1, 2. (a) Modimo o ile a nea Adama mpho efe? (b) Ke ka baka la’ng Modimo a ile a direla Adama mosadi? (Bona seswantšho se se lego ka mo godimo.)

JEHOFA o bopile lefase ka morero. O “le [hlametše] go dulwa ke batho.” (Jes. 45:18) Motho wa mathomo yo a mmopilego e lego Adama, o be a phethagetše, e bile Modimo o ile a mo nea legae le lebotse kudu—serapa sa Edene. Ruri Adama o swanetše go ba a ile a thabela dihlare tše dibotse tša serapeng seo, dinokana tša sona le diphoofolo! Eupša o be a hloka selo se itšego se bohlokwa kudu. Jehofa o ile a bolela selo seo ge a be a re: “Ga go botse gore monna a tšwele pele a dula a nnoši. Ke tla mo direla mothuši yo e tlago go ba molekane yo a mo swanelago.” Ke moka Modimo o ile a swariša Adama boroko bjo bogolo, a ntšha e nngwe ya dikgopo tša gagwe ke moka “a bopa mosadi ka kgopo yeo.” Ge Adama a tsoga borokong, o ile a thabišwa kudu ke seo a ilego a se bona! Ke moka a re: “Mafelelong yo ke yena lerapo la marapo a ka le nama ya nama ya ka. Yena yo o tla bitšwa Mosadi, ka ge yena a ntšhitšwe monneng.”—Gen. 2:18-23.

² Mpho yeo Modimo a ilego a e nea Adama e lego mosadi e be e le ya moswananoši ka gobane mosadi o be a tlo ba mothuši yo a phethagetšego wa monna. Le gona o be a tlo ba le tokelo e kgethegilego ya go belega bana. Ge e le gabotse, “Adama [o ile] a reela mosadi wa gagwe leina a re ke Efa, ka gobane e be e tla ba mmago motho  yo mongwe le yo mongwe yo a phelago.” (Gen. 3:20) A mpho e kgahlišago gakaakaang yeo Modimo a ilego a e nea banyalani bao ba mathomo! O be a ba bopile ba na le bokgoni bja go belega bana ba bangwe bao ba phethagetšego. Ka go re’alo, lefase ka moka le be le tla feleletša e le paradeise yeo e dulwago ke batho ba phethagetšego bao ba bego ba tla buša diphedi tše dingwe.—Gen. 1:27, 28.

3. (a) Ke’ng seo Adama le Efa ba bego ba swanetše go se dira gore Modimo a ba šegofatše, eupša go ile gwa direga’ng? (b) Re tlo ahlaahla dipotšišo dife?

³ E le gore Adama le Efa ba tle ba hwetše ditšhegofatšo tšeo ba bego ba di holofeditšwe, ba be ba swanetše go kwa Jehofa le go ikokobeletša bogoši bja gagwe. (Gen. 2:15-17) Ke feela ka go dira bjalo moo ba bego ba tla phethagatša morero wa Modimo ka bona. Eupša ka manyami, “noga ya kgale” e lego Sathane e ile ya ba fora gomme ba senyetša Modimo. (Kut. 12:9; Gen. 3:1-6) Borabele bjo bo kgomile basadi bjang? Ke’ng seo basadi ba bogologolo bao ba bego ba boifa Modimo ba ilego ba se fihlelela? Ke ka baka la’ng basadi ba mehleng yeno ba Bakriste go ka thwe ke “lekoko le legolo”?—Ps. 68:11.

4. Ke mang yo a ilego a rwešwa boikarabelo bja sebe sa banyalani ba mathomo?

⁴ Ge Adama a be a botšološišwa ka borabele bja gagwe, o ile a nea lebaka le le sa kwagalego ka gore: “Mosadi yo o nneilego yena gore a be le nna, ke yena a mphilego seenywa sa sehlare seo gomme ka se ja.” (Gen. 3:12) Ga se feela gore Adama o ile a gana go amogela sebe sa gagwe, eupša gape o ile a leka go bea molato mosadi yo Modimo a mo neilego yena—go akaretša le yena Motho yo a mo neilego mosadi yoo! Adama le Efa ba dirile sebe bobedi bja bona, eupša Adama ke yena a ilego a rwešwa boikarabelo bja sebe seo. Ke ka baka leo moapostola Paulo a ilego a ngwala gore: “Ka motho o tee [Adama] sebe se tsene lefaseng gomme lehu la tsena ka sebe.”—Baroma 5:12.

