1. Jehofa o gogela batho ba mohuta mang go yena, gomme ke ka baka la’ng ba swanetše go dula ba phafogile moyeng?

JESU o itše: “Barapedi ba kgonthe ba [tla] rapela Tate ka moya le ka therešo, gobane ruri Tate o nyaka ba bjalo gore ba mo rapele.” (Johane 4:23) Ge Jehofa a hwetša batho ba bjalo​—go etša ge a go hweditše—​o ba gogela go yena le go Morwa wa gagwe. (Johane 6:44) A tokelo e kgolo gakaakang! Lega go le bjalo, barati ba therešo ya Beibele ba swanetše ‘go tšwelapele ba kgonthišetša se se amogelegago go Morena,’ ka gobane Sathane ke sekgwari sa boradia.​—Baefeso 5:10; Kutollo 12:9.

2. Hlalosa kamoo Jehofa a lebelelago bao ba lekago go tswakanya bodumedi bja therešo le bja maaka.

² Ela hloko seo se ilego sa direga kgauswi le Thaba ya Sinai ge Baisiraele ba be ba kgopela Arone gore a ba direle modimo. Arone o ile a fo dumelelana le seo a se a naganišiša ka sona gomme a ba direla namane ya gauta eupša a bolela gore e be e emela Jehofa. O ile a re: “Gosasa go na le monyanya wa Jehofa.” Na Jehofa o ile a hlokomologa go tswakanywa moo ga bodumedi bja therešo le bja maaka? Aowa. O ile a bolaya barapedi ba ka bago ba dikete tše tharo ba modimo woo wa seswantšho. (Ekisodo 32:1-6, 10, 28) Re ithuta eng mo tabeng ye? Ge e ba re rata go dula re le leratong la Modimo, re swanetše go “se kgwathe selo sa go se hlweke” gomme re fišegele go šireletša therešo gore e se šilafatšwe ka tsela le ge e le efe.​—Jesaya 52:11; Hesekiele 44:23; Bagalatia 5:9.

3, 4. Ke ka baka la’ng re swanetše go ela hloko melao ya motheo ya Beibele ge re hlahloba metlwae le menyanya e tumilego?

³ Ka manyami, ka morago ga lehu la baapostola, e lego bao ba bego ba thibela bohlanogi, batho ba bangwe bao ba bego ba ipitša  Bakriste eupša ba be ba sa rate therešo ba ile ba amogela mekgwa ya baheitene, menyanya ya bona le matšatši a bona ao go thwego ke a makgethwa, ke moka ba a bitša gore ke a Bokriste. (2 Bathesalonika 2:7, 10) Ge o dutše o hlahloba e mengwe ya menyanya ye, hlokomela kamoo e bonagatšago moya wa lefase, e sego wa Modimo. Ka kakaretšo, menyanya ya lefase e na le selo setee seo e swanago ka sona: E gogela dikganyogong tša nama, e bile e godiša ditumelo tša maaka tša bodumedi le go dirišana le meoya e mebe​—tšona dilo tše dikgolo tšeo di hlaolago “Babilona o Mogolo.” * (Kutollo 18:2-4, 23) Le gona, o gopole gore Jehofa o bone ka go lebanya mekgwa e šišimišago ya bodumedi bja boheitene yeo bontši bja metlwae yeo e lego gona lehono e thomilego go bjona. Ga go pelaelo gore o šišimišwa ke menyanya yeo le lehono. Na le rena ga se ra swanela go tshwenyega ka pono yeo ya gagwe?​—2 Johane 6, 7.

⁴ Ka ge re le Bakriste ba therešo, re a tseba gore menyanya e itšego ga e kgahliše Jehofa. Eupša re swanetše go phetha le dipelo tša rena gore ga re nyake go tšea karolo go yona. Go hlahloba ga rena lebaka leo Jehofa a sa kgahlišwego ke menyanya e bjalo go tla matlafatša boikemišetšo bja rena bja go phema selo le ge e le sefe seo se ka re paledišago go dula re le leratong la Modimo.

