EKIŠANG TUMELO YA BONA
O Ile a “Bolelwa Gore o Lokile ka Mediro”
RAHABA o be a tsepeletše ka ntle ka lefasetere ge mahube a be a hlatloga molaleng wo o bego o dikologile Jeriko. Madira ao a hlaselago a be a bokane gona moo, e lego bahlabani ba Isiraele. Ge madira a be a thoma go gwanta gape a dikologa motse, go ile gwa tupa lerole ka morago ga ona gomme gwa buša gwa kwagala modumo o mogolo wa dinaka.
Jeriko e be e le ga gabo Rahaba; o be a tseba diterata tša yona, dintlo tša yona, mebaraka ya yona yeo e nyeumago ka batho gotee le mabenkele a yona. O be a tseba batho ba yona gabotse. O be a kgona go kwa ge letšhogo la bona le gola matšatši a le gare a feta gomme Baisiraele ba ile ba tšwela pele ka tiro yeo e sa tlwaelegago, ya go gwanta go dikologa motse gatee letšatšing le lengwe le le lengwe. Lega go le bjalo, ge modumo wa dinaka tša bona o dutše o galagala ditarateng le mekgotheng ya Jeriko, Rahaba o be a sa ikwe a tšhogile e bile a nyamile go swana le kamoo batho ba gabo ba bego ba ikwa ka gona.
Rahaba o be a bogetše ge madira a thoma go gwanta e sa le mesong letšatšing le la bošupa. Gare ga mašole a Baisiraele, o ile a bona baperisita ba bona ba letša dinaka e bile ba rwele areka e kgethwa yeo e bego e emela go ba gona ga Modimo wa bona, e lego Jehofa. Mo gongwe re ka akanya seatla sa Rahaba se dutše godimo ga thapo e khwibidu yeo e lekeletšego lefasetereng la gagwe, yeo e bego e bonagala ka ntle ga morako o mogolo wa Jeriko. Thapo yeo e be e gopotša Rahaba ka kholofelo ya gagwe ya gore yena le ba lapa labo ba be ba tla phologa phedišo ya motse woo. Na Rahaba e be e le moeki? Ruri go be go se bjalo go Jehofa; o be a mmona e le mosadi wa tumelo e makatšago. Anke re boeleng mathomong a taba ya Rahaba gomme re bone gore ke’ng seo re ka ithutago sona go yena.
RAHABA WA MOGWEBA-KA-MMELE
Rahaba e be e le mogweba-ka-mmele. Therešo yeo e matla e ile ya tšhoša bahlalosi ba bangwe ba Beibele nakong e fetilego moo e lego gore ba ile ba bolela gore e be e fo ba mohlokomedi wa ntlo ya baeti. Lega go le bjalo, Beibele e hlalosa gabotse gomme ga e ute ditaba. (Joshua 2:1; Baheberu 11:31; Jakobo 2:25) Mohlomongwe setšhabeng sa Bakanana mošomo wa Rahaba o be o lebelelwa o amogelega. Lega go le bjalo, ga se ka mehla setšo se ka bolayago letswalo la motho, e lego maikwelo a ka gare ao Jehofa a re filego ona ka moka ga rena gore re kgone go lemoga se se nepagetšego le se se fošagetšego. (Baroma 2:14, 15) Go ka direga gore Rahaba o be a lešwa dihlong kudu ke tsela ya gagwe ya go phela. Mohlomongwe, go swana le ba bantši lehono bao ba phelago ka ditsela tša mohuta wo, o be a ikwa a kgakgetšwe e bile go se na seo a ka se dirago ge e ba a be a nyaka go hlokomela ba lapa labo.
Ga go pelaelo gore Rahaba o be a duma go phela bophelo bjo bokaone. Naga ya gabo e be e tletše bošoro le boitshwaro bjo bo gobogilego, go akaretša ditiro tša go robala le wa leloko le go robala ga motho le phoofolo. (Lefitiko 18:3, 6, 21-24) Go ata ga ditiro tše bjalo tše mpe go be go sepedišana kudu le bodumedi. Ditempele di be di kgothaletša ditirelo tša go gweba ka mmele, gomme borapedi bja medimo e bjalo ya botemona e swanago le Baali le Mmoleke bo be bo akaretša go fišwa ga bana ba phela mellong ya dihlabelo.
