Luke 20:1-47

20  Łah kin biiʼ sohodizin bił hazʼą́ą́ góneʼ diné nazhnitingo, haneʼ yáʼátʼéehii baa hojilneʼ, nítʼééʼ aláahgo náádaʼiiłniihii áádóó bee hazʼáanii yíndaʼniłtinii índa diné yá aląąjįʼ naazíinii haa yíkai,  áko ádahałní, Nihił hólneʼ, haʼátʼíí bee óhólnííh shı̨́įshąʼ bikʼehgo díidí baa naniná, éí doodaiiʼ háishąʼ díí bee óhólnííh neidiníʼą́?  Áko hachʼįʼ tʼą́ą́ʼ hanáádzíiʼgo áhodííniid, Shí ałdóʼ łahgo nanihídídéeshkił; kʼad shił dahołneʼ,  John lá háádę́ę́ʼ bee óhólníihii bikʼehgo tó yee ası̨́ı̨́h nítʼééʼ? Yáʼąąshdę́ę́ʼ daatsʼí, éí doodaléiʼ diné bitsʼą́ą́dóó daatsʼí?  Áko yaa nídaatʼı̨́įgo ádaaní, Yáʼąąshdę́ę́ʼ, dadiiʼniidgo laʼ, ádidooniił, Ákoshąʼ haa yitʼéego doo dahwiisoohdląąd da?  Doodaléiʼ, Diné bitsʼą́ą́dóó, dadiiʼniidgo laʼ, diné tʼáá yílʼáá nítʼééʼ nihił nidazdiyoołniił, háálá John éí tʼáá aaníí Diyin God yá halneʼii nilı̨́ı̨́ nítʼééʼ dayóʼní.  Áádóó ánáádadooʼniid, Bitsʼą́ą́dóóígíí doo nihił béédahózin da.  Áko Jesus áhodííniid, Shí ałdóʼ bee óhólnííh bikʼehgo díidí baa naasháhígíí doo bee nihił hodeeshnih da. Chʼil naʼatłʼoʼii áádóó yaa ádahalyáanii binahjįʼ haneʼ bee akʼidiʼdootı̨́įłii (Mt. 21:33-46; Mk. 12:1-12)  Nítʼééʼ díí haneʼ bee akʼidiʼdootı̨́įłii diné bee bił ahozhʼniilneʼgo ájíní: Diné łaʼ chʼil naʼatłʼoʼii kʼiidíílá, áko yaa ádahalyą́ą dooleełii yeisįįd, áádóó doo hah nídoodááłgóó náánáłaʼ kéyahgóó ííyá. 10  Baa hoolzhiizhgo há naalteʼ łaʼ dáʼákʼeh yaa ádahalyánígíí bichʼįʼ ajííłʼaʼ, chʼil naʼatłʼoʼii bineestʼąʼ łaʼ baa dazhdooyééł biniyé, nítʼééʼ aa ádahalyáanii éí naalteʼ tʼóó nídeineesxaalgo chʼil naʼatłʼoʼii tʼáágééd anídeisʼaʼ. 11  Áko náánáłaʼ naalteʼ anáájííłʼaʼ, nítʼééʼ éí ałdóʼ nínáádeineesxaal áádóó tʼóó baa yáhásinígi ádayííłʼįįdgo, chʼil naʼatłʼoʼii tʼáágééd anínáádeisʼaʼ. 12  Tʼáá áko tááʼ góneʼígíí anáájííłʼaʼ; éí ałdóʼ atídayííłʼįįdgo chʼídayiisxan. 13  Áko chʼil naʼatłʼoʼii bee bóhólníihii ání, Haa lá deeshnííł lá? Shiyeʼ ayóóʼóóshʼníinii lá hachʼįʼ deeshʼaał ni; éí índa hoł danilı̨́į doo shaʼshin. 