5. Ke ka baka la’ng re ka kgodišega gore Jesu ga se a belegwa ka di-25 tša December?

⁵ Beibele ga e bolele selo ka letšatši la Jesu la matswalo. Ge e le gabotse, letšatši la gagwe la matswalo ga le tsebje. Lega go le bjalo, re kgodišegile gore ga se a belegwa ka di-25 tša December, yeo e lego kgwedi e tonyago ya marega karolong yeo ya lefase. * Le  lengwe la mabaka ao a dirago gore re kgodišege ka seo ke gore Luka o begile gore ge Jesu a be a belegwa, “badiši [ba be] ba dula merakeng” ba dišitše mehlape ya bona.” (Luka 2:8-11) Ge e ba e be e le mokgwa wa bona go “dula merakeng” ngwaga ka moka, gona taba yeo e be e ka se be ya bohlokwa. Lega go le bjalo, ka ge marega a Betlelehema e le a dipula le lehlwa, mehlape ya moo e be e sa bewe moo go sa šireletšwago, le gona badiši ba be ba ka se be ba le “merakeng.” Go oketša moo, Josefa le Maria ba be ba ile Betlelehema ka ge Kesara Augustose a be a laetše gore batho ba balwe. (Luka 2:1-7) Go bonagala go be go ka se kgonege gore Kesara a ka ba a ile a laela batho bao ba bego ba hloile pušo ya Roma gore ba tšee leeto ba ye metseng yeo ba tswaletšwego go yona mola e be e le sehla se se tonyago kudu sa marega.

6, 7. (a) Mekgwa e mentši ya Keresemose e thomile kae? (b) Ke phapano efe yeo e ka bonwago magareng ga go nea ga Keresemose le go nea ga Bokriste?

⁶ Mathomo a Keresemose ga a hwetšwe ka Mangwalong, eupša a hwetšwa menyanyeng ya bogologolo ya boheitene, e bjalo ka Saturnalia ya Baroma, e lego monyanya woo o bego o direlwa Saturn modimo wa temo. Ka mo go swanago, go ya kamoo ba akanyetšago ka gona, New Catholic Encyclopedia e re barapedi ba modimo Mithra ba be ba keteka di-25 tša December e le “matswalo a letšatši leo le sa fenywego. Keresemose e thomile nakong ya ge borapedi bja letšatši bo be bo le matla kudu kua Roma,” mo e ka bago nywaga e makgolo a mararo ka morago ga lehu la Kriste.

⁷ Nakong ya menyanya ya bona, baheitene ba be ba fana dimpho gomme ba eja dijo tša matsaka​—yona mekgwa yeo e sa dutšego e le gona ge go ketekwa Keresemose mehleng yeno. Eupša go swana le ge go le bjalo le lehono, karolo e kgolo ya go nea mo go bago gona ka Keresemose ga e dirwe ka moya wa 2 Bakorinthe 9:7 yeo e rego: “Anke yo mongwe le yo mongwe a dire feela kamoo a phethilego ka gona pelong ya gagwe, e sego ka go kgokgona goba ka go gapeletšwa, gobane Modimo o rata monei yo a neago ka go hlalala.” Bakriste ba therešo ba nea ka go rata, e bile ga ba gapeletšwe ke letšatši le itšego gore ba nee, le gona ga se ba letela gore ba newe dimpho. (Luka 14:12-14; bala  Ditiro 20:35) Godimo ga moo, ba thabela kudu gore ba lokolotšwe sephethephetheng seo se bago gona ka nako ya Keresemose e bile ba imolotšwe morwalong o boima wa dikoloto tšeo ba bantši ba ipakelago tšona ka nako yeo ya ngwaga.​—Mateo 11:28-30; Johane 8:32.

8. Na balepi ba dinaledi ba neile Jesu dimpho tša letšatši la matswalo? Hlalosa.

⁸ Eupša ba bangwe ba ka tsoša taba ya gore: Na ga se therešo gore balepi ba dinaledi ba ile ba išetša Jesu dimpho tša letšatši la matswalo? Karabo ke aowa. Go nea ga bona dimpho e be e fo ba tsela ya go bontšha gore ba hlompha motho wa bohlokwa, e lego mokgwa woo o bego o tlwaelegile mehleng ya Beibele. (1 Dikgoši 10:1, 2, 10, 13; Mateo 2:2, 11) Ge e le gabotse, ga se ba tla bošegong bjoo Jesu a belegwego ka bjona. Jesu e be e se lesea leo le bego le le ka setaleng ge ba fihla, eupša o be a šetše a na le dikgwedi tše dintši a le gona e bile a dula ka ntlong.

