Deuteronomy 28:1-68

28  Áádóó kótʼée doo: Bóhólníihii nihiDiyin God áníinii haleebee deísółtsʼą́ąʼgo ádaa dadoohsįįłii bibikʼeh óʼooʼníiłii tʼáá átʼé bikʼeh dahonołʼı̨́į doo biniyé díí jı̨́ bee nihichʼįʼ haasdziih, áko Bóhólníihii nihiDiyin God éí nahasdzáán bikááʼgóó ałʼąą dineʼé tʼáá ałtso biláahgo ádanohtʼéego ánihidoolííł.  Díí akʼihojidlí tʼáá ałtso bee nihikʼidahojidlíi doo; Bóhólníihii nihiDiyin God áníinii deísółtsʼą́ąʼgo ákótʼée doo.   Kin haalʼáagi kéédahohtʼı̨́įgo nihikʼidahojidlíi doo áádóó dadzígaigi kéédahohtʼı̨́įgo nihikʼidahojidlíi doo.   Nihitsʼą́ą́dóó nidahachíihii bee nihikʼidahojidlíi doo áádóó nihidádaʼakʼeh bitsʼą́ą́dóó aneestʼąʼ áádóó nihilı̨́ı̨́ʼ nidahachíihii áádóó nihibéégashii índa nihidibé kʼeeʼąą deílzhíishgo bee nihikʼidahojidlíi doo.   Nihitsʼiizis biiʼ nooh nídaʼołchíihii bee nihikʼidahojidlíi doo áádóó nihibiiʼ tááʼooʼnihí bee nihikʼidahojidlíi doo.*   Yah anídaohkahgo nihikʼidahojidlíi doo áádóó chʼéédaohkahgo nihikʼidahojidlíi doo.   Bóhólníihii éí nihidaʼanaʼí nihikʼijįʼ náádadiibahígíí nihinááł nidabiʼditseedgo áyósin doo; tʼááłáhídę́ęʼgo nihichʼįʼ náádadiibah doo, áádóó nihitsʼą́ąjįʼ tsostsʼidgóó tanídanoochéeh doo.   Bóhólníihii éí kin biiʼ nooh nídaʼołchíihii áádóó bindadoołnishígíí tʼáá átʼé yee nihikʼijidlíi doogo yee hahadziih doo índa Bóhólníihii nihiDiyin God éí kéyah nihaidiníʼánígíí bikáaʼgi nihikʼijidlíi doo.   Bóhólníihii tʼáá bí ádá chánahgo diné dadiyinii danohłı̨́įgo ánihidoolííł; jó, ákótʼéego nihichʼįʼ yee ádee hadoodzííʼ; Bóhólníihii nihiDiyin God bibikʼeh óʼooʼníiłii bikʼeh dahonołʼı̨́įgo áádóó bikʼeh deínóhkáahgo chánah danohłı̨́į doo.  10  Áádóó nihokááʼ dineʼé tʼáá ałtso éí Bóhólníihii bízhiʼ binahjįʼ danihiʼdójíigo yaa ákodaniizı̨́įʼgo nihikʼee bił daayéeʼ doo.  11  Bóhólníihii éí nihinaadeełí áádóó nihitsʼą́ą́dóó nidahachíihii áádóó nihilı̨́ı̨́ʼ nidahachíihii índa nihidádaʼakʼehdóó aneestʼąʼ ląʼí nihee nídahoodleełgo íidoolííł; danihizhéʼé yę́ę kéyah yeididooʼáałgo yichʼįʼ yee ádee hadoodzíiʼii bikáaʼgi nihikʼidahojidlíigo íidoolííł.  12  Áádóó Bóhólníihii bee hólóonii ílíinii bá hazʼą́ą́dóó ąą ánáyiilʼįįhgo yádiłhił biyiʼdę́ę́ʼ níłtsą́ baa náhwiilzhíishgo nihikéyah bikáaʼjįʼ ninéíłtı̨́įh doo áádóó bindaołnishígíí tʼáá ałtso yee nihikʼijidlíi doo, índa ałʼąą dineʼé tʼóó ahayóí éí yáál badaʼayohníił doo, nidi nihí éí doo yáál nihadaʼiiníił da doo. 13  Bóhólníihii éí atsiitsʼiin danohłı̨́įgo ánihidoolííł, atseeʼ éí dooda, áko adeídi tʼéiyá danohłı̨́į doo, ayaaídi éí dooda. Bóhólníihii nihiDiyin God bibikʼeh óʼooʼníiłii díí jı̨́ nihichʼįʼ bee haasdziihígíí deísółtsʼą́ąʼgo áádóó ádaa daahsįįhgo índa bikʼeh dahonołʼı̨́įgo ákónihidoolííł. 