1, 2. Ke ka baka la’ng Paulo a sa makatšwe ke tlaišo yeo a lebeletšanego le yona Jerusalema?

 PAULO o golegilwe gape ka morago ga go hlakodišwa sehlopheng seo se galefilego sa bahlolampherefere Jerusalema. Moapostola yo yo a fišegago ga a makatšwe ke tlaišo yeo a lebeletšanego le yona mo Jerusalema. O be a boditšwe gore a letele go “golegwa le ditlaišego” motseng wo. (Dit. 20:22, 23) Le ge Paulo a sa kgonthišege gabotse gore o be a tla diragalelwa ke eng, o a tseba gore o tla tšwela pele a tlaišega ka baka la leina la Jesu.—Dit. 9:16.

² Gaešita le baporofeta ba Bakriste ba be ba lemošitše Paulo gore o be a tla golegwa gomme a gafelwa “diatleng tša batho ba ditšhaba.” (Dit. 21:4, 10, 11) Lešaba la Bajuda le be le sa tšwa go nyaka go mmolaya gomme ka moragonyana ga moo, go be go bonagala eka o be a tla ‘rathaganywa’ ke ditho tša kgoro ya Sanhedrine ge di be di ngangišana ka seo a bego a se boletše. Ga bjale moapostola yo ke mogolegwa yo a hlapeditšwego ke madira a Roma gomme o lebeletšane le melato le ditatofatšo tše dintši. (Dit. 21:31; 23:10) Ruri moapostola Paulo o nyaka kgothatšo!

3. Re hwetša kae kgothatšo ya gore re tšwele pele modirong wa rena wa boboledi?

³ Mehleng ye ya bofelo, re a tseba gore “bohle bao ba ratago go phela ka boineelo go Modimo tswalanong le Kriste Jesu le bona ba tla hlomarwa.” (2 Tim. 3:12) Nako le nako le rena re nyaka kgothatšo ya gore re tšwele pele re dira modiro wa rena wa boboledi. Ruri re tloga re leboga mantšu ao a fihlago ka nako le ao a kgothatšago ao re a hwetšago ka dikgatišong gotee le dibokeng tšeo di lokišeditšwego ke “mohlanka yo a botegago le wa temogo”! (Mat. 24:45) Jehofa o re kgonthišeditše gore ga go na manaba a ditaba tše dibotse ao a tlago go atlega. Manaba ao a ka se fediše bahlanka ba gagwe e le sehlopha goba go kgaotša modiro wa bona wa boboledi. (Jes. 54:17; Jer. 1:19) Lega go le bjalo, go thwe’ng ka moapostola Paulo? Na o ile a hwetša kgothatšo ya gore a tšwele pele a nea bohlatse bjo bo tletšego go sa šetšwe kganetšo? Ge e ba go le bjalo, e be e le kgothatšo ya mohuta mang, gona o ile a arabela bjang go yona?

4, 5. Paulo o ile a hwetša kgothatšo efe, gomme ke ka baka la’ng e be e fihlile ka nako?

⁴ Moapostola Paulo o ile a hwetša kgothatšo yeo e bego e nyakega bošegong  bjo bo latetšego go hlakodišwa ga gagwe pele ga kgoro ya Sanhedrine. Pego yeo e buduletšwego e re botša gore: “Morena a ema kgauswi le yena a re: ‘Eba le sebete kudu! Ka ge o be o dutše o nea bohlatse bjo bo feletšego ka nna Jerusalema, ka mo go swanago o swanetše go nea bohlatse le kua Roma.’” (Dit. 23:11) Ka mantšu ao a kgothatšago ao a tšwago go Jesu, Paulo o be a kgodišegile gore o tla hlakodišwa. O be a tseba gore o tla fihla Roma gomme a be le tokelo ya go nea bohlatse ka Jesu moo.

⁵ Kgothatšo yeo e neilwego Paulo e be e fihlile ka nako. Letšatšing le le latelago, banna ba Bajuda ba fetago ba 40 ba ile ba “loga maanomabe gomme ba itlama ka keno ya thogako, ba bolela gore ba ka se je goba ba nwa go fihlela ge ba bolaile Paulo.” “Maanomabe [a] a keno ye e tlamago,” a be a bontšha tsela yeo Bajuda bao ba bego ba ikemišeditše ka yona go bolaya moapostola yo. Ge e ba leano la bona le be le ka se atlege, ba be ba dumela gore mafelelo e be e tla ba thogako go bona. (Dit. 23:12-15) Leano la bona leo le dumeletšwego ke baperisita ba bagolo le bagolo, e be e le la gore Paulo a bušetšwe morago kgorong ya Sanhedrine gore a tle a botšološišwe, bjalo ka ge eka ba nyaka go nyakišiša molato wa gagwe ka botlalo. Eupša balogi bao ba maanomabe ba be ba tla lalela Paulo tseleng e le gore ba mo hlasele le go mmolaya.

