NA O kile wa ipotšiša gore ge e le gabotse ke wena mang? Na o kile wa akanya ge e ba o kile wa phela nakong e fetilego? Ge e ba go le bjalo, ga se wena feela. Go tloga mehleng ya bogologolo, batho ba ditlogo tše di sa swanego ba ile ba ipotšiša dipotšišo tšeo. Ba bangwe ba ile ba tsoma dikarabo ka go retologela tumelong ya go tswala gape ka mmele o mongwe. Ye ke kgopolo ya gore ge motho a ehwa, seo go thwego ke moya o sa bonagalego o tlogela mmele gomme wa tswalwa gape ka mmele o mongwe—e le motho, phoofolo goba gaešita le semela—ka lekga letee goba a mantši ka go latelelana.

 Gaešita le ge tumelo yeo e ka kgotsofatša batho ba bangwe, re ka kgodišega bjang gore ke therešo? Lentšu la Modimo, Beibele, le re’ng ka taba ye? Lega go le bjalo, re swanetše go thoma ka go botšiša gore, Kgopolo ye e tšwa kae?

Go ya ka boradihistori le diithuti, badudi ba Babilona ya bogologolo, e lego motse wo o theilwego karolong ya mafelelo ya ngwagakete wa boraro B.C.E., ba ile ba thoma go dumela kgopolo ya go se hwe ga moya wa motho. Ge Morris Jastrow, yo monyenyane, a bolela ka pukung ya gagwe ya The Religion of Babylonia and Assyria o re: Bothata bja go se hwe “bo hlokometšwe kudu ke borathutatumelo ba Babele.” O hlalositše gore go Bababilona, “lehu e be e le tsela ya go ya bophelong bja mohuta o mongwe. Ga go pelaelo gore kgopolo ya gore go na le selo se itšego seo se tšwelago pele se phela e bakilwe ke go se kgone go kwešiša gore ge motho a ehwa o kgaotša go ba gona.”

Go tloga mathomong a tšona kua Babilona, dithuto tšeo di lego mabapi le go tswalwa gape ga moya ka mmele o mongwe di ile tša thoma go rutwa le dikarolong tše dingwe tša lefaseng la bogologolo. Boradifilosofi ba Maindia ba ile ba tšweletša tshepedišo ya tumelo e raraganego yeo e sepedišanago le medikologo ya go tswalwa gape yeo e theilwego molaong wa sebaki le mafelelo, goba Karma. Boradifilosofi ba Bagerika bao ba nago le tutuetšo le bona ba ile ba amogela kgopolo ya go tswalwa gape ka mmele o mongwe, e lego seo se ilego sa dira gore ba bangwe ba thome go e dumela.

Ge go tliwa mehleng ya rena, thuto ya go tswalwa gape ka mmele o mongwe e ile ya thoma go ratwa kudu dinageng tša ka Bodikela. Batho bao ba tumilego le bafsa ba thomile go kgahlegela dikgopolo le ditirelo tša madumedi a ka Bohlabela. Lehono, go na le dipuku tše dintši kudu le Diwepesaete tšeo di ahlaahlago bohlokwa bja seo go thwego ke diphihlelo tša bophelo bja nakong e fetilego. Selo seo se thomilego go ratwa kudu dinageng tše dintši ke seo se bego se dutše se bitšwa kalafo ya bophelo bja nakong e fetilego. E kgothaletša mokgwa wa go robatša eupša motho a sa dutše a kgona go araba bakeng sa go hlahloba seo go thwego ke maphelo a batho a nakong e fetilego e le go leka go kwešiša boemo bja bona bja gona bjale bja tša maphelo gotee le boitshwaro bja bona.

Gaešita le ge thuto ya go tswalwa gape ka mmele o mongwe e thomile mehleng ya bogologolo, ruri go nyakega karabo ya potšišo ye e bohlokwa kudu—Na ke ya therešo? Le gona Bakriste ba tla nyaka go tseba ge e ba tumelo yeo e sepedišana le tumelo ya Bokriste yeo e theilwego Beibeleng. (Johane 17:17) Ka ge Mmopi wa rena, Jehofa Modimo, e le Mothopo wa bophelo le “Moutolodi wa diphiri,” o utolla dilo tše itšego ka bophelo le lehu tšeo batho ba sa di tsebego. Re ka hlola ka Lentšung la gagwe, Beibele, ka kgodišego bakeng sa go hwetša dikarabo tša mabapi le taba ye.—Daniele 2:28; Ditiro 17:28.

