1, 2. Na ge banyalani ba na le mathata go ra gore go padile ka lenyalo la bona? Hlalosa.

LENYALO ke mpho yeo re e neilwego ke Jehofa. Le ka dira gore motho a thabe. Lega go le bjalo, lenyalo le lengwe le le lengwe le tla ba le mathata a lona. Le gona go ka bonala eka mathata a ka se tsoge a fedile, e bile monna le mosadi ba ka ikwa eka ba ka se sa ratana go etša peleng.

² Ga se wa swanela go makala ge ka dinako tše dingwe go fela go e ba le mathata lenyalong la gago. Eupša mathata ga a re gore go padile. Gaešita le banyalani bao ba bego ba na le mathata a magolo kudu, ba ile ba hwetša ditsela tša go lokiša tswalano ya bona le go matlafatša lenyalo la bona. Ba kgonne bjang?

3, 4. Ke’ng seo ka dinako tše dingwe se ka diregago lenyalong?

³ Lenyalo le kopanya batho ba babedi bao ba sa swanego, yo mongwe le yo mongwe o na le dilo tše a di ratago le tše a sa di ratego, dikgopolo tše di sa swanego le tša  yo mongwe le tsela e fapanego ya go dira dilo. Le gona, monna le mosadi ba ka ba ba godišeditšwe malapeng a sa swanego goba ba etšwa ditšong tše di sa swanego. Go tšea nako e telele e bile go nyaka maiteko gore banyalani ba tsebane gabotse le go kwešišana.

⁴ Ge nako e dutše e eya, monna le mosadi ba ka dula ba swaregile moo ba feleletšago e se sa le bagwera ba kgonthe. Go ka bonagala eka ga se banyalani. Ke’ng seo se ka ba thušago go lokiša tswalano ya bona?

5. (a) Ke’ng seo se ka thušago Mokriste go ba le tswalano ya kgauswi le molekane wa gagwe? (b) Go ya ka Baheberu 13:4, re swanetše go lebelela lenyalo bjang?

⁵ Jehofa o re nea keletšo e botse yeo e ka thušago wena le molekane wa gago gore le gwerane le go gwerana le yena. (Psalme 25:4; Jesaya 48:17, 18) O re botša gore: “Lenyalo a le hlomphege go bohle.” (Baheberu 13:4) Ge motho  a lebelela selo e le seo se hlomphegago, o se tšea e le sa bohlokwa kudu. O a se šireletša e bile ga a bapale ka sona. Jehofa o nyaka gore re lebelele lenyalo ka tsela yeo.

6. Mateo 19:4-6 e re botša gore Jehofa o lebelela lenyalo bjang?

⁶ Jehofa ke yena a nyadišitšego banyalani ba pele. Morwa wa gagwe Jesu o itše: “Na ga se la bala gore yo a ba bopilego mathomong o ba dirile e le yo motona le yo motshadi, gomme a re: ‘Ka lebaka le monna o tla tlogela tatagwe le mmagwe, a kgomarela mosadi wa gagwe gomme ba babedi ba e tla ba nama e tee’? Ka gona, ga e sa hlwa e le ba babedi, eupša ke nama e tee. Ka baka leo, se Modimo a se tlemagantšego jokong go se be le motho yo a se aroganyago.” (Mateo 19:4-6) Go tloga mathomong Jehofa o be a rerile gore lenyalo e be tlemo ya sa ruri. O be a nyaka gore malapa a dule a na le botee le go ipshina ka bophelo.

7. Banyalani ba ka dira’ng go tiiša lenyalo la bona?

⁷ Lehono banyalani ba na le mathata a mantši. Ka dinako tše dingwe ba ikhwetša ba na le mathata a magolo kudu moo ba bonago go se na tharollo gomme ba kgaogana. Eupša go kwešiša kamoo Jehofa a lebelelago lenyalo go ka ba thuša.—1 Johane 5:3.

8, 9. (a) Ke neng moo re swanetšego go latela tlhahlo ya Jehofa ya mabapi le lenyalo? (b) Motho a ka bontšha bjang gore o tšea lenyalo la gagwe le le bohlokwa?

⁸ Ka mehla tlhahlo ya Jehofa e a re hola. Go etša ge re bone, o re eletša gore: “Lenyalo a le hlomphege.” (Baheberu 13:4; Mmoledi 5:4) Re tla holega kudu ge re ka latela tlhahlo ya Jehofa le ge maemo a le thata.—1 Bathesalonika 1:3; Baheberu 6:10.

 ⁹ Ka ge re tšea lenyalo le le bohlokwa, re tla phema go dira goba go bolela selo le ge e le sefe seo se ka senyago tswalano yeo. Go e na le moo, motho o swanetše go tiiša segwera sa gagwe le molekane wa gagwe. Re ka dira seo bjang?

10, 11. (a) Manyalo a mangwe a na le bothata bofe bjo bogolo? (b) Ke ka baka la’ng tsela yeo motho a boledišanago le molekane wa gagwe e le bohlokwa?

