GO TŠWA BOBOLOKELONG BJA RENA
Filimi Yeo e Nago le Nywaga e 100 Yeo e Agago Tumelo
“Ge filimi e dutše e bapala, o bona Ngwanabo rena Russell a phela.”—Mantšu a mmogedi wa filimi ya “Photo-Drama” ka 1914.
NGWAGENG wo filimi ya “Photo-Drama of Creation” e fetša nywaga e 100, e lego filimi ya kgale yeo e bego e hlametšwe go thuša batho go ba le tumelo go Beibele e le Lentšu la Modimo. Mehleng ye yeo go yona thuto ya tlhagelelo, baswayadiphošo le dipelaelo di dirilego gore batho ba bantši ba hloke tumelo, filimi ya “Photo-Drama” e ile ya godiša Jehofa e le Mmopi.
Charles T. Russell, yo a bego a etelela pele Barutwana ba Beibele, ka mehla o be a nyaka mokgwa wa go phatlalatša therešo ya Beibele ka lebelo le ka ditsela tše di atlegago. Barutwana ba Beibele ba be ba dutše ba diriša dikgatišo tšeo di theilwego Beibeleng ka nywaga ya ka godimo ga e masome a mararo. Ga bjale ba be ba hweditše mokgwa o mofsa wo ba bego ba ka o diriša—difilimi.
GO PHATLALATŠA EBANGEDI KA DIFILIMI
Ka bo-1890 batho ba ile ba bona filimi ya diswantšho tšeo di se nago modumo ka lekga la mathomo. Go tloga ka 1903, filimi e nngwe ya bodumedi e ile ya bontšhwa kerekeng ya kua New York City. Ka go re’alo, intaseteri ya difilimi tša diswantšho tše di sepelago e be e sa tšwa go thoma ka 1912 ge ngwanabo rena Russell ka sebete a be a thoma go hlama filimi ya “Photo-Drama.” O ile a lemoga gore mokgwa wo o be o tla fetišetša therešo ya Beibele bathong ka tsela yeo dikgatišo di nnoši di bego di ka se kgone.
Filimi ye ya “Photo-Drama” ya diiri tše seswai, yeo gantši e bego e bontšhwa ka dikarolo tše nne, e be e na le dipolelo tše kopana tše 96 tše di rekhotilwego tšeo di theilwego Beibeleng tšeo di bego di laodišwa ke seboledi sa lentšu le lebotse seo se bego se tsebja kudu mehleng yeo. Ge filimi e dutše e bapala go be go lla mmino o mobose. Bana babo rena bao ba nago le bokgoni ba be ba bapala mmino wa mantšu wo o bego o sepedišana le diletšo woo o bego o rekhotilwe go dikeramafomo, ke moka ba dira gore o sepedišane le diselaete tša mebalabala gotee le filimi ya mabapi le dikanegelo tša ka Beibeleng tše di tsebjago.
“Filimi ye e be e akaretša diswantšho tša go thoma ka tlholo ya dinaledi go fihla seremong sa Pušo ya Kriste ya Nywaga e Sekete.”—F. Stuart Barnes yo a bego a na le nywaga e 14 ka 1914
Dikarolo tše dintši tša filimi ye le diselaete tša galase di be di etšwa diteišeneng tša kgašo tša lefase. Bathadi ba diswantšho bao ba nago le bokgoni ba kua Philadelphia, New York, Paris le London ba ile ba thala seswantšho sa selaete se sengwe le se sengwe le sa filimi e nngwe le e nngwe ka letsogo. Lefapha la tša bokgabo kua Bethele le lona le ile la thala diswantšho tše dintši tša diselaete, gantši le lokiša tšeo di bego di pšhatlegile. Go tlaleletša go difilimi tšeo di bego di rekwa, ditho tša lapa la Bethele di be di tšewa bidio kgauswi le Yonkers kua New York ge di dutše di bapala dikarolo tša Aborahama, Isaka le morongwa yo a ilego a thibela Aborahama go dira sehlabelo ka morwa wa gagwe.—Gen. 22:9-12.
Yo mongwe wa bašomigotee le Ngwanabo rena Russell o ile a botša babegi ba ditaba gore filimi ya mohuta wo e be e tla “dira gore batho ba diketekete ba nyake go tseba ka Beibele go feta selo le ge e le sefe seo se [kilego] sa dirišwa gore batho ba kgahlegele bodumedi. Na baruti ba be ba tla thekga mokgwa wo o mofsa wa go fepa batho ba bantši bao ba swerwego ke tlala ya moya? Go fapana le seo, baruti ka moka ba Bojakane ba ile ba lwantšha filimi ye ya “Photo-Drama,” ba bangwe ba ile ba ba ba diriša bohwirihwiri goba ba tsoša mmudubudu go thibela batho gore ba se e bogele. Lefelong le lengwe, lekgotla la baruti le ile la tima mohlagase.
Lega go le bjalo, batho ba ile ba tlala diholo go tlo bogela filimi ye ya “Photo-Drama” ntle le tefo. Kua United States, letšatši le lengwe le lengwe go be go bontšhwa filimi ye ya “Photo-Drama” ditoropong tše e ka bago tše 80. Babogedi ba bantši bao ba bego ba maketše ba be ba thoma go bona ‘filimi ya go bolela.’ Filiming yeo ba ile ba bona diswantšho tšeo di bontšhago letswienyana le etšwa ka gare ga lee le letšoba le thunya. Thutamahlale ya mehleng yeo e ile ya bontšha bohlale bjo bo makatšago bja Jehofa. Go etša ge go boletšwe mathomong a sehlogo se, ge Ngwanabo rena Russell a tšwelela sekirining gomme a rola filimi ya “Photo-Drama,” mmogedi yo mongwe o ile a ba a re go be go bonagala eka “o bona Ngwanabo rena Russell a phela!”
TIRAGALO E BOHLOKWA THUTONG YA BEIBELE
Mongwadi le radihistori wa difilimi e lego Tim Dirks, o hlalositše filimi ya “Photo-Drama” e le “filimi ya mathomo e kgolokgolo yeo e nago le modumo (mantšu a rekhotilwego), diswantšho tšeo di sepelago gotee le diselaete tša mebalabala.” Difilimi tšeo di hlamilwego pele ga filimi ye ya “Photo-Drama” di be di dirišitše e mengwe ya mekgwa ye eupša e sego filiming e tee, kudukudu tšeo di bego di bolela ka Beibele. Ga go na filimi yeo e kilego ya bogelwa ke batho ba bantši go feta ye, ka ge ka ngwaga wa mathomo feela e ile ya bogelwa ke batho ba dimilione tše senyane kua Amerika Leboa, Yuropa, Australia le New Zealand!
Filimi ya “Photo-Drama” e ile ya bontšhwa ka lekga la pele kua New York City ka January 11, 1914. Dikgwedi tše šupa ka morago ga moo, go ile gwa tšwelela masetlapelo a magolo ao ka morago a ilego a bitšwa Ntwa ya Pele ya Lefase. Eupša mašaba lefaseng ka bophara a ile a tšwela pele go kgobokana go tlo bogela filimi ye ya “Photo-Drama,” a homotšwa ke dikarolo tša yona tšeo di bego di bontšha seo Mmušo wa Modimo o tlago go se dira nakong e tlago. Go sa šetšwe seo se tlago ka monaganong wa gago ge o nagana ka 1914, filimi ya “Photo-Drama” e bile semaka.