Na o be o Tseba?

Go na le bohlatse bofe bjo bo sa tšwego ka Beibeleng bja gore Jesu e be e le motho wa kgonthe yo a kilego a phela?

▪ Bangwadi ba mmalwa bao ba phetšego mehleng yeo e latelago mehla ya Jesu ba ile ba bolela ka yena ka go lebanya. Yo mongwe wa bona e be e le Cornelius Tacitus, yoo a ilego a ngwala histori ya Roma ka tlase ga babušiši. Mabapi le mollo woo o ilego wa senya Roma ka 64 C.E., Tacitus o anega gore go be go e-na le mabarebare a gore Mmušiši Nero ke yena yoo a bego a ikarabela ka kotsi yeo. Tacitus o re, Nero o ile a leka go latofatša sehlopha seo batho ba bego ba se bitša Bakriste. Tacitus o ngwala gore: “Christus, yoo leina la bona le tšwago go yena, o ile a bolawa ka diatleng tša mmuši Pontio Pilato nakong ya pušo ya Tiberio.”—Annals, XV, 44.

Radihistori wa Mojuda e lego Flavius Josephus le yena o ile a bolela ka Jesu. Ge a bolela ka ditiragalo tšeo di diregilego magareng ga lehu la Fesito, mmušiši wa Moroma wa Judea wa mo e ka bago ka 62 C.E., le go tšeeng maemo ga mohlatlami wa gagwe, Albinus, Josephus o bolela gore Moperisita yo a Phagamego Ananus (Annase) “o ile a swara seboka sa baahlodi ba Sanhedrine gomme a tliša pele ga bona monna yo a bitšwago Jakobo, ngwanabo Jesu yo a bego a bitšwa Kriste, gotee le ba bangwe ba itšego.”—Jewish Antiquities, XX, 200 (ix, 1).

Ke ka baka la’ng Jesu a be a bitšwa Kriste?

▪ Dipego tša Ebangedi di bolela gore ge morongwa Gabariele a be a tšwelela go Maria go mmotša gore o tlo ima, o ile a mmotša gore a reele morwa wa gagwe leina la Jesu. (Luka 1:31) Leina le le be le tlwaetšwe ke Bajuda ba mehleng ya Beibele. Radihistori wa Mojuda e lego Josephus o ngwadile ka batho ba 12, go sa balwe bao go bolelwago ka bona ka Mangwalong, bao ba bego ba bitšwa ka leina leo. Morwa wa Maria o be a bitšwa “Monatsaretha,” e lego seo se bego se mo hlaola e le Jesu yo a tšwago Natsaretha. (Mareka 10:47) Le gona o ile a ba a tla a tsebja e le “Kriste,” goba Jesu Kriste. (Mateo 16:16) Se se ra gore’ng?

Lentšu la Sepedi la “Kriste” le tšwa lentšung la Segerika la Khri·stosʹ, leo ka Seheberu e lego Ma·shiʹach (Mesia). Ka go lebanya, mantšu a ka bobedi a ra gore “Motlotšwa.” Leina le le ile la dirišwa ka mo go nepagetšego go batho ba bangwe pele le ka dirišwa go Jesu. Ka mohlala, go be go bolelwa gore Moše, Arone le Kgoši Dafida ke batlotšwa, ke gore ba be ba kgethilwe ke Modimo gore ba be maemong a boikarabelo le a bolaodi. (Lefitiko 4:3; 8:12; 2 Samuele 22:51; Baheberu 11:24-26) Jesu, Mesia yo go boletšwego ka yena e sa le pele, e be e le moemedi yo a nago le maemo a phagamego kudu wa Jehofa. Ke ka baka leo, Jesu a ilego a bitšwa ka mo go swanetšego gore ke “Kriste, Morwa wa Modimo yo a phelago.”—Mateo 16:16; Daniele 9:25.

[Seswantšho go letlakala 15]

Seswantšho sa Flavius Josephus