Ekišang Tumelo ya Bona
“Mosadi wa Paale”
RUTHE o be a khuname kgauswi le mokgobo wa mahlaka a garase ao a bego a a kgobokeditše mosegare. Letšatši le be le thoma go sobela mašemong a Betlelehema, gomme bašomi ba bantši ba be ba šetše ba lebile kgorong ya motse o monyenyane woo o bego o le ka godimo ga mmoto o lego kgauswi le mašemo. Ga go pelaelo gore mmele wa Ruthe o be o lapišitšwe ke go šoma letšatši ka moka, ka gobane o be a dutše a šoma a sa kgaotše go tloga mesong. O be a sa dutše a šoma, a fola mahlaka ka kota e nyenyane gore a ntšhe mabele go ona. Le ge mošomo woo o be o le boima, fela e bile letšatši le lebotse—go feta leo a ka bego a bile le lona ge a be a le felo tsoko.
Na dilo di be thoma go sepelela mohlologadi yo yo mofsa gabotse? O be a dirile phetho ya go sepela le mmatswalagwe, Naomi, e bile a enne gore o tla mo kgomarela le go dira gore Modimo wa Naomi, e lego Jehofa, e be Modimo wa gagwe. Basadi bao ba babedi bao ba hwetšwego ke banna ba be ba tlile Betlelehema gotee ba etšwa Moaba, gomme go se go ye kae Ruthe wa Momoaba o ile a lemoga gore Molao wa Jehofa o be o diretše bao ba diilago Isiraeleng, go akaretša le bašele, ditokišetšo tše holago le tšeo di ba neago seriti. * Le gona, bjale o be a hweditše gore ba bangwe ba batho ba Jehofa, bao ba bego ba phela ka tlase ga Molao e bile ba tlwaeditšwe ka wona, ba be ba bontšha ka boitshwaro le botho bja bona gore ba be ba rata melao ya Jehofa gomme seo se be se thoba pelo ya gagwe yeo e kwelego bohloko.
Motho yo mongwe yo bjalo e be e le Boase, monna yo mogolo yo a humilego yoo Ruthe a bego a budutša mašemong a gagwe. O be a hlwele a mo šeditše bjalo ka tate. O be a fo ikwa a thabile ge a be a nagana ka mantšu a botho a Boase ge a be a mo reta bakeng sa go hlokomela Naomi yo a tšofetšego le go tsoma ga gagwe tšhireletšo ka tlase ga tlhokomelo ya Modimo wa therešo, Jehofa.—Ruthe 2:11-13.
Lega go le bjalo, Ruthe a ka no ba a be a ipotšiša gore bophelo bo tla mo sepelela bjang. Ka ge e be e le motho o šele yo a diilago le yo a se nago monna goba ngwana, o be a tla itlhokomela bjang gotee le Naomi nywageng yeo e letšego ka pele? Na go budutša go be go tla lekana go ba hlokomela? Le gona ke mang yo a bego a tla mo hlokomela ge a tšofetše? E be e tla ba mo go kwagalago ge e ba a be a tshwenyegile ka dilo tšeo. Mehleng ya lehono e thata ya tša boiphedišo, batho ba bantši ba tshwenyegile kudu ka dilo tše bjalo. Ge re dutše re ithuta kamoo tumelo ya Ruthe e mo thušitšego ka gona go feta mathateng ao, re tla hwetša dilo tše dintši tšeo re ka di ekišago.
Lapa le Bopša ke Eng?
Nakong ya ge Ruthe a feditše go fola mabele le go a olela ka moka, o ile a hwetša gore o be a ile a budutša garase e ka tlalago seroto, goba dilithara tše 22. Morwalo wa gagwe o ka ba o be o imela dikhilograma tše e ka bago tše 14! O ile a o kuka, mohlomongwe a o bofile ka lešela gomme a o rwala hlogong, ke moka a leba Betlelehema ge letšatši le le gare le sobela.—Ruthe 2:17.