14  Saad bitsʼą́ąjįʼ doo tʼáá ádzaagóó naa nánoojah da doo, nihóshʼníigo, díí saadígíí díí jı̨́ nihichʼįʼ bee haasdziih; tʼááká nishʼnáajigo, doodaiiʼ nishtłʼajigo diyin dabidiʼníinii bikééʼ dah dahidoohkáahgo bichʼįʼ nidahohłá yíilaʼ. Doo akʼeh hólʼı̨́ı̨́góó biniinaa atíʼélʼíinii (Lev. 26:14-46) 15  Áko kótʼée doo: Bóhólníihii nihiDiyin God áníinii doo deísółtsʼą́ą́ʼgóó, bibikʼeh óʼooʼníiłii áádóó yee nihwiizʼáanii tʼáá ałtso díí jı̨́ nihichʼįʼ bee haasdziihígíí doo ádaa daohsı̨́ı̨́ʼ ádanohtʼéégóó, díí hóyéeʼgo á hadaʼiidziihii tʼáá átʼé nihikʼiidootʼih índa nihikʼéidootʼih:  16  Kin haalʼáagi kéédahohtʼı̨́įgo hóyéeʼgo nihá hadaʼiidziih doo, áádóó dadzígaigi kéédahohtʼı̨́įgo hóyéeʼgo nihá hadaʼiidziih doo.  17  Nihitsʼiizis biiʼ nooh nídaʼałchíihii hóyéeʼgo bá hadaʼiidziih doo, áádóó nihibiiʼ tááʼooʼnihí hóyéeʼgo bá hadaʼiidziih doo.  18  Nihitsʼą́ą́dóó nidahachíihii hóyéeʼgo bá hadaʼiidziih doo, áádóó nihidádaʼakʼeh bitsʼą́ą́dóó aneestʼąʼ, nihibéégashii índa nihidibé kʼeeʼąą deílzhíishii hóyéeʼgo bá hadaʼiidziih doo.  19  Yah anídaohkahgo hóyéeʼgo nihá hadaʼiidziih doo, áádóó chʼéédaohkahgo hóyéeʼgo nihá hadaʼiidziih doo. 20  Bóhólníihii éí hóyéeʼgo á hadaʼiidziihii áádóó bił ałtaa hółʼaahii índa aditeh nihikʼijįʼ kwíidoolííł; éí bíndadoołnishígíí tʼáá átʼé baa nídoohkaigo hóyéeʼgo bá hadaʼiidziih doo; ałtso ádoohdįįłjįʼ índa tʼáadoo hodinaʼí ałtso ásoohdįįdjįʼ nihikʼijįʼ kwíidoolííł, háálá Bóhólníihii éí doo yáʼádaashóonii baa nidaahkaigo tʼóó yóóʼadashisidooʼą́. 21  Áádóó Bóhólníihii éí naałniih doo nihitsʼą́ąjįʼ dah dooldóóh átʼéégóó íidoolííł; kéyah yitsʼąą ałtso ánihisdįįdjįʼ kéyah biih woonáago ádííʼ ádaahłaa nidi ákónihidoolííł. 22  Bóhólníihii éí díí yee atínihoolíił doo: niʼiiłgan áádóó tahoniigááh áádóó nidaʼnichaad áádóó yéego náhoniigah áádóó diltłish áádóó naałniih naniseʼ neiniłnaʼii índa dláád bikʼee nidanohchée doo; ałtso ánihisdįįdjįʼ ákótʼée doo. 23  Yádiłhił nihikáaʼdi dah sikaadígíí béésh łitsoigi átʼée dooleeł índa nahasdzáán bikʼi naołdeehígíí béésh nitłʼiziigi átʼée dooleeł. 