9. Ke’ng seo se ilego sa direga menyanyeng ya matšatši a matswalo yeo e begilwego ka Beibeleng?

⁹ Le ge go tswalwa ga ngwana go thabiša ka mehla, Beibele ga e bolele selo ka mohlanka wa Modimo yo a ketekago letšatši la gagwe la matswalo. (Psalme 127:3) Na seo se diregile ka phošo? Aowa, ka gobane e bolela ka menyanya e mebedi ya matšatši a matswalo—wa Farao wa Egipita le wa Heroda Antipase. (Bala Genesi 40:20-22; Mareka 6:21-29) Lega go le bjalo, ditiragalo tšeo ka bobedi ga di bolelwe gabotse—kudukudu ya mafelelo, e lego yeo go yona Johane Mokolobetši a ilego a kgaolwa hlogo.

10, 11. Bakriste ba pele ba be ba lebelela bjang go ketekwa ga matšatši a matswalo, gomme ka baka la’ng?

¹⁰ The World Book Encyclopedia e re: “Bakriste ba pele ba be ba lebelela go ketekwa ga matswalo a motho le ge e le ofe e le moetlo wa baheitene.” Ka mohlala, Bagerika ba bogologolo ba be ba  dumela gore motho yo mongwe le yo mongwe o ba le moya wo o mo šireletšago woo o bago gona ge a belegwa ke moka go tloga moo wa mo hlokomela. Puku ya The Lore of Birthdays e re moya woo “o be o tswalana ka tsela e sa hlalosegego le modimo wa letšatši la matswalo la motho yoo.” Le gona matšatši a matswalo ke kgale a tswalana kgauswi kudu le bolepi bja dinaledi le horoscope.

¹¹ Ka ntle le gore bahlanka ba Modimo ba mehleng ya bogologolo le bona ba gane mekgwa yeo e sepedišanago le matšatši a matswalo ka baka la gore e thomile ke boheitene e bile e na le go dirišana le meoya e mebe, go bonagala ba be ba e gana ka baka la melao ya bona ya motheo ya boitshwaro. Ka baka la’ng? Banna bao le basadi bao e be e le batho ba ikokobeditšego le bao ba ipoeditšego bao ba bego ba sa lebelele go belegwa ga bona go le bohlokwa kudu moo e lego gore go swanetše go ketekwa. * (Mika 6:8; Luka 9:48) Go e na le moo, ba ile ba tagafatša Jehofa gomme ba mo leboga ka baka la mpho e bohlokwa kudu ya bophelo. *​—Psalme 8:3, 4; 36:9; Kutollo 4:11.

12. Go ka kgonega bjang gore letšatši la lehu la rena le phale letšatši la matswalo a rena?

¹² Bohle bao ba hwago ba botega ba tla gopolwa ke Modimo, le gona ba kgonthišeditšwe gore ba tla phela gape nakong e tlago. (Jobo 14:14, 15) Mmoledi 7:1 e re: “Leina le lebotse le phala makhura a bohlokwa, le letšatši la go hwa ga motho le phala letšatši la go belegwa ga gagwe.” “Leina” la rena ke botumo bjo bobotse bjoo re itiretšego bjona le Modimo ka tirelo ya rena ya potego. Selo seo se kgahlišago ka mo go kgethegilego ke gore tiragalo e tee feela yeo Bakriste ba laetšwego go e gopola ga se ya matswalo, eupša ke ya lehu la Jesu, e lego yoo “leina” la gagwe le lebotse  e lego la bohlokwa bakeng sa go phološwa ga rena.​—Luka 22:17-20; Baheberu 1:3, 4.

13, 14. Mekgwa e tumilego ya Easter e thomile kae?