Jehofa o be a bona seo se bego se direga Kanana. Ge e le gabotse, ka baka la ditiro tše dintši tše kgopo tša Bakanana, Jehofa o ile a re: “Naga ye ga se ya hlweka gomme ke tla e otlela molato wa yona. Naga ye e tla hlatša badudi ba yona.” (Lefitiko 18:25) ‘Go otlelwa molato wa yona’ go be go akaretša’ng? Ka kakaretšo, Baisiraele ba be ba filwe kholofetšo ye ya Modimo e rego: “Jehofa Modimo wa gago o tla raka ditšhaba tše pele ga gago ganyenyane-ganyenyane.” (Doiteronomio 7:22) Nywagakgolo pele ga moo, Jehofa o be a holofeditše gore o be a tla nea ba lapa la Aborahama naga yeo, e bile ‘Modimo a ka se ke a aketša.’—Tito 1:2; Genesi 12:7.
Lega go le bjalo, Jehofa gape o be a laetše gore ditšhaba tše itšego nageng di be di swanetše go fedišetšwa sa ruri. (Doiteronomio 7:1, 2) Ka ge e le “Moahlodi wa lefase ka moka” wa go loka, o be a lekotše dipelo tša bona ka moka gomme a tseba gabotse kamoo bokgopo bja bona le boitshwaro bja bona bjo bo gobogilego bo bego bo tsemile medu ka gona. (Genesi 18:25; 1 Dikoronika 28:9) Rahaba o be a ikwa bjang ka go phela motseng o bjalo wo o ahlotšwego? Re ka akanya feela kamoo a bego a ikwa ka gona ge a se na go kwa dipego tša mabapi le Isiraele. O be a kwele gore Modimo wa Isiraele o ile a etelela batho ba gagwe pele—setšhaba seo se gateletšwego sa makgoba—gore ba fenye madira a Egipita, ao e bego e le bahlabani ba ntwa ba matla ka go fetišiša ba mehleng yeo. Bjale Baisiraele ba be ba le kgauswi le go hlasela Jeriko! Lega go le bjalo, batho ba motse woo ba ile ba tšwela pele ka bokgopo bja bona. Re kgona go bona lebaka leo ka lona Beibele e bolelago ka Bakanana ba gabo Rahaba e le “bao ba dirilego ka go se kwe.”—Baheberu 11:31.
Rahaba o be a sa swane le ba bangwe. Go theoša le nywaga, a ka ba a be a naganišiša ka dipego tšeo a di kwelego ka Baisiraele le Modimo wa bona, e lego Jehofa. Jehofa o be a fapane ka mo go feletšego le medimo ya Bakanana! Yena e be e le Modimo yo a bego a lwela batho ba gagwe go e na le go ba hlasela, a phagamiša ditekanyetšo tša boitshwaro tša barapedi ba gagwe go e na le go ba goboša. Modimo yo o be a tšeela basadi godimo, a sa ba tšee e le didirišwa tšeo di ka rekwago bakeng sa thobalano, a sa ba tšee e le bao ba ka rekišwago le go nyenyefatšwa borapeding bjo bo gobogilego. Ge Rahaba a ekwa gore Baisiraele ba be ba hlomile mešaša ka mošola wa noka ya Jorodane e bile ba thekgile ditho gore ba tle ba hlasele, o swanetše go ba a ile a tshwenywa kudu ke taba ya gore seo se be se tla bolela eng go batho ba gabo. Na Jehofa o ile a šetša Rahaba gomme a tšeela godimo go loka ga gagwe?
Lehono, go na le batho ba bantši bao ba swanago le Rahaba. Ba ikwa ba kgakgetšwe e bile ba sa kgone go tlogela tsela ya bophelo yeo e ba amogago seriti le lethabo; ba ikwa eka ga go yo a ba elago hloko le go ba tšeela godimo. Taba ya Rahaba ke kgopotšo e homotšago ya gore ga go le o tee wa rena yoo Modimo a sa mmonego. Go sa šetšwe gore re ikwa re nyamile gakaakang, “ga a kgole le yo mongwe le yo mongwe wa rena.” (Ditiro 17:27) O kgauswi, o dula a ikemišeditše e bile a fišegela go nea bohle bao ba dumelago go yena kholofelo. Na Rahaba o ile a dira seo?
