KGAOLO YA SENYANE
O Dirile ka Bohlale
1-3. (a) Go tlile bjang gore kotsi e wele lapa la Abigaile? (b) Re tlo ithuta’ng ka mosadi yo yo a kgahlišago?
ABIGAILE o ile a bona lesogana le lengwe le tlaletšwe. Le be le tšhogile—le gona ka lebaka le le kwagalago. Go be go na le kotsi e kgolo yeo e bego e tlago. Ka yona nako yeo, bahlabani ba 400 ba be ba le tseleng, ba ikemišeditše go bolaya monna yo mongwe le yo mongwe ka lapeng la Nabala monna wa Abigaile. Ka baka la’ng?
2 Tše ka moka di thomilwe ke Nabala. O be a dirile dilo ka sehlogo le ka lenyatšo, bjalo ka ge a be a tlwaetše. Lega go le bjalo, mo nakong ye o be a rumotše motho o šele—molaodi yo a ratwago wa sehlopha se se botegago le se se tlwaeditšwego sa bahlabani. Ga bjale, yo mongwe wa masogana a Nabala, mohlomongwe modiši, o ile a tla go Abigaile a holofela gore o tla tla ka leano leo le tlago go ba phološa. Eupša ke’ng seo mosadi o tee a ka se dirago kgahlanong le madira a makaakaa?
Mosadi o tee o be a ka dira’ng madira a makaakaa?
3 Sa pele, a re ithuteng go se nene ka mosadi yo yo a kgahlišago. Abigaile e be e le mang? Bothata bjo bo be bo thomile bjang? Le gona ke’ng seo re ka ithutago sona mohlaleng wa gagwe wa tumelo?
“O be a na le Temogo e Bile a Bopegile Gabotse”
4. Nabala e be e le monna wa mohuta mang?
4 Abigaile le Nabala ba be ba sa swanelane. Nabala o be a kgethile mosadisadi, mola Abigaile yena a ikhweditše a nyalane le motho yo a sa mo swanelego le gatee. Ke therešo gore monna yo o be a na le tšhelete. Ka baka leo o ile a ipona e le motho yo bohlokwa kudu, eupša batho ba bangwe ba be ba mo lebelela bjang? Ga se batho ba bantši ka Beibeleng bao go bolelwago ka bona ka tsela e sa kgahlišego go swana le yena. Leina la gagwe le bolela gore “Lešilo” goba “Setlaela.” Na batswadi ba gagwe ba ile ba mo reela leina leo ge a be a belegwa, goba na ke leina leo a ilego a le hwetša ka morago ka baka la boitshwaro bja gagwe? Go sa šetšwe gore o le hweditše neng, o ile a phelela leina leo. Nabala o be a le 1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.
“bogale e bile a na le mekgwa e mebe.” E be e le mphenyašilo e bile e le letagwa gomme o be a tšhabja ke batho ba bantši e bile a sa ratwe.—5, 6. (a) O nagana gore Abigaile o be a na le dika dife tše di kgahlišago kudu? (b) Go tlile bjang gore Abigaile a nyalane le monna yo bjalo yo e sego wa selo?
5 Abigaile o be a tloga a sa swane le Nabala. Leina la gagwe le bolela gore “Tate o Ithabišitše.” Botate ba bantši ba ikgantšha ka go ba le morwedi yo mobotse, eupša tate yo bohlale o thaba kudu ge a kgona go lemoga gore ngwana wa gagwe o na le dika tše dibotse. Gantši motho yo a šegofaditšwego ka go ba yo mobotse o palelwa ke go bona bohlokwa bja go hlagolela dika tše bjalo ka temogo, bohlale, sebete goba tumelo. Go be go se bjalo ka Abigaile. Beibele e mo reta ka baka la bohlale bja gagwe le ka botse bja gagwe.—Bala 1 Samuele 25:3.
