Go Tloga Tabeng e Bolelwago ka Molomo go ya Mangwalong a Makgethwa​—Modiro wa go Ngwala le Bakriste ba Pele

MELOKO e mentši ya badumedi e feditše nako e ntši e bala, e ithuta le go hlahloba mangwalo a mangwe a tsebjago kudu ao a kilego a ngwalwa—a Testamente e mpsha, go etša ge ka tlwaelo Mangwalo a Bakriste a Segerika a bitšwa bjalo. Mangwalo ao gotee le mangwalo a mangwe ka moka a Beibele a tutueditše lefase kudu, a hlalosa melao ya boitshwaro le ditekanyetšo tša se se nepagetšego le se se fošagetšego le go tutuetša bangwadi ba dipuku le bathadi ba diswantšho. Ka godimo ga tšohle, a thušitše dimilione tša batho—mohlomongwe go akaretša le wena—go hwetša tsebo e nepagetšego ka Modimo le Jesu.—Johane 17:3.

Diebangedi gotee le Mangwalo a Bakriste a Segerika ka moka ga se tša ngwalwa gatee-tee ka morago ga lehu la Jesu. Go bonagala Mateo a ngwadile Ebangedi ya gagwe mo e ka bago nywaga e šupa goba e seswai ka morago ga lehu la Jesu gomme Johane a ngwadile ya gagwe mo e ka bago nywaga e 65 ka morago. Ba ile ba kgona bjang go ngwala mantšu le ditiro tša Jesu ka go nepagala mo gokakaa? Go molaleng gore moya wa Modimo o mokgethwa o ba hlahlile. (Johane 14:16, 26) Lega go le bjalo, dithuto tša Jesu di ile tša fetišwa bjang ka mo go nepagetšego e le gore mafelelong di fetoge karolo ya Mangwalo a Makgethwa?

Na “ka Kakaretšo ba be ba sa Tsebe go Bala le go Ngwala”?

Ngwaga-kgolong o fetilego ba bangwe ba ile ba šišinya gore go ka direga gore barutiwa ba pele ba Jesu ba be ba sa ngwale dithuto le ditiro tša Jesu, eupša ba be ba di fetiša ka molomo. Ka mohlala, seithuti se sengwe sa Beibele se itše: “Go fetile nywaga-some e mmalwa go tloga bodireding bja Jesu bja phatlalatša go fihla nakong ya go ngwalwa ga mantšu a gagwe ke bangwadi ba Diebangedi. Nakong yeo seo se bego se tsebja ka Jesu se be se fetišwa ka molomo.” Diithuti tše dingwe di bile di phega kgang ya gore barutiwa ba  pele ba Jesu “ka kakaretšo ba be ba sa tsebe go bala le go ngwala.” * Go oketša moo, di bolela gore nywaga-someng ya ge taba e be e fetišwa ka molomo, dipego tša bodiredi bja Jesu di ile tša oketšwa, tša dirwa gore di dumelelane le mehla yeo goba tša hlaloswa. Di bolela gore mafelelo a se e bile dipego tše sego tša nepagala tša ditiragalo tšeo.

Kgopolo e nngwe yeo e ratwago ke diithuti tše dingwe ke ya gore mohlomongwe barutiwa ba Jesu ba Bajuda bao ba bego ba e-na le tswalano ya kgaufsi le yena ba be ba latela mokgwa wa bo-rabi wa go ruta—mokgwa wa go swara dilo ka hlogo ka go di bušeletša—e lego seo se ilego sa tlaleletša go fetišeng taba ka molomo ka tsela e nepagetšego. Na barutiwa ba be ba ithekgile feela ka taba e fetišwago ka molomo? Goba na go ngwala go ka ba go bile le karolo go bolokweng ga pego ya bodiredi bja Jesu? Gaešita le ge re ka se kgonthišege ka mo go feletšego, go ka direga gore go ngwala go bile le karolo e bjalo.

Go Ngwala Bophelong bja Letšatši le Letšatši

Lekgolong la pele la nywaga, batho ba mehuta ka moka ba be ba tseba go bala le go ngwala. Ge a bolela ka taba ye, Alan Millard e lego Moprofesara wa maleme a Seheberu le a Sejuda a bogologolo o itše: “Go ngwala ka Segerika, Searama le Seheberu go be go tlwaelegile gomme batho ba maemo ka moka setšhabeng ba be ba kgona go ngwala ka maleme ao.” O oketša ka gore: “Bjo ke boemo bjoo Jesu a bego a šoma go bjona.”