O AMOGETŠE DIHLODI KA KHUTŠO
Ka letšatši le lengwe, pele ga ge Baisiraele ba ka gwanta go dikologa Jeriko, Rahaba o ile a etelwa ke batho ba babedi bao ba bego ba sa tsebje. Banna bao ba babedi ba be ba holofetše gore ba tla feta ba sa bonwa, eupša motseng woo wo batho ba gona ba bego ba tšhogile, ba bantši ba be ba dula ba phafogile gore ba bone ge e ba go se na dihlodi tše di tšwago go Baisiraele. Rahaba wa mahlo a bogale o swanetše go ba a ile a kgona go lemoga kapejana gore e be e le bomang. Ga se taba ya gore banna ba sa tsebjego ba be ba sa ke ba etla ga gagwe, eupša ba babedi ba ba be ba fo inyakela marobalo—e sego ditirelo tša mogweba-ka-mmele.
Ge e le gabotse, banna bao ba babedi e be e le dihlodi tše di tšwago mešašeng ya Isiraele. Molaodi wa bona
e lego Joshua, o be a ba romile gore ba yo nyakišiša mabapi le matla le mafokodi a Jeriko. Wo e be e le motse wa pele wa Kanana woo Baisiraele ba bego ba tla o hlasela le woo mohlomongwe o bego o le matla go feta metse e mengwe ka moka. Joshua o be a fo nyaka go tseba gore yena le madira a gagwe ba be ba tla lebeletšana le eng. Ga go pelaelo gore dihlodi di ile tša kgetha ntlo ya Rahaba ka boomo. Ka go se swane le mafelong a mangwe ka moka, legaeng la mogweba-ka-mmele, batho bašele ba be ba ka feta ba sa lemogwe. Mohlomongwe dihlodi di be di bile di holofetše go topa ka tsebe tsebišo e bohlokwa poledišanong le ge e le efe ya ge go itshwaretšwe mehlamu.Beibele e re Rahaba o “ile a amogela baromiwa ka borutho.” (Jakobo 2:25) O ile a tsenya banna bao ka ntlong ya gagwe gomme a ba dumelela ba dula moo, gaešita le ge a be a belaela gore e be e le bomang le gore ba tletše eng moo. Mohlomongwe o be a holofetše gore o tla ithuta mo go oketšegilego ka Modimo wa bona, Jehofa.
Lega go le bjalo, gateetee ke ge go fihla baromiwa bao ba tšwago go kgoši ya Jeriko! Go be go šetše go tletše taba ya gore dihlodi tše di tšwago go Baisiraele di tlile ntlong ya Rahaba. Rahaba o be a tla dira’ng? Na o be a ka se bee bophelo bja gagwe gotee le bja ba lapa labo ka moka kotsing ge a be a ka šireletša batho bao ba babedi ba ba sa tsebjego? Na batho ba Jeriko ba be ba ka se ba bolaye ka moka ge a be a ka šireletša manaba ao? Ka lehlakoreng le lengwe, Rahaba bjale o be a se sa belaela gore banna bao e be e le bomang. Ge e ba a be a šetše a tseba gore Jehofa e be e le Modimo yo a phalago kgole modimo wa gagwe, na se e be e se sebaka sa gore a eme ka lehlakoreng la Jehofa?
Rahaba o be a na le nako e nyenyane ya gore a nagane ka seo, fela o ile a ba bohlale kudu gomme a tšea kgato ka go akgofa. O ile a re dihlodi di ikute mahlakeng a lodi ao a bego a adilwe tlhakeng e ikadilego ya ntlo ya gagwe gore a ome. Ke moka o ile a bolela le baromiwa ba kgoši, a re: “Ee, banna ba babedi ba tlile go nna gomme ga ke tsebe moo ba bego ba etšwa gona. Eitše ge kgoro e tlo tswalelwa ge leswiswi le swara, banna bao ba tšwa. Ruri ga ke tsebe gore ba ile kae. Akgofang le ba rakedišeng, ka ge le tla ba swara.” (Joshua 2:4, 5) Akanya Rahaba a lebeletše batseta ba kgoši difahlegong. Na o be a ipotšiša ge e ba ba be ba kgona go bona gore pelo ya gagwe e be e itia ka lebelo?