6 Ba bangwe lehono ba ka ipotšiša gore ke ka baka la eng mosadi yo bjalo yo bohlale a ile a nyalana le monna yo bjalo yo e sego wa selo. Gopola gore manyalo a mantši a mehleng ya Beibele e be e le a rulagantšwego ke batswadi. Ge e ba lenyalo leo le sa rulaganywa ke batswadi, go hwetša tumelelo ya bona go be go le bohlokwa kudu. Na batswadi ba Abigaile ba ile ba thabela lenyalo le, gaešita le go le rulaganya, ka gobane ba be ba kgahlwa ke mahumo a Nabala le botumo bja gagwe? Na ba ile ba dira bjalo ka baka la bodiidi? Go sa šetšwe gore boemo e be e le bofe, tšhelete ya Nabala ga se ya ka ya mo dira monna yo mokaone.
7. (a) Ke’ng seo batswadi lehono ba swanetšego go se phema ge e ba ba nyaka go ruta bana ba bona go ba le pono e nepagetšego ka lenyalo? (b) Ke’ng seo Abigaile a bego a ikemišeditše go se dira?
7 Batswadi ba bohlale ba ruta bana ba bona pono e nepagetšego ka lenyalo. Ga ba kgothaletše bana ba bona go nyala ka baka la tšhelete goba go ba gapeletša go thoma go beana mabaka e sa le ba banyenyane go ka rwala boikarabelo bja batho ba bagolo. (1 Bakor. 7:36) Lega go le bjalo, go be go se sa thuša gore Abigaile a nagane ka dilo tše bjalo. Go sa šetšwe gore lebaka e be e le lefe, o be a nyalane le Nabala, gomme o be a ikemišeditše go katana le maemo a a thata.
“O Ile a ba Fotlela”
8. Nabala o ile a roga mang, gona ke ka baka la’ng o ka re se e be e le bošilo?
8 Nabala o be a sa tšwa go dira gore maemo a Abigaile e be a thata le go feta. Monna yo a bego a mo rogile e be e se motho feela, eupša e be e le Dafida. Yo e be e le mohlanka yo a botegago wa Jehofa yoo moporofeta Samuele a ilego a mo tlotša ka makhura, e le ge a bontšha gore Dafida o be a kgethilwe ke Modimo gore a hlatlame Saulo bogošing. (1 Sam. 16:1, 2, 11-13) Ka ge a be a tšhaba Kgoši Saulo yo a nago le lehufa le yo a bego a nyaka go mmolaya, Dafida o be a dula lešokeng le bahlabani ba gagwe ba 600 ba botegago.
9, 10. (a) Dafida le banna ba gagwe ba ile ba lebeletšana le boemo bofe bjo thata? (b) Ke ka baka la’ng Nabala a be a swanetše go thabela seo Dafida le banna ba gagwe ba bego ba se dira? (Bona le mongwalo wa tlase wa serapa 10.)
* Metse yeo e be e na le meboto e tletšego bjang yeo go bego go ka dišetšwa dinku go yona, gomme Nabala o be a na le tše 3 000. Lega go le bjalo, naga e dikologilego e be e fo ba lešoka. Go ya ka borwa go be go na le lešoka le legolo la Parane. Go ya ka bohlabela, tsela e yago Lewatleng la Letswai e be e phatša molala o tletšego maope le mawa. Dafida le banna ba gagwe ba be ba phela ka thata mafelong a, mohlomongwe ba nyaka dijo ka go tsoma e bile ba kgotlelela mathata a mantši. Ba be ba kopana gantši le masogana a badiši ao a bego a thwetšwe ke Nabala wa mohumi.