Dikarabo tša Modimo di ka lemogwa gabonolo ge e ba re dumelela Beibele gore e itlhatholle. Ka mohlala, go Genesi 3:19, re hwetša mantšu ao Modimo a ilego a a botša Adama ka morago ga ge Adama le Efa ba ile ba se mo kwe. Modimo o itše: “O tla ja dijo ka kudumela ya sefahlego sa gago go fihlela o boela mmung, gobane o ntšhitšwe go wona. Gobane o lerole gomme o tla boela leroleng.” Adama o be a bopilwe ka lerole. Ge a ehwa, o ile a boela leroleng. Ao ke mantšu a kwagalago ao Modimo a ilego a a bolela ka taba ye. Ka gona ge motho a ehwa ga a tswalwe gape ka mmele o mongwe e le motho yo mongwe eupša o kgaotša go ba gona. * Go fo etša ge phišo le go tonya, go oma le go thapa, seetša le leswiswi e le malatodi, lehu ke lelatodi la bophelo. Bahu ba hwile e le ka kgonthe! Na taba yeo ga se e bonolo le e kwagalago?

Ka gona go swanetše go ba go ena le tlhaloso e itšego mabapi le taba ya ba bangwe ya gore go na le dilo tše itšego tšeo ba di gopolago tša bophelong bja bona bja nakong e fetilego. Go šoma ga monagano wa motho, go akaretša le go šoma ga wona mo go sa lemogegego, le ditlamorago tša dihlare tša kalafo goba tša diphihlelo tše tšhošago tša bophelo, di sa dutše di sa kwešišwe gabotse. Ditoro le ditiragalo tše di akanywago tšeo di theilwego tsebišong e ntši kudu yeo e bolokilwego moo megopolo e bolokwago gona bjokong di ka bonagala gabotse kudu moo di ka tšwelelago e le tša kgonthe. Mabakeng a  mangwe, meoya e kgopo e diriša maleatlana go dira gore diphihlelo tšeo e sego tša kgonthe di bonagale e le tša kgonthe.—1 Samuele 28:7-19.

Kganyogo ya motho ya tlhago ke go nyaka go phela le go tseba ka bokamoso. Eupša kganyogo yeo e tšwa kae? Se se kgahlišago ke gore Beibele e bolela gore: “O bile o tsentše bosafelego dipelong tša batho.” (Mmoledi 3:11, New International Version) Ka baka leo, batho ba na le kganyogo e tšwago pelong ya go nyaka go phela ka mo go sa felego.

Ge e ba Mmopi wa rena, Jehofa Modimo, a tsentše kganyogo ya go phela ka mo go sa felego ka dipelong tša batho, gona ke mo go kwagalago gore o be a tla hlalosa kamoo kganyogo yeo e ka kgotsofatšwago ka gona. Beibele e utolla morero o mogolo kudu wa Mmopi wa go šegofatša batho ba kwago ka bophelo bjo bo sa felego lefaseng la paradeise. Mopsalme yo a buduletšwego e lego Kgoši Dafida, o itše: “Baloki bona e tla ba beng ba lefase, ba tla dula mo go lona ka mo go sa felego.” (Psalme 37:29) Thuto ya motheo ya Beibele yeo go sa kgonegego gore e aroganywe le morero wa Modimo wa ka mo go sa felego ke ya tsogo ya bahu.—Ditiro 24:15; 1 Bakorinthe 15:16-19.

Beibele e na le dipego tše seswai tša dihlatse tšeo di bonego ka mahlo tša ge batho ba be ba tsošwa bahung ba bušetšwa bophelong lefaseng. * Tše ke dipego tša go tsošwa ga batho, e sego tša go tswalwa gape ka mmele o mongwe. Ba leloko le bagwera ba ile ba tseba le semeetseng bao ba bego ba tsošitšwe bahung. Ga go na moo ba leloko ba ilego ba swanelwa ke go tsoma gare ga masea a kgole le kgauswi e le ge ba leka go bona ge e ba le lengwe la masea e be e le moya o tswetšwego gape ka mmele o mongwe wa moratiwa wa bona yo a hwilego.—Johane 11:43-45.

Ke mo go homotšago kudu go tseba gore Lentšu la Modimo le bontšha gore batho ba bantši kudu bao ba hwilego ba tla bušetšwa bophelong tsogong ya bahu lefaseng le lefsa la Modimo, leo kgauswinyane le tlago go tšeela lefase le le kgopo legato. (2 Petro 3:13, 14) Ge e le ga bjale, dimelo tša batho ba dimilione tše dikete di bolokilwe mogopolong o ka se lekanywego le o phethagetšego wa Jehofa, Modimo yo a gopolago gaešita le maina a dinaledi ka moka! (Psalme 147:4; Kutollo 20:13) Ge a bušetša meloko e latelelanago ya batho bophelong lefaseng la gagwe le lefsa, meloko yeo e tla kgona go hwetša meloko ya gabo yona gomme e tla tsebana le bagologolo ba yona. Yeo ke tebelelo e kgahlišago le e thabišago gakaakang!