Naomi o ile a thabela go bona ngwetši ya gagwe yeo e rategago, gomme mohlomongwe o ile a ahlama a maketše ge a bona morwalo o boima wa Ruthe wa garase. Ruthe o ile a ba a tla le dijo tšeo di šetšego tša tšeo Boase a bego a di file bašomi, gomme bobedi bja bona ba ile ba ja dijo tšeo tše bonolo gotee. Naomi o ile mmotšiša gore: “O hlwele o budutša kae, le gona o be o šoma kae? Anke yo a go šeditšego a šegofatšwe.” (Ruthe 2:19) Naomi o be a ela dilo hloko; o ile a bona ka morwalo o boima wa Ruthe wa mabele gore go bile le motho yo a šeditšego mohlologadi yoo yo mofsa le gore o be a mo swere ka botho.
Basadi bao ba babedi ba ile ba swara mehlamu, gomme Ruthe a botša Naomi ka botho bja Boase. Naomi ka go kgomega, o ile a re: “A a šegofatšwe ke Jehofa, yena yo a sa kago a hlokiša ba phelago le ba hwilego botho bja gagwe.” (Ruthe 2:19, 20) O ile a bona botho bja Boase bo etšwa go Jehofa, yoo a tutuetšago bahlanka ba gagwe go nea ka seatla se se bulegilego e bile a holofetša go putsa batho ba gagwe bakeng sa botho bjoo ba bo bontšhago. *—Diema 19:17.
Naomi o ile a kgothaletša Ruthe gore a amogele taletšo ya Boase ya gore a dule a budutša mašemong a gagwe a bapile le basetsana ba ntlong ya gagwe e le gore a se ke a tshwenywa ke babuni ba bangwe. Ruthe o ile a amogela keletšo yeo. O ile a ba a “tšwela pele a dula le mmatswalagwe.” (Ruthe 2:22, 23) Mantšung ao re bona gape seka se segolo sa Ruthe—lerato. Mohlala wa gagwe o ka dira gore re ipotšiše ge e ba re tšeela godimo ditswalano tša lapa, re thekga le go thuša baratiwa ba rena ka lerato ge go nyakega. Jehofa o dula a šeditše lerato le bjalo.
Na go ka thwe Naomi le Ruthe e be e se lapa la kgonthe? Ditšong tše dingwe go naganwa gore go swanetše go ba le ditho ka moka tša lapa—monna, mosadi, morwa, morwedi, rakgolo le makgolo, le ba bangwe—gore lapa e be leo go thwego ke la kgonthe. Eupša Naomi le Ruthe ba re gopotša gore bahlanka ba Jehofa ba ka bula dipelo tša bona go dira gore le malapa a manyenyane kudu, ao a mantši a se nago ditho ka moka, a bontšhe borutho, botho le lerato. Na o leboga mohuta wa lapa leo o nago le lona? Jesu o ile a gopotša balatedi ba gagwe gore phuthego ya Bokriste e ka ba lapa le go bao ba se nago malapa.—Mareka 10:29, 30.
“Ke yo Mongwe wa Barekolodi ba Rena”
Ruthe o ile a dula a budutša mašemong a Boase go tloga ge go bunwa garase mo e ka bago ka April go fihla ge go bunwa korong mo e ka bago ka June. Ge dibeke di dutše di feta, ga go pelaelo gore Naomi o be a nagana kudu ka seo a bego a ka se direla ngwetši ya gagwe yeo e rategago. Kua Moaba, Naomi o be a kgodišegile gore o be a ka se tsoge a thušitše Ruthe go hwetša monna yo mongwe yo a ka mo nyalago. (Ruthe 1:11-13) Lega go le bjalo, ga bjale o be a nagana ka tsela e nngwe. O ile a botša Ruthe a re: “Ngwanaka, na nka se go hweletše lefelo la boikhutšo?” (Ruthe 3:1) Mehleng yeo go be go tlwaelegile gore batswadi ba hweletše bana ba bona balekane, gomme Ruthe o be a fetogile morwedi wa kgonthe wa Naomi. O be a nyaka go hweletša Ruthe “lefelo la boikhutšo”—a bolela ka tšhireletšego le tšhireletšo tšeo di newago ke go ba le lapa le monna. Eupša Naomi o be a ka dira’ng?
