GE MORWA goba morwedi wa gago e be e sa le lesea, na o ile wa kgonthišetša gore legae la gago e ba lefelo le le šireletšegilego ka dinako tšohle? Mohlomongwe o ile wa kgonthišetša gore dithapo tša go sepediša mohlagase di šireletšegile, wa uta dilo tšeo di lego bogale gomme wa thiba manamelelo—tšohle o di dira ka maiteko a go šireletša ngwana wa gago.

Ge feela nkabe go be go le bonolo go šireletša ngwana wa gago yo a lego mahlalagading, o be o tla dira bjalo! Ga bjale o tshwenyega ka dilo tše dikgolo, tše bjalo ka gore: ‘Na morwa wa ka o bogela diswantšho tšeo di kgothaletšago bootswa?’ ‘Na morwedi wa ka o diriša mogalathekeng go romela ba bangwe diswantšho tša gagwe a hloboletše?’ Le gona potšišo e tšhošago le go feta ke e rego, ‘Na ngwana wa ka yo a lego mahlalagading o a robalana?’

Batswadi ba bangwe ba leka go šireletša bana ba bona diiri tše 24 ka go dula ba le kgauswi le bona le go hlahloba mogato o mongwe le o mongwe wa bona. Ka morago, ba bantši ba lemoga gore go hlahloba bana ba bona ka tsela yeo go dirile gore ngwana a ute seo a se dirago. Morwa goba morwedi o ba le bokgoni bja go uta mokgwa woo batswadi ba gagwe ba lekago go o thibela.

Go molaleng gore go laola ka mo go feteletšego ga se tharollo. Jehofa Modimo ka boyena ga a diriše mokgwa woo go dira gore dibopiwa tša gagwe di ikokobeletše yena, le wena bjalo ka motswadi ga se wa swanela go dira bjalo. (Doiteronomio 30:19) Ka gona o ka thuša bjang bana ba gago bao ba lego mahlalagading go dira diphetho tše bohlale?—Diema 27:11.

Motheo o mobotse e ka ba go boledišana le bana ba gago le go thoma ge e sa le ba banyenyane. * (Diema 22:6) Ke moka, ge ba tsena mahlalagading, tšwela pele o bolela. Bjalo ka motswadi, o swanetše go ba mothopo o mogolo wa tsebišo wa ngwana wa  gago yo a lego mahlalagading. Alicia, mosetsana wa kua Brithania, o re: “Batho ba bantši ba nagana gore go ka ba kaone go boledišana le bagwera ba rena ka thobalano, eupša seo ga se therešo. Re leboga ge tsebišo ye e etšwa go batswadi ba rena. Re bota seo ba se bolelago.”

Ge ba gola, bana ba nyaka go tseba ka mo go oketšegilego ka thobalano e sego go fo tseba gore ba tlile bjang lefaseng. Le gona e swanetše go ba “bao ba tlwaeditšego matla a bona a go hlatha ka go a diriša, e le gore ba kgethologanye se se nepagetšego le se se fošagetšego.” (Baheberu 5:14) Ka boripana, ba nyaka ditekanyetšo—melao ya boitshwaro yeo e bopšago ke ditumelo tše di tiilego mabapi le thobalano—gotee le boitshwaro bjoo bo dumelelanago le ditumelo tšeo. O ka ruta ngwana wa gago yo a lego mahlalagading bjang ditekanyetšo tše di lokilego?

Thoma ka go hlahloba ditekanyetšo tša gago. Ka mohlala, o ka ba o dumela gore bootswa—thobalano gare ga batho bao ba sego ba nyalana—bo fošagetše. (1 Bathesalonika 4:3) Go ka direga gore bana ba gago ba tseba boemo bja gago tabeng ye; ba ka ba ba kgona go tsopola ditemana tša Beibele tšeo di thekgago seo o se dumelago. Ge ba botšišwa dipotšišo, ba ka araba ka go fo re thobalano pele ga lenyalo e fošagetše.

Eupša go nyakega go gontši. Puku ya Sex Smart e hlalosa gore bafsa ba bangwe ba ka bolela gore ba dumelelana le ditumelo tša batswadi ba bona tša mabapi le thobalano. Puku ye e re: “Ga ba kgone go itirela phetho ya bona tabeng ye. Ge ba wela boemong bjoo bo sa letelwago gomme ba lebeletšana le bothata bja gore ke boitshwaro bofe bjo bo amogelegago le bjoo bo sa amogelego, ba ikhwetša ba gakanegile e bile ba le bothateng bjo bogolo.” Ke ka baka leo ditekanyetšo di lego bohlokwa. O ka thuša ngwana wa gago yo a lego mahlalagading bjang go ba le tšona?

Dira gore ditekanyetšo tša gago di kwagale.

Na o dumela gore thobalano e swanetše go dirwa feela ke batho bao ba nyalanego? Gona botša ngwana wa gago yo a lego mahlalagading, ka mo go kwagalago le gona leboelela. Go ya ka puku ya Beyond the Big Talk, nyakišišo e utolla gore “malapeng ao batswadi ba neilego bana ba bona ba lego mahlalagading melaetša e kwagalago e bontšhago gore ga ba dumelelane le taba ya gore bafsa ba lego mahlalagading ba tsenele thobalano, gantši bafsa bao ba tšea nako pele ba tsenela thobalano.”

