Kgaolo 3

Nka Hwetša Bjang Tokologo e Oketšegilego?

“Ke duma eka ka dinako tše dingwe batswadi ba ka ba ka ntumelela go sepela ntle le gore ba mpee leihlo.”—Sarah wa nywaga e 18.

“Ka mehla ke botšiša batswadi ba ka lebaka leo ka lona ba sa mmpotego ge ke nyaka go intšha le bagwera ba ka. Gantši ba mpotša gore: ‘Wena re a go bota. Re fo ba re sa bote bagwera ba gago.’”—Christine wa nywaga e 18.

 GO ETŠA Sarah le Christine, na o duma go hwetša tokologo e oketšegilego? E le gore o e hwetše, o swanetše go dira gore batswadi ba gago ba go bote. Eupša go botwa go swana kudu le tšhelete. Go thata go e hwetša eupša go e loba go bonolo, le gona go sa šetšwe gore o filwe e kaakaang, ga go mohla e bonagalago e lekane. Iliana wa nywaga e 16 o re: “Neng goba neng ge ke nyaka go intšha, batswadi ba ka ba mphara ka dipotšišo tša mabapi le moo ke yago gona, batho bao ke tlago go sepela le bona, seo ke tla bego ke se dira le gore ke tla boa neng. Ke a tseba gore ke batswadi ba ka, eupša ge ba mpotšiša ka tsela yeo ke a tenega!”

Ke’ng seo o ka se dirago e le gore batswadi ba gago ba go bote ka mo go oketšegilego gomme ba go nee tokologo e oketšegilego? Pele re araba potšišo yeo, anke re boneng lebaka leo ka lona go bota e lego taba e boima magareng ga batswadi ba bantši le bafsa.

Mathata ao o Lebeletšanago le Ona ge o Gola

Beibele e a dumela gore ‘monna o tla tlogela tatagwe le mmagwe.’ (Genesi 2:24) Ke therešo gore go ka bolelwa se se swanago le ka mosadi. Go sa šetšwe gore o mošemane goba ngwanenyana, morero wa bohlokwa wa nywaga ya mahlalagadi ke go go lokišeletša go ba motho yo mogolo—nako yeo ka yona o tla bego o hlametšwe go tloga gae gomme mohlomongwe le go thoma lapa la gago. *

Lega go le bjalo, go fetogela go beng motho yo mogolo ga go swane le mojako woo o fo go tsena ka wona gabonolo ge o fihla nywageng e itšego. Go swana kudu le manamelo ao o a namelago, kgato ka kgato, nywageng ka moka ya mahlalagadi. Ke therešo gore wena le batswadi ba gago le ka ba le dikgopolo tše di thulanago mabapi le bokgole bjoo o šetšego o le go bjona manamelong ao. Maria, yo a naganago gore ga a botwe ge go tliwa tabeng ya go kgetha bagwera o re: “Ke na le nywaga e 20 gomme se e sa dutše e le bothata! Batswadi ba ka ba nagana gore nka se be le sebete sa go tloga maemong a kotsi. Ke lekile go ba  hlalosetša gore ke šetše ke ile ka tloga maemong a kotsi eupša seo go bona ga se a lekana!”

Go etša ge seo se boletšwego ke Maria se bontšha, taba ya go bota e ka ba modu wa go se kwane mo gogolo magareng ga bafsa le batswadi. Na se ke sa therešo ka lapeng leno? Ge e ba go le bjalo, o ka dira’ng e le gore batswadi ba gago ba go bote ka mo go oketšegilego? Le gona, ge e ba ba se sa go bota ka gobane o ile wa dira ditiro tša bošilo, o ka dira’ng go lokiša tshenyo yeo o e dirilego?

Itlhatsele o le yo a Botegago

Moapostola Paulo o ngwaletše Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga gore: “Dulang le itlhatsela seo lena ka noši le lego sona.” (2 Bakorinthe 13:5) Ke therešo gore o be a sa bolele le bafsa bao ba lego mahlalagading ka go lebanya. Lega go le bjalo, molao wo wa motheo o a šoma le go bona. Tekanyo yeo o botwago ka yona gantši e sepedišana le tekanyo yeo o itlhatselago o botega ka yona. Ga se gore o swanetše go ba yo a phethagetšego. Go ba gona, motho yo mongwe le yo mongwe o dira  diphošo. (Mmoledi 7:20) Ka godimo ga moo, na tsela yeo o itshwarago ka yona e nea batswadi ba gago lebaka la gore ba se go bote?