Mabapi le kgopolo ya gore taba e ngwadilwego ya Diebangedi e “tšwa bathong bao ba sa rutegago ka mo go feletšego,” Moprofesara Millard o ngwala gore: “Go ka direga gore ga go bjalo, [ka ge] batho mo e ka bago kae le kae ba ka ba ba be  ba tseba go ngwala. . . . Ka baka leo, gantši go be go dula go e-na le batho bao ba ka bego ba ile ba ngwala selo se itšego seo ba se kwelego, e ka ba e le bakeng sa bona goba bakeng sa go tsebiša ba bangwe.”

Ka mo go bonagalago ka gona, diphaphathi tša go ngwalela tšeo di tloditšwego ka makhura di be di dula di le gona gomme di be di ka dirišetšwa go ngwala tsebišo. Mohlala wa se o hwetšagala kgaolong ya mathomo ya Luka. Sakaria yo a ilego a ba semuma ka nakwana, o ile a botšišwa gore o nyaka go rea morwa wa gagwe leina lefe. Temana  63 e re: “A kgopela [mohlomongwe a bontšha ka diatla] letlapa gomme a ngwala gore: ‘Leina la gagwe ke Johane.’” Dipukuntšu tša Beibele di hlalosa gore lentšu “letlapa” le ka ba le be le bolela ka phaphathi ya go ngwalela ya lepolanka yeo mohlomongwe e tloditšwego ka makhura. Motho yo mongwe yo a bego a le gona a ka ba a be a e-na le phaphathi ya go ngwalela, yeo e bego e le komana-madula-a-bapile gore Sakaria a ka ngwalela go yona.

Mohlala o mongwe o bontšha gore diphaphathi tša go ngwalela le go dirišwa ga tšona go be go tsebja ka nako yeo. Pukung ya Ditiro re bala gore Petro o be a bolela le lešaba ka tempeleng, a le kgothaletša gore: “Le sokologe . . . dibe tša lena di phumolwe.” (Ditiro 3:11, 19) The New International Dictionary of New Testament Theology e hlalosa gore: “Kgopolo yeo e fetišwago ke lediri mo, mohlomongwe le dikarolong tše dingwe, ke ya go tloša makhura phaphathing ya go ngwalela e le gore e dirišwe gape.”

Dipego tša Ebangedi di bontšha gape gore balatedi ba Jesu le batheetši ba gagwe ba be ba akaretša batho bao go ka diregago gore ba be ba ngwala mešomong ya bona ya letšatši le letšatši. Ka mohlala, ba be ba akaretša Mateo le Sakeo e lego balekgetho (Mateo 9:9; Luka 19:2); molaodi wa sinagoge (Mareka 5:22); tona ya madira (Mateo 8:5); Johana mosadi wa molaodi yo a phagamego yo a hlankelago ka tlase ga Heroda Antipase (Luka 8:3); gotee le bamangwalo, Bafarasei, Basadutsei le ditho tša Sanhedrine. (Mateo 21:23, 45; 22:23; 26:59) Ka ntle le pelaelo, bontši bja baapostola le barutiwa ba Jesu—ge e ba e se ka moka ga bona—ba be ba kgona go ngwala.

Barutwana, Barutiši le Bangwadi

E le gore e be barutiši ba Bakriste, go be go nyakega gore barutiwa ba se tsebe feela seo Jesu a se boletšego le go se dira, eupša gape ba be ba swanetše go kwešiša kamoo Molao le boporofeta bjo bo lego ka Mangwalong a Seheberu bo šomago ka gona go Kriste. (Ditiro 18:5) Se se kgahlišago ke gore Luka o ngwadile ka seboka se sengwe seo Jesu a bilego le sona le barutiwa ba bangwe ba gagwe nakwana ka morago ga tsogo ya gagwe. Ke’ng seo Jesu a se dirilego? “Ge a thoma ka Moše le Baporofeta ka moka, a ba hlathollela dilo tše di lego mabapi le yena ka Mangwalong ka moka.” Nakwana ka morago ga moo, Jesu o ile a botša barutiwa ba gagwe gore: “‘A ke mantšu a-ka ao ke le boditšego ona ge ke be ke sa na le lena, gore dilo ka moka tše di ngwadilwego molaong wa Moše le Baporofeteng le Dipsalmeng ka nna, di swanetše go phethega.’ Ke moka a bula menagano ya bona ka mo go feletšego gore ba kwešiše seo se bolelwago ke Mangwalo.” (Luka 24:27, 44, 45) Ka morago, barutiwa ba ile “ba gopola” kwešišo yeo Jesu a bego a ba neile yona.—Johane 12:16.