6. Leano la go bolaya Paulo le ile la utollwa bjang, gona bafsa lehono ba ka hwetša mohlala ofe pegong ye?

⁶ Lega go le bjalo, motlogolo wa Paulo o ile a kwa ka leano leo gomme a le begela Paulo. Ke moka Paulo o ile a dira gore lesogana leo le begele tona ya madira a Roma e lego Kelaudio Lisia ka taba yeo. (Dit. 23:16-22) Go molaleng gore Jehofa o rata bafsa, bao ka go swana le motlogolo yo wa Paulo yo a sa bolelwego ka leina, ba etišago dikgahlego tša batho ba Modimo ka pele ga tša bona ka sebete gomme ka potego ba dira selo le ge e le sefe seo ba ka se kgonago go tšwetša pele dikgahlego tša Mmušo.

7, 8. Ke ditokišetšo dife tšeo Kelaudio Lisia a ilego a di dira go šireletša Paulo?

⁷ Gateetee ka morago ga go utollelwa ka leano la go hlasela Paulo, Kelaudio Lisia yo a bego a laola banna ba 1 000, o ile a laela gore sehlopha sa madira a 470, e lego bahlabani, banna ba marumo gotee le banamedi ba dipere, ba tsebišwe gore ba tloge Jerusalema bošegong bjoo gomme ba iše Paulo Kesarea a bolokegile. Ge a fihla moo, o be a tla išwa go Mmuši Felikisi. a Gaešita le ge Kesarea, e lego moo Baroma ba bego ba buša Judea ba le gona, e be e na le badudi ba bantši ba Bajuda, e be e tletše ba ditšhaba. Maemo ao a rulagantšwego gabotse a moo a be a fapane kudu le a Jerusalema, moo batho ba bantši ba bego ba kgetholla madumedi a mangwe e bile ba tšea karolo meferefereng. Kesarea e be e bile e le ntlokgolo ya madira a Roma kua Judea.

⁸ Ka go dumelelana le molao wa Roma, Lisia o ile a romela lengwalo go Felikisi a hlalosa molato woo. Lisia o boletše gore ka morago ga go kwa gore Paulo e be e le modudi wa Roma, o ile a mo hlakodiša ge Bajuda ba be ba le “kgauswi le go mmolaya.” Lisia o ngwadile gore ga se a hwetša Paulo a na le molato wa selo le ge e le sefe seo se “swanelwago ke lehu goba ditlemo tša  kgolego,” eupša ka baka la maanomabe ao a bego a logetšwe Paulo, o be a mo iša go Felikisi e le gore mmuši yoo a ka kwa balatofatši bao ke moka a ahlole taba yeo.—Dit. 23:25-30.

9. (a) Ditshwanelo tša Paulo tša go ba modudi wa Roma di ile tša gatakelwa bjang? (b) Ke ka baka la’ng re ka diriša gabotse ditshwanelo tša rena tša go ba badudi ba naga?

⁹ Na seo Lisia a bego a se ngwadile e be e le therešo? E sego ka mo go feletšego. Go bonagala eka o be a leka go ipolela gabotse. Ge e le gabotse o be a se a hlakodiša Paulo ka gobane a be a hweditše gore moapostola yo e be e le modudi wa Roma. Go oketša moo, Lisia ga se a ka a ngwala gore o ile a dira gore Paulo a “tlengwe ka diketane tše pedi” gomme ka morago a nea taelo ya gore a ‘sekišwe e bile a otlwa.’ (Dit. 21:30-34; 22:24-29) Ka go re’alo, Lisia o be a gataketše ditshwanelo tša Paulo tša go ba modudi wa Roma. Lehono, Sathane o diriša go fišegela bodumedi ka tsela e fošagetšego ga baganetši go gakatša tlaišo, gomme ba ka leka go tsenatsenana le borapedi bja rena go Modimo. Eupša go etša Paulo, gantši batho ba Modimo ba ka diriša ditshwanelo tšeo ba nago le tšona tša go ba badudi ba naga go nyaka tšhireletšo ya semolao.

