1 Samuel 17:1-58

17  Filístiya dineʼé bisiláo anaaʼ ádeidoolííł biniyé Shóko kin haalʼáadi Júdah kéyahgi áłah daazlı̨́ı̨́ʼ, áko Shóko áádóó Azííkah kin shijaaʼ bitaʼgi éí Iifesdámim hazʼánígi nidahaazná.  Áko Saul áádóó Ízrel dineʼé yił áłah silı̨́įʼgo Filístiya dineʼé bichʼįʼ anaaʼ ádeidoolííł biniyé Íílah yíldzis bíighahgi nidahaazná.  Áko Filístiya dineʼé éí dziłghą́ą́ʼdę́ęʼgo ninádahaakah índa Ízrel dineʼé ałdóʼ łahdę́ęʼgo dziłghą́ą́ʼdę́ę́ʼ ninádahaakah, áko dah oonéłígíí bitaʼgi hóteelgo yíldzis.  Nítʼééʼ naabaahii doo bikʼeh hodidleehii léiʼ Filístiya dineʼé dah yinéłídóó chʼíníyá; éí Goláíyath wolyé; Gath kin haalʼáádóó naaghá; náhástʼéí ké siláádóó yílá deestsʼǫ́ǫ́d áníłnééz.  Naʼabaahjí béésh łitsoii chʼahígíí bikʼi díʼą́, áádóó béésh ééʼ bee naʼabaahígíí yee hadítʼé, áko éí ééʼ béésh łitsoii bee ályaaígíí ashdladi mííl shékel* wolyéii bíighahgo áníłdáás.  Áádóó bijátisgi béésh łitsoii bikʼéstiʼ, áádóó béésh łitsoii tsiidétáán anáhálghą́hígíí bineʼdę́ę́ʼ dah sitą́.  Áko tsiidétáán neitinígíí éí daʼatłʼóii biʼáah sitánígi áníldííl, áádóó tsiidétáán bílátahjįʼ deení dah siʼánígíí éí béésh dootłʼizh bee ályaii hastą́ądi neeznádiin shékel wolyéii bíighahgo áníłdáás, índa binaageʼ neiłjidígíí bichʼą́ą́h naaghá.  Áko Goláíyath sizı̨́įgo Ízrel dineʼé bisiláo dah yinéłígíí yichʼįʼ hadoolghaazhgo ání, Haʼátʼéegoshąʼ anaaʼ biniyé chʼínooná? Daʼ shíísh doo Filístiya dineʼé nishłı̨́į da? Áádóó nihíísh doo Saul binaalʼaʼí danohłı̨́į da? Diné łaʼ nídadoołteehgo bíniʼdii shichʼįʼ hididááh.  Bízhneelʼą́ągo shił ahijoogą́ąʼgo shijiisxı̨́ı̨́ ládą́ą́ʼ nihinaalteʼ daniidlı̨́į doo, nidi hakʼeh díshdlı̨́įʼgo hoyéłhı̨́ı̨́ ládą́ą́ʼ nihinaalteʼ danohłı̨́įgo nihá nidaałʼaʼ doo. 10  Áko Filístiya dineʼé ání, Ízrel dineʼé bisiláo nabéʼéshʼįįhgo díí jı̨́ łaʼ shichʼįʼ dołʼáago bił ahideeshgą́ą́ł. 11  Áko Saul áádóó Ízrel dineʼé tʼáá ałtso éí Filístiya dineʼé bizaad deidiiztsʼą́ąʼgo yikʼee nisidaaskai áádóó ayóó átʼéego nídaasdzííd. 12  Áko David éí Éfrata dineʼé nilíinii biyeʼ jílı̨́; éí Júdah kéyahgi Béthlehem kin shijaaʼdóó naagháii Jésii wolyé; biyeʼké tseebíltʼé. Saul nantʼáago hoolzhish yę́ędą́ą́ʼ Jésii éí diné bitahgi łą́ binááhaigo tʼáá hazhóʼó hadzistih. 13  Áko Jésii biyeʼké tááʼ alą́ąjįʼ naakaígíí anaaʼgóó Saul yikééʼ aheeskai; alą́ąjįʼígíí éí Iiláíyab wolyé, ákóneʼígíí éí Abínadab; tááʼ góneʼígíí éí Shámmah. 14  Áádóó David akééʼdóó nijighá, áko táaʼgo alą́ąjįʼígíí éí Saul yikééʼ naakai. 15  Nidi David éí hazhéʼé bidibé baa áhojilyą́ągo Béthlehem kin shijaaʼdóó Saul bichʼįʼ ałnáájídááh. 