Leano la gagwe le ile la šoma! Banna ba kgoši ba ile ba kitima ba lebile thokong ya matšibogo a Noka ya Jorodane. (Joshua 2:7) Rahaba o swanetše go ba a ile a hemela godimo kudu a ikwa a imologile. Ka ge a dirišitše leano le bonolo, o be a arošitše banna ba babolai bao ba bego ba sa swanelwe ke go tseba therešo gomme o be a phološitše bahlanka ba Jehofa bao ba se nago molato.
Rahaba o ile a boela a akgofile tlhakeng ya ntlo ya gagwe gomme a botša dihlodi tše pedi seo a se dirilego. O ile a ba a utolla le therešo e bohlokwa e rego: Batho ba gabo ba be ba nolegile moko e bile ba tšhošitšwe ke bahlasedi. Dihlodi di swanetše go ba di ile tša thabišwa ke ditaba tše tše dibotse. Bakanana bao ba kgopo ba be ba thoma go tšhošwa ke matla a Modimo wa Baisirale, e lego Jehofa! Ke moka Rahaba o ile a utolla selo se sengwe Joshua 2:11) Dipego tšeo a bego a di kwele ka Jehofa di be di lekane gore di mo rute go fihla tekanyong ya gore: O be a swanetše gore a bote Modimo wa Baisiraele. O ile a dumela go Jehofa.
seo se lego bohlokwa kudu go rena. O itše: “Jehofa Modimo wa lena ke Modimo kua godimo magodimong le mo tlase lefaseng.” (Rahaba o be a sa belaele gore Jehofa o be a tla nea batho ba gagwe phenyo. Ka gona, o ile a kgopela kgaugelo gomme a lopa gore yena le ba lapa labo ba phološwe. Dihlodi di ile tša dumela, tša bontšha gore Rahaba a boloke khupamarama ya bona gomme go thoma lefasetereng la ntlo ya gagwe a lekeletše thapo e khwibidu morakong wa motse e le gore mašole a kgone go phološa yena le ba lapa labo.—Joshua 2:12-14, 18.
Re ka ithuta therešo e bohlokwa mabapi le tumelo go Rahaba. Go etša ge Beibele e bolela, “tumelo e latela seo se kwelwego.” (Baroma 10:17) O ile a kwa dipego tšeo di ka botwago mabapi le matla a Jehofa Modimo gotee le toka ya gagwe, ka gona a dumela go yena le go mmota. Lehono, re na le tsebo e ntši kudu ka Jehofa. Na re tla tsoma go mo tseba le go dumela go yena go ya ka seo re ithutago sona ka Lentšung la gagwe, e lego Beibele?
SEBO SE TIILEGO SE A WA
Ka morago ga keletšo ya Rahaba, dihlodi tše pedi di ile tša theoga lebotong ka thapo yeo e bego e lekeletše go thoma lefasetereng la ntlo ya gagwe ke moka tša tšhabela ka setu thokong ya dithabeng. Go be go na le mawa mebotong ya go ya ka leboa la Jeriko moo dihlodi di bego di ka kgona go ikuta go fihlela di bona go šireletšegile gore di ka boela mešašeng ya Isiraele di swere ditaba tše dibotse tšeo di di hweditšego go Rahaba.
Ka morago, batho ba Jeriko ba ile ba tšhoga kudu ge ba be ba ekwa gore Jehofa o be a emišitše meetse a Noka ya Jorodane ka mohlolo, e le go dumelela Baisiraele gore ba fete mo go omilego nokeng. (Joshua 3:14-17) Eupša ge e le Rahaba, ditaba tšeo di ile tša fo mo nea bohlatse bjo bo oketšegilego bja gore go dumela ga gagwe go Jehofa go be go tloga go swanetše.