24  Bóhólníihii éí nihikéyahgi nídahodiłtı̨́įhgo ánáyiilʼįįhígíí łeezh dibahí índa séí nináhádleehgo áyósin doo; wótʼááhdę́ę́ʼ nihikʼi náhoodleehgo ałtso ásoohdįįdjįʼ ákótʼée doo. 25  Bóhólníihii éí nihidaʼanaʼí bilą́ąjįʼ danihéełtséedgo ánáyiilʼįįh doo; tʼááłáhídę́ęʼgo bichʼįʼ náádadoohbah doo, áádóó bitsʼą́ąjįʼ tsostsʼidgóó tanídanoohchéeh doo índa nihokáaʼgi bee ídahólníihii tʼáá ałtso bił nahazʼą́ą́góó adanihidiyooʼish. 26  Áádóó danoonáago éí naatʼagii tʼáá ałtso índa nihokááʼgóó naaldlooshii daʼałchinii danihitsʼíís deilghał doo áádóó doo łaʼda nihikʼiidínóołkałí da. 27  Áko Bóhólníihii éí díí yee atínihidoolííł: Ííjip kéyahdi chʼozh áádóó cháchʼosh áádóó łóód índa akááʼ yihę́ę́s doo nídaodziih ádaatʼéii. 28  Bóhólníihii éí díí yee atínihidoolííł: tsiʼhahodiyoołáałii áádóó anááʼ bee doo ootʼı̨́ índa ił hódlą́. 29  Áádóó doo daʼooʼíinii tʼáá tłʼééʼgóó nidaakaígi átʼéego ałnéʼéʼáahgo nidi ákódanohtʼée doo áádóó ádanohtʼée dooleełgóó doo yáʼátʼéehgo nihá ádahooníił da doo, áádóó nihide ádahólzingo índa nihighaʼdaʼiiʼníiłgo ahoolʼáa doo; diné tsʼídá tʼáadoo nihíká adoolwołí da. 30  Asdzání bił ahaa doohtʼashgo bił ahadiʼdoohtʼáłígíí diné náánáłaʼ bił dínóotish; kin łaʼ óohłaa nidi doo biiʼ kééhohtʼı̨́į da doo; chʼil naʼatłʼoʼii kʼidooláa nidi doo bąąh nídaʼíínóhbeeh da doo. 31  Tʼáá nihinááł nihibéégashii nidaatseed doo, nidi bitsįʼ doo dadoołghał da; nihitélii tʼáá naʼníleʼdii nihitsʼą́ą́ʼ yóóʼadahatʼéesh doo áádóó doo nátʼą́ą́ʼ nihaa nídooltéeł da; nihidibé éí nihiʼanaʼí baa dahidooʼnił, áko diné łaʼ tsʼídá tʼáadoo nihá yisdáyóníłí da doo. 32  Nihiyeʼké áádóó nihitsiʼké éí náánáłaʼ dineʼé baa dabidiʼdooʼnił, áko chʼééh bídin danohłı̨́įgo shá bíighah bíká dadíínóhʼı̨́įʼgo nihinááʼ chʼééh nídadikah doo; tʼáadoo bee łaʼ daohłeʼí da doo. 33  Áádóó nihikéyah bikááʼ aneestʼąʼ bindashoołnishii náánáłaʼ dineʼé doo béédahonohsinii deiyą́ą doo, índa tʼáá áłahjįʼ nihide ádahósingo bikʼee niséédaahkah doo. 34  Áko tsiʼhadahosidiyoosáago nihinááʼ bee deidoołtséełgo bikʼee nihił dahalą́ągo danółʼı̨́į doo. 35  Áko Bóhólníihii éí díí yee atínihidoolííł: nihigod áádóó nihijáád bikááʼgóó naałniih łóód atsʼíís yiyáanii naałdzidii índa nihikétłʼááhdóó nihitsiitʼáajįʼ nihaa didoolzhish. 