Kgaolo 1

Na ke loketše go beana mabaka?

“Go na le kgateletšego e kgolo ya gore ke beane mabaka. Le gona go na le masogana a mantši a mabotse.”—Whitney.

“Banenyana ba bangwe ba kgopela bašemane ka go lebanya gore ba beane mabaka le bona gomme ke lekega go dumela. Eupša ge e ba nka kgopela tumelelo ya batswadi ba ka, ke a tseba gore ba tlo gana.”—Phillip.

KGANYOGO ya go ba le motho yo a go kgahlago le ya go ba le motho yo a naganago gore o a mo kgahla e ka ba e matla e le ruri, gaešita le ge o sa le yo monyenyane kudu. Jenifer o gopola ka gore: “Ge ke be ke na le nywaga e 11, ke ile ka thoma go ba le kganyogo e matla ya go beana mabaka.” Brittany o re: “Sekolong o ikwa eka ga se wa felela ge o sa beane mabaka le motho!”

 Go thwe’ng ka wena? Na o loketše go beana mabaka? E le gore re arabe seo, sa pele re swanetše go ahlaahla potšišo e nngwe ya bohlokwa kutšwanyana:

“Go Beana Mabaka” ke Eng?

Swaya karabo ya gago dipotšišong tše di latelago:

Ka mehla o intšha le motho yo a itšego wa bong bjo bo fapanego le bja gago. Na o beana mabaka?

□ Ee

□ Aowa

Wena le motho yo mongwe wa bong bjo bo fapanego le bja gago le a kgahlegelana. O romela motho yoo melaetša ya mogalathekeng goba o boledišana le yena ka mogala ka makga a mmalwa ka letšatši. Na o beana mabaka?

□ Ee

□ Aowa

Ka mehla ge o bokana le bagwera ba gago, wena le motho yo a itšego wa bong bjo bo fapanego le bja gago le dula le le gotee. Na o beana mabaka?

□ Ee

□ Aowa

Ga go pelaelo gore ga se wa ba le bothata bja go araba potšišo ya mathomo. Eupša o ka ba o ile wa ema go se nene pele o ka araba ya bobedi le ya boraro. Ge e le gabotse go beana mabaka ke eng? Go beana mabaka ke tiro le ge e le efe ya bogwera ya ge o kgahlegela motho yo a itšego gomme le yena a go kgahlegela. Ka gona, karabo ya dipotšišo tše tharo tšeo di lokeleditšwego ka mo godimo ke ee. Ge e ba wena le mogwera wa gago wa bong bjo bo fapanego le kgahlegelana ka tsela ya lerato e bile le boledišana ka mehla, e ka ba mogaleng goba ge le bonana, phatlalatša goba ka sephiring, seo ke go beana mabaka. Na o loketše go thoma seo? Go ahlaahla dipotšišo tše di latelago tše tharo go tla go thuša go tseba karabo.

Ke ka Baka La’ng o Nyaka go Beana Mabaka?

Ditšong tše dintši go beana mabaka go lebelelwa e le tsela e amogelegago ya gore batho ba babedi ba tsebane kaone. Eupša go beana mabaka go swanetše go ba le morero o mobotse, e lego go thuša lesogana le kgarebe go bona ge e ba ba nyaka go nyalana.

Ke therešo gore ba bangwe ba dithaka tša gago ba ka tšea taba  ya go beana mabaka gabohwefo. Mohlomongwe ba fo ba ba kgahlwa ke go ba le mogwera yo a itšego wa bong bjo bo fapanego ba se na maikemišetšo a go tsena lenyalong. Le gona ba bangwe ba ka lebelela mogwera yo bjalo e le feela leswao la katlego goba sekgabiši seo ba nyakago go bonwa ba na le sona bathong e le gore ba ikwe ba le bohlokwa. Lega go le bjalo, gantši ditswalano tše bjalo ke tša nakwana. Ngwanenyana yo a bitšwago Heather o re: “Bafsa ba bantši bao ba beanago mabaka ba arogana ka morago ga beke e tee goba tše pedi. Ba lebelela ditswalano tša lerato e le tša nakwana—moo re ka rego ba itokišeletša tlhalo go e na le lenyalo.”

Ga go na pelaelo gore ge o beana mabaka le motho yo a itšego, o kgoma maikwelo a gagwe. Ka gona kgonthišetša gore maikemišetšo a gago ke a mabotse. Nagana ka se: Na o be o ka rata gore motho yo mongwe a bapale ka maikwelo a gago bjalo ka ge eka ke sebapadišwa seo ngwana a se bapadišago ka nakwana ke moka kapejana a se hlokomologa? Mofsa yo a bitšwago Chelsea o re: “Ka dinako tše dingwe ke ye ke nagane gore motho o swanetše go beana mabaka go fo ithabiša, eupša ga se go ithabiša ge motho yo o beanago mabaka le yena a tloga a ikemišeditše.”