Ge Ruthe a be a thoma go bolela ka Boase, Naomi o ile a re: “Monna yoo ke wa gabo rena. Ke yo mongwe wa barekolodi ba rena.” (Ruthe 2:20) Seo se be se bolela’ng? Molao wo Modimo a bego a o neile Baisiraele o be o akaretša ditokišetšo tše lerato bakeng sa malapa ao a bego a tlaišega ka baka la bodiidi goba go hwelwa ke ditho tša ona. Ge mosadi e be e ka ba mohlologadi a se a hlwa a eba le bana, o be a eba tlalelong o šoro ka baka la gore leina la monna wa gagwe, lešika la gagwe, le be le tla kgaotša, la se be le meloko e tlago. Lega go le bjalo, Molao wa Modimo o be o dumelela ngwanabo monna go nyala mohlologadi yoo e le gore a kgone go belega mojabohwa yoo a bego a ka rwala leina la monna wa gagwe yo a hwilego le go hlokomela thoto ya lapa. *—Doiteronomio 25:5-7.
Naomi o ile a hlalosa seo a bego a se rerile. Mo gongwe re ka akanya mosadi yoo yo mofsa a tomola mahlo ge mmatswalagwe a le gare a bolela. Go ka direga gore Ruthe o be a se a hlwa a tlwaelana le Molao wa Isiraele; gomme ga go pelaelo gore o be a tloga a sa tsebe e mentši ya metlwae ya yona. Lega go le bjalo, o be a tšeela Naomi godimo kudu moo e lego gore o be a theetša lentšu le lengwe le le lengwe ka kelohloko. Seo Naomi a ilego a mo eletša gore a se dire se ka ba se be se bonagala se se bonolo goba se leša dihlong—e bile se be se ka nyatšiša motho—lega go le bjalo, Ruthe o ile a dumela. O ile a bolela ka boikokobetšo gore: “Tšohle tše o mpotšago tšona ke tla di dira.”—Ruthe 3:5.
Ka dinako tše dingwe go thata gore bafsa ba theetše keletšo ya batho ba bagolo bao ba nago le maitemogelo kudu. Go bonolo go nagana gore batho ba bagolo ba tloga ba sa kwešiše ditlhohlo le mathata tšeo bafsa ba lebeletšanago le tšona. Mohlala wa Ruthe wa boikokobetšo o re gopotša gore go theetša bohlale bja batho ba bagolo bao ba re ratago le bao ba re kganyogelago tše botse e ka ba mo go putsago. Eupša keletšo ya Naomi e bile efe, gomme na Ruthe o ile a putswa e le ka kgonthe bakeng sa go e latela?
Ruthe Seboeng
Ruthe o ile a ya seboeng mantšiboeng ao—lefelo le le ikadilego leo le batotšwego moo balemi ba bantši ba bego ba iša mabele a bona gore a yo folwa le go feferwa go lona. Lefelo leo le bego le kgethwa gantši le be le eba mmotong, moo moya wa gona o bego o eba matla thapama le mantšiboa. Bakeng sa go aroganya mabele le mooko le mahlaka, bašomi ba be ba diriša diforoko le digarafo bakeng sa go lahlela motswako woo moyeng, gomme moya wa tšea mooko o bohwefo ke moka mabele a boima a wela fase lebatong.