¹³ Le ge Easter e tsebagatšwa e le go ketekwa ga go tsošwa ga Kriste, ge e le gabotse e thomile bodumeding bja maaka. Leina Easter ka bolona le tswalantšwe le Eostre, goba Ostara, e lego modimogadi wa Anglo-Saxon wa go hlaba ga letšatši le wa seruthwane. Le gona go tlile bjang gore mae le mebutla di tswalanywe le Easter? Encyclopædia Britannica e bolela gore mae “e be e dutše e le dilo tše kgolo tšeo di swantšhetšago bophelo bjo bofsa le tsogo,” mola e le gore mmutla ke kgale o emela go tswala ga dilo. Ka gona, Easter ke tirelo ya go tswala ga dilo yeo e dirilwego eka ke monyanya wa go tsošwa ga Kriste. *

¹⁴ Na Jehofa a ka dumelela go dirišwa ga tirelo ye e šišimišago ya go tswala ga dilo gore e be segopotšo sa tsogo ya Morwa wa gagwe? Le gateetee! (2 Bakorinthe 6:17, 18) Ge e le gabotse, ga go na moo Mangwalo a laelago goba a dumelelago gore tsogo ya Jesu e gopolwe. Ka gona, go gopola tsogo ya Jesu gomme ra e rea leina la Easter go tloga go bontšha go se botege le gatee.

15. Halloween e thomile bjang, gomme ke’ng seo se ka lemogwago ka letšatši leo le kgethilwego gore e ketekwe ka lona?

¹⁵ Halloween yeo e tsebjago ka baloi ba yona, dipoko le mekgabišo e boifišago gotee le dilo tše dingwe tša go swana le tšeo, e thomile go ma-Celts a bogologolo a Brithania le Ireland. Ge kgwedi e tletše pejana ga November 1, a be a keteka monyanya o bitšwago Samhain, e lego yeo e bolelago gore “Mafelelo a Selemo.” A be a dumela gore nakong ya Samhain, seširo seo se bego se le gona magareng ga batho le meoya e matla se be se tlošwa  gomme meoya e mebe le e botse e be e ralala le lefase. A be a dumela gore meoya ya bahu e be e boela magaeng a yona, ke moka malapa a be a ntšhetša dijo le dino ka ntle gore di tle di hwetšwe ke baeng bao ba ona ba dipoko ka morero wa gore a di timole bogale. Ka gona, ge bana lehono ba apara go etša dipoko goba baloi, ba tsena ka ntlo le ntlo ba tšhošetša beng ba dintlo gore ba tla ba loya ge ba ka se ba sware gabotse, ba tšwetša pele mekgwa ya Samhain ba sa lemoge.

16, 17. (a) Ke ka baka la’ng banyalani ba Bakriste bao ba rulaganyago go nyalana ba swanetše go hlahloba meetlo ya lefelong la gabo bona ya menyanya ya manyalo ka go ela hloko melao ya motheo ya Beibele? (b) Ge e le mabapi le meetlo e bjalo ka go foša reise goba dilo tše dingwe, ke’ng seo Bakriste ba swanetšego go se ela hloko?

¹⁶ Go se go ye kae, “ga go na lentšu la monyadi le la monyadiwa leo le ka mohla le tlago go kwala go [Babilona o Mogolo] gape.” (Kutollo 18:23) Ka baka la’ng? Le lengwe la mabaka ke mekgwa ya gagwe ya go dirišana le meoya e mebe, e lego yeo e ka šilafatšago lenyalo mathomongthomong a lona, nakong ya monyanya wa lenyalo.​—Mareka 10:6-9.

¹⁷ Meetlo e fapane go ya ka dinaga. E mengwe ya meetlo yeo e ka bonagalago e se na bothata e ka ba e thomile mekgweng ya Babilona yeo e reretšwego go tlišetša banyalani goba baeng ba bona ‘mahlatse.’ (Jesaya 65:11) O mongwe wa meetlo ye e akaretša go foša reise goba selo se sengwe seo se fošwago ka morero o swanago. Moetlo wo o ka ba o thomile tumelong ya gore dijo di latša meoya e kgopo gomme tša e dira gore e se gobatše monyadi le monyadiwa. Go oketša moo, ke kgale kudu reise e tswalanywa ka tsela e sa kwešišegego le go tswala ga dilo, lethabo le go phela galelele. Go molaleng gore bohle bao ba nyakago go dula leratong la Modimo ba tla phema meetlo e bjalo e šilafetšego.​—Bala 2 Bakorinthe 6:14-18.