5. Modimo o be a nyaka gore batho ba lemoge eng ge a be a ba dumelela go tšwela pele ba ipuša ntle le yena ka nako e itšego?

⁵ Banyalani ba mathomo ba ile ba forwa gore ba nagane gore ga ba hloke Jehofa e le Mmuši wa bona. Seo se ile sa rotoša potšišo ya bohlokwa ya mabapi le bogoši yeo e rego: Ke mang yo a swanetšego go buša batho? E le gore Modimo a nee karabo ya sa ruri potšišong ye, o ile a dumelela batho gore ba tšwele pele ba ipuša ntle le yena ka nako e itšego. O be a tseba gore ge nako e dutše e eya batho ba be ba tla lemoga gore go ipuša ntle le yena ga go kgonege. Go theoša le nywagakgolo, go ipuša mo go bjalo go baketše batho masetlapelo a go se fele. Nywageng e lekgolo e fetilego feela, mo e ka bago batho ba dimilione tše lekgolo ba hwile dintweng—go akaretša dimilione tša banna bao ba se nago molato, basadi le bana. Ka gona go šetše go na le bohlatse bjo bogolo bja gore “ga go matleng a motho yo a sepelago gore a laole dikgato tša gagwe.” (Jer. 10:23) Ka go lemoga seo, re amogela Jehofa e le Mmuši wa rena.—Bala Diema 3:5, 6.

6. Dinageng tše dintši, basadi le banenyana ba swarwa bjang?

⁶ Banna le basadi ba swarwa gampe lefaseng le leo le rapaletšego matleng a Sathane. (Mmo. 8:9; 1 Joh. 5:19) Tše dingwe tša ditiro tše sehlogo tša lefase le di akaretša go tlaišwa ga basadi. Lefaseng ka bophara, mosadi o tee go ba bararo o kile a itiwa ke monna wa gagwe. Ditšong tše dingwe, banna ba hlompšha kudu ka gobane go naganwa gore ge ba gola ba tlo tšwetša pele lešika le go hlokomela batswadi ba bona bao ba tšofalago gotee le borakgolo le bomakgolo. Dinageng tše dingwe, bana ba banenyana ga ba ratwe, e bile basadi ba ntšha dimpa kudu ge ba imile banenyana go feta ge ba imile bašemanyana.

7. Ke’ng seo Modimo a ilego a se dira gore bophelo bja monna le mosadi bo kgahliše di tloga fase?

⁷ Ruri Modimo ga a kgahlwe ke batho bao ba swarago basadi gampe. O swara basadi ka toka e bile o a ba hlompha. Go bontšha gore Jehofa o tšeela basadi godimo, o ile a bopa Efa a phethagetše, a na le dika tšeo di bego di mo  dira gore e be mothuši wa Adama, e sego lekgoba la gagwe. Leo ke le lengwe la mabaka ao mafelelong a letšatši la botshelela la tlholo, Modimo a ilego a “lebelela se sengwe le se sengwe seo a se dirilego a bona e le se sebotse kudu.” (Gen. 1:31) Ee, “se sengwe le se sengwe” seo Jehofa a bego a se dirile e be e le “se sebotse kudu.” O ile a dira gore bophelo bja monna le mosadi bo kgahliše di tloga fase!

8. (a) Hlalosa boitshwaro bja batho ka kakaretšo. (b) Go theoša le histori, Modimo o amogetše bomang?

⁸ Boitshwaro bja banna le basadi bo ile bja thoma go mpefala ka morago ga borabele bja kua Edene, gomme nywageng e lekgolo e fetilego, bo ile bja mpefala le go feta. Beibele e boletše e sa le pele gore boitshwaro bjo kgopo bo be bo tla ipha matla “mehleng ya bofelo.” Batho ba dira dilo tše mpe gohle moo se se hlatselago gore ruri tše ke “dinako tše di hlobaetšago.” (2 Tim. 3:1-5) Lega go le bjalo, go theoša le histori, “Mmuši Morena Jehofa” o amogetše banna le basadi bao ba ilego ba mmota, ba kwa melao ya gagwe le go mo amogela e le Mmuši wa bona.—Bala Psalme 71:5.