Ka mohlala, Paulo o ngwadile gore: “Re rata go itshwara ka go botega dilong tšohle.” (Baheberu 13:18) Ipotšiše gore: ‘Ke itlhatsetše ke botega gakaaka’ng ge ke be ke botša batswadi ba ka moo ke yago gona le seo ke tla bego ke se dira?’ Ela hloko seo se boletšwego ke bafsa ba mmalwa bao ba ilego ba swanelwa ke go itlhahloba tabeng ye. Ka morago ga go bala seo ba se boletšego, araba dipotšišo tšeo di lokeleditšwego ka mo tlase.

Lori: “Ke be ke romela melaetša ka sephiring ka e-mail go mošemane yo a itšego yo ke bego ke mo rata. Batswadi ba ka ba ile ba tseba ka seo gomme ba mpotša gore ke kgaotše go dira bjalo. Ke ile ka ba holofetša gore ke tla kgaotša eupša ka se kgaotše. Se se ile sa tšwela pele se direga ka lebaka la ngwaga. Ke be ke romela mošemane yoo melaetša, batswadi ba ka ba tsebe ka seo ke moka ke kgopele tshwarelo gomme ke holofetše go kgaotša, eupša ke boeletše seo. Seo se ile sa fihla bokgoleng bja gore batswadi ba ka ba se sa hlwa ba mpota selong le ge e le sefe!”

O nagana gore ke ka baka la’ng batswadi ba Lori ba ile ba kgaotša go mmota? ․․․․․

Ge e ba o be o le motswadi wa Lori, nkabe o ile wa dira’ng, gona ka baka la’ng? ․․․․․

Lori o be a swanetše go itshwara bjang ka tsela yeo e bontšhago gore a ka botwa ka morago ga gore batswadi ba gagwe ba boledišane le yena la mathomo ka bothata bjoo? ․․․․․

 Beverly: “Batswadi ba ka ba be ba sa bote gore nka itshwara gabotse ge ke le gare ga bašemane, eupša ga bjale ke kwešiša lebaka. Ke be ke bapala ka lerato le bašemane ba mmalwa bao ba bego ba mpheta ka nywaga e mebedi. Le gona, ke be ke fetša diiri tše dintši ke boledišana le bona ka mogala gomme ge re le dipokanong ke be ke tla boledišana le bona feela. Batswadi ba ka ba ile ba nkamoga mogala wa ka lebaka la kgwedi gomme ba be ba gana ke eya mafelong ao bašemane bao ba bego ba eba go ona.”

Ge e ba le be le le ba batswadi wa Beverly, nkabe le ile la dira’ng, gona ka baka la’ng? ․․․․․

Na o nagana gore dithibelo tšeo batswadi ba Beverly ba mo neilego tšona di be di le thata? Ge e ba go le bjalo, ke ka baka la’ng? ․․․․․

Beverly o be a ka dira’ng gore batswadi ba gagwe ba mmote gape? ․․․․․

Go Botwa Gape

Go thwe’ng ge e ba ditiro tša gago di dirile gore batswadi ba gago ba se sa go bota, go swana le bafsa bao ba tsopotšwego ka mo godimo? Gaešita le ge go le bjalo, kgonthišega gore o ka dira gore ba go bote gape. Eupša o ka dira seo bjang?

Go ka direga gore batswadi ba gago ba tla go bota ka mo go oketšegilego le go go nea tokologo e oketšegilego ge o dutše o bontšha boitshwaro bja go ba yo a ikarabelago. Mafelelong Annette o ile a kwešiša ntlha yeo. O re: “Ge o sa le yo monyenyane, ga o kgone go lemoga ka botlalo bohlokwa bja go botwa. Ga bjale ke ikwa ke le yo a ikarabelago ka mo go oketšegilego e bile ke ikwa ke tutueletšega  go dira dilo ka tsela yeo e tlago go nthuša gore batswadi ba ka ba mpote gape.” O ithuta’ng go se? Go e na le go ngongorega ka gore batswadi ba gago ga ba go bote, lebiša tlhokomelo tabeng ya go tsebja ka boitshwaro bjo bo bontšhago gore o a botega. Ruri o tla hwetša tokologo e oketšegilego.

Ka mohlala, na o a botega dikarolong tše di lokeleditšwego ka mo tlase? Tsenya leswao le ✔ mapokisaneng ao a lego kgauswi le mekgwa le ge e le efe yeo o swanetšego go kaonefatša go yona.