18. Ke melao efe ya motheo ya Beibele yeo e swanetšego go hlahla bao ba laleditšwego lenyalong le bao ba rulaganyago go nyalana?

¹⁸ Le gona bahlanka ba Jehofa ba phema mekgwa ya lefase yeo e ka dirago gore menyanya ya lenyalo ya Bakriste e se hlomphege  goba e gobatše matswalo a batho ba bangwe. Ka mohlala, ba phema go bolela dilo tšeo di gegeago batho ba bangwe gabohloko goba metlae yeo e bolelago ka dikopano tša botona le botshadi, e bile ba phema metlae goba mantšu ao a ka nyenyefatšago banyalani ba bafsa le batho ba bangwe. (Diema 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27) Le gona ba phema lenyalo leo go dirišwago tšhelete e ntši leo le sa bonagatšego boipoetšo eupša le bonagatša “pontšho ya bomponeng ya dilo tša motho tša boiphedišo.” (1 Johane 2:16) Ge e ba o rulaganya go ba le monyanya wa lenyalo, o se ke wa lebala gore Jehofa o nyaka gore letšatši leo la gago le legolo o dule o le gopola ka lethabo, e sego ka manyami. *

19, 20. Puku e nngwe ya lefase e re’ng ka mathomo a mokgwa wa go lakaletša botse ka go emišetša digalase godimo, gomme ke ka baka la’ng moetlo wo o sa amogelege go Bakriste?

¹⁹ Selo se sengwe seo se tlwaelegilego menyanyeng ya lenyalo le dipokanong tše dingwe tša segwera ke go lakaletša botse ka go emišetša digalase godimo. Puku ya 1995 ya International Handbook on Alcohol and Culture e re: “Go lakaletša botse ka go emišetša digalase godimo . . . go bonagala e le mokgwa wa mehleng yeno woo o tswetšwego ke mokgwa wa bogologolo wa go dira dihlabelo ka go tšholla dino moo seno se sekgethwa se bego se tšhollelwa medimo . . . gore motho a newe seo a se kgopelago ka thapelo e kopana ya gore ‘re phediše!’ goba ‘re fe bophelo bjo bobotse!’”

²⁰ Ke therešo gore batho ba bantši ba ka ba ba sa lemoge gore go lakaletša mo go bjalo ke tiro ya bodumedi goba ya tumelakhwele. Lega go le bjalo, moetlo wa go emišetša digalase tša beine godimo o ka lebelelwa e le go kgopela seo go thwego ke magodimo​—matla a fetago a batho—​gore a re šegofatše ka tsela yeo e sa dumelelanego le yeo go boletšwego ka yona ka Mangwalong.​—Johane 14:6; 16:23. *

21. Le ge menyanya e mengwe e tumilego e se ya bodumedi, ke efe e mengwe ya yona yeo Bakriste ba e phemago, gomme ka baka la’ng?

²¹ Go bontšha gore ditekanyetšo tša lefase la lehono di a phuhlama​—sona selo seo se thekgwago ka go lebanya goba ka go se lebanye ke Babilona o Mogolo—​dinaga tše dingwe di thekga menyanya ya ngwaga le ngwaga yeo e bitšwago Mardi Gras, e lego menyanya yeo go binwago ka tsela e gobogilego yeo go yona go ketekwago mekgwa ya bophelo ya banna le basadi bao ba phelago bophelo bja bosodoma. Na e tla ba mo go swanetšego gore ‘yo a ratago Jehofa’ a be gona menyanyeng e bjalo goba a e bogele? Na go dira ga gagwe seo go tla bontšha gore o tloga a hloile se sebe? (Psalme 1:1, 2; 97:10) E tla ba mo go kaone kudu gore a ekiše boemo bja kgopolo bja mopsalme yo a ilego a rapela ka gore: “Tlogediša mahlo a ka go bona se se hlokago mohola”!​—Psalme 119:37.

22. Ke neng moo Mokriste a ka itirelago phetho a latela letswalo la gagwe ge e ba a tla tšea karolo monyanyeng o itšego goba go se bjalo?