9. Ke batho ba bakae bao ba phologilego Meetsefula, gona ka baka la’ng?

⁹ Ge Modimo a be a fediša lefase le kgopo la bogologolo ka Meetsefula mehleng ya Noa, go ile gwa phologa batho ba sego kae. Ge e ba bana babo Noa le dikgaetšedi tša gagwe ba be ba sa phela nakong yeo, go ra gore le bona ba hwile meetsefuleng ao. (Gen. 5:30) Eupša palo ya basadi bao ba phologilego Meetsefula e be e lekana le ya banna bao le bona ba phologilego. Go phologile Noa, mosadi wa gagwe, barwa ba gagwe ba bararo le basadi ba bona. Modimo o ile a ba phološa ka gobane ba be ba mmoifa e bile ba dira thato ya gagwe. Batho ba dibilione bao ba phelago lehono ba tšwa bathong bao ba seswai bao Jehofa a bego a ba thekga.—Gen. 7:7; 1 Pet. 3:20.

10. Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a thekga basadi bao ba mmoifago ba bapatriareka ba botegago?

¹⁰ Ka morago ga nywaga e itšego, Modimo o ile a thekga le basadi bao ba mmoifago ba bapatriareka ba botegago. Go be go ka se be bjalo ge nkabe ba ile ba ngongorega ka kabelo ya bona bophelong. (Juda 16) Ga re nagane gore Sara, e lego mosadi yo a bego a na le tlhompho wa Aborahama, o ile a ngongorega ge ba be ba tlogela bophelo bja manobonobo bja Uri gomme ba thoma go ba badiiledi bao ba dulago ditenteng nageng e nngwe. Go e na le moo, “Sara [o] be a ekwa Aborahama, a mmitša ‘morena.’” (1 Pet. 3:6) Nagana gape ka Rebeka, yoo e bego e le mpho e tšwago go Jehofa e bile e le mosadisadi. Ga go makatše ge monna wa gagwe e lego Isaka a ile “a mo rata gomme a homotšega ka ge a be a hwetšwe ke mmagwe.” (Gen. 24:67) Re thaba kudu gore gare ga rena lehono re na le basadi bao ba boifago Modimo go swana le Sara le Rebeka!

11. Basadi ba babedi ba babelegiši ba Baheberu ba ile ba bontšha bjang sebete?

¹¹ Ge Baisiraele ba be ba le bokgobeng kua Egipita, ba ile ba oketšega kudu moo Farao a ilego a laela gore masea ka moka a bašemane a Baheberu a bolawe ge a belegwa. Lega go le bjalo, ela hloko seo se ilego sa dirwa ke babelegiši ba Baheberu e lego Shifira le Pua, bao go ka diregago gore ba be ba etelela pele mošomong wa go belegiša. Ka sebete ba ile ba gana go bolaya masea ao ka gobane ba be ba boifa Jehofa. Ka baka leo, Jehofa o ile a ba putsa ka go dira gore ba be le malapa a bona.—Ek. 1:15-21.

12. Debora le Jaele ba ile ba dira’ng?

¹² Mehleng ya baahlodi ba Baisiraele, mosadi yo mongwe yo Modimo a ilego a mo thekga ke Debora moporofeta wa mosadi. O ile a kgothatša Moahlodi Baraka e bile a kgatha tema go thušeng Baisiraele go itokolla bokgobeng, eupša a bolela e sa le pele gore go ka se retwe Baraka ge Bakanana ba fentšwe. Go e na le moo, Modimo o be a tla gafela tona ya madira a Bakanana e lego Sisera “seatleng sa mosadi.” Seo se ile sa phethagala ge Jaele e lego mosadi yo e bego e se Moisiraele a be a bolaya Sisera.—Baa. 4:4-9, 17-22.

13. Beibele e re botša’ng ka Abigaile?

 ¹³ Abigaile ke mosadi yo a rategago yo a phetšego nywageng e ka bago e 1 100 pele ga ge Kriste a ka ba gona. O be a na le temogo, mola monna wa gagwe e lego Nabala, a be a le bogale, e se motho wa selo e bile a hloka tlhaologanyo. (1 Sam. 25:2, 3, 25) Dafida le banna ba gagwe ba ile ba mo hlokomelela mehlape ka nako e itšego, eupša ge ba be ba mo kgopela dijo, a “ba fotlela” gomme a se ba nee selo. Se se ile sa galefiša Dafida kudu moo a ilego a phetha ka go yo bolaya Nabala le banna ba gagwe. Ge Abigaile a ekwa ka se, o ile a išetša Dafida le banna ba gagwe dijo le dino, ka go re’alo a thibela Dafida go oba molato wa madi. (1 Sam. 25:8-18) Ka morago Dafida o ile a re go Abigaile: “A go retwe Jehofa Modimo wa Isiraele yo a go romilego lehono go tlo gahlana le nna!” (1 Sam. 25:32) Ka morago ga lehu la Nabala, Dafida o ile a nyala Abigaile.—1 Sam. 25:37-42.

