapelo tša rena go Jehofa le tšona di tla kwagala le go ba le morero ge e ba ka go swana le Balefi  re naganišiša ka Lentšu la Modimo ka mehla, re dumelela Jehofa go bolela le rena pele re rapela thapelo e telele.—Ps. 1:1, 2.

7. Balefi ba ile ba kgopela Modimo eng, gomme re ithuta’ng go se?

⁷ Thapelong ye go na le kgopelo e tee feela. E hwetšagala karolong ya mafelelo ya temana 32, yeo e balegago ka gore: “Bjale wena Modimo wa rena, Modimo yo mogolo, yo matla le yo a boifišago, yo a bolokago kgwerano le yo botho, o se dumelele gore mathata a ka moka a a wetšego rena, dikgoši tša rena, dikgošana tša rena, baperisita ba rena, baporofeta ba rena, borakgolokhukhu ba rena le batho ba gago ka moka go tloga mehleng ya dikgoši tša Asiria go ba go fihla letšatšing le, a bonagale e le a manyenyane go wena.” Ka go re’alo, Balefi ba re beetše mohlala o mobotse wa gore re tumiše Jehofa le go mo leboga pele re kgopela dilo tšeo re di nyakago dithapelong tša rena.

8, 9. (a) Balefi ba ile ba thoma thapelo ya bona ka tsela efe ya boikokobetšo? (b) Ke dilo dife tše pedi tša “magodimong” tšeo Balefi ba boletšego ka tšona?

⁸ Le ge Balefi ba be ba lokišeleditše thapelo ya bona gabotse, ba be ba ikokobeditše gomme ba ikwa ba hlokela Jehofa mantšu a go mo tumiša. Ka go re’alo, thapelo ya bona e thoma ka kgopelo ye mabapi le batho ba Modimo: “A go retwe leina la gagwe la letago, leo le swanelwago ke theto le tumišo ka moka.”—Neh. 9:5.

⁹ Thapelo yeo e tšwela pele ka gore: “Ke wena Jehofa o nnoši; o dirile magodimo gaešita le legodimo la magodimo le makoko a lona ka moka le lefase le tšohle tšeo di lego go lona gotee le mawatle le tšohle tšeo di lego ka go wona; tšohle o a di phediša; makoko a magodimong a a go khunamela.” (Neh. 9:6) Ee, Jehofa Modimo o bopile legohle ka moka, leo le nago le melalatladi e mentšintši ya dinaledi. Ka tsela e swanago yeo e makatšago, o bopile le selo se sengwe le se sengwe seo se lego polaneteng ya rena e botse yeo e kgonago go thekga mehuta e makatšago ya diphedi—diphedi tšeo di tšwelago pele di ikatiša go ya ka mehuta ya tšona. Ge tše ka moka di be di direga di bonwe ke barongwa ba bakgethwa ba Modimo, bao gape ba ka bitšwago ‘madira a legodimong.’ (1 Dikg. 22:19; Jobo 38:4, 7) Go feta moo, ka boikokobetšo barongwa ba dira thato ya Modimo ka go hlankela batho bao ba nago le sebe “bao ba tlago go hwetša phologo e le bohwa.” (Baheb. 1:14) A mohlala o mobotse gakaakang woo barongwa ba re beelago wona ge re dutše re hlankela Jehofa ka botee go etša madira ao a tlwaeditšwego gabotse!—1 Bakor. 14:33, 40.

10. Re ithuta’ng ditirišanong tša Modimo le Aborahama?

¹⁰ Ka morago ga moo, Balefi ba ile ba bolela ka ditirišano tša Modimo le Aborama, yoo ge a be a na le nywaga e 99, mosadi wa gagwe wa moopa e lego Sarai a bego a se a mmelegela ngwana le o tee. Ke ka yona nako yeo moo Jehofa a ilego a fetoša leina la gagwe gore e  be Aborahama, leo le bolelago gore “tatago lešaba.” (Gen. 17:1-6, 15, 16) Le gona Modimo o ile a holofetša Aborahama gore peu ya gagwe e tla hwetša naga ya Kanana e le bohwa. Gantši batho ba lebala seo ba se holofeditšego; eupša Jehofa ga a lebale. Seo re se bona thapelong ya Balefi yeo e rego: “Ke wena Jehofa Modimo wa therešo, yo a kgethilego Aborama wa mo ntšha Uri ya Bakaladea gomme wa mo rea leina la Aborahama. Wa hwetša pelo ya gagwe e go botegela; wa dira kgwerano le yena ya gore o tla mo nea naga ya Bakanana, . . . le gore o tla e nea peu ya gagwe; wa phethagatša seo o se boletšego ka gobane o lokile.” (Neh. 9:7, 8) Anke le rena re ekišeng Modimo wa rena yo a lokilego ka gore ka mehla re katanele go phetha seo re se boletšego.—Mat. 5:37.