16  Filístiya dineʼé éí abínídóó eʼeʼáahjįʼ hachʼįʼ náhididáahgo dízdiin jı̨́ azlı̨́ı̨́ʼ. 17  Áko Jésii éí hayeʼ David ábizhdííniid, Nikʼisóó bichʼįʼ dah oonéłígóó díí tłʼoh naadą́ą́ʼ sitʼéhígíí íífa bee yikááł bíighahgo áádóó bááh neeznáá bíighahgo ákǫ́ǫ́ díjáahgo dah oonéłídi nikʼisóó baa díílwoł. 18  Áádóó ałdóʼ géeso neeznáá hashtʼeelyaaígíí éí siláo miil yiltʼéego yinanitʼaʼí nilíinii bichʼįʼ dííjih. Áádóó nínaaíké haa lá daatʼéé lá baa nidíníítaał, índa haʼátʼíí lá yaa naakai lá bee nihił hodíílnih. 19  Áko nítʼééʼ Saul áádóó David bínaaíké índa Ízrel dineʼé tʼáá ałtso Íílah yíldzisdi Filístiya dineʼé yił daʼ ahigą́. 20  Áko David tʼah abínídą́ą́ʼ nízhdiiʼnaʼgo dibé índa naʼniłkaadii tʼáá ákǫ́ǫgo bidookįįłii nízhdiinilgo dashdiiyá; Jésii áhodííniidígi átʼéego dah daʼínéehgi jiníyáago ayóó átʼéego anaaʼ baa níʼdiildeeʼgo hahóóʼáá lá. 21  Áko Ízrel dineʼé índa Filístiya dineʼé ałkʼiidoojah biniyé ałchʼįʼ ałkééʼ niʼahíʼnil. 22  Áko David joojihígíí hééł yaa ádahalyáanii baazhnínilgo siláo nidaabaahii bitah góneʼ ajoolwodgo hánaaíké baazhníyáago kʼé bizhdííniid. 23  Áádóó bił ahił dahojilneʼ; nítʼééʼ jó, Gath kin haalʼáádóó Filístiya dineʼé naabaahii nilíinii, Goláíyath wolyéii éí Filístiya dineʼé bisiláo yitahdę́ę́ʼ chʼínáánádzáago saad tʼáá yee hanádzihígíí yee hanáánáádzíiʼgo David adiiztsʼą́ą́ʼ. 24  Áko Ízrel dineʼé tʼáá ałtso éí Goláíyath dayiiłtsą́ągo yikʼee dadínéezhchą́ąʼgo tʼáá íiyisí yéédaasdzííd. 25  Áko Ízrel dineʼé ádadííniid, Daʼ díí diné chʼíníyáhígíísh daahʼı̨́? Tʼáá aaníí Ízrel dineʼé nayéʼéʼįįh yiniyé chʼíníyá. Áko diné tʼáá háiida éí jiisxı̨́įgo aláahgo naatʼáanii éí ayóó átʼéego ajitʼı̨́įgo áhodoolííł, áádóó bitsiʼ haidoołtééł, índa Ízrelgi hazhéʼé bighandóó danilíinii doo bidahodiitʼiʼ da doo. 26  Áko David éí diné hwíighahgóó naazínígíí ábizhdííniid, Díí Filístiya dineʼé dziisxı̨́įgo Ízrel dineʼé bee nabéʼétʼįįhii nahjįʼ kójiilaaígíí haʼátʼíí bee bikʼihojidlíi doo? Filístiya diné doo bąąh náhineeshgizhii jílíinii haʼátʼíísh jílı̨́įgo Diyin God hináanii bisiláo nabéʼéshʼįįhgo bohónéedzą́ jinízin? 27  Áádóó diné tʼáá ákótʼéego hadaasdzíiʼgo ádaaní, Tʼáá háiida díí diné jiisxíinii éí ákótʼéego hachʼohodooʼniił. 28  Hánaaí alą́ąjįʼígíí Iiláíyab éí diné bichʼįʼ yájíłtiʼgo hodiiztsʼą́ą́ʼ, áko Iiláíyab éí David bichʼįʼ háhóóchįįdgo ábijiní, Haʼátʼíí biniyé yíníyá? Háísh honoojíidi dibé tʼáá díkwíígíí ná neiniłkaad? Ayóogo ádaa dzíínídlíigo áádóó tʼáá ádíláahgo tʼéí nitsíníkeesgo shił bééhózin, háálá anaaʼ baa naʼaldeehígíí dínííłʼįįł biniyé yíníyá. 29  Áko David ádííniid, Haash yisdzaa? Doósh tʼóó náʼídíshkid da? 30  Áádóó éí bitsʼą́ąjigo dashdiiyáiiʼ, náánáłaʼ bichʼįʼ tʼáá ákótʼéego hanáádzoodzííʼ, áko tʼáá átséedi hachʼįʼ hadaasdzíʼígi átʼéego hachʼįʼ hanáádaasdzííʼ. 