9 Nabala o be a dula Maoni eupša a šoma e bile go bonagala e be e le mong wa lefelo le itšego nageng ya kgauswi ya Karamele.10 Madira a ao a bego a šoma ka thata a ile a swara badiši bao bjang? Go be go le bonolo gore a fele a ikhola ka dinku, eupša ga se a ka a dira seo. Go e na le moo, a ile a šireletša mehlape ya Nabala le bahlanka ba gagwe. (Bala 1 Samuele 25:15, 16.) Dinku gotee le badiši ba be ba lebeletšana le dikotsi tše dintši. Dibata di be di atile mehleng yeo, le gona ba be ba le kgauswi le mollwane wa ka borwa wa Isiraele moo mahodu a bego a dula a hlasela. *
11, 12. (a) Dafida o ile a bontšha bjang gore o kgethile mantšu ka kelohloko gotee le go bontšha tlhompho ge a be a romela Nabala molaetša? (b) Ke’ng se se fošagetšego ka tsela yeo Nabala a ilego a arabela molaetšeng wa Dafida?
11 Go swanetše go ba go be go le thata go fepa banna bao ka moka moo lešokeng. Ka gona, letšatšing le lengwe Dafida o ile a romela batseta ba lesome go Nabala go yo kgopela thušo. Dafida o kgethile nako ka bohlale. E be e le nako ya monyanya wa go kota dinku, e lego nakong yeo batho ba bego ba tlwaetše go fana kudu le go dira menyanya. E bile Dafida o ile a kgetha mantšu a gagwe ka kelohloko, a diriša mantšu a botho le direto. O ile a ba a ipitša ka gore “Dafida morwa wa gago,” mohlomongwe e le go bontšha go hlompha Nabala ka ge a be a mo feta ka bogolo. Nabala o ile a arabela bjang?—1 Sam. 25:5-8.
12 O ile a ferekana! Lesogana leo go boletšwego ka lona mathomong le ile la hlalosetša Abigaile gore “o ile a ba fotlela.” Nabala yo a timanago o ile a hlaboša lentšu a ngongorega ka senkgwa sa gagwe se bohlokwa, meetse le nama e hlabilwego. O ile a kwera Dafida ka gore ke motho yo a sego bohlokwa a ba a mmapetša le mohlanka yo a hlanogelago mong wa gagwe. Pono ya Nabala e ka ba e be e swana le ya Saulo yo a bego a hloile Dafida. Banna ba ka bobedi ba be ba se na pono ya 1 Sam. 25:10, 11, 14.
Jehofa. Modimo o be a rata Dafida gomme a mo lebelela e le kgoši ya nakong e tlago ya Isiraele, e sego mohlanka wa lerabele.—13. (a) Mathomong Dafida o ile a arabela bjang thogakong ya Nabala? (b) Molao wa motheo wo o lego go Jakobo 1:20 o re ruta’ng ka tsela yeo Dafida a ilego a arabela ka yona?
13 Ge batseta ba Dafida ba mmegela seo se diragetšego, o ile a tuka bogale. O ile ba laela gore: “Yo mongwe le yo mongwe wa lena a tlemelele tšhoša ya gagwe!” A itlhamile, Dafida o ile a eta pele banna ba gagwe ba 400 go yo hlasela. O ile a ikana gore o tla bolaya banna ka moka ka lapeng la Nabala. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) E be e le mo go kwagalago gore Dafida a galefe, eupša tsela ya gagwe ya go bontšha kgalefo e be e fošagetše. Beibele e re: “Kgalefo ya motho ga e tšweletše toko ya Modimo.” (Jak. 1:20) Lega go le bjalo, Abigaile o be a ka phološa ba lapa la gagwe bjang?
“A go Retwe Tlhaologanyo ya Gago”
14. (a) Ke ka tsela efe Abigaile a ilego a gata mogato wa pele wa go lokiša phošo yeo e dirilwego ke Nabala? (b) Re ka ithuta’ng go phapano e lego gona magareng ga Nabala le Abigaile? (Bona le mongwalo wa tlase.)
14 Re šetše re bone Abigaile a gata mogato wa pele wa go lokiša phošo ya monna wa gagwe. Ka go se swane le monna wa gagwe Nabala, o be a ikemišeditše go theetša. Mohlanka yo wa lesogana o boletše ka Nabala gore: “O bogale kudu e bile ga re kgone go bolela le yena.” * (1 Sam. 25:17) Ka manyami, go ipona ga Nabala a le bohlokwa go ile gwa dira gore a se ikemišetše go theetša. Makoko a bjalo a tlwaelegile le lehono. Eupša lesogana le le be le tseba gore Abigaile e be e le yo a fapanego, e lego seo ka ntle le pelaelo se dirilego gore a ye go mmotša bothata bjo.