Ruthe o be a bogela ka bohlale ge mošomo o eya mafelelong mantšiboa. Boase o be a hlokomela bašomi ge go feferwa mabele, ao a bego a dira mokgobo o mogolo. Ka morago ga go ja le go kgotsofala, o ile a robala ka thoko e nngwe ya mokgobo woo. Go bonagala mokgwa wo o be o tlwaelegile, mohlomongwe o direlwa go šireletša puno yeo e bohlokwa gore e se tšewe ke mahodu goba bahlakodi. Ruthe o ile a bona ge Boase a robala. Go be go fihlile nako ya gore leano la Naomi le šome.
Ruthe o ile a batamela ka go khukhuna, pelo ya gagwe e otla ka lebelo le legolo. O ile a lemoga gore monna yoo o be a ile ka boroko. Ka gona go etša ge Naomi a be a boletše, o ile a ya dinaong tša gagwe gomme a robala moo. Ke moka o ile a leta. Nako e ile ya feta. Ruthe o swanetše go ba a ile a kwa nako yeo e sa fihle. Mafelelong, mo e ka bago bošegogare, Boase o ile a thoma go šikinyega. A thothomela ka baka la phefo, o ile a okamela dinaong, mohlomongwe e le gore a di apeše gape. Eupša o ile a lemoga gore go be go na le motho moo. Pego e balega ka gore: “A bona mosadi a robetše dinaong tša gagwe!”—Ruthe 3:8.
O ile a botšiša a re, “O mang?” Ruthe o ile a araba, mohlomongwe ka lentšu la go thothomela, a re: “Ke nna Ruthe mohlanka wa gago, phurolla kobo ya gago o nkapeše ka gobane o morekolodi.” (Ruthe 3:9) Bahlatholodi ba mehleng yeno ba ile ba leka go bontšha gore ditiro tša Ruthe le mantšu a gagwe di be di bontšha gore go ka ba go bile le thobalano, eupša ba hlokomologa ditherešo tše pedi tše di lego molaleng. Ya pele, Ruthe o be a dira dilo go ya ka metlwae ya mehleng yeo, yeo e mentši ya yona re sa e kwešišego lehono. Ka gona, e be e tla ba phošo go lebelela ditiro tša gagwe ka go di bapiša le ditekanyetšo tše gobogilego tša boitshwaro tša mehleng yeno. Ya bobedi, Boase o ile a arabela ka tsela yeo e bontšhago gabotse gore o ile a bona boitshwaro bja Ruthe e le bjo bo sekilego le bjo bo ka retwago kudu.
Boase o ile a bolela, gomme ga go pelaelo gore segalo sa lentšu la gagwe se botho le seo se thobago se ile sa homotša Ruthe. O itše: “Jehofa a a go šegofatše ngwanaka. Bjale gona o bontšhitše botho go feta peleng, ka go se latele masogana a diilago goba a humilego.” (Ruthe 3:10) Ge a be a re “peleng” o be a bolela ka lerato la Ruthe ge a sepela le Naomi ba boela Isiraele gotee le go mo hlokomela. Ge a re “bjale” o be a šupa nakong yeo. Boase o ile a bontšha gore go be go le bonolo gore mosadi yo mofsa wa go swana le Ruthe a tsome monna gare ga masogana, go sa šetšwe gore a humile goba a a diila. Go e na le moo, o be a sa nyake go thuša Naomi feela eupša o be a nyaka go thuša le monna wa Naomi yo a hwilego, gore a tšwetše pele leina la monna yo a hwilego nageng ya gabo. Ga go thata go bona lebaka leo ka lona Boase a ilego a kgahlwa ke go hloka boithati ga mosadi yo yo mofsa.