31  Áko índa David éí saad bee hadziisdzíiʼii deidiiztsʼą́ąʼgo tʼáá éí yee Saul yił dahoolneʼgo tʼáá áko háká iʼííłʼaʼ. 32  Áko David éí Saul áyidííniid, Tʼáadoo honiinaa diné nídaaldzidí leʼ; ná naalʼaʼí ákǫ́ǫ́ hidoodáałgo éí Filístiya dineʼé yił ahidoogą́ą́ł. 33  Áko Saul éí David áyidííniid, Filístiya dineʼé bichʼįʼ hidíídáałgo bił ahidíígą́łígíí doo bíninilʼą́ą da, háálá tʼahdii ashkii nílı̨́; bí éí tʼáá ániid naagháádą́ą́ʼ anaʼałʼíinii nilı̨́. 34  Nidi David éí Saul áyidííniid, Ná naalʼaʼí bizhéʼé bidibé yaa áhályą́ągo náshdóítsoh bitsiijįʼ ditłʼoii áádóó shash ałdóʼ dibé yázhí yił dah diilwodgo 35  bichʼįʼ nídiishwodgo bił dzidíłhaalgo bizééʼ hááhííłhan áádóó shichʼįʼ nídiidzáago éí bidághaaʼ sésxił áádóó náníshxałgo séłhı̨́. 36  Ná naalʼaʼí éí náshdóítsoh bitsiijįʼ ditłʼoii yiyiisxı̨́ áádóó shash ałdóʼ yiyiisxı̨́, áko díí Filístiya dineʼé doo bąąh náhineeshgizhii ałdóʼ ákwíidoolííł, háálá Diyin God hináanii bisiláo yódziih. 37  Áádóó David ánáádooʼniid, Bóhólníihii éí náshdóítsoh bitsiijįʼ ditłʼoii índa shash ałdóʼ bitsʼą́ąjįʼ yisdáshííłtı̨́; tʼáá ákótʼéego ałdóʼ díí Filístiya dineʼé bitsʼą́ąjįʼ yisdáshidoołtééł. Áádóó Saul éí David áyidííniid, Nílááháneeʼ, Bóhólníihii nił hólǫ́ǫgo bichʼįʼ hidídááh. 38  Ákohgo Saul éí habee naʼabaahí David bee hazhdiilaa áádóó béésh łitsoii chʼah bikʼizhdííʼą́ índa béésh ééʼ bee naʼabaahii biih jííłtı̨́. 39  Áko David hadiltłish bił béésh ééʼ bee áká dzíszasgo chʼééh dashdiighááh, háálá doo chójoołʼı̨́į da nítʼééʼ. Áádóó David éí Saul ábizhdííniid, Díí doo bee ákǫ́ǫ́ deesháał da, háálá doo bídínéeshnáa da. Áko David éí tʼóó háidiiʼnil. 40  Áádóó bigish tʼéí néidiitą́ągo tó nílínídę́ę́ʼ tsé dadilkǫǫhígíí ashdlaʼgo néidiinilgo naʼniłkaadii bidah naʼayizii biih jíínil, índa bee aditłʼı̨́ı̨́h ałdóʼ hálákʼee siláago Filístiya dineʼé bitʼáahjįʼ joogááł. 41  Áádóó Filístiya diné chʼíníyá áádóó David yitʼáahjįʼ niheelwod; diné naagé bá neiʼáhígíí bilą́ąjįʼ yigááł. 42  Áko Filístiya diné naaghalgo David yiyiiłtsą́ągo tʼóó yánahałtʼiʼgo yeidloh, háálá tʼahdii ashkii tʼóó łichíiʼgo bííyisii jílı̨́. 43  Áko Filístiya diné éí David áyidííniid, Łééchąąʼí haniih nishłı̨́; gish tʼéiyá bił shichʼįʼ yílwoł? Áko Filístiya diné bidiyin dabidiʼníinii yinahjįʼ hóyéeʼgo David yá haadzííʼ. 44  Filístiya diné éí David áyidííniid, Aadę́ę́ʼ shaa hinídááh, áko tsídii wódahgo nidaatʼaʼígíí áádóó naaldlooshii daʼałchinii bichʼįʼ nitsʼíís ahideeshxą́ą́ł. 45  Áádóó David éí Filístiya diné áyidííniid, Ni éí diltłish áádóó tsiidétáán índa naagé bił shichʼįʼ híídááł, nidi tʼáá ałtsoní bee Bóhólníihii éí Ízrel dineʼé bisiláo biDiyin God nabíʼíʼįįhii bízhiʼ bee nichʼįʼ heeshdááł. 