1-3. (a) Ke mang yo a sa tšwago go thoma go sepela le Paulo, gona ke motho wa mohuta mang? (b) Re tlo ithuta’ng kgaolong ye?

 GE BA dutše ba phatša nageng ya maswika gare ga metse, moapostola Paulo o lebelela lesogana leo le sepelago kgauswi le yena a naganišiša ka lona. Leina la lesogana leo ke Timotheo. Timotheo e sa le yo mofsa e bile o na le matla, mohlomongwe o mengwageng ya gagwe ya bo-20. Kgato e nngwe le e nngwe ya leeto le leo a sa tšwago go thoma go le tšea e mo iša kgole le gagabo. Ge letšatši le dutše le eya, ganyenyane-ganyenyane tikologo ya Lisitara le ya Ikonia di ba kgole le bona. Ke’ng seo se letšego ka pele? Paulo o a tseba, ka gobane le ke leeto la gagwe la bobedi la boromiwa. O a tseba gore go tla ba le dikotsi tše dintši le mathata. Na lesogana leo le lego kgauswi le yena le tla kgona go kgotlelela mathata ao ba tlago go kopana le ona?

² Paulo o bota Timotheo, mohlomongwe o mmota go feta kamoo lesogana le leo le ikokobeditšego le ipotago ka gona. Ditiragalo tšeo di bego di sa tšwa go direga di dirile gore Paulo a kgodišege le go feta ka go nyakega ga gore a hwetše motho yo a swanelegago yo a tlago go sepela le yena. Paulo o a tseba gore modiro wo o letšego ka pele wa go etela diphuthego le go di matlafatša, o tla nyaka boikemišetšo bjo bo feletšego le go kwana ka dikgopolo ga badiredi ba basepedi. Ke ka baka la’ng Paulo a ka ba a ikwa ka tsela ye? Lebaka le lengwe e ka ba e le go se kwane moo pejana go ilego gwa baka karogano magareng ga yena Paulo le Baranaba.

³ Kgaolong ye, re tlo ithuta mo gontši ka tsela e kaonekaone ya go rarolla go se kwane. Le gona re tlo ithuta lebaka leo ka lona Paulo a ilego a kgetha Timotheo gore a sepele le yena, e bile re tlo ithuta ka tema ya bohlokwa ya bao ba hlankelago e le balebeledi ba tikologo lehono.

4. Paulo o be a ikemišeditše go dira’ng leetong la gagwe la bobedi la boromiwa?

⁴ Kgaolong e fetilego, re bone kamoo bana babo rena ba bane bao ba romilwego, e lego Paulo, Baranaba, Judase le Silase, ba ilego ba kgothatša phuthego ya Antiokia ka phetho ya sehlopha se bušago ya mabapi le taba ya lebollo. Ke’ng seo Paulo a ilego a se dira ka morago? O ile a botša Baranaba ka leano le lefsa la leeto la bona, a re: “Ka gona, a re boele re etele bana babo rena go o  mongwe le o mongwe wa metse yeo go yona re ilego ra phatlalatša lentšu la Jehofa re yo bona kamoo ba phelago ka gona.” (Dit. 15:36) Paulo o be a sa bolele ka leeto feela la bogwera la go etela Bakriste ba bao ba bego ba sa tšwa go sokologa. Puku ya Ditiro e utolla morero o mogolo wa leeto la bobedi la Paulo la boromiwa. Sa pele, o be a tlo tšama a iša ditaelo tšeo di ntšhitšwego ke sehlopha se bušago. (Dit. 16:4) Sa bobedi, ka ge e be e le molebeledi wa mosepedi, Paulo o be a ikemišeditše go matlafatša diphuthego moyeng, a di thuše go tia tumelong. (Baroma 1:11, 12) Mokgatlo wa mehleng yeno wa Dihlatse tša Jehofa o latela bjang mohlala wo o beilwego ke baapostola?