¹⁰ Go na le ditsela tše dintši tšeo motho a ka kwešago molekane wa gagwe bohloko. Re a tseba gore Bakriste ga se ba swanela go betha balekane ba bona goba go ba gobatša. Eupša re ka kwešana bohloko ka mantšu. Mantšu a rena a ka fetoga dibetša. Mosadi yo mongwe o itše: “Monna wa ka o ntlhaba ka mantšu. Ga ke na dintho tša kgonthe, eupša mantšu a gagwe a hlabago a go swana le gore ‘O no ba morwalo!’ le gore ‘Ga o selo!’ a nkweša bohloko kudu.” Monna yo mongwe o boletše gore mosadi wa gagwe o phela a mo hlaba ka mantšu le go mmitša ka maina a go mo nyatša. O itše: “Nka se kgone go botša batho ba bangwe dilo tšeo a mpotšago tšona. Ke ka baka leo ke sa boledišanego le yena e bile ke dulago ke le mošomong go fihlela e eba bošego.” Lehono batho ba bantši ba tlwaetše go diriša mantšu a hlabago le go bolela dilo tše di sego botho tšeo di ka gobatšago motho maikwelong.

¹¹ Ge monna le mosadi ba hlabana ka mantšu, seo se ka ba gobatša maikwelong gomme ba tšea nako e telele go boela sekeng. Jehofa ga a nyake gore banyalani ba hlabane ka mantšu. Eupša go a kgonega gore o kweše molekane wa gago bohloko o sa lemoge. Wena o ka ba o  nagana gore o boledišana le molekane wa gago gabotse, eupša yena o ikwa bjang? Ge e ba selo seo o se boletšego se kweša molekane wa gago bohloko, ikemišetše go fetoga.—Bagalatia 5:15; bala Baefeso 4:31.

12. Tsela yeo motho yo a nyetšego a boledišanago le molekane wa gagwe e ka kgoma bjang tswalano ya gagwe le Jehofa?

¹² Jehofa o lebeletše gore o boledišana bjang le molekane wa gago, e ka ba ge le le bathong goba le le ba babedi feela. (Bala 1 Petro 3:7.) Lengwalo la Jakobo 1:26 le re gopotša gore: “Ge e ba motho a ipotša gore o rapela Modimo ka tsela ya kgonthe eupša a sa laole leleme la gagwe bjalo ka ge eka ke ka tomo, gona o fora pelo ya gagwe gomme borapedi bja gagwe ke bja lefeela.”

13. Motho a ka kweša molekane wa gagwe bohloko bjang a sa lemoge?

 ¹³ Go na le ditsela tše dingwe tšeo ka tšona banyalani ba swanetšego go naganelana. Ka mohlala, molekane wa gago o tla ikwa bjang ge o ka thoma go fetša nako e ntši o na le motho wa bong bjo bo fapanego? Le ge le ka ba le dira seo ka mabaka a kwagalago a bjalo ka go ya tšhemong goba go thuša motho yoo ka bothata bjo itšego, na molekane wa gago o tla kwa bohloko? Mosadi yo mongwe wa Mokriste o itše: “Go lemoga gore monna wa ka o fetša nako e ntši kudu le kgaetšedi yo mongwe ka phuthegong go nkweša bohloko kudu. Seo se dira gore ke ikwe ke inyatša.”

14. (a) Lengwalo la Genesi 2:24 le re ruta therešo efe ya motheo? (b) Re swanetše go ipotšiša dipotšišo dife?

¹⁴ Ka ge re le Bakriste, re na le boikarabelo bja go hlokomela batswadi ba rena gotee le bana babo rena le dikgaetšedi ka phuthegong ya gabo rena. Eupša ge re nyala goba re nyalwa, boikarabelo bja rena bjo bogolo ke go hlokomela balekane ba rena. Jehofa o boletše gore monna o tla “kgomarela mosadi wa gagwe.” (Genesi 2:24) Motho o swanetše go tshwenyega kudu ka gore molekane wa gagwe o ikwa bjang. Ipotšiše gore: ‘Na ke fetša nako e lekanego ke na le molekane wa ka? Na ke a mo hlokomela le go mo rata ka tsela e swanetšego le ya maleba?’

15. Ke ka baka la’ng Mokriste yo a lego lenyalong a se a swanela go tlwaelana kudu le motho yo a sa nyalanago le yena?

¹⁵ Ge re ka fetša nako e ntši kudu le motho yo e sego molekane wa rena, re ipakela mathata lenyalong. Re ka feleletša re tlwaelane kudu le motho yoo ke moka ra thoma go mo rata. (Mateo 5:28) Re ka rata motho yoo kudu gomme ra feleletša re dirile selo seo se tla bontšhago gore ga re hlomphe lenyalo.

16. Beibele e nea taelo efe mabapi le lenyalo?

¹⁶ Ka morago ga gore Beibele e re: “Lenyalo a le hlomphege,” e tšwela pele ka gore: “Malao a lenyalo a se be le ditšhila, gobane Modimo o tla ahlola diotswa le dihlotlolo.” (Baheberu 13:4) Mo temaneng ye, polelwana e rego “malao a lenyalo” e šupa go thobalano ya monna le mosadi bao ba nyalanego. (Diema 5:18) Re ka dira’ng go bontšha gore re hlompha tswalano ye gomme ra se e šilafatše?