Dipego tše di šišinya gore baapostola le barutiwa  ba swanetše go ba ba ile ba ineela ka phišego go nyakišišeng le go ithuteng Mangwalo e le gore ba kwešiše ka mo go feletšego seo se bolelwago ke seo ba se bonego le go se kwa mabapi le Morena wa bona e lego Jesu Kriste. (Luka 1:1-4; Ditiro 17:11) Ge a bolela ka taba ye, Harry Y. Gamble, e lego moprofesara wa dithuto tša bodumedi Yunibesithing ya Virginia o ngwala gore: “Ga go pelaelo gore go tloga mathomong go be go e-na le Bakriste, mohlomongwe dihlopha tša bona, bao ba bego ba ineetše go ithuteng le go kwešišeng Mangwalo a Sejuda, go tšwa go ona ba thea mabaka [bohlatse] bjo bo theilwego tabeng e ngwadilwego bja tumelo ya Bokriste gomme ba dira gore taba yeo e ngwadilwego e dirišwe modirong wa go bolela ka Beibele wa Bokriste.”

Bohlatse bjo ka moka bo bontšha gore go e na le go ithekga feela ka taba e fetišwago ka molomo, barutiwa ba pele ba Jesu ba be ba tšea karolo ka mo go tletšego go ithuteng, go baleng le go ngwaleng. E be e le barutwana, barutiši le bangwadi. Ka godimo ga tšohle, e be e le banna ba ratago Modimo bao ba bego ba ithekgile ka moya wa Modimo gore o ba hlahle. Jesu o ile a ba kgonthišetša gore “moya wa therešo” o be o tla ‘ba gopotša dilo tšohle tšeo a ba boditšego tšona.’ (Johane 14:17, 26) Moya wa Modimo o mokgethwa o ba thušitše go gopola le go ngwala seo Jesu a se dirilego le go se bolela, gaešita le ditsopolo tše ditelele, tše bjalo ka Thuto ya Thabeng. (Mateo, dikgaolo 5-7) Le gona, moya o ile wa hlahla bangwadi ba Diebangedi ge ba ngwala kamoo Jesu a bego a ikwa ka gona ka dinako tše dingwe le seo a se boletšego ge a be a rapela.—Mateo 4:2; 9:36; Johane 17:1-26.

Ka gona, ga go pelaelo gore gaešita le ge bangwadi ba Diebangedi ba dirišitše dipego tše fetišwago ka molomo le tšeo di ngwadilwego, dipego tšeo ba di ngwadilego di bile le mothopo o phagamego kudu o ka botwago—Jehofa Modimo ka boyena. Ka gona, eka re ka ba le kgodišego e feletšego ya gore “Lengwalo ka moka le buduletšwe ke Modimo” gomme le ka re ruta le go re hlahla go direng dilo tšeo di mo kgahlišago.—2 Timotheo 3:16.

[Mongwalo wa tlase]

[Ntlhakgolo go letlakala 14]

Balatedi ba Jesu ba be ba akaretša batho bao go ka diregago gore ba be ba ngwala mešomong ya bona ya letšatši le letšatši

[Ntlhakgolo go letlakala 15]

Moya wa Modimo o mokgethwa o thušitše barutiwa ba pele ba Jesu go gopola le go ngwala seo a se dirilego le go se bolela

[Box/​Picture on page 15]

 Na Baapostola ba be ba sa Tsebe go Bala le go Ngwala?

Ge babuši le banna ba bagolo kua Jerusalema “ba bona go bolela ka go lokologa ga Petro le Johane, gomme ba lemoga gore e be e le batho ba sa rutegago le ba tlwaelegilego, ba thoma go makala.” (Ditiro 4:13) Na baapostola ba be ba sa rutega e le ka kgonthe? Mabapi le taba ye, The New Interpreter’s Bible e re: “Mohlomongwe mantšu a ga se a swanelwa go tšewa ka tsela ya kgonthe bjalo ka ge eka Petro [le Johane] ba be ba sa ka ba tsena sekolo gomme ba sa kgone go bala goba go ngwala. A fo ba a bontšha phapano e kgolo ya maemo setšhabeng magareng ga baahlodi le baapostola.”

[Seswantšho go letlakala 13]

“A kgopela letlapa gomme a ngwala gore: ‘Leina la gagwe ke Johane’”

[Seswantšho go letlakala 13]

Phaphathi yeo e tloditšwego ka makhura yeo e nago le ditlabakelo tša go ngwala ya lekgolong la pele goba la bobedi la nywaga C.E.

[Mothopo]

© British Museum/Art Resource, NY