MOEPO wa malahla wo o lego kgaufsi le Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A., gatee-tee o ile wa tlala mafula a meetse a dilithara tše dimilione. Bašomi ba senyane ba moepong woo ba be ba kgakgetšwe sekhutlwaneng se sengwe se se omilego ka moepong, dimithara tše 73 ka tlase ga lefase. Matšatši a mararo ka morago, ba be ba tšwile ka moepong, ba sa gobala e bile ba bolokegile. Ba ile ba hlakodišwa bjang?

Ka thušo ya mebapa ya moepo wo le sathalaete ya tša leemo la lefase ya Global Positioning System, bahlakodiši ba ile ba epa molete wa bophara bja disenthimithara tše 65, gomme ba theošetša serobe se se swanago le boleke fase moo banna bao ba bego ba kgobokane gona. Ka o tee ka o tee, bašomi ba ba moepong ba ile ba ntšhwa ka serobe seo, ba ntšhetšwa ka ntle ga moepo woo e bego e tla ba lebitla la bona. Ka moka ga bona ba be ba thabile, ba imologile e bile ba tloga ba leboga kudu tlhakodišo yeo ba e hweditšego.

Bontši bja rena re ka se ke ra kgakgelwa ka tlase ga lefase go swana le bašomi bao ba senyane ba moepong wa malahla goba ra swanelwa ke go lebeletšana le lehu ka kotsi e sa letelwago. Lega go le bjalo, ka moka ga rena re nyaka tlhakodišo ka ge re ka se pheme ditla-morago tše bohloko tša bolwetši, botšofadi gomme mafelelong le lehu. Monna yo e bego e le hlogo e botegago ya lapa, Jobo, o itše: “Motho e a belexwexo ke mosadi, matšatši a xaxwe xa se a makae, ’me ó hoše tapišexo. Ó hloxa byalo ka letšoba, a bê a hlohlorêxê; ó feta byalo ka moriti, xa a tie.” (Jobo 14:1, 2) Lehono mo e ka bago nywaga e 3 500 ka morago, mantšu ao a tšwela pele e le a therešo, ka gobane ke mang mo go rena yo a ka phemago mafelelo a kotsi a bophelo—lehu? Go sa šetšwe gore re dula kae le gore re hlokomela bophelo bja rena gakaakang, re nyaka go hlakodišwa ditlemong tša tlaišego, botšofadi le lehu.

Bo-rathutamahlale le ba bangwe ba šoma ka thata ba leka go telefatša bophelo bja motho gore bo fete seo ga bjale batho ba se lebelelago e le tekanyo e tlwaelegilego ya bophelo. Mokgatlo o mongwe o bolela gore boikemišetšo bja wona ke “go fenya lehu leo le sa phemegego le leo le itlelago feela” le “go thuša ditho tša wona gore di atlege tabeng ya go katanela go fihlelela kgonagalo ya go se hwe ga kgonthe ga motho.” Lega go le bjalo, go fihla ga bjale thutamahlale e tšwetšego pele gotee le kganyogo e matla ya go atlega, ga se tša telefatša bophelo bja motho kudu go feta nywaga e 70 goba e 80 yeo Moše a boletšego ka yona nywageng e 3 500 e fetilego.—Psalme 90:10.

Go sa šetšwe ge e ba o dumelelana le maikwelo a Jobo mabapi le bophelo le lehu goba go se bjalo, go tloga go le molaleng gore ge nywaga e dutše e feta, le wena ‘o tla feta bjalo ka moriti,’ wa tlogela bagwera ba gago, lapa la gago, legae la gago le dilo ka moka tšeo o di fihleletšego—wa felela lehung. Kgoši Salomo yo bohlale wa Isiraele ya bogologolo o ngwadile gore: “Xobane ba ba phelaxo ba tseba xore ba tlo hwa; ’me xo bahu xa xo se se tsebyaxo, xa ba sa newa selô, xobane ba lebetšwe.”—Mmoledi 9:5.

Go etša ge Beibele e bontšha, therešo e nyamišago ke ya gore lehu ‘le bušitše e le kgoši,’ e le mmuši yo šoro godimo ga batho. Ee, lehu ke lenaba la mafelelo leo moloko wa batho o swanetšego go hlakodišwa go lona. (Baroma 5:14; 1 Bakorinthe 15:26) Bahlakodiši bao ba tlwaeditšwego gabotse le bao ba hlamilwego gabotse lefaseng ka moka ba ka se kgone go go hlakodišetša sa ruri. Lega go le bjalo, Mmopi wa motho, e lego Jehofa Modimo, o lokišeleditše tlhakodišo e bjalo.