11, 12. Hlalosa seo se bolelwago ke leina la Jehofa le kamoo se se ilego sa bonagala ka gona ditirišanong tša gagwe le ditlogolo tša Aborahama.

¹¹ Leina Jehofa le bolela gore “Yo a Bakago go ba Gona,” e lego seo se bolelago gore Modimo o phethagatša dikholofetšo tša gagwe ganyenyane-ganyenyane. Se se bonagala gabotse ditirišanong tša Modimo le ditlogolo tša Aborahama ge e be e le makgoba a Baegipita. Ka nako yeo, go be go bonagala go ka se kgonege gore setšhaba ka moka se lokollwe gomme se dule Nageng ya Kholofetšo. Lega go le bjalo, Modimo o ile a phethagatša kholofetšo ya gagwe ka ditiragalo tše di latelanago, ka go re’alo a ipontšha a swanelwa ke leina la gagwe le legolo la Jehofa.

¹² Thapelo yeo e begilwego ke Nehemia e bolela ka Jehofa gore: “O bone mohlako wa borakgolokhukhu ba rena kua Egipita wa ba wa kwa le sello sa bona kua Lewatleng le Lehwibidu. Ke moka wa bontšha Farao le bahlanka ba gagwe gotee le batho ba naga ya gagwe dipontšho le mehlolo ka gobane o tsebile gore ba ile ba ikgogomošetša bona; wena wa itirela leina go etša ge go sa le bjalo letšatšing le. O ile wa aroganya lewatle ka bogare gomme bona ba tshelela ka mošola ba sepela mo go omilego gare ga lewatle; barakediši ba bona wa ba lahlela tlasetlase go etša leswika leo le lahlelwago ka meetseng a matla.” Ke moka, thapelo ye e tšwela pele ka dilo tše dingwe tšeo Jehofa a di diretšego batho ba gagwe ka gore: “Wena wa fenya badudi ba naga, e lego Bakanana. . . . Ba thopa metse e šireleditšwego le mmu o nonnego, ba tšea le dintlo tšeo di tletšego ka dilo ka moka tše dibotse, didiba tšeo di epilwego, dirapa tša merara, dihlare tša mehlware le dihlare tše dintši tšeo di jewago, ba ja ba kgotsofala, ba nona ba ba ba thabela botho bja gago bjo bogolo.”—Neh. 9:9-11, 24, 25.

13. Jehofa o ile a fepa bjang Baisiraele moyeng, eupša ba ile ba arabela bjang?

¹³ Go na le megato e mengwe e mentši yeo Modimo a ilego a e gata gore a phethagatše morero wa gagwe. Ka mohlala, kapejana ka morago ga gore Baisiraele ba tloge Egipita, Jehofa o ile a ba fepa moyeng. Thapelong ya bona, Balefi ba ile ba gopola gore: “Wa theogela Thabeng ya Sinai wa bolela le bona o le legodimong, wa ba nea dikahlolo, melao ya therešo le ditaelo tše dibotse.” (Neh. 9:13) Jehofa o ile a leka go ruta batho ba gagwe e le gore ba swanelege go rwala leina la gagwe le lekgethwa e le bajabohwa ba Naga ya Kholofetšo, eupša ba ile ba hlokomologa dilo tše dibotse tšeo ba ithutilego tšona.—Bala Nehemia 9:16-18.

14, 15. (a) Jehofa o ile a hlokomela bjang ka kgaugelo setšhaba sa gagwe sa badiradibe? (b) Re ithuta’ng ditirišanong tša Modimo le setšhaba sa gagwe seo a se kgethilego?

¹⁴ Thapelo ya Balefi e bolela ka go lebanya ka dibe tše pedi tšeo di dirilwego ke Baisiraele nakwana ka morago ga ge ba holofeditše go boloka Molao wa Modimo kua Thabeng ya Sinai. Ka baka la se, Modimo nkabe a ile a ba tlogela gore ba hwe. Eupša thapelo yeo e reta Jehofa ka gore: “Ka baka la kgaugelo ya gago  e kgolo wa se ba tlogele kua lešokeng. . . . Wa ba fepa ka dijo . . . nywaga e masomenne. Ba se hloke selo. Diaparo tša bona tša se onale gomme dinao tša bona tša se ruruge.” (Neh. 9:19, 21) Le lehono, Jehofa o re nea dilo ka moka tšeo re di nyakago gore re mo hlankele ka potego. Anke le ka mohla re se swane le Baisiraele ba dikete bao ba hwetšego lešokeng ka baka la go se kwe le go hloka tumelo. Ge e le gabotse, dilo tšeo “di ngwaletšwe go ba temošo go rena bao re fihletšwego ke bofelo bja mehla ye.”—1 Bakor. 10:1-11.