O re o na le Nywaga e Mekae?

O nagana gore mofsa o swanetše go thoma go beana mabaka a na le nywaga e mekae? ․․․․․

Bjale botšiša motswadi wa gago goba bobedi bja bona potšišo e swanago, ke moka o ngwale karabo ya bona mo. ․․․․․

Go ka direga gore nywaga yeo wena o e ngwadilego e ka tlase  ga yeo batswadi ba gago ba e boletšego goba mohlomongwe ga go bjalo. O ka ba o le gare ga bafsa ba bantši bao ka bohlale ba sa beanego mabaka go fihlela ba gotše ka mo go lekanego gore ba ka itseba kaone. Se ke seo Danielle wa nywaga e 17 a kgethilego go se dira. O re: “Ge ke lebelela morago nywageng e mebedi e fetilego, seo nkabego ke ile ka se lebelela go yo e tla bago molekane wa ka se fapane kudu le seo nka se lebelelago gona bjale. Ge e le gabotse, gaešita le gona bjale ga ke ikholofele gore nka dira phetho e bjalo. Ge ke bona gore e šetše e le nywaga e mmalwa semelo sa ka se sa fetofetoge, gona ke tla nagana ka go beana mabaka.”

Go na le lebaka le lengwe leo le dirago gore go leta e be gabohlale. Beibele e diriša polelwana “lebaka la bofsa” go hlalosa nako yeo ka yona kganyogo ya go ba le thobalano le maikwelo a lerato e bago a matla kudu. (1 Bakorinthe 7:36) Go ba le tswalano ya kgauswi le motho yo a itšego wa bong bjo bo fapanego ge o sa dutše o le lebakeng le, go ka gakatša dikganyogo tšeo gomme gwa lebiša boitshwarong bjo bo fošagetšego. Ke therešo gore dithaka tša gago di ka tšeela seo fase. Bontši bja tšona di fagahletše kudu go ba le thobalano. Eupša o ka fenya tsela e bjalo ya go nagana! (Baroma 12:2) Ge e le gabotse, Beibele e go kgothaletša go “tšhaba boitshwaro bjo bo gobogilego bja botona le botshadi.” (1 Bakorinthe 6:18, New International Version) Ka go leta go fihlela o fetile lebaka la bofsa, o ka ‘efoga bošula.’—Mmoledi 11:10.

Na o Loketše go Tsena Lenyalong?

E le go go thuša go araba potšišo yeo e lego ka mo godimo, itlhahlobe. Ela hloko dilo tše di latelago:

 Ditswalano. O swara bjang batswadi ba gago le bana beno? Na gantši o ba felela pelo, mohlomongwe wa diriša mantšu a bogale goba kodutlo gore ba go kwe? Ba ka re’ng ka wena tabeng ye? Tsela yeo o dirišanago le ditho tša lapa leno ka yona e bontšha kamoo o tlago go swara molekane wa gago.—Bala Baefeso 4:31.

Pono ya gago. Na o na le pono e nepagetšego goba na ga o kgotsofale? Na o na le tekatekano goba na ka mehla o gapeletša gore dilo di dirwe ka tsela e itšego—ka tsela ya gago? Na o kgona go dula o išitše maswafo fase ge o gateletšegile? Na o fela pelo? Go hlagolela gona bjale dika tšeo di enywago ke moya wa Modimo go tla go thuša go itokišeletša go ba monna goba mosadi nakong e tlago.—Bala Bagalatia 5:22, 23.

Ditšhelete. O swara tšhelete bjang? Na o dula o na le sekoloto? Na o ka swarelela mošomong? Ge e ba go se bjalo, ke ka baka la’ng? Na ke ka baka la mošomo ka bowona, mongmošomo wa gago goba na ke ka baka la mokgwa o itšego o sa rategego wo o swanetšego go o lokiša? Ge e ba o sa kgone go swara tšhelete ya gago, o tla kgona bjang go swara ditšhelete tša lapa?—Bala 1 Timotheo 5:8.

Bomoya. Ge e ba o le yo mongwe wa Dihlatse tša Jehofa, o dira’ng go boloka tswalano e botse le Modimo? Na o dira maiteko a go bala Lentšu la Modimo, go ya bodireding le go tšea karolo dibokeng tša Bokriste? Motho yo o tlago go nyalana le yena o swanelwa ke molekane yo a tiilego moyeng.—Bala Mmoledi 4:9, 10.

 Seo o ka se Dirago

Go gapeletšwa go beana mabaka pele o lokela seo go tla swana le go gapeletšwa go ngwala tlhahlobo ya makgaolakgang ka dithuto tšeo o sego wa ithuta tšona gakaalo. Go molaleng gore seo e tla ba go hloka toka! O hloka nako ya go ithuta dithuto tša gago e le gore o tle o tsebe mathata ao o tlago go lebeletšana le ona tlhahlobong yeo.