10. Ke ditatofatšo dife tše dikgolo tšeo Paulo a bego a latofatšwa ka tšona?

¹⁰ Kua Kesarea, Paulo o ile a “[hlapetšwa] ntlong ya mošate ya babušiši ya Heroda,” e le ge a letetše gore balatofatši ba gagwe bao ba tšwago Jerusalema ba fihle. (Dit. 23:35) Matšatši a mahlano ka morago, ba ile ba fihla—gwa fihla Moperisita yo a Phagamego Ananiase, monna yo mongwe wa seboledi sa phatlalatša yo a bitšwago Teritulo gotee le sehlopha sa banna ba bagolo. Teritulo o ile a thoma ka go reta Felikisi ka seo a bego a se direla Bajuda, go molaleng gore o be a mo reta ka mo go feteletšego e le gore a hwetše kamogelo ya gagwe. b Ke moka ge a tsena tabeng yeo e bego e ahlaahlwa, Teritulo o ile a bolela ka Paulo e le ‘yo a tshwenyago, yo a hlohleletšago go lwantšha mmušo gare ga Bajuda bohle lefaseng ka moka e bile e le moetapele wa sehlotswana sa bokgelogi sa Banatsaretha. Le gona o ile a leka go goboša tempele, ka gona re ile ra mo swara.’ Bajuda ba bangwe le bona ba ile ba “kopanela tlhaselong yeo, ba gatelela gore dilo tše di be di le bjalo.” (Dit. 24:5, 6, 9) Go hlohleletša go lwantšha mmušo, go ba moetapele wa sehlotswana sa bokgelogi le go goboša tempele—ye e be e le melato e megolo yeo e bego e ka feleletša ka go ahlolelwa lehu.

11, 12. Paulo o ile a ganetša bjang ditatofatšo tšeo a bego a latofatšwa ka tšona?

¹¹ Ke moka Paulo o ile a dumelelwa go bolela. O ile a thoma ka gore: “Ke bolela ka go se dikadike ke itwela.” O ile a gana ditatofatšo tšeo ka go lebanya.  Moapostola yo ga se a ka a goboša tempele goba go leka go hlohleletša go lwantšha mmušo. O ile a hlalosa gore ge e le gabotse o be a se gona Jerusalema ka “nywaga e mmalwa” gomme o be a tlile le “dimpho tša kgaugelo,” e lego meneelo ya Bakriste bao ba ka bago ba be ba diila ka baka la tlala le tlaišo. Paulo o ile a gatelela gore pele a ka tsena ka tempeleng, o ile a “hlwekišwa ka mokgwa wa setlwaedi” le gore o ile a katanela go ba le letswalo leo le se nago “bosodi pele ga Modimo le batho.”—Dit. 24:10-13, 16-18.

¹² Lega go le bjalo, Paulo o ile a dumela gore o be a direla Modimo wa borakgolokhukhu ba gagwe tirelo e kgethwa “go ya ka tsela yeo ba e bitšago ‘sehlotswana sa bokgelogi.’” Eupša o ile a gatelela gore o be a dumela “dilo ka moka tšeo di hlalositšwego Molaong le go ngwalwa Baporofeteng.” Le gona ka go swana le balatofatši ba gagwe o be a na le kholofelo ya “tsogo ya ba lokilego gotee le ba sa lokago.” Ke moka Paulo o ile a hlohla balatofatši ba gagwe ka gore: “E re batho ba ba lego mo ba bolele ka noši gore ke phošo efe yeo ba e hweditšego ge ke be ke eme pele ga Sanhedrine, ge e se mabapi le selo se setee seo ke ilego ka se bolela ka go hlaboša ge ke be ke eme gare ga bona ka re: ‘Lehono ke ahlolwa pele ga lena ka ge ke dumela tsogong ya bahu!’”—Dit. 24:14, 15, 20, 21.

13-15. Ke ka baka la’ng re ka tšea Paulo e le mohlala o mobotse wa go nea bohlatse ka sebete pele ga balaodi ba mmušo?