Go ba gona, ka ge go bontšhitšwe pejana, go fo bolela ka ditekanyetšo tša gago ga go kgonthišetše gore morwa goba morwedi wa gago o tla kgetha go phela ka go dumelelana le tšona. Lega go le bjalo, ditekanyetšo tše tiilego tša lapa di tla thea motheo woo bana ba ka agago tša bona go wona. Le gona dinyakišišo di bontšha gore bafsa ba bantši mafelelong ba diriša ditekanyetšo tša batswadi ba bona gaešita le ge nakong ya mahlalagadi ba ile ba bontšha ba sa di diriše.

Ruta therešo e feletšego ka thobalano.

Ditemošo di bohlokwa. (1 Bakorinthe 6:18; Jakobo 1:14, 15) Lega go le bjalo, Beibele ka mo go kwagalago e bontšha gore thobalano ke mpho e tšwago go Modimo, e sego molaba wa Sathane. (Diema 5:18, 19; Sefela sa Difela 1:2) Go botša bana ba gago ba lego mahlalagading ka dikotsi feela go ka ba tlogela ba ena le pono e kgopamego le yeo e sego ya Mangwalo ka taba yeo. Kgarebe ya kua Fora yeo e bitšwago Corrina e re: “Batswadi ba ka ba be ba bolela kudu ka boitshwaro bjo bo gobogilego bja tša thobalano gomme seo se ile sa dira gore ke be le pono e fošagetšego ka thobalano.”

Kgonthišetša gore bana ba gago ba botšwa therešo e feletšego ka thobalano. Mma wa kua Mexico yo a bitšwago Nadia o re: “Seo ka mehla ke bego ke rata go se botša bana ba ka ba lego mahlalagading ke gore thobalano e a kgahliša e bile ke tlhago le gore Jehofa Modimo o e neile batho gore ba e thabele. Eupša e na le maemo a yona lenyalong. E ka re nea lethabo goba mathata, go ithekgile ka gore re e diriša bjang.”

Thuša ngwana wa gago yo a lego mahlalagading go hlahloba ditlamorago.

Gore ba dire diphetho tše bohlale karolong e nngwe le e nngwe ya bophelo, bafsa ba swanetše go tseba kamoo ba ka lemogago dikgetho gomme ba hlahlobe ditlamorago le dipoelo tša kgetho e nngwe le e nngwe. O se ke wa nagana gore go lekane go fo tseba gore se se nepagetšego le se se fošagetšego ke sefe. Mosadi wa Mokriste wa kua Australia yo a bitšwago Emma o re: “Ge ke gopola ka diphošo tša ka tša ge ke sa le mofsa, nka bolela gore go fo tseba ditekanyetšo tša Modimo ga go bolele gore o dumelelana le tšona. Go kwešiša mehola ya ditekanyetšo tšeo—le ditlamorago tša go di tshela—go bohlokwa.”

Beibele e ka thuša, ka gobane bontši bja melao ya yona e tiišwa ke dipolelwana tšeo di bolelago ka ditlamorago tša go tshela melao yeo. Ka mohlala, Diema 5:8, 9 e kgothaletša lesogana go tšhaba bootswa ‘gore le se gafele seriti sa lona go ba bangwe.’ Ka ge ditemana tšeo di bontšha, bao ba tsenelago thobalano pele ga lenyalo ba lahlegelwa ke karolo e itšego ya semelo sa bona, e lego potego le boitlhompho. Gomme seo se dira gore ba se ke ba kgahla motho yo e bego e tla ba molekane wa bona yo a nago le dika tšeo. Go naganišiša ka dikotsi tša mmeleng, maikwelong le moyeng tša go tshela melao ya Modimo go ka matlafatša maikemišetšo a ngwana wa gago yo a lego mahlalagading a go phela ka tšona. *

Takao, wa nywaga e 18 wa Japane, o re: “Ke a tseba gore ke swanetše go dira se se nepagetšego, eupša go na le bothata bjo bo tšwelago pele bja go lwantšhana le dikganyogo tša nama.” Bafsa bao ba ikwago ka tsela yeo ba ka homotšwa ke go tseba gore ga ba noši. Gaešita le moapostola Paulo—Mokriste yo a tiilego—o dumetše ka gore: “Ge ke kganyoga go dira se se lokilego, se sebe se gona go nna.”—Baroma 7:21.

Bafsa ba lego mahlalagading ba tla dira gabotse ge ba lemoga gore go katana mo go bjalo ga se ka mehla go lego thata. Go ka dira gore ba naganišiše gore ba nyaka go ba batho ba mohuta ofe. Go ka ba thuša go kwešiša potšišo e rego, ‘Na ke nyaka go tsebja ke le motho yo a nago le mekgwa le potego, goba na ke nyaka go tsebja ke le molatedi—motho yo ka bofokodi a ineelago dikganyogong tša gagwe?’ Go ba le ditekanyetšo tše di lokilego tša boitshwaro go tla thuša ngwana wa gago yo a lego mahlalagading go araba potšišo ye ka bohlale.