46  Díí jı̨́ Bóhólníihii shílákʼee nididooʼáałgo naa anízhdeeshtłʼı̨́ı̨́ł áádóó nitsiitsʼiin nidiʼdeeshʼááł, áko díí jı̨́ tsídii áádóó nahasdzáán bikáaʼgi naaldlooshii daʼałchinii bichʼįʼ Filístiya dineʼé bisiláo dabitsʼíís nidaaztseedii ahideeshtłʼił, áko éí bee nahasdzáán nidahoneesʼą́ą́góó kéédahatʼíinii díí bił béédahodoozįįł: Ízrel dineʼé bitahgi Diyin God hólǫ́. 47  Áádóó díí áłah nilínígíí díí bił béédahodoozįįł: Bóhólníihii éí diltłish índa tsiidétáán doo yee yisdáʼiiníił da. Jó, Bóhólníihii tʼáá bí anaʼałʼı̨́, áko bí nihílákʼee nihididooʼááł. 48  Áádóó Filístiya diné éí David yichʼįʼ nihiníyáago David éí Filístiya diné bił ahizhdoogą́ąłjįʼ tsı̨́įłgo nihijílwod. 49  Áko David bidah naʼayizii yiih doolniiʼgo tsé hayííʼą́ągo yee adzíítłʼin, nítʼééʼ Filístiya diné bítááʼ góneʼ yił dzideeztłʼingo bítááʼ góneʼ tsé baa aalwodgo niʼjįʼ íítłizh. 50  Kótʼéego David habee aditłʼı̨́ı̨́h áádóó tsé bee Filístiya diné naa abíijíítłʼingo bikʼeh dzideesdlı̨́įʼgo dziisxı̨́; David éí diltłish doo łaʼ neitin da nítʼééʼ. 51  Áko David nídiilwodgo Filístiya diné yikʼi dah yiizįʼgo Filístiya diné bidiltłish hayíítą́ągo yee yiyiisxı̨́ áádóó bikʼos kʼíiníłhaalgo bitsiitsʼiin naʼiidiiʼą́. Áko índa Filístiya siláo éí bá akʼeh didlíinii biʼdiisyı̨́įgo dayiiłtsą́, áko yóóʼaheezhjééʼ. 52  Áádóó Ízrel siláo índa Júdah siláo dadilwoshgo Filístiya siláo yichʼįʼ nídiijééʼ; hahodiildzisgóó Ékran kin haalʼá bináʼástłʼinígíí bichʼéʼétiinjįʼ adeineeskaad. Shéíyaréíyim kin shijaaʼdóó Gath kin haalʼáajįʼ índa Ékran kin haalʼáajįʼ Filístiya siláo atídayiilaago diníbéézh. 53  Áko Ízrel siláo éí Filístiya siláo dayinééłkaad yę́ędę́ę́ʼ ninádahaaskaigo Filístiya siláo dah yinéłígi binaalyeʼé yitsʼą́ą́ʼ nídeidiinil. 54  Áko David éí Filístiya diné bitsiitsʼiin néidiiʼą́ągo Jerúsalem kin haalʼáágóó néiníʼą́, nidi béésh ééʼ yee naabaah yę́ę haníbaal biiʼ nizhnínil. 55  David éí Filístiya diné bichʼįʼ nízhdiibaaʼ yę́ędą́ą́ʼ Saul hoołtsą́ągo Ábner siláo binanitʼaʼí áyidííniid, Ábner, díí dinééhshąʼ háí biyeʼ? Áádóó Ábner ání, Aláahgo naatʼáanii nílíinii, tsʼídá tʼáá aaníí hiníná; ákótʼéego tsʼídá tʼáá aaníí doo bééhasin da. 56  Áko aláahgo naatʼáanii ánáádooʼniid, Díí dinééh lá háí biyeʼgo átʼı̨́ı̨́ lá bínaʼídíłkid. 57  Áko David éí Filístiya diné dziisxı̨́ı̨́dę́ę́ʼ nídzídzáago Ábner éí Saul yidááhdóó hoł niníʼáazhgo Filístiya diné yę́ę bitsiitsʼiin dah jooʼááł. 58  Áko Saul áhodííniid, Dinééh nílíinii, háishąʼ biyeʼ nílı̨́? Áko David áhodííniid, Béthlehem dineʼé Jésii ná naalʼaʼí nilíinii biyeʼ nishłı̨́.

Footnotes

Tádiindóó baʼaan naaki shékel wolyéhígíí éí tʼááłáʼí dah hidiidloh.