¹³ Paulo o re beetše mohlala o mobotse woo re swanetšego go o latela ge e ba re ka išwa pele ga balaodi ba mmušo ka baka la borapedi bja rena gomme ka maaka re latofatšwa ka dilo tše bjalo ka gore re bahlolampherefere, re lwantšha mmušo goba gore re ditho tša seo go thwego ke sehlotswana se kotsi sa bokgelogi. Paulo ga se a ka a leka go hwetša kamogelo ya mmuši ka go mo reta ka mo go feteletšego, go etša Teritulo. Paulo o ile a dula a išitše maswafo fase e bile a na le tlhompho. Ka bohlale, o ile a nea bohlatse bjo bo kwagalago  le bja therešo. Paulo o ile a bolela gore “Bajuda ba bangwe bao ba tšwago seleteng sa Asia,” bao ba ilego ba mo latofatša ka gore o šilafatša tempele ba be ba se gona le gore go ya ka molao, o be a swanetše go ba botšiša a kwe ditatofatšo tša bona.—Dit. 24:18, 19.

¹⁴ Seo se kgahlišago le go feta ke gore Paulo ga se a ka a dikadika go nea bohlatse ka ditumelo tša gagwe. Ka sebete moapostola yo o ile a hlalosa gape go dumela ga gagwe tsogong, e lego taba yeo e ilego ya baka mpherefere o mogolo ge a be a le pele ga kgoro ya Sanhedrine. (Dit. 23:6-10) Ge a be a itwela, Paulo o ile a gatelela kholofelo ya tsogo. Ka baka la’ng? Ka gobane Paulo o be a nea bohlatse ka Jesu le ka go tsošwa ga gagwe bahung, e lego selo seo baganetši bao ba bego ba ka se se dumele. (Dit. 26:6-8, 22, 23) Ee, mpherefere o be o bakilwe ke taba ya ge e ba go na le tsogo, ge e le gabotse go dumela go Jesu le tsogong ya gagwe.

¹⁵ Go etša Paulo, re ka nea bohlatse ka sebete le go hwetša matla go tšwa go seo Jesu a se boditšego barutiwa ba gagwe ge a be a re: “Le tla ba ba hloilwego ke batho bohle ka baka la leina la ka. Eupša yo a kgotleletšego go fihla bofelong ke yena a tlago go phološwa.” Na re swanetše go tshwenyega ka seo re tlago go se bolela? Aowa, ka gobane Jesu o neile kgonthišetšo ye: “Ge ba le tšea gore ba le gafele kgorong, le se ke la belaela mabapi le seo le tlago go se bolela, eupša seo le se newago ka yona nako yeo, bolelang sona, gobane ga se lena le bolelago eupša ke moya o mokgethwa wo o bolelago.”—Mar. 13:9-13.

16, 17. (a) Felikisi o ile a swaragana bjang le molato wa Paulo? (b) Ke ka baka la’ng Felikisi a ka ba a ile a tšhoga, gona ke ka baka la’ng a ile a tšwela pele a bonana le Paulo?

¹⁶ Le e be e se lekga la pele Mmuši Felikisi a ekwa ka ditumelo tša Bokriste. Pego e re: “Ka ge Felikisi a tseba gabotsebotse ditaba tša mabapi le Tsela ye [lentšu leo le bego le dirišwa go hlalosa Bokriste bja pele], o ile a letiša batho ba gomme a re: ‘Neng goba neng ge Lisia molaodi wa madira a theogela mo, ke tla dira phetho ka ditaba tše tšeo di lego mabapi le lena.’ Ke moka a laela tona ya madira gore monna yo a bewe kgolegong, eupša a be le tokologo e itšego le gore a se thibele bagwera ba gagwe go mo thuša ka dinyakwa tša gagwe.”—Dit. 24:22, 23.

¹⁷ Ka morago ga matšatši a sego kae Felikisi, le mosadi wa gagwe Dirusila yo e bego e le Mojuda, o ile a romela lentšu gore Paulo a bitšwe gomme a “mo theetša ge a bolela ka go dumela go Kriste Jesu.” (Dit. 24:24) Lega go le bjalo, ge Paulo a be a bolela ka “toko, boitshwaro le kahlolo tše di bego di tla tla, Felikisi o ile a tšhoga,” mohlomongwe ka gobane dilo tše bjalo di be di tshwenya letswalo la gagwe ka baka la dilo tše mpe tšeo a bego a di dirile bophelong bja gagwe. Ka go re’alo, o ile a re Paulo a tloge, a re: “Ga bjale sepela, eupša ge ke hwetša sebaka ke tla romela lentšu gore o boele o bitšwe.” Ka morago ga moo, Felikisi o ile a bonana le Paulo ka makga a mantši, e sego ka gobane o be a nyaka go tseba therešo, eupša ka gobane o be a holofela gore Paulo o be a tla mo nea tsogo-le-kobong.—Dit. 24:25, 26.