□ Go boa gae ka nako e beilwego

□ Go phetha dikholofetšo tša ka

□ Go boloka nako

□ Go diriša tšhelete ka bohlale

□ Go phetha mediro ya ka gae

□ Go tsoga ka nako ka ntle le go ngongorega

□ Go hlwekiša phapoši ya ka

□ Go bolela therešo

□ Go diriša mogala goba khomphutha ka tekatekano

□ Go amogela diphošo le go kgopela tshwarelo

□ E mengwe ․․․․․

Ke ka baka la’ng o sa dire boikemišetšo bja go itlhatsela o le yo a botegago dikarolong tšeo o di swailego? Latela keletšo ya Beibele yeo e rego: “Lahlang semelo sa kgale seo se dumelelanago le tsela ya lena ya pele ya boitshwaro.” (Baefeso 4:22) “Ee ya lena a e be  Ee.” (Jakobo 5:12) “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a bolele therešo le moagišani wa gagwe.” (Baefeso 4:25) “Kwang batswadi ba lena dilong tšohle.” (Bakolose 3:20) Ge nako e dutše e eya, tšwelopele ya gago e tla bonagala go ba bangwe, go akaretša le go batswadi ba gago.—1 Timotheo 4:15.

Eupša go thwe’ng ge e ba o nagana gore go sa šetšwe maiteko a gago a magolo, batswadi ba gago ga ba go nee tokologo yeo e go swanetšego? Ke ka baka la’ng o sa boledišane le bona ka seo? Go e na le go ngongorega ka gore ba swanetše go go bota ka mo go oketšegilego, ba botšiše ka tlhompho gore ke eng seo ba naganago gore o swanetše go se dira gore ba go bote. Hlalosa dipakane tša gago ka mo go kwagalago tabeng ye.

O se ke wa letela gore batswadi ba gago ba fetoše dithibelo tša bona ka pela. Ka ntle le pelaelo ba tla nyaka go kgodišega gore o tla dira ka go dumelelana le dikholofetšo tša gago. Diriša nako ye bakeng sa go itlhatsela o le yo a botegago. Ge nako e dutše e eya, mo gongwe batswadi ba gago ba ka go bota ka mo go oketšegilego le go go nea tokologo e oketšegilego. Se ke se se diragaletšego Beverly yo a tsopotšwego pejana. O re: “Go thata kudu go dira gore batho ba bangwe ba go bote eupša go bonolo kudu go dira gore ba se sa go bota.” O oketša ka gore: “Ga bjale batswadi ba ka ba a mpota gomme seo se a nthabiša!”

BALA KA MO GO OKETŠEGILEGO MABAPI LE TABA YE GO BOLUMO 2, KGAOLO 22

KGAOLONG YA RENA YEO E LATELAGO

Na batswadi ba gago ba hlalane? Ke bjang o ka dulago o na le pono e lekalekanego ge dilo ka moka di bonagala di sa go sepelele gabotse bophelong?

[Mongwalo wa tlase]

LENGWALO LA BOHLOKWA

“Le se ke le diriša tokologo ya lena e le lebaka la go dira bobe.”—1 Petro 2:16, Contemporary English Version.

KELETŠO

Go e na le go bapetša dithibelo tšeo o nago le tšona ga bjale le tokologo yeo mogolwago a ka bago a na le yona, bapetša dithibelo tšeo o bego o na le tšona ge o be o sa le yo monyenyane le tokologo yeo o nago le yona gona bjale.

NA O BE O TSEBA . . . ?

Tokologo yeo e sa lekanyetšwago ga se leswao la gore batswadi ba gago ba a go rata eupša ke leswao la gore ga ba na taba le wena.

KGATO YEO KE TLAGO GO E TŠEA!

Ke tla botega ka mo go oketšegilego dikarolong tše di latelago: ․․․․․

Ge e ba batswadi ba ka ba se sa hlwa ba mpota, ke tla ․․․․․

Seo ke tlago go botšiša motswadi wa ka goba batswadi ba ka ka taba ye ke gore ․․․․․

O NAGANA ENG?

● Ke ka baka la’ng batswadi ba gago ba ka dikadika go go nea tokologo e oketšegilego gaešita le ge o šoma ka thata go itlhatsela o botega?

● Ke bjang tsela yeo o boledišanago le batswadi ba gago ka yona e dirago gore ba nyake go go nea tokologo e oketšegilego?

[Ntlhakgolo go letlakala 24]

“Ge ke bolela le batswadi ba ka, ke lokologa go ba botša mathata a ka gotee le dilo tšeo di ntshwenyago. Ke nagana gore seo se dira gore go be bonolo gore ba mpote.”—Dianna

[Diagram/​Picture on page 23]

Go fetogela go beng motho yo mogolo yo a botegago go swana le manamelo ao o a namelago, kgato ka kgato, nywageng ya gago ka moka ya mahlalagadi

[Seswantšho]

(Bakeng sa mongwalo o beakantšwego ka mokgwa wa kgatišo, bona kgatišo ka boyona)

GO BA MOTHO YO MOGOLO

NYWAGA YA MAHLALAGADI

BJANA