36  Bóhólníihii éí nihí áádóó aláahgo naatʼáanii nihinanitʼaʼí ádaohłaaígíí náánáłaʼ dineʼé doo bééhonohsinii, doodaiiʼ danihizhéʼé yę́ę ałdóʼ doo yéédahósinii yaa nihidooʼishgo áadi diyin dabidiʼníinii bá nidaołʼaʼ doo; tsin bee edaʼalyaii índa tsé bee edaʼalyaii bichʼįʼ nidahohłáa doo. 37  Áko nihikʼee diné tʼóó bił adahayóigo danihiníłʼı̨́į dooleeł áádóó nihá nidahałtʼiʼ dooleeł índa nihee niyáʼádahodiltiʼ dooleeł. Ákótʼéego ałʼąą dineʼé tʼáá ałtso bitahgóó Bóhólníihii nihiʼiiłníih doo. 38  Dádaʼakʼehgóó álástsiiʼ ląʼí kʼéédadohdlééh, nidi tʼįįhdígo áłah áńdaołʼįįh doo, háálá nahachagiitsoh baa nahodikai doo. 39  Chʼil naʼatłʼoʼii kʼéédadohdlééh áádóó baa ádahołyą́ą nidi bąąhdóó wáin doodlı̨́įłii ádin doo, doodaiiʼ bineestʼąʼ bąąh ádin doo, háálá chʼosh ałtso nídabidı̨́įhgo bineestʼąʼ bąąh ádin doo. 40  Nihikéyah nidaneesʼą́ą́góó tʼáá átʼé áliv tsin deílʼáa doo, nidi bitsʼą́ą́dóó akʼah ákʼi yáádaohdziʼ dooígíí ádin doo, háálá bineestʼąʼ ałtso bąąh náádandah doo. 41  Áádóó nihiyeʼké índa nihitsiʼké nihá nidahachíih doo, nidi doo tʼáá baa nihił dahózhǫ́ǫ da dooleeł,* háálá nihitsʼą́ą́ʼ yisnááh nidahaleeh doo. 42  Nihikéyah bikááʼgóó tsin naazkaadii índa aneestʼąʼ tʼáá átʼé éí nahachagiitsoh ałtso nídeidı̨́įh doo. 43  Áádóó déʼéyóní nihitahgi nidaakaígíí nihiláahgo ayóó ádabóodziil yileeł doo, nidi nihí éí tsʼídá tʼóó yaa noohdahí tʼéiyá dooleeł. 44  Áko yáál nihadaʼiiníił doo, nidi nihí éí doo yáál badaʼayohníił da doo, bí éí atsiitsʼiin danilı̨́į doo, nihí éí atseeʼ danohłı̨́į doo. 45  Nááʼáłdóʼ díí hóyéeʼgo á hadaʼiidziihii tʼáá átʼé nihikʼiidootʼih áádóó nidanohchée doo índa nihikʼéidootʼih; ałtso ásoohdįįdjįʼ ákótʼée doo, háálá Bóhólníihii nihiDiyin God doo deísółtsʼą́ą́ʼgóó bibikʼeh óʼooʼníiłii áádóó yee nihwiizʼáanii nihichʼįʼ yee haadzíiʼii doo bikʼeh dahonołʼı̨́ı̨́góó bąą ákótʼée doo. 46  Áko éí bee ééhózinii áádóó ayóó átʼéego áhooníiłii átʼéego nihikʼi hwiileeh dooleeł índa nihaʼáłchíní náás ahoolchíiłii bikʼi hwiileehgo ahoolʼáa doo. 47  Háálá Bóhólníihii nihiDiyin God doo baa nihił nidahoozhǫǫhgóó áádóó doo nihił dahóshǫ́ǫ́góó bá chodaohʼı̨́įgo, azhą́ tʼáá ałtsoní łą́ągo yee nihikʼijidlíi nidi, 48  éí bąą nihidaʼanaʼí nihikʼijįʼ danilı̨́į dooleełígíí bá chodaohʼı̨́į doo biniyé Bóhólníihii nihikʼijįʼ yiʼdoołnih; dichin áádóó dibááʼ danohłı̨́į doo, áádóó nihiʼééʼ ádaadin doo, índa tʼáá ałtsoní béédaʼoohʼníih doo; Bóhólníihii éí béésh nihizéédéetą́ągo ánihósin doo; ánihisdįįdjįʼ ákótʼée doo. 49  Bóhólníihii éí łaʼ dineʼé