5. Sehlopha se Bušago sa mehleng yeno se fetišetša bjang tlhahlo le kgothatšo diphuthegong?

⁵ Lehono, Kriste o diriša Sehlopha se Bušago sa Dihlatse tša Jehofa go hlahla phuthego ya gagwe. Banna ba bao ba botegago ba tloditšwego ba nea diphuthego tša lefase ka moka tlhahlo le kgothatšo ba diriša mangwalo, dikgatišo tšeo di hwetšwago inthaneteng le tša go phrinthiwa, diboka le mekgwa e mengwe ya poledišano. Le gona Sehlopha se Bušago se katanela go dula se dirišana kgauswi le phuthego e nngwe le e nngwe. Ka go re’alo, se diriša tokišetšo ya balebeledi ba basepedi. Sehlopha se Bušago se ikgethetše ka go lebanya bagolo ba dikete bao ba swanelegago lefaseng ka bophara gore ba hlankele e le balebeledi ba tikologo.

6, 7. Bjo bongwe bja boikarabelo bja balebeledi ba tikologo ke bofe?

⁶ Balebeledi ba basepedi ba mehleng yeno ba lebiša tlhokomelo go thušeng le go kgothatšeng bohle bao ba lego diphuthegong tšeo ba di etelago. Bjang? Ka go latela mohlala wo o beilwego ke Bakriste ba lekgolong la pele la mengwaga ba bjalo ka Paulo. O ile a kgothaletša molebeledigotee le yena gore: “O bolele lentšu la Modimo, o be go lona ka go se dikadike ka dinako tše di loketšego le ka dinako tša mathata, o sole, o kgaleme, o kgothatše ka go se fele pelo ka moka le bokgoni bja go ruta. . . . Dira modiro wa moebangedi.”—2 Tim. 4:2, 5.

⁷ Ka go dumelelana le mantšu ao, molebeledi wa tikologo gotee le mosadi wa gagwe ge e ba a nyetše, o kopanela le bagoeledi ba lefelong leo a le etetšego dibopegong tše di fapafapanego tša bodiredi bja tšhemo. Balebeledi bao ba tikologo ba fišegela bodiredi e bile ke barutiši bao ba nago le bokgoni, e lego dika tšeo di bago le mafelelo a mabotse go mohlape. (Baroma 12:11; 2 Tim. 2:15) Bao ba lego modirong wa bosepedi ba tsebja kudu ka lerato la bona la boikgafo. Ba hlankela ba bangwe ka go rata, ba sepela maemong a sa kgahlišego a leratadima gaešita le mafelong a kotsi. (Bafil. 2:3, 4) Le gona balebeledi ba tikologo ba kgothatša phuthego e nngwe le e nngwe, ba e ruta le go e eletša ba diriša dipolelo tšeo di theilwego Beibeleng. Bohle ka phuthegong ba a holega ge ba naganišiša ka boitshwaro bja balebeledi ba ba basepedi le go ekiša tumelo ya bona.—Baheb. 13:7.

8. Baranaba o ile a arabela bjang taletšong ya Paulo?

⁸ Baranaba o ile a dumelelana le tšhišinyo ya Paulo ya gore ba ‘etele  bana babo bona.’ (Dit. 15:36) Bobedi bja bona ba kile ba šoma gabotse e le basepedigotee e bile bobedi bja bona ba be ba šetše ba tlwaelane le ditikologo tšeo ba bego ba nyaka go di etela le batho ba moo. (Dit. 13:2–14:28) Ka gona, kgopolo ya gore ba sepele gotee go ya kabelong ye e ka ba e ile ya bonagala e kwagala e bile e ka šoma. Eupša go ile gwa tsoga bothata. Ditiro 15:37 e bega gore: “Baranaba yena o be a ikemišeditše go sepela le Johane, yo a bego a bitšwa Mareka.” Ga se gore Baranaba o be a fo nea tšhišinyo. O “be a ikemišeditše” go akaretša motswala wa gagwe e lego Mareka gore a sepele le bona leetong le la boromiwa.