14. Barwedi ba Shalume ba ile ba kgatha tema modirong ofe, gona basadi ba Bakriste lehono ba ba ekiša bjang?

¹⁴ Banna ba bantši, basadi le bana ba ile ba hwa ge madira a Bababilona a be a fediša Jerusalema le tempele ya yona ka 607 B.C.E. Morako wa motse wo o ile wa agwa lefsa ka 455 B.C.E. ka tlase ga boetapele bja Nehemia. Gare ga batho bao ba ilego ba thuša go o tsošološa go be go na le barwedi ba Shalume, e lego kgošana ya karolo e nngwe ya selete sa Jerusalema. (Neh. 3:12) Ba ile ba ithaopela go dira modiro wa maemo a tlasana. Ruri re tšeela godimo basadi ba bantši ba Bakriste bao lehono ba thabelago go thekga ka ditsela tše di fapafapanego mediro ya go aga ya pušo ya Modimo!

15. Modimo o ile a nea mosadi yo a bitšwago Maria tokelo efe?

¹⁵ Nako e itšego pele ga lekgolo la pele la nywaga C.E. le nakong yeo, Jehofa o ile a šegofatša basadi ba bantši ka go ba nea ditokelo tše di kgethegilego. Yo mongwe wa bona ke kgarebe yeo e bitšwago Maria. Ge Maria a be a sa beeleditšwe ke Josefa, o ile a ima ka mohlolo ka moya o mokgethwa. Ke ka baka la’ng Modimo a ile a mo kgetha gore e be mmago Jesu? Lebaka ke gore o be a na le dika tše dibotse tša moya tšeo di bego di tla mo thuša go godiša morwa wa gagwe yo a phethagetšego. A tokelo e kgolo gakaakaang yeo Maria a bilego le yona ya go ba mmago motho yo a phagamego kudu yo a kilego a phela mo lefaseng!—Mat. 1:18-25.

16. Nea mohlala wa kamoo Jesu a bego a ikwa ka gona ka basadi.

¹⁶ Jesu o be a swara basadi ka botho. Ka mohlala, nagana ka mosadi yo a bego a swerwe ke bolwetši bja ngope ka nywaga e 12. O ile a tla ka morago ga Jesu a le lešabeng gomme a kgwatha seaparo sa gagwe. Go e na le gore Jesu a mo omanye, ka botho o ile a re go yena: “Morwedi wa ka, tumelo ya gago e go fodišitše. Sepela ka khutšo gomme o fole bolwetšing bja gago bjo bohloko.”—Mar. 5:25-34.

17. Go ile gwa direga mohlolo ofe ka Pentekoste ya 33 C.E.?

¹⁷ Basadi ba bangwe bao e bego e le barutiwa ba Jesu ba ile ba hlankela yena le baapostola ba gagwe. (Luka 8:1-3) Le gona ka Pentekoste ya 33 C.E., mo e ka bago banna ba 120 go akaretša le basadi ba ile ba amogela moya wa Modimo ka tsela e kgethegilego. (Bala Ditiro 2:1-4.) Go tšhollelwa moo ka moya o mokgethwa go be go boletšwe e sa le pele ka gore: “Ke [Jehofa] tla tšhollela moya wa ka godimo ga motho yo mongwe le yo mongwe gomme barwa ba lena le barwedi ba lena ba tla porofeta. . . . Ke tla tšhollela moya wa ka le go bahlanka ba banna le ba basadi.” (Joele 2:28, 29) Tiragalong yeo ya mohlolo ya letšatšing la Pentekoste, Modimo o ile a bontšha gore ga a sa thekga Baisiraele ba bahlanogi eupša o thomile go thekga “Isiraele ya Modimo,” yeo e bopšago ke banna le basadi. (Bagal. 3:28; 6:15, 16) Ba bangwe ba basadi ba Bakriste bao ba bego ba tšea karolo modirong wa boboledi lekgolong la pele la nywaga ke  barwedi ba bane ba Filipi wa moebangedi.—Dit. 21:8, 9.