nízaadę́ę́ʼ, nahasdzáán nineelʼą́ą́dę́ę́ʼ atsá yitʼahígi átʼéego tsxı̨́įłgo nihikʼijįʼ yiʼdoołnih; éí bizaad doo bikʼidaʼdoohtįįh da. 50  Éí dineʼé tʼóó báádahadzid danoolnin; éí hadaastihii doo yaa daazid da doo, doodaiiʼ ániid nidaakaii doo yichʼodaaníi da doo. 51  Áko nihilı̨́ı̨́ʼ ałʼąą ádaatʼéii índa nihikéyah bitsʼą́ą́dóó nídaneestʼáanii ásoohdįįdjįʼ nihitsʼą́ą́ʼ deiyą́ą doo, áádóó nihitłʼoh naadą́ą́ʼ, doodaiiʼ wáin, doodaiiʼ akʼah, doodaiiʼ nihibéégashii, nihidibé dah danéelkaadiida ánihiʼdisdįįdjįʼ doo łaʼ nihá áádeidoosįįł da. 52  Áádóó nihikʼiijeeʼgo nihikin hadaasʼáagi tʼáá átʼé nihinídahidoolzhishgo wódahgo tsé ditą́ągo binaa ahéédaastłʼinígíí ałtso naaʼadeiniiłkaad doo; éí badaʼíínóhłíí nítʼééʼ yę́ę nihikéyah nidahoneesʼą́ą́góó nihinídahidoolzhish; nihikʼiijeeʼgo nihikin hadaasʼáagi tʼáá ałtsogóó nihikéyah tʼáá átʼé Bóhólníihii nihiDiyin God éí kéyah nihaidiníʼáanii ałtso yinídoolzhish. 53  Áko nihaʼáłchíní nidahołchíhígíí, éí nihiyeʼké índa nihitsiʼké danilíinii Bóhólníihii tʼáá bí yee nihikʼijisdliʼii nídaohdą́ą doo; éí nihiʼanaʼí nihinídahaashzhiizhgo áádóó nihichʼįʼ dahodiyiisnáaʼgo éí binih ákódadoohnííł. 54  Áádóó nihitahgi diné tʼáá íiyisí bił ahojoobaʼí nítʼéeʼii índa oosą́ nítʼéeʼii éí bikʼis áádóó beʼasdzą́ą́ ayóóʼáyóʼnínígíí índa baʼáłchíní yidziihígíí yichʼįʼ baaʼihígi átʼı̨́įgo yichʼįʼ aanichįʼ doo, 55  áko doo tʼáá kʼad łaʼda yaʼníłtsoodgóó tʼáadoo yee hodóltsʼídígóó hooʼaʼ góneʼ anaʼí binídahaashzhiizhgo índa bichʼįʼ hodiisnáaʼgo nihidaʼanaʼí tiʼdanihiyoołníih doo; nihikin hadaasʼáagi tʼáá ałtsogóó ákódahatʼı̨́į doo. 56  Áádóó nihitahgi asdzání tʼáá íiyisí bił ahojoobáʼígo índa oosą́ągo biniinaa doo tʼáá kʼad tʼáá łeeshtahgi yiizįʼgóó oosą́ nítʼéeʼii índa bił ajoobaʼí nítʼéeʼii éí bahastiin ayóóʼáyóʼnínígíí áádóó biyáázh índa bichʼéʼé yichʼįʼ baaʼihígi átʼı̨́įgo yichʼįʼ aanichįʼ doo. 57  Áádóó beʼawééʼ biyaałáii bijáágiizhdę́ę́ʼ haaltsʼidígíí índa niyiiłchíhígíí yíká dichin yééʼooʼníihgo nitsinádáahgo doo booʼínígóó tʼáá bizááká néídą́ągo tʼáá ałtsoní yééʼooʼníihgo anaʼí tʼéí binídahaashzhiizh góneʼ índa bichʼįʼ dahodiisnááʼ góneʼ nihiʼanaʼí tiʼnidanihiyoołníihgo nihikin hadaasʼáagi ákódahatʼı̨́į doo. 58  Díí bee hazʼáanii bitsʼą́ą́dóó díí naaltsoos biyiʼ bee akʼedaʼashchínígíí doo ádaa daahsįįhgo bikʼeh ádaahnééhgóogo, jó, díí tsʼídá ayóó átʼéii índa tsʼídá bitsʼąą hastiʼgo yízhí diyinii, Bóhólníihii nihiDiyin God bee biʼdójíii dadíínóhsin doo biniyé bee akʼeʼashchı̨́. 