Ka go se swane le Nabala, Abigaile o ile a bontšha gore o ikemišeditše go theetša
15, 16. (a) Abigaile o ile a bontšha bjang gore o be a swana le mosadi wa mekgwa e mebotse yo a hlaloswago ka pukung ya Diema? (b) Ke ka baka la’ng seo Abigaile a se dirilego e be e se go se hlomphe bohlogo bja monna wa gagwe?
15 Abigaile o ile a nagana le go gata mogato ka pela. Re bala gore: “Abigaile a akgofa.” Ka makga a mane pegong ye re hwetša go dirišwa lediri le le swanago le le rego, “a akgofa,” ge go bolelwa ka mosadi yo. O ile a lokišetša Dafida le banna ba gagwe mpho e kgolo kudu. E be e akaretša senkgwa, beine, dinku, mabele a bešitšwego, dinkgwa tša makwapi a morara le dinkgwa tša makwapi a mago. Go molaleng gore Abigaile o be a tseba seo a nago le sona e bile a laola ka mo go feletšego mediro ya Die. 31:10-31) O ile a dira gore bahlanka ba gagwe ba mo ete pele ba swere dimpho tšeo gomme yena a ba šala morago. Re bala gore: “Eupša a se botše Nabala monna wa gagwe taba ye.”—1 Sam. 25:18, 19.
ka lapeng la gagwe, go fo swana le mosadi wa mekgwa e mebotse yo go ilego gwa bolelwa ka yena ka morago ka pukung ya Diema. (16 Na se se ra gore Abigaile o be a sa hlomphe bohlogo bjo bo swanetšego bja monna wa gagwe? Aowa; o se lebale gore Nabala o be a swere mohlanka yo a tloditšwego wa Jehofa ka sehlogo, e lego tiro yeo gantši e bego e ka feleletša ka gore go hwe ditho tše dintši tše di se nago molato tša lapa la Nabala. Ge nkabe Abigaile a ile a palelwa ke go gata mogato, na le yena o be a tla ba le molato bjalo ka monna wa gagwe? Boemong bjo, o ile a swanelwa ke go dira gore go ikokobeletša Modimo wa gagwe go tle pele ga go ikokobeletša monna wa gagwe.
17, 18. Abigaile o ile a dira’ng ge a eya go Dafida, gona o ile a re’ng gomme ke’ng seo se dirilego gore seo a se boletšego se atlege?
17 Go se go ye kae, Abigaile o ile a gahlana le Dafida le banna ba gagwe. Le gona mo o ile a akgofa, a fologa pokolo ya gagwe gomme a ikokobetša pele ga Dafida. (1 Sam. 25:20, 23) Ke moka o ile a ntšha sa mafahleng, a dira boipiletšo bjo matla bja go kgopelela monna wa gagwe le ba lapa la gagwe kgaugelo. Ke’ng seo se dirilego gore seo a se boletšego se atlege?
18 O ile a ithweša molato gomme a kgopela Dafida gore a mo lebalele. O ile a bolela ka mo go kwagalago gore monna wa gagwe e be e le lešilo bjalo ka ge leina la gagwe le bolela, mohlomongwe a šišinya gore go otla monna yo bjalo go be go tla theoša seriti sa Dafida. Abigaile o ile a bontšha gore o be a dumela gore Dafida ke moemedi wa Jehofa, le go lemoga gore o be a elwa “dintwa tša Jehofa.” O ile a ba a bontšha gore o be a tseba seo Jehofa a bego a se holofeditše ka Dafida le bogoši, ka gobane o boletše gore: “Jehofa . . . ruri o tla go dira moetapele wa Isiraele.” Go feta moo, o ile a kgothaletša Dafida gore a se ke a dira selo seo se bego se ka dira gore a be le molato wa madi goba seo ka morago se bego se ka mo dira gore a ‘gobatše letswalo la gagwe’—seo ka ntle le pelaelo e lego letswalo le molato. (Bala 1 Samuele 25:24-31.) A mantšu a botho le a kgomago pelo gakaakang!