18. Ke ka baka la’ng Paulo a ile a bolela le Felikisi le mosadi wa gagwe ka “toko, boitshwaro le kahlolo tše di bego di tla tla”?

 ¹⁸ Ke ka baka la’ng Paulo a ile a bolela le Felikisi le mosadi wa gagwe ka “toko, boitshwaro le kahlolo tše di bego di tla tla”? Gopola gore ba be nyaka go tseba seo “go dumela go Kriste Jesu” go bego go se akaretša. Paulo yo a bego a tseba boitshwaro bja bona, go ba sehlogo ga bona le go hloka toka ga bona, o be a bolela ka mo go kwagalago mabapi le seo se bego se nyakega go bohle bao e bego e tla ba balatedi ba Jesu. Seo Paulo a ilego a se bolela se be se bontšha phapano e kgolo magareng ga ditekanyetšo tša Modimo tša go loka le bophelo bjoo Felikisi le mosadi wa gagwe ba bego ba bo phela. Se se be se swanetše go ba thuša go bona gore batho ka moka ba ikarabela go Modimo ka seo ba se naganago, seo ba se bolelago le seo ba se dirago, le gore kahlolo ya bohlokwa go feta yeo e bego e tla newa Paulo, e be e le kahlolo yeo ba tlago go lebeletšana le yona pele ga Modimo. Ruri ga go makatše gore Felikisi “o ile a tšhoga”!

19, 20. (a) Bodireding bja rena, re swanetše go dirišana bjang le batho bao ba bonagalago ba thabela eupša ge e le gabotse ba inyakela ditsela tša bona tša boithati? (b) Re tseba bjang gore Felikisi e be e se mogwera wa Paulo?

¹⁹ Bodireding bja rena, re ka hwetša batho bao ba swanago le Felikisi. Mathomong ba ka bonagala ba thabela therešo, eupša ge e le gabotse ba inyakela tsela ya bona ya boithati. Re swanetše go ba šedi ge re leka go thuša batho ba bjalo. Lega go le bjalo, ka go swana le Paulo, ka bohlale re ka ba botša ka ditekanyetšo tša Modimo tša go loka. Mohlomongwe therešo e tla ba kgoma dipelo. Eupša ge e ba go eba molaleng gore ga se ba ikemišetša go tlogela tsela ya bona ya go dira sebe, re ba tlogela ba le bjalo gomme ra tsoma bao ba tlogago ba nyaka therešo.

²⁰ Tabeng ya Felikisi, maikemišetšo a gagwe a ile a utollwa ke mantšu a: “Ge go fetile mengwaga e mebedi, Felikisi o ile a hlatlangwa ke Porotio Fesito; ka ge Felikisi a be a kganyoga go amogelwa ke Bajuda, o ile a tlogela Paulo a golegilwe.” (Dit. 24:27) Felikisi e be e se mogwera wa kgonthe wa Paulo. Felikisi o be a tseba gore balatedi ba “Tsela” ba be ba sa lwantšhe mmušo goba go hlola mpherefere. (Dit. 19:23) Le gona, o be a tseba gore Paulo o be a se a roba molao le ge e le ofe wa Roma. Lega go le bjalo, Felikisi o ile a tlogela moapostola yo a golegilwe e le gore a ka “amogelwa ke Bajuda.”

21. Go ile gwa direga’ng ka Paulo ka morago ga gore Porotio Fesito e be mmuši, gomme Paulo o ile a tšwela pele a matlafatšwa ke eng?

²¹ Go etša ge go bontšhitšwe temaneng ya mafelelo ya Ditiro kgaolo 24, Paulo e be e sa dutše e le mogolegwa ge Porotio Fesito a be a hlatlama Felikisi go ba mmuši. Ka gona go ile gwa thoma tatelano ya ditsheko, gomme Paulo o ile a išwa pele ga bahlankedi ba fapafapanego. Ruri moapostola yo yo sebete o ile a “gogelwa pele ga dikgoši le babuši.” (Luka 21:12) Ka ge re tla bona, ka morago o tla nea bohlatse go mmuši yo matla kudu wa mehleng ya gagwe. Dilong tše ka moka, Paulo ga se a ka a fokola tumelong. Ka ntle le pelaelo, o ile a tšwela pele a matlafatšwa ke mantšu a Jesu ao a rego: “Eba le sebete kudu!”