²² Matšatšing a menyanya ya lefase, Mokriste o swanetše go ba šedi gore boitshwaro bja gagwe bo se dire gore ba bangwe ba nagane gore o tšea karolo go yona. Paulo o ngwadile gore: “Go sa šetšwe gore le a ja, le a nwa goba le dira selo le ge e le sefe se sengwe, dirang dilo tšohle gore le tagafatše Modimo.” (1 Bakorinthe 10:31; bona lepokisi le rego:  “Go Dira Diphetho tše Bohlale,”.) Ka lehlakoreng le lengwe, ge e ba go le molaleng gore moetlo goba monyanya ga se wa bodumedi bja maaka, ga se karolo ya dipolitiki goba ya boratanaga, e bile ga o tshele molao le ge e le ofe wa motheo wa Beibele, gona Mokriste yo mongwe le yo mongwe a ka itirela phetho ka boyena gore o tla tšea karolo go wona goba go se bjalo. Ka nako e swanago, o tla ela hloko maikwelo a ba bangwe e le gore a se ba kgopiše.

23, 24. Re ka kgona bjang go nea bohlatse bjo bobotse ka ditekanyetšo tša Jehofa tša go loka?

²³ Batho ba bantši ba lebelela matšatši a itšego a go ketekwa a tumilego e le nako ya gore lapa le bagwera ba bokane gotee. Ka  gona, ge e ba motho yo mongwe a nagana ka phošo gore boemo bja rena bjoo re bo tšeago bja Mangwalo bo bontšha go hloka lerato goba ke go dira dilo ka go feteletša, re ka mo hlalosetša ka botho gore Dihlatse tša Jehofa di tšeela godimo dipokano tše di kgahlišago tša lapa le bagwera. (Diema 11:25; Mmoledi 3:12, 13; 2 Bakorinthe 9:7) Re thabela go bokana le baratiwa ba rena nako le ge e le efe mo ngwageng, eupša ka baka la go rata ga rena Modimo le ditekanyetšo tša gagwe tša go loka, ga re nyake go senya dinako tšeo tša lethabo ka meetlo yeo e mo kgopišago.​—Bona lepokisi le rego:  “Borapedi bja Therešo bo Tloga bo Thabiša,”.

²⁴ Dihlatse tše dingwe di kgonne go atlega di diriša dintlha tšeo di lego go kgaolo 16 ya puku ya Ke Eng Seo ge e le Gabotse Beibele e se Rutago? * go boledišana le batho ba bangwe bao ba tlogago ba nyaka go tseba ka ditumelo tša rena. Eupša gopola gore pakane ya rena ke go kgoma dipelo, e sego go fenya dingangišano. Ka gona bontšha tlhompho, o dule o na le moya wa boleta, gomme “anke mantšu a [gago] ka mehla e be a kgahlišago, a nokilwego ka letswai.”​—Bakolose 4:6.

25, 26. Batswadi ba ka thuša bjang bana ba bona gore ba be le tumelo e matla le lerato la go rata Jehofa?

²⁵ Ka ge re le bahlanka ba Jehofa, re a rutwa. Re tseba lebaka leo re dumelago le go dira dilo tše itšego gomme re phema go dira tše dingwe. (Baheberu 5:14) Ka gona lena batswadi, rutang bana ba lena go nea mabaka ba diriša melao ya motheo ya Beibele. Ka go dira bjalo, le aga tumelo ya bona, le ba thuša gore ba nee dikarabo tše di tšwago Mangwalong ge ba botšišwa mabaka a seo ba se dumelago, e bile le dira gore ba bone gore Jehofa o a ba rata.​—Jesaya 48:17, 18; 1 Petro 3:15.

²⁶ Bohle bao ba rapelago Modimo “ka moya le ka therešo” ga ba pheme feela menyanya yeo e sa dumelelanego le Mangwalo eupša ba katanela le go botega dibopegong ka moka tša bophelo. (Johane 4:23) Lehono ba bantši ba tšea gore go botega ga go kgonege. Eupša go etša ge re tla bona kgaolong e latelago, ka mehla ditsela tša Modimo ke tšona tše kaonekaone.