17. (a) Lehono batho ba bantši ba lebelela bjang bohlotlolo? (b) Bakriste ba swanetše go lebelela bjang bohlotlolo?

¹⁷ Lehono batho ba bangwe ga ba bone go na le bothata ge ba sa botegele balekane ba bona. Ga se ra swanela go nagana go swana le batho bao ba sa hlankelego Modimo. Jehofa o bolela ka go lebanya gore o hloile bootswa le bohlotlolo. (Bala Baroma 12:9; Baheberu 10:31; 12:29) Motho o tla šilafatša malao a lenyalo la gagwe ge a ka ba le thobalano le motho yo mongwe yo e sego molekane wa gagwe. Seo se tla bontšha gore motho yoo ga a hlomphe melao ya Jehofa, e bile se tla senya tswalano ya gagwe le Jehofa. Ka gona re swanetše go phema gaešita le mogato wa pele wo o ka dirago gore motho a feleletše a dirile bohlotlolo. Se se akaretša go phema go ba le dikgopolo tše di fošagetšego ka motho yo mongwe.—Jobo 31:1.

18. (a) Ke ka baka la’ng bohlotlolo bo swana le go rapela medimo ya maaka? (b) Jehofa o lebelela bjang bohlotlolo?

¹⁸ Kua Isiraeleng ya bogologolo, ge batho ba be ba sa latela Molao wa Moshe, bohlotlolo e be e le sebe se segolo kudu seo se swanago le go rapela medimo ya maaka. Ge motho a be a dirile dibe tšeo o be a bolawa. (Lefitiko 20:2, 10) Bohlotlolo bo be bo swana bjang le go rapela medimo ya maaka? Ge Moisiraele a be a ka rapela  medimo ya maaka, o be a tla be a se a botegela Jehofa. Ge a be a ka dira bohlotlolo, o be a tla be a se a botegela molekane wa gagwe. (Ekisodo 19:5, 6; Doiteronomio 5:9; bala Maleaki 2:14.) Go molaleng gore nakong e fetilego Jehofa o be a lebelela bohlotlolo e le sebe se segolo kudu.

19. Ke’ng seo se ka re thušago gore le ka mohla re se ke ra dira bohlotlolo?

¹⁹ Go thwe’ng ka lehono? Na go sa swana le mehleng ya bogologolo? Le ge re se sa latela Molao wa Moshe, Jehofa ga se a fetoša tsela yeo a lebelelago bohlotlolo ka yona. Re swanetše go botegela balekane ba rena go etša ge re botegela Jehofa ka go se rapele medimo ya maaka. (Psalme 51:1, 4; Bakolose 3:5) Ge re ka se botege, re tla ba re sa hlomphe manyalo a rena e bile re sa hlomphe Jehofa Modimo.—Bala Tlhaloso 26.

20. Go ba le bohlale go ka hola bjang lenyalong?

²⁰ O ka dira’ng go tiiša lenyalo la gago? Lentšu la Modimo le re: “Lapa le tla agwa ka bohlale, la tiišwa ka temogo.” (Diema 24:3) Ka mohlala, ntlo e ka tonya e bile ya se be le selo, goba ya ba borutho, ya šireletšega gomme motho a ipshina ka go dula go yona. Le lenyalo le bjalo. Motho yo bohlale o tla kgonthišetša gore lenyalo la gagwe le tiile, le a kgahliša e bile o ipshina ka lona.

21. O ka dira’ng gore lenyalo la gago le tie?

²¹ Ge Beibele e tšwela pele go bolela ka ntlo yeo e re: “Ke ka tsebo diphapoši tša ka gare di tla tlatšwago ka dilo ka moka tše bohlokwa le tše di kgahlišago tša theko e kgolo.” (Diema 24:4) Seo o ithutago sona ka Lentšung la Modimo se ka kaonefatša lenyalo la gago. (Baroma 12:2; Bafilipi 1:9) Ge wena le molekane wa gago le  bala Beibele le dikgatišo tšeo di theilwego Beibeleng, boledišanang kamoo le ka dirišago seo le ithutago sona. Nyakang ditsela tša go bontšhana lerato, tlhompho le botho gotee le go naganelana. Kgopela Jehofa gore a go thuše go ba le dika tšeo di tla tiišago lenyalo la gago le go dira gore molekane wa gago a go rate le go feta.—Diema 15:16, 17; 1 Petro 1:7.

22. Ke ka baka la’ng o swanetše go rata molekane wa gago le go mo hlompha?

²² O swanetše go dira sohle seo o ka se kgonago go rata molekane wa gago le go mo hlompha. Ge o ka dira seo, lenyalo la gago e tla ba le le kgahlišago le leo le tiilego. Le gona sa bohlokwa le go feta, o tla thabiša Jehofa.—Psalme 147:11; Baroma 12:10.