Na o be o Tseba?

Jesu o be a bolela eng ge a be a re eya khilomithara ya bobedi?

▪ Thutong ya gagwe e tumilego ya Thabeng, Jesu o kgothaleditše gore: “Ge yo mongwe yo a nago le matla a go gapeletša go dira tirelo monabo wa khilomithara, eya le yena dikhilomithara tše pedi.” (Mateo 5:41) Go ka direga gore batheetši ba Jesu ba be ba lemoga gore mantšu ao a be a šupa tirelo ya kgapeletšo, yeo mmušo o bego o ka laela badudi gore ba e phethe.

Lekgolong la pele la nywaga C.E., Isiraele e be e laolwa ke Baroma. Ba be ba sa dikadike go gapeletša motho goba phoofolo tirelong goba go laola selo le ge e le sefe seo ba bego ba nagana gore se swanetše go laolwa bakeng sa go akgofiša ditaba tša mmušo. Ka mohlala, mašole a Baroma a ile a gapeletša Simone wa Kirene gore a rwale kota ya Jesu ya tlhokofatšo a e iše lefelong leo a bego a tla bolaelwa go lona. (Mateo 27:32) Ditirelo tše bjalo tša kgapeletšo di be di gatelela, di sa tlwaelega, e bile di hloilwe kudu ke Bajuda.

Ga go tsebje gore badudi ba be ba ka gapeletšwa go rwala morwalo go fihla bokgoleng bofe. Lega go le bjalo, go thata go nagana gore ba be ba ka rata go dira seo se fetago seo ba laetšwego go se dira. Ka gona, ge Jesu a be a kgothaletša batheetši ba gagwe gore ba ye khilomithara ya bobedi, o be a era gore ba dire ditirelo tšeo mebušo e nago le tshwanelo ya go ba laela go di dira ba sa kgokgone.—Mareka 12:17.

Annase yo go bolelwago ka yena ka dipegong tša Ebangedi e be e le mang?

▪ Nakong ya tsheko ya Jesu, Annase (Ananus) o hlalositšwe e le “Moperisita yo a Phagamego.” (Luka 3:2; Johane 18:13; Ditiro 4:6) Ge e le gabotse, e be e le e ratswale wa moperisita yo a phagamego wa Isiraele, Kayafa, gomme le yena o be a hlanketše e le moperisita yo a phagamego go tloga mo e ka bago ka 6 goba 7 C.E. go fihla mo e ka bago ka 15 C.E., ge a be a tlošwa boemong bjoo ke mmuši wa Moroma Valerius Gratus. Lega go le bjalo, ka ge a be a kile a ba moperisita yo a phagamego, Annase o ile a tšwela pele a ena le matla a magolo a taolo Isiraeleng. Ba bahlano ba barwa ba gagwe le mokgonyana wa gagwe ba ile ba ba baperisita ba phagamego.

Moperisita yo a phagamego o be a hlankela boemong bja gagwe bophelo bja gagwe ka moka, ge feela Isiraele e be e le setšhaba se ikemetšego. (Numeri 35:25) Lega go le bjalo, nakong ya ge Isiraele e be e laolwa ke Baroma, moperisita yo a phagamego o be a kgethwa ke babuši ba Baroma le dikgoši tšeo di kgethilwego ke Roma, gomme o be a ka tlošwa ke bona. Radihistori Flavius Josephus o bega gore Quirinius, mmuši wa Moroma wa Siria, o ile a tloša Joazar yo a itšego boperisiteng bjo bo phagamego mo e ka bago ka 6 goba 7 C.E. gomme a kgetha Annase. Lega go le bjalo, go bonagala eka babuši ba ba baheitene ba be ba kgonthišetša gore ba kgetha baperisita ba phagamego gare ga baperisita.

Lapa la Annase le be le ena le megabaru o šoro e bile le humile le dinala. Go bonagala le kgobokeditše lehumo la lona ka gore e be lona feela leo le laolago thekišo ya dilo tšeo di bego di nyakega bakeng sa dihlabelo mabaleng a tempele, tše bjalo ka maeba, dinku, makhura le beine. Josephus o bega gore Ananus (Ananiase), morwa wa Annase, o be a ena le “bahlanka bao e bego e le baradia ba šoro le bao ba bego [ba fela ba] tšea karolo ya lesome ya baperisita ka kgang; e bile ba be ba betha bao ba bego ba gana go ba nea yona.”