Boase o ile a tšwela pele a re: “Bjale ngwanaka, se boife. Tšohle tše o di bolelago ke tlo go direla tšona, ka gobane yo mongwe le yo mongwe mo kgorong ya gešo o a tseba gore o mosadi wa paale.” (Ruthe 3:11) O be a thabela go ka nyala Ruthe; mohlomongwe o be a se a makala ka mo go feletšego ge a kgopelwa gore e be morekolodi wa gagwe. Lega go le bjalo, Boase e be e le monna yo a lokilego, gomme o be a ka se fo dira dilo go ya ka mo a ratago ka gona. O ile a botša Ruthe gore go be go na le morekolodi yo mongwe yo a bego a tswalane kudu le lapa labo monna yo a hwilego wa Naomi; Boase o be a tla botša monna yoo pele gomme a mo nee sebaka sa gore e be monna wa Ruthe.
Boase o ile a kgothaletša Ruthe gore a robale gape gomme a khutše go fihlela ka masa; ke moka o be a tla ya gae a sa bonwe. O be a nyaka go šireletša botumo bja Ruthe gotee le bja gagwe, ka ge batho ka phošo ba be ba ka nagana gore go diregile selo se itšego se se gobogilego. Ruthe o ile robala dinaong tša monna yoo gape, mohlomongwe a phuthologile kudu ka morago ga ge Boase a be a arabetše kgopelong ya gagwe ka botho gakaakaa. Ka morago, pele bo esa, Boase o ile a mo tšhelela garase kobong ya gagwe ka seatla se se bulegilego e le mpho, gomme Ruthe a boela Betlelehema.
Ruthe o swanetše go ba a ile a kgotsofala kudu ge a nagana ka seo Boase a bego a se boletše—gore batho ka moka ba be ba mo tseba e le “mosadi wa paale”! Ga go pelaelo gore go fišegela ga gagwe go tseba Jehofa le go mo hlankela go be go sepedišana kudu le botumo bja gagwe. Gape o be a bontšhitše botho bjo bogolo le go kgomega ka Naomi le batho ba gabo, a ikemišeditše go phela ka ditsela le metlwae tšeo a bego a tloga a sa di tsebe. Ge e ba re ekiša tumelo ya Ruthe, re tla nyaka go hlompha batho ba bangwe gotee le ditsela tša bona le metlwae ya bona kudu. Ge e ba re dira bjalo, le rena re ka ba le botumo bjo bobotse.
Lefelo la Boikhutšo la Ruthe
“Na ke wena ngwanaka?” Naomi o ile a botšiša seo ge Ruthe a fihla gae. Mohlomongwe o be a botšiša potšišo yeo ka baka la ge go be go sa le leswiswi, eupša Naomi gape o be a nyaka go tseba ge e ba Ruthe e be e sa dutše e le mohlologadi yo a sa letelago go nyalwa goba yo a bego a letetše go nyalwa. Gateetee Ruthe o ile a botša mmatswalagwe tšohle tšeo di bego di diregile magareng ga gagwe le Boase. O ile a ba a nea Naomi mpho ya garase yeo a e neilwego ka seatla se se bulegilego ye Boase a bego a mmoditše gore a mo nee yona. *—Ruthe 3:16, 17.
Ka bohlale, Naomi o ile a kgothaletša Ruthe gore a itulele gae a khutše letšatšing leo go e na le gore a yo budutša mašemong. O ile a kgonthišetša Ruthe ka gore: “Monna yo a ka se khutše go ba go fihla ge a feditše taba ye lehono.”—Ruthe 3:18.
Naomi o be a tloga a nepile ka Boase. Boase o ile a ya kgorong ya motse, moo bagolo ba motse ba bego ba kopana gona ka mehla, gomme a leta go fihlela ge monna wa le leloko la kgauswi a feta. Boase o ile a nea monna yoo sebaka a le pele ga dihlatse sa gore e be morekolodi ka go nyala Ruthe. Lega go le bjalo, monna yoo o ile a gana, a bolela gore go dira bjalo go be go tla senya bohwa bja gagwe. Ke moka, Boase o ile bolela a le pele ga dihlatse gona moo kgorong ya motse a re e be e tla ba morekolodi, a reka thoto ya monna yo a hlokofetšego wa Naomi, e lego Elimeleke, gomme a nyala Ruthe, mohlologadi yo a hwetšwego ke Maglone morwa wa Elimeleke. Boase o ile a tsebatša kholofelo ya gagwe ya gore go dira bjalo go be go tla dira “gore leina la mohu le se ke la hwelela gare ga bana babo le kgorong ya gabo.” (Ruthe 4:1-10) Ruri Boase e be e le monna yo a lokilego le yo a se nago boithati.