Go a swana le ka go beana mabaka. Go etša ge re bone, go beana mabaka ga se selo seo se swanetšego go tšewa gabohwefo. Ka gona pele ga ge o lokela go šetša motho yo a itšego, o swanetše go ipha nako ya go ithuta thuto ya bohlokwa kudu, e lego ya kamoo o ka dirago bagwera. Ka morago ge o hwetša motho yo a go swanetšego, o tla ba o le boemong bjo bobotse bja go aga tswalano e tiilego. Go ba gona, lenyalo le le atlegilego le bopša ke bagwera ba babedi ba paala.

 Go leta pele o beana mabaka go ka se šitiše tokologo ya gago. Go e na le moo, go tla go nea tokologo e oketšegilego ya go “thabela bofsa bja gago.” (Mmoledi 11:9) Le gona o tla ba le nako e oketšegilego ya go itokišeletša go beana mabaka ka go kaonefatša semelo sa gago gomme sa bohlokwa le go feta wa aga bomoya bja gago.—Dillo tša Jeremia 3:27.

Gona bjale o ka thabela go ba le batho ba bong bjo bo fapanego le bja gago. Tsela e kaonekaone ya go dira seo ke efe? Ke ka go thabela bogwera le le sehlopha seo se rulagantšwego gabotse sa masogana le dikgarebe seo go sona go nago le batho bao ba godilego tsebong. Ngwanenyana yo a bitšwago Tammy o re: “Ke nagana gore go dira bjalo go thabiša kudu. Ke mo gobotse go ba le bagwera ba bantši.” Monica o dumelelana le seo. O re: “Go thabela bogwera le le sehlopha ke kgopolo e botse e le ruri ka gobane o kgona go bona batho ba dimelo tše di sa swanego.”

Ka mo go fapanego, ge e ba o šetša motho yo a itšego ka lepotlapotla, o tla ba o ipakela mathata. Ka gona iketle. Diriša nako ye ya bophelo bja gago go ithuta kamoo o ka bago le bagwera le go ba kgomarela. Ka morago ge e ba o kgetha go beana mabaka, o tla ba o itseba gakaone le go tseba seo o se nyakago go molekane wa bophelo ka moka.

BALA KA MO GO OKETŠEGILEGO MABAPI LE TABA YE GO BOLUMO 1, KGAOLO 29 LE 30

KGAOLONG YA RENA YEO E LATELAGO

Na o lekega go beana mabaka batswadi ba gago ba sa tsebe? Mokgwa wo o na le dikotsi tše dintši go feta kamoo o ka naganago ka gona.

KEY SCRIPTURE

“Yo bohlale o šetša dikgato tša gagwe.”—Diema 14:15.

KELETŠO

E le gore o itokišeletše go beana mabaka le go tsena lenyalong, bala 2 Petro 1:5-7 ke moka o kgethe seka setee seo o nyakago go šomela go sona. Ka morago ga kgwedi, lekola gore o ithutile gakaakang ka seka seo le kamoo o kaonefaditšego ka gona.

NA O BE O TSEBA . . . ?

Dinyakišišo tše dintši di bontšha gore batho bao ba nyalanago ba na le nywaga ya ka tlase ga e 20 go na le kgonagalo ya gore ba hlalane pele nywaga e mehlano e fela.

KGATO YEO KE TLAGO GO E TŠEA!

E le go itokišeletša go tsena lenyalong, ke swanetše go šomela dikeng tše di latelago: ․․․․․

Nka šomela dikeng tše ka go ․․․․․

Seo ke tlago go botšiša motswadi wa ka goba batswadi ba ka ka taba ye ke gore ․․․․․

O NAGANA ENG?

● Ke boemong bofe bja maleba moo o ka thabelago segwera le batho ba bong bjo bo fapanego le bja gago?

● O ka thuša bjang ngwaneno yo a nyakago go beana mabaka eupša e sa le yo monyenyane kudu?

● Ge e ba o beana mabaka le motho yo a itšego eupša o se na maikemišetšo a go tsena lenyalong, seo se ka kgoma maikwelo a motho yoo bjang?

[Ntlhakgolo go letlakala 18]

“Ke nagana gore o swanetše go beana mabaka le motho yo o tlogago o na le taba le yena le yo o naganago gore le ka feleletša le nyalane. O tshwenyegile ka motho yoo, ga o fo thabela go beana mabaka le yena.”​—Amber

[Seswantšho go letlakala 16, 17]

Ge e ba o beana mabaka o se wa ikemišetša go tsena lenyalong, o swana le ngwana yo a bapadišago sebapadišwa se sefsa ke moka a se lahla