Ka morago go ile gwa latela matšatši a matelele a go gwanta ga Baisiraele go dikologa Jeriko, e lego matšatši a tshela, letšatši le lengwe le le lengwe ba dikologa gatee. Bjale go be go fihlile letšatši la bošupa, gomme lona le be le sa swane le a mangwe. Ka ge go bontšhitšwe mathomong a sehlogo se, mogwanto o thomile ge letšatši le hlaba, gomme ka morago ga ge madira a dikologile motse gatee, a ile a tšwela pele, a gwanta go dikologa Jeriko leboelela. (Joshua 6:15) Baisiraele ba be ba dira’ng?
Mafelelong, ge mogwanto wa bošupa o fihla bofelong, madira a ile a kgaotša. Dinaka di ile tša homola. Go ile gwa homola gwa re tuu. Letšhogo leo le bego le wetše motse woo le swanetše go ba e be e le le legolo kudu. Ke moka, ge Joshua a dira seka, madira a Isiraele a ile a hlaboša mantšu a ona la mathomo, a goeletša ka matla. Na bahlapetši bao ba bego ba le ka godimo ga morako wa Jeriko ba ile ba nagana gore ye e be e le tlhaselo ya mohuta o sa tlwaelegago, ya go fo hlaba mokgoši? Ge e ba go le bjalo, ga se gwa tšea nako e telele ba nagana bjalo. Morako o mogolo o ile wa thoma go šišinyega ba eme godimo ga ona. O ile wa šišinyega, wa palega ke moka wa wa—wa kgeregela fase! Lega go le bjalo, ge lerole le kgaoditše go tupa, go ile gwa bonagala karolo e nngwe ya leboto yeo e bego eme e sa kgerega. Ntlo ya Rahaba e be e sa dutše e eme, gomme e be e sa phušolwa ka baka la tumelo ya mosadi yoo. Akanya kamoo a ilego a ikwa ka gona ge a be a bona kamoo Jehofa a mo šireleditšego ka gona! * Ba lapa labo ba be ba šireletšegile!—Joshua 6:10, 16, 20, 21.
Batho ba Jehofa le bona ba ile ba hlompha tumelo ya Rahaba. Ge ba be ba bona ntlo yeo e tšweletše morakong woo o sentšwego e etša leino leo le šetšego le letee, ba ile ba tseba gore Jehofa o be a ema le mosadi yo. Yena le ba lapa labo ba ile ba phološwa phedišong yeo e ilego ya wela motse woo o mobe. Ka morago ga ntwa, Rahaba o ile a dumelelwa gore a dule kgauswi le mešaša ya Isiraele. Ge nako e dutše e eya, Rahaba o ile a fetoga karolo ya setšhaba sa Bajuda. O ile a nyalana le monna yo a bego a bitšwa Salamone. Morwa wa bona e lego Boase, o ile a gola gomme a ba monna wa tumelo e makatšago. Yena o ile a nyalana le mosadi wa Momoaba e lego Ruthe. * (Ruthe 4:13, 22) Kgoši Dafida gomme ka morago a latelwa ke Mesia ka boyena, e lego Jesu Kriste, ba tšwile lešikeng la lapa leo la tumelo e makatšago.—Joshua 6:22-25; Mateo 1:5, 6, 16.
Kanegelo ya Rahaba e bontšha gore ga go na le o tee wa rena yo a sego bohlokwa go Jehofa. O re bona ka moka ga rena, o lekola dipelo tša rena e bile o a thaba ge a hwetša tlhasenyana ya tumelo ye e swanago le yeo a ilego a e bona pelong ya Rahaba. Tumelo ya gagwe e ile ya mo tutuetša gore a tšee kgato. Go etša ge Beibele e bolela, o ile a “bolelwa gore o lokile ka mediro.” (Jakobo 2:25) E tla ba gabohlale gore re ekiše tumelo ya gagwe!
^ par. 27 Se se kgahlišago ke gore Jehofa o ile a hlompha tumelelano yeo dihlodi tše pedi di bego di e dirile le Rahaba.
^ par. 28 Bakeng sa go ithuta mo go oketšegilego ka Ruthe le Boase, bona dihlogo tše di rego, “Ekišang Tumelo ya Bona” tše di lego ditokollong tša Morokami tša July 1 le October 1, 2012..