19. Dafida o ile a arabela bjang mantšung a Abigaile, gona ke ka baka la’ng a ile a mo reta?
19 Dafida yena o ile a arabela bjang? O ile a amogela seo Abigaile a bego a se tlišitše gomme a re: “A go retwe Jehofa Modimo wa Isiraele yo a go romilego lehono go tlo gahlana le nna! A go retwe tlhaologanyo ya gago, go retwe le wena ka ge lehono o nthibetše gore ke se ke ka oba molato wa madi.” Dafida o ile a mo reta ka ge a ile a tla a gahlana le yena ka sebete le ka go akgofa, e bile a lemoga gore o mo thibetše go oba molato wa madi. O ile a mmotša gore: “Eya ntlong ya gago ka khutšo. Ke kwele lentšu la gago la gore ke go hlokomele.”—1 Sam. 25:32-35.
“Šele Lekgoba la Lena la Mosadi”
20, 21. (a) Ke’ng seo se go kgahlišago ka go ikemišetša ga Abigaile go boela go monna wa gagwe? (b) Abigaile o ile a bontšha bjang sebete le bohlale ka go kgetha nako ya go bolela le Nabala?
20 Ka morago ga gore a tloge, Abigaile o swanetše go ba a ile a nagana ka poledišano ya bona; e bile o swanetše go ba a ile a bona phapano magareng ga monna yoo a botegago le yo botho le mphenyašilo yoo a bego a nyalane le yena. Eupša ga se a ka a dula a naganišiša ka seo. Re bala gore: “Ke moka Abigaile a ya go Nabala.” Ee, o ile a boela go monna wa gagwe, a ikemišeditše go swana le mehleng go phetha boikarabelo bja gagwe bjalo ka mosadi wa gagwe ka moo a ka kgonago. O ile a swanelwa ke go mmotša ka mpho yeo a e filego Dafida le banna ba gagwe. O be a na le tshwanelo ya go tseba seo. Abigaile o ile a ba a swanelwa ke go mmotša ka kotsi yeo e ilego ya phengwa—pele Nabala a be a ka e kwa ka motho yo mongwe, e lego seo se bego se ka mo leša dihlong kudu. Lega go le bjalo, seo o be a ka se mmotše sona ka yona nako yeo. O be a na le moletlo o ekago ke wa kgoši gomme a tagilwe go tagwa.—1 Sam. 25:36.
21 E le go bontšha sebete le bohlale gape, o ile a leta go fihla mesong e latelago ge a be a hlaphogetšwe. O be a tla ba a hlaphogetšwe ka mo go lekanego go ka mo kwešiša, eupša o be a tla ba a le kotsi le go feta ka baka la go fela pelo ga gagwe. Lega go le bjalo, o ile a ya go yena gomme a mmotša ditaba ka moka. Ga go pelaelo gore o be a letetše gore a tuke bogale, mohlomongwe le go ba yo šoro. Go e na le moo, o ile a fo dula gona moo, a se šišinyege.—1 Sam. 25:37.
22. Go diragetše’ng ka Nabala, gona re ka ithuta’ng ka go swarwa gampe ga ditho tša ka lapeng?
22 Bothata bja monna yoo e be e le eng? “Pelo ya Nabala ya ema, a ba bjalo ka leswika.” Mohlomongwe o ile a hwa lehlakore. Lega go le bjalo, o ile a hwa ka morago ga matšatši a lesome—eupša e sego feela ka mabaka a tša maphelo. Pego e re botša gore: “Jehofa a otla Nabala gomme a hwa.” (1 Sam. 25:38) Ka ge Nabala a ile a ahlolwa ka toka, lenyalo la Abigaile la go se kgahliše le ile la fela. Gaešita le ge Jehofa a sa tsene ditaba gare ka diphedišo tša mohlolo lehono, pego ye ke kgopotšo e swanetšego ya gore Jehofa o a bona ge ditho tše dingwe ka lapeng di swarwa gampe. O tla dula a tliša toka ka nako ya gagwe.—Bala Luka 8:17.