18, 19. (a) Borapeding bja therešo, Modimo o neile banna le basadi tokelo efe? (b) Mopsalme o swantšhitše basadi bao ba bolelago ditaba tše dibotse le eng?

¹⁸ Mafelelong a bo-1800, banna le basadi ba sego kae ba ile ba kgahlegela borapedi bja therešo. E bile diketapele tša bao lehono ba kgathago tema go phethagatša mantšu a Jesu a boporofeta ao a rego: “Ditaba tše tše dibotse tša Mmušo di tla bolelwa lefaseng ka moka gore e be bohlatse go ditšhaba tšohle, ke moka bofelo bo tla tla.”—Mat. 24:14.

¹⁹ Lehono sehlopha seo se senyenyane sa Barutwana ba Beibele se gotše gomme ke Dihlatse tša Jehofa tše e ka bago tše 8 000 000. Batho ba bangwe ba ka godimo ga 11 000 000 ba bontšha kgahlego molaetšeng wa Beibele le modirong wa rena ka go ba gona Segopotšong sa ngwaga le ngwaga sa lehu la Jesu. Dinageng tše dintši, bontši bja batho bao ke basadi. Le gona, lefaseng ka bophara basadi ke bona e lego ba bantši gare ga babulamadibogo ba ka mehla ba ka godimo ga 1 000 000. Ruri Modimo o neile basadi tokelo ya go kgatha tema go phethagatšeng mantšu a mopsalme ao a rego: “Jehofa yena o ntšha lentšu; basadi bao ba bolelago ditaba tše dibotse ke lekoko le legolo.”—Ps. 68:11.

20. Ke mešongwana efe ya go ithuta yeo re swanetšego go e dira?

²⁰ Letšatši le ka dikela re bolela ka basadi ba bantši bao ba botegago ba ka Beibeleng. Eupša ka moka ga rena re ka bala ka bona ka Beibeleng le ka dikgatišong tša rena. Ka mohlala, re ka naganišiša ka potego ya Ruthe. (Ruthe 1:16, 17) Go bala puku ya Beibele yeo e reeletšwego ka Mohumagadi Esitere le dihlogo tša mabapi le yena go ka matlafatša tumelo ya rena. Re ka holwa ke mešongwana ya mohuta wo yeo re ka rulaganyago go e dira mantšiboeng a Borapedi bja Lapa. Ge e ba o dula o nnoši, o ka bala dihlogo tše bjalo nakong ya thuto ya motho ka noši.

21. Basadi bao ba boifago Modimo ba bontšhitše bjang boineelo bja bona go Jehofa dinakong tše thata?

²¹ Ga go pelaelo gore Jehofa o šegofatša modiro wa boboledi wo o phethwago ke basadi ba Bakriste le go ba thekga dinakong tše thata. Ka mohlala, ka thušo ya Modimo, basadi bao ba mmoifago ba ile ba dula ba botega nakong ya pušo ya Nazi le ya Bokomanisi ge ba bantši ba bona ba be ba tlaišwa gomme ba bangwe ba bolawa feela ka gobane ba ekwa Modimo. (Dit. 5:29) Go etša mehleng e fetilego, le lehono dikgaetšedi tša rena gotee le barapedigotee le tšona ba thekga bogoši bja Modimo. Ge e le gabotse, go fo swana le Baisiraele ba bogologolo, Jehofa o di swara ka seatla sa gagwe sa le letona gomme a re: “O se ke wa boifa. Ke tla go thuša.”—Jes. 41:10-13.

22. Ke ditokelo dife tša nakong e tlago tšeo re tlago go di thabela?

²² Kgauswinyane, banna le basadi bao ba boifago Modimo ba tla fetoša lefase le gore e be paradeise gomme ba thuša batho ba dimilione bao ba tlago go tsošwa gore ba ithute ka merero ya Jehofa. Ge re sa letetše seo, anke re tšweleng pele re tšeela godimo tokelo ya rena ya go mo hlankela “ka botee,” go sa šetšwe gore re banna goba re basadi.—Tsef. 3:9.