¹⁵ Ka manyami, ka morago ga gore Baisiraele ba tsene Nageng ya Kholofetšo, ba ile ba thoma go rapela medimo ya Bakanana yeo e bego e akaretša go dira dilo tše di gobogilego le go dira dihlabelo ka bana. Ka baka leo, Jehofa o ile a dumelela setšhaba sa gagwe seo a se kgethilego gore se gatelelwe ke ditšhaba tšeo se agišanego le tšona. Ge se be se sokologa, ka kgaugelo Jehofa o be a se phološa manabeng a sona. Se se diragetše “gantši.” (Bala Nehemia 9:26-28, 31.) Balefi ba ile ba dumela ka gore: “O be o sa ba felele pelo ka nywaga e mentši o ba lemoša ka moya wa gago o diriša baporofeta ba gago gomme bona ba se ke ba theetša. Mafelelong o ile wa ba gafela diatleng tša ditšhaba tša dinaga.”—Neh. 9:30.

16, 17. (a) Ge Baisiraele ba boile bothopša, boemo bja bona bo ile bja fapana bjang le bja nakong ya ge borakgolokhukhu ba bona ba be ba sa tšwa go hwetša Naga ya Kholofetšo? (b) Baisiraele ba ile ba ipobola ka go re’ng, gona ba ile ba holofetša go dira’ng?

¹⁶ Gaešita le ka morago ga ge ba boile bothopša, Baisiraele ba ile ba boela mokgweng wa bona wa go se kwe. Mafelelo e bile afe? Balefi ba tšwetše pele ka go rapela gore: “Lehono re makgoba; ge e le naga yeo o e neilego borakgolokhukhu ba rena gore ba je dienywa tša yona le dilo tša yona tše dibose re makgoba go yona, dienywa tša yona di atetše dikgoši tšeo o di beilego gore di re buše ka baka la dibe tša rena, . . . gomme rena re tlalelong e kgolo.”—Neh. 9:36, 37.

¹⁷ Na Balefi ba be ba e ra gore Modimo ga a na toka ka go ba dumelela go ba tlalelong ye? Aowa! Ba ipobotše ka gore: “O ile wa bontšha go loka ge e le mabapi le tšohle tšeo di re wetšego, o ile wa dira dilo ka go botega, fela ke rena re ilego ra dira dilo tše kgopo.” (Neh. 9:33) Ke moka, thapelo ye ya go hloka boithati e phetha ka kholofetšo e tšwago pelong ya gore go tloga ka nako yeo go ya pele setšhaba seo se be se tla kwa Molao wa Modimo. (Bala Nehemia 9:38; 10:29) Ka morago ga moo, ba ile ba ngwala tumelelano yeo e ilego ya tiišwa ka leswao ke baetapele ba 84 ba Bajuda.—Neh. 10:1-27.

18, 19. (a) Re swanetše go amogela’ng gore re tle re phologele lefaseng le lefsa la Modimo? (b) Ke’ng seo re sa swanelago go kgaotša go se rapelela, gona ka baka la’ng?

¹⁸ Re swanetše go amogela tayo ya Jehofa e le gore re swanelege go phologela lefaseng la gagwe le lefsa la go loka. Moapostola Paulo o botšišitše gore: “Ke morwa ofe yo tatagwe a sa mo layego?” (Baheb. 12:7) Re bontšha gore re amogela tlhahlo ya Modimo maphelong a rena ka go kgotlelela ka potego tirelong ya gagwe le ka go dumelela moya wa gagwe o re hlahla. Le gona ge re ka dira sebe se segolo, re ka kgodišega gore Jehofa o tla re lebalela ge e ba re itshola go tšwa pelong gomme re amogela tayo ka boikokobetšo.

¹⁹ Kgauswinyane, Jehofa o tla itirela leina le legolo kudu go feta ge a be a phološa Baisiraele Egipita. (Hesek. 38:23) Go etša ge batho ba gagwe ba bogologolo ba ile ba hwetša bohwa bja Naga ya Kholofetšo, Bakriste ka moka bao ba kgotlelelago e le barapedi ba botegago ba Jehofa ba tla hwetša bophelo lefaseng le lefsa la Modimo la go loka. (2 Pet. 3:13) Ge re sa letetše go phethagala ga dikholofetšo tše bjalo tše di kgahlišago, anke re se ke ra kgaotša go rapelela go kgethagatšwa ga leina la Modimo la letago. Sehlogong se se latelago re tlo ahlaahla thapelo e nngwe yeo re swanetšego go dira dilo ka go dumelelana le yona e le gore re hwetše ditšhegofatšo tša Modimo gona bjale le ka mo go sa felego.