23. Abigaile o ile a šegofatšwa bjang gape, gona o ile a bontšha bjang gore seo ga se sa fetoša dika tša gagwe tše dibotse?
23 Ka ntle le go lokologa ga gagwe lenyalong le le sa kgahlišego, Abigaile o be a tlo amogela tšhegofatšo e nngwe. Ge a e kwa ka lehu la Nabala, Dafida o ile a romela batseta gore ba yo kgopela Abigaile gore e be mosadi wa gagwe. Abigaile o ile a araba ka gore: “Šele lekgoba la 1 Sam. 25:39-42.
lena la mosadi, mohlanka wa mosadi yo a tlago go hlapiša dinao tša bahlanka ba mong wa ka.” Go molaleng gore dika tša gagwe tše dibotse ga se tša ka tša fetošwa ke gore e tlo ba mosadi wa Dafida; o ile a ba a re o tlo hlankela bahlanka ba Dafida! Ke moka re bala gape ka go akgofa ga gagwe, mo nakong ye e le ge a itokišeletša go ya go Dafida.—24. Abigaile o ile a lebana le ditlhohlo dife bophelong bja gagwe bjo bofsa, eupša monna wa gagwe le Modimo wa gagwe ba ile ba mo lebelela bjang?
24 Se se be se sa bolele gore o be a ka se be le mathata; bophelo bja Abigaile le Dafida bo be bo ka se dule bo le bonolo. Dafida o be a šetše a nyetše Ahinoama, gomme le ge Modimo a be a dumeletše lenyalo la segadikane, ruri se se be se tlišetša basadi ba botegago ba mehleng yeo mathata. Le gona Dafida o be a se a hlwa a eba kgoši; go be go tla ba le mathata ao a bego a swanetše go a fenya pele a ka hlankela Jehofa e le kgoši. Eupša ge Abigaile a be a thuša le go thekga Dafida bophelong bja gagwe ka moka, le go feleletša a mmelegetše morwa, o ile a lemoga gore o be a na le monna yo a bego a mo rata le go mo šireletša. Lebakeng le lengwe o ile a ba a mo phološa go bathopi! (1 Sam. 30:1-19) Ka go re’alo, Dafida o ile a ekiša Jehofa Modimo yoo a ratago le go tšeela godimo basadi ba bjalo ba bohlale, ba sebete le bao ba botegago.
^ ser. 9 Ye e be e se Thaba e tumilego ya Karamele yeo e lego kgole go ya ka leboa moo ka morago moporofeta Eliya a ilego a pepentšha baporofeta ba Baali. (Bona Kgaolo 10.) Karamele ye go bolelwago ka yona mo e be e le motse o lego mafelelong a lešoka la ka borwa.
^ ser. 10 Go ka direga gore Dafida o be a bona go šireletša beng ba naga le mehlape ya bona e le go hlankela Jehofa Modimo. Mehleng yeo, Jehofa o be a rerile gore ditlogolo tša Aborahama, Isaka le Jakobo di dule nageng yeo. Ka go re’alo, go e šireletša go bahlasedi ba šele le mahodu e be e le sebopego sa tirelo e kgethwa.
^ ser. 14 Polelwana yeo lesogana le le e dirišitšego, ka go lebanya e bolela gore, “morwa wa beliale (yo a hlokago mohola).” Diphetolelo tše dingwe tša Beibele di hlalosa Nabala e le monna “yo a sa theetšego motho” gomme go phethwa ka gore, “go mmolediša ga go thuše selo.”