9. Ke ka baka la’ng Paulo a ile a se dumelelane le Baranaba?

⁹ Paulo o ile a gana. Ka baka la’ng? Pego e re: “Paulo o be a sa nyake gore ba sepele le [Mareka], ka ge a ile a ba tlogela Pamfilia gomme a sa ka a ya le bona modirong.” (Dit. 15:38) Mareka o kile a sepela le Paulo le Baranaba leetong la bona la pele la boromiwa eupša a se ke a ba le bona go fihla mafelelong a leeto leo. (Dit. 12:25; 13:13) Mathomong a leeto leo ge ba sa le Pamfilia, Mareka o ile a tlogela kabelo ya gagwe gomme a boela gae Jerusalema. Beibele ga e re botše lebaka leo ka lona a ilego a tloga, eupša go bonagala moapostola Paulo a ile a lebelela seo Mareka a se dirilego e le go se tšeele kabelo ya gagwe godimo. Go ka direga gore Paulo o be a belaela ka go botega ga Mareka.

10. Go se dumelelane ga Paulo le Baranaba go ile gwa lebiša kae, gona go bile le mafelelo afe?

¹⁰ Lega go le bjalo, Baranaba o be a ikemišeditše gore ba sepele le Mareka. Paulo yena o be a sa nyake gore ba sepele le yena. Ditiro 15:39 e re: “Ke moka gwa tsoga ngangišano e bogale, moo ba ilego ba arogana.” Baranaba o ile a tloga le Mareka ba sesela sehlakahlakeng sa gabo sa Tsipero. Paulo o ile a tšwela pele ka leano la gagwe. Pego e balega ka gore: “Paulo a kgetha Silase gomme ka morago ga ge bana babo ba mo gafetše Jehofa e le gore a mmontšhe botho bja gagwe bjo bogolo, ya ba gona a tlogago.” (Dit. 15:40) Bobedi bja bona ba ile ba “feta Siria le Tsilitsia, [ba] matlafatša diphuthego.”—Dit. 15:41.

11. Ke dika dife tšeo di nyakegago go thibela gore go se be le karogano ya sa ruri gare ga rena le motho yo a re kgopišitšego?

¹¹ Pego ye e ka re gopotša ka go se phethagale ga rena. Paulo le Baranaba ba be ba kgethilwe gore e be baemedi ba ba kgethegilego ba sehlopha se bušago. Go ka direga gore Paulo o ile a ba setho sa sehlopha seo. Lega go le bjalo, lebakeng le, Paulo le Baranaba ba ile ba dira dilo go ya ka tshekamelo ya batho ba sa phethagalago. Na ba ile ba dumelela boemo bjo gore bo ba aroganyetše sa ruri? Gaešita le ge ba be ba sa phethagala, Paulo le Baranaba e be e le banna ba ikokobeditšego, ba na le monagano wa Kriste. Ga go pelaelo gore ge nako e dutše e eya, ba ile ba bonagatša moya wa borwarre bja Bokriste le go lebalelana. (Baef. 4:1-3) Ka morago, Paulo le Mareka ba ile ba šoma gotee dikabelong tše dingwe tša pušo ya Modimo. a—Bakol. 4:10.

12. Balebeledi ba mehleng yeno ba swanetše go bonagatša dika dife e le ge ba ekiša Paulo le Baranaba?

 ¹² Ngangišano ye e bogale e be e se semelo sa Baranaba goba Paulo. Baranaba o be a tsebja e le monna yo lerato le yo a neago ka seatla se se bulegilego go fihla bokgoleng bja gore go e na le gore baapostola ba mmitše ka leina la gagwe la Josefa, ba ile ba mo rea leina ba re ke Baranaba, yeo e bolelago gore “Morwa wa Khomotšo.” (Dit. 4:36) Paulo le yena o be a tsebja ka go ba yo botho le yo bonolo. (1 Bathes. 2:7, 8) E le go ekiša Paulo le Baranaba, balebeledi ka moka ba Bakriste lehono, go akaretša le balebeledi ba tikologo, ka mehla ba swanetše go katanela go bontšha boikokobetšo le go swara bagologotee le bona go akaretša le mohlape ka moka ka lerato.—1 Pet. 5:2, 3.

