Na o be o Tseba?
Ke pene le enke tša mohuta ofe tšeo di bego di dirišwa mehleng ya Beibele?
Mafelelong a lengwalo la boraro la mangwalo a gagwe a mararo ao a hwetšwago ka Beibeleng, moapostola Johane o boletše gore: “Ke na le dilo tše dintši tše nka go ngwalelago tšona, fela ga ke rate go tšwela pele ke di ngwala ka pene le enke.” Phetolelo ya lentšu ka lentšu ya mantšu a Segerika sa pele ao Johane a a dirišitšego e bontšha gore o be a sa nyake go tšwela pele a ngwala ka “[enke e] ntsho le lehlaka.”—3 Johane 13, The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures.
Pene ya mongwadi e be e le ya lehlaka le tiilego le leteletšana. E be e ripilwe go tloga sekhutlong se sengwe go ya go se lebanego le sona seo se nago le ntlha. Mongwadi o be a ka betla ntlha yeo gape ka leswika le bogale. Lehlaka le be le swana e bile le šoma bjalo ka pene ya sehupaenke yeo e dirišwago mehleng ya lehono yeo e nago le ntlha ya tšhipi.
Dienke tše dintši, goba ‘enke e ntsho,’ e be e le motswako wa mošidi le mmotu wa raba, wo o bego o dirišwa bjalo ka sekgomaretši. Enke yeo e be e rekišwa e omile gomme e be e swanetše go tswakwa le tekanyo e itšego ya meetse pele e ka dirišwa. Ge e dirišwa, enke yeo e be e fo omela godimo ga phaphirase goba letlalo la go ngwalela gomme e sa nwelele. Ka baka leo, mongwadi o be a ka phumola diphošo gabonolo a diriša sepontšhe seo se thapilego, seo e bego e le se sengwe sa ditlabakelo tše tlwaelegilego tša mongwadi. Dintlha tše tša mabapi le enke ya bogologolo di hlalosa seo bangwadi ba Beibele ba ka bego ba be ba se nagana ge ba be ba bolela ka maina ao a phumolwago pukung ya Modimo ya kgopotšo.—Ekisodo 32:32, 33; Kutollo 3:5, Kingdom Interlinear.
Moapostola Paulo o be a dira ditente tša mehuta efe?
Ditiro 18:3 e re modiro wa moapostola Paulo e be e le go dira ditente. Mehleng ya Beibeleng, badiri ba ditente ba be ba logaganya boya bja kamela goba bja pudi go dira mesetwana ya mašela. Ke moka ba be ba rokaganya mesetwana yeo gomme ba direla basepedi ditente. Lega go le bjalo, ditente tša mehleng yeo di be di dirwa ka letlalo la phoofolo. Tše dingwe di be di dirwa ka linene, yeo e bego e dirwa motseng wa gabo Paulo wa Tareso. Go ka direga gore Paulo o ile a šoma ka se sengwe sa didirišwa tše goba ka tšona ka moka. Lega go le bjalo, ge Paulo a be a šoma le Akhwila, a ka ba a ile a dira diširo tša linene tšeo di bego di dirišetšwa go šira letšatši gore le se tsene ka ngwakong.
Go ka direga gore Paulo o ile a ithuta mošomo wo e sa le yo mofsa. Bohlatse bja dingwalwa tša phaphirase tša Egipita bo bontšha gore nakong ya pušo ya Roma, kua Egipita batho ba be ba thoma go tlwaeletšwa mošomo ge ba ena le nywaga e 13. Ge e ba Paulo a be a ena le nywaga yeo ge a be a thoma mošomo wa gagwe, gona ka nywaga e 15 goba e 16, a ka ba a be a ena le bokgoni bjo bogolo bja go ripa mašela a gagwe ka bogolo le dibopego tše sa swanego ke moka a a roka ka dinalete tše fapafapanego le ka meroko e sa swanego. Puku ya The Social Context of Paul’s Ministry e re: “Go ka direga gore Paulo o ile a fiwa ditlabakelo tša gagwe tša mošomo mafelelong a go tlwaeletšwa ga gagwe mošomo.” Puku yona yeo e re: “Dithipa tšeo di nyakegago le dinalete di ka ba di be di dira gore mošomo wa go dira ditente o be bonolo,” wo Paulo a bego a ka iphediša ka wona bjalo ka moromiwa.