Boase o ile a nyala Ruthe. Ka morago ga moo, re bala gore: “Jehofa a dira gore a ime gomme a belega morwa.” Basadi ba Betlelehema ba ile ba šegofatša Naomi gomme ba reta Ruthe ge a phadile seo barwa ba šupago ba bego ba tla ba sona go Naomi. Re ithuta gore ka morago ga moo morwa wa Ruthe o ile a ba rakgolokhukhu wa Kgoši Dafida yo mogolo. (Ruthe 4:11-22) Ka morago, Dafida o ile a ba rakgolokhukhu wa Jesu Kriste.—Mateo 1:1. *
Ruri Ruthe o ile a šegofatšwa, go etša ge go ile gwa šegofatšwa Naomi, yo a ilego a thuša ka go godiša ngwana yoo bjalo ka ge eka ke wa gagwe. Maphelo a basadi ba ba babedi a šoma e le dikgopotšo tšeo di bonagalago tša gore Jehofa Modimo o bona bohle bao ka boikokobetšo ba šomago ka thata go hlokomela ba malapa e bile ba hlankela ka potego le batho ba gagwe bao ba kgethilwego. Le ka mohla ga a ke a lesa go putsa batho ba botegago bao ba nago le botumo bjo bobotse, go swana le bja Ruthe.
^ ser. 4 Bona sehlogo se se rego, “Ekišang Tumelo ya Bona—‘Moo o Yago Gona le Nna ke tla ya,’” tokollong ya Morokami ya July 1, 2012.
^ ser. 10 Go etša ge Naomi bontšhitše, botho bja Jehofa ga bo bontšhwe ba phelago feela, eupša bo bontšhwa le ba hwilego. Naomi o be a lahlegetšwe ke monna wa gagwe le barwa ba babedi. Ruthe o be a lahlegetšwe ke monna wa gagwe. Ga go pelaelo gore basadi bao ba babedi ba be ba rata banna bao ba bararo kudu. Ge e le gabotse, botho le ge le bofe bjo bo bego bo bontšhwa Naomi le Ruthe bo be bo bontšhwa banna bao ba bego ba tla rata gore basadi bao ba rategago ba hlokomelwe.
^ ser. 15 Go bonagala tshwanelo ya go nyala mohlologadi yo bjalo e be e thoma ka go newa bana babo monna yo a hwilego gomme ka morago ya fiwa banna ba leloko la kgauswi, go etša ge go dirwa ka tshwanelo ya bohwa.—Numeri 27:5-11.
^ ser. 28 Boase o ile a nea Ruthe dikelo tše tshela tša boima bjo bo sa lekanywago—mohlomongwe e le go bontšha gore go fo swana le ge matšatši a tshela a mošomo a be a latelwa ke go khutša ka Sabatha, le matšatši a Ruthe a go šoma e le mohlologadi a be a le kgauswi le go latelwa ke seo go ka thwego ke go khutša mo go ka tlišwago ke go ba le legae le monna. Ka lehlakoreng le lengwe, dikelo tše tshela—tšeo mohlomongwe e bego e le digarafo tše tletšego—e be e fo ba tšona tšeo Ruthe a bego a ka kgona go di rwala.
^ ser. 31 Ruthe ke yo mongwe wa basadi ba bane bao Beibele e ba lokeletšago lešikeng labo Jesu. Yo mongwe gape ke Rahaba, yo e bego e le mmago Boase. (Mateo 1:3, 5, 6) Le yena e be e se Moisiraele go swana le Ruthe.