13, 14. (a) Timotheo e be e le mang, gona Paulo a ka ba a ile a kopana le yena maemong afe? (b) Ke’ng seo se ilego sa dira gore Paulo a kgahlwe ke Timotheo ka mo go kgethegilego? (c) Timotheo o ile a newa kabelo efe?

¹³ Leeto la Paulo la bobedi la boromiwa le ile la mo lebiša tikologong ya Galatia yeo e bego e laolwa ke Roma, moo go bego go theilwe diphuthego tše sego kae. Mafelelong o ile a “fihla Derebe le Lisitara.” Pego e oketša ka gore: “Gona moo go be go na le morutiwa yo mongwe yoo leina la gagwe e lego Timotheo, morwa wa mosadi yo a dumelago wa Mojuda eupša tatagwe e le Mogerika.”—Dit. 16:1. b

¹⁴ Go molaleng gore Paulo o ile a kopana le lapa la gabo Timotheo ge a be a etetše lefelong leo leetong la gagwe la mathomo mo e ka bago ka ngwaga wa 47 C.E. Bjale nakong ya leeto la gagwe la bobedi mengwageng e mebedi goba e meraro ka morago, Paulo o ile a kgahlwa ka mo go kgethegilego ke lesogana leo e lego Timotheo. Ka baka la’ng? Ka gobane Timotheo o be a “bolelwa gabotse ke bana babo.” Ga se feela gore o be a ratwa ke bana babo ba motseng wa gabo, eupša botumo bja gagwe bjo bobotse bo ile bja tsebja le ke batho ba diphuthegong tše dingwe. Pego e hlalosa gore bana babo rena ba Lisitara le Ikonia, tšeo di bego di arogane ka bokgole bja dikhilomithara tše e ka bago tše 30, ba be ba mmolela gabotse. (Dit. 16:2) Ba hlahlwa ke moya o mokgethwa, bagolo ba ile ba nea Timotheo yo mofsa boikarabelo bjo bogolo bja gore a thuše Paulo le Silase e le molebeledi wa mosepedi.—Dit. 16:3.

15, 16. Ke’ng seo se ilego sa dira gore Timotheo a be le botumo bjo bobotse?

¹⁵ Ke’ng seo se ilego sa dira gore Timotheo a be le botumo bjo bobotse gakaakaa e sa le yo mofsa? Na e be e le bohlale bja gagwe, ponagalo ya gagwe ya ka ntle goba bokgoni bja gagwe bja tlhago? Gantši batho ba kgahlwa ke dika tše bjalo. Gaešita le moporofeta Samuele o kile a forwa ke ponagalo ya ka ntle. Lega go le bjalo, Jehofa o ile a mo gopotša gore: “Tsela yeo motho a bonago ka yona ga se yeo Modimo a bonago ka yona, ka gobane motho o bona ponagalo ya ka ntle; eupša Jehofa yena o bona dipelo.” (1 Sam. 16:7) Ka ntle le dika tšeo  a bego a na le tšona ka tlhago, Timotheo o be a na le dika tša ka gare tšeo di ilego tša dira gore a be le leina le lebotse gare ga Bakristegotee le yena.

¹⁶ Ka morago ga mengwaga e itšego, moapostola Paulo o ile a bolela ka tše dingwe tša dika tša Bokriste tšeo Timotheo a bego a na le tšona. Paulo o ile a hlalosa boemo bjo bobotse bja kgopolo bja Timotheo, lerato la gagwe la boikgafo gotee le phišego yeo a nago le yona ge a phetha dikabelo tša pušo ya Modimo. (Bafil. 2:20-22) Timotheo o be a tsebja gape ka go ba le tumelo “yeo e se nago boikaketši.”—2 Tim. 1:5.

