Na o be o Tseba?

Kgoro ya motse yeo go bolelwago ka yona gantši ka Beibeleng e be e le eng?

▪ Mehleng ya Beibele, metse e mentši e be e dikologilwe ke merako. Ka gare go be go e-na le dikgoro tše dintši moo batho ba bego ba kopana le ba bangwe, ba gwebišana le go botšana ditaba. Mo go be go dirwa ditsebišo, le gona baporofeta ba ka be ba phatlalatša melaetša ya bona. (Jeremia 17:19, 20) Kgatišo ya The Land and the Book e re “bontši bja dikgwebišano tša phatlalatša di be di direlwa kgorong ya motse goba kgaufsi le yona.” Isiraeleng ya bogologolo, dikgoro tša motse di be di swana le diholo tša setšhaba tša metseng ya lehono.

Ka mohlala, Aborahama o ile a rekela lapa la gagwe lefelo la mabitla go Efurone, “Ba-Hethe ka moka ba ba bexo ba tlile kxorong ya motse wa bôná ba di bôna.” (Genesi 23:7-18) Boase yena o ile a kgopela bagolo ba lesome ba Betlelehema go dula kgorong ya motse gore ba be gona ge a be a dira dithulaganyo mabapi le bohwa bja Ruthe le monna wa gagwe yo a bego a hwile, ka go dumelelana le molao mabapi le lenyalo la go tsošološa lapa. (Ruthe 4:1, 2) Ge banna ba bagolo ba motse ba be ba ahlola, ba be ba dula kgorong ya motse bakeng sa go kwa melato, ba dira diphetho le go phethagatša dikahlolo.—Doiteronomio 21:19.

Ofira, yeo Beibele e e hlalosago e le gauta ya maemo a godimo, e be e le kae?

▪ Puku ya Jobo e bolela la mathomo ka “xauta ya Ofira” gomme e e swantšha le “xauta ya paala.” (Jobo 28:15, 16) Nywaga e ka bago e 600 ka morago ga mehla ya Jobo, Kgoši Dafida o ile a kgoboketša “xauta ya Ofira” bakeng sa go aga tempele ya Jehofa kua Jerusalema. Morwa wa gagwe Solomone ka mo go swanago o ile a tliša gauta e tšwago Ofira.—1 Koronika 29:3, 4; 1 Dikxoši 9:28.

Go ya ka Mangwalo, Solomone o be a e-na le dikepe tše dintši tšeo di bego di agilwe Etsionegebere, Lewatleng le Lehwibidu, tšeo di bego di tliša gauta e tšwago Ofira. (1 Dikxoši 9:26) Diithuti di hlalosa Etsionegebere e le mathomong a Kgogometšane ya Aqaba kgaufsi le naga yeo lehono e tsebjago e le Elat le Aqaba. Go tloga moo, dikepe di be di kgona go fihla karolong e nngwe le e nngwe ya Lewatle le le Hwibidu, goba go fihla mafelong a kgole a kgwebo lebopong la Afrika goba la India, moo go nago le kgonagalo ya gore Ofira e be e le gona. Lega go le bjalo, ba bangwe ba dumela gore Ofira e Arabia, moo meepo ya bogologolo ya gauta e bego e hwetšwa gona le moo gauta e epšago gona le mehleng ya lehono.

Taba ya ge e ba meepo ya Solomone ya gauta e be e le feela nonwane goba e se yona, ka ge ba bangwe ba dumela, setsebi sa dilo tša kgale tša Egipita Kenneth A. Kitchen o ngwala gore: “Ofira ga se lefelo la nonwane. Sebjana sa Seheberu sa go kgabiša [goba, seripa sa sebjana sa letsopa] seo mohlomongwe e lego sa lekgolong la seswai la nywaga [B.C.E.] se na le mongwalo o ngwadilwego gabotse o rego: ‘Gauta ya Ofira bakeng sa Bethe-Horoni—dišekele tše 30.’ Mo Ofira e hlaloswa e le mothopo wa gauta, bjalo ka ‘Gauta ya ‛Amau,’ goba ‘Gauta ya Punt’ goba ‘Gauta ya Kush’ ka dingwalweng tša Egipita—digauta tšeo go bolelwago ka tšona mo, di tšwa nageng yeo e bitšwago ka leina goba mohuteng wa gauta ya naga yeo goba boleng.”

[Seswantšho go letlakala 15]

Aborahama o kgorong ya motse, o nyaka go reka naga

[Seswantšho go letlakala 15]

Sebjana sa Seheberu se se nago le mongwalo wa leina ofira

[Mothopo]

Collection of Israel Antiquities Authority, Photo © The Israel Museum, Jerusalem