59  Bóhólníihii éí naałniih ayóogo bikʼeʼíyéeʼii yee atínihidoolííł áádóó nihaʼáłchíní tʼáá bił naałniih nihaa hodoołnih; éí naałniih tsʼídá ayóó átʼéii áádóó nízaadgóó nihitaałniihii áádóó bikʼee ka oodáałii átʼéego nízaadgóó bił ahwiilzhíishii átʼé. 60  Tʼah nááyówehgo Ííjip kéyahdi naałniih béédaołdzid nítʼéʼígíí tʼáá átʼé nihikʼijįʼ kónéidoodlíiłgo doo nihitsʼádooldoh da. 61  Tah honiigááh índa naałniih tʼáá átʼé éí díí bee hazʼáanii naaltsoos bee siʼánígíí doo bikʼinídaháasdzoii Bóhólníihii tʼáá bí nihikʼijįʼ yiʼdoołnihgo ałtso ádoohdįįł. 62  Tʼáá díkwíí nołtʼéhígo doohdzih; azhą́ yádiłhił biyiʼdi sǫʼ yílʼáhígi ánóołą́ą́ʼ nítʼééʼ nidi, háálá Bóhólníihii nihiDiyin God áníinii doo bikʼeh dahonołʼı̨́į da. 63  Áádóó kótʼée doo: Bóhólníihii nihaa bił nihoozhǫǫhgo yáʼátʼéhígi ánihiilaaígi átʼéego áádóó kʼeeʼąą nihidínéestʼánígi átʼéego tʼáá ákótʼéego Bóhólníihii ánihidoołdįįłgo índa nanihísdįįdgo yaa bił nihoozhǫǫh doo áádóó kéyah nihííʼ dooleełgo biih woonáá nítʼééʼ yę́ędóó nahjįʼ hanihidiyoołtłʼił. 64  Áko Bóhólníihii éí nahasdzáán nidahoneesʼą́ą́góó ałʼąą dineʼé bitahgóó tanihidínóołkał; áadi diyin dabidiʼníinii bá nidaołʼaʼ doo, éí nihí doo bééhonohsinii, doodaiiʼ danihizhéʼé yę́ę doo yéédahósinii, tsin, doodaiiʼ tsé bee edaʼalyaii bichʼįʼ nidahohłáa doo. 65  Éí ałʼąą dineʼé dabitahgi doo hashtʼedadínóhtʼée da doo, doodaiiʼ doo hazhóʼó kéédahohtʼı̨́į da doo, áko Bóhólníihii éí nihitah dahoditłidgo áádóó nihinááʼ bee chʼééh dadohaałgo índa baa yínííł danohłíinii tʼáá diniidzaa nítʼéeʼgo ánihidoolííł. 66  Náásgóó niheʼiinaʼ tʼáá naaki nilı̨́įgo bá hazʼą́ą doo; jı̨́įgo áádóó tłʼéeʼgo nihił daayéeʼ doo, índa niheʼiinaʼ doo bá hasihgóó hazʼą́ą doo. 67  Abínígo ádadohníi doo, Iʼííʼą́ laanaa nisin. Eʼeʼáahgo ádadohníi doo, Abíní doo yę́ę nisin. Háálá bikʼee hóyéeʼii bikʼee nihił daayéeʼ doo índa bikʼedaʼíyéeʼii baa ákódanohsin doo. 68  Bóhólníihii éí tsinaaʼeeł bee Ííjip kéyahgóó nínáánihidoojihgo nihichʼįʼ bee haasdzíiʼii, Kʼad éí doo áajįʼ nínáádahwiidoołtséeł da índa nihiʼanaʼí bichʼįʼ nanihidiʼyoonihgo diné áádóó asdzání nohłíinii naalteʼ dadoohłeeł, nidi diné doo łaʼ nanihidiyoołnih da.

Footnotes

Tsʼiizis jiníigo biiʼ nooh nídaʼachíihii kweʼé kótʼéego bee haʼoodzííʼ.
Éí doodaiiʼ, doo tʼáá nihííʼ danilı̨́į da doo.