17. Lehono bafsa ba ka ekiša Timotheo bjang?

¹⁷ Lehono, bafsa ba bantši ba ekiša Timotheo ka go hlagolela dika tšeo Modimo a di amogelago. Ka go dira bjalo ba itirela leina le lebotse le Jehofa gotee le batho ba gagwe, gaešita le ge e sa le ba banyenyane. (Die. 22:1; 1 Tim. 4:15) Ba bontšha tumelo yeo e se nago boikaketši gomme ba gana go phela maphelo a mabedi. (Ps. 26:4) Ka go re’alo, bafsa ba bantši ba ka kgatha tema ya bohlokwa ka phuthegong go etša Timotheo. Ruri ba kgothatša barati ka moka ba Jehofa bao ba ba dikologilego ge ba ba bona ba swanelegela go ba bagoeledi ba ditaba tše dibotse ke moka mafelelong ba ineela go Jehofa gomme ba kolobetšwa!

18. (a) Ke ditokelo dife tšeo Paulo le Timotheo ba ilego ba di thabela ge e be e le balebeledi ba basepedi? (b) Diphuthego di ile tša šegofatšwa bjang?

¹⁸ Paulo le Timotheo ba ile ba šoma gotee ka mengwaga e mentši. Ka ge e be e le balebeledi ba basepedi, ba ile ba dira mediro e mentši legatong la sehlopha se bušago. Pego ya Beibele e re: “Bjale ge ba dutše ba sepela go phatša metse yeo ba be ba iša ditaelo go bao ba lego moo gore ba di latele, e lego tšeo baapostola le bagolo bao ba lego Jerusalema ba bego ba dirile phetho ka tšona.” (Dit. 16:4) Go molaleng gore diphuthego di ile tša latela tlhahlo yeo e tšwago go baapostola le bagolo bao ba bego ba le Jerusalema. Ka baka la go kwa mo go bjalo, “diphuthego di ile tša tšwela pele di matlafatšwa tumelong le go oketšega ka palo letšatši le letšatši.”—Dit. 16:5.

19, 20. Ke ka baka la’ng Bakriste ba swanetše go kwa “bao ba etelelago pele”?

¹⁹ Ka mo go swanago, Dihlatse tša Jehofa lehono di thabela ditšhegofatšo tšeo di tlišwago ke go kwa ka boikokobetšo tlhahlo yeo e tšwago go “bao ba etelelago pele” gare ga tšona. (Baheb. 13:17) Ka ge boemo bja lefase le bo dula bo fetoga, ke gabohlokwa gore ka go akgofa Bakriste ba arabele le go latela tlhahlo le ditaelo tšeo di tšwago go “mohlanka yo a botegago le wa temogo.” (Mat. 24:45; 1 Bakor. 7:29-31) Go dira bjalo go ka re thibela gore re se ke ra aroga therešong gomme gwa re thuša go dula re se na sepatso go tšwa lefaseng.—Jak. 1:27.

²⁰ Ke therešo gore balebeledi ba Bakriste ba mehleng yeno, go akaretša le ditho tša Sehlopha se Bušago, ga se ba phethagala, go etša ge go be go le bjalo ka Paulo, Baranaba, Mareka le bagolo ba bangwe bao ba tloditšwego ba lekgolong la pele la mengwaga. (Baroma 5:12; Jak. 3:2) Eupša ka ge ditho tša Sehlopha se Bušago di latela Lentšu la Modimo ka go tia gomme di kgomarela mohlala wo o beilwego ke baapostola, di itlhatsela di botega. (2 Tim. 1:13, 14) Ka baka la seo, diphuthego di a tiišwa le go matlafatšwa tumelong.