14  Nidi chʼil naʼatłʼoʼii yaa ádahalyánígíí éí dayiiłtsą́ągo ádaʼahidooʼniid, Díí chʼil naʼatłʼoʼii bííʼ dooleełígíí átʼı̨́ı̨́ lá; haaʼíshąʼ dadiyiilyéełgo bííʼ dooleełii nihííʼ dadooleeł. 15  Áko chʼil naʼatłʼoʼii bitahdóó chʼídahwiisxango dahwiisxı̨́. Áko lá chʼil naʼatłʼoʼii bee bóhólníihii haa hodoolííł lá? 16  Éí lá doogááł ni, áádóó chʼil naʼatłʼoʼii yaa ádahalyánígíí neidoołtsił, áko éí chʼil naʼatłʼoʼii éí náánáłaʼ yaa ádahalyą́ą dooleełii yaa néidoosįįł. Áko éidíígíí deidiiztsʼą́ąʼgo ádaaní, Tʼah nítʼééʼ lá tʼáadoo ákótʼįįh da łeh! 17  Nidi hakʼi níghalgo áháłní, Áko díí kótʼéego bee akʼeʼashchínígíishąʼ haʼátʼíí ááhyiłní? Kin ádeiłʼíní tsé doo deiniizı̨́ʼígíítʼáá éí tsé bee naanáʼástłʼinii silı̨́ı̨́ʼ. 18  Tʼáá háiida éí tséhígíí bikʼijįʼ ajíígoʼígíí nihizhdooltǫǫł, nidi tʼáá háiida hakʼijįʼ naaltsʼidígíí chʼíhodoołkʼááł. Síízar bichʼįʼ tax nahalyéhígíí bínaʼídíkid (Mt. 22:15-22; Mk. 12:13-17) 19  Tʼáá ákwii oolkiłígíí biyiʼ bee hazʼáanii yíndaʼniłtinii índa aláahgo náádaʼiiłniihii hodiʼdooltsoł chʼééh daniizı̨́ı̨́ʼ, nidi diné yéédaaldzid, háálá éí haneʼ bee akʼidiʼdootı̨́įłii binahjįʼ bí baa níjítʼı̨́įgo bee hadzoodzíiʼgo yaa ákodaniizı̨́ı̨́ʼ. 20  Áko tʼáá hadahasíidgo naalchiʼí adeisʼaʼ, áko éí diné tʼáadoo átʼéhígóó nidaakaii ádahodilʼı̨́įgo hazaad yee hakʼi dahodidooʼááł biniyé haa nahaakai, éí binahjįʼ naatʼáanii yaa dahodidooʼáałgo éí hwee ádíhólníih dooleeł danízingo ádaatʼį. 21  Áko naalchiʼí kódaaníigo Jesus nideídééłkid, Naʼnitiní, nihił béédahózingo tʼáá ákogi átʼéego yáníłtiʼ áádóó naʼnítin, índa diné doo łaʼ aʼohgo baa nitsíníkees da, nidi tʼáá aaníígóó Diyin God kʼehgo honítʼiʼ bínaʼníłtin. 22  Síízar bichʼįʼ tax nahalyéegoósh bee hazʼą́, dooda daatsʼí? 23  Nidi bíkadaʼjiiłhilígíí bił bééhózingo áháłní, [Haʼátʼíísh biniyé nashídanohtaah?] 24  Béeso denériyas yolyéhígíí łaʼ nihá níshʼı̨́. Háísh bitsiitsʼiin bikʼi siʼą́ índa háísh bízhiʼ bikááʼ? Áko ádadííniid, Síízar lą́ą. 25  Áko áhodííniid, Jó, éí bąą Síízar bíhígíí Síízar baa nídahohʼnííł, áádóó Diyin God bíhígíí Diyin God baa nídahohʼnííł. 26  Áko bee hadzoodzíʼígíí binahjįʼ diné binááł yee hákadaʼiiłhilígíí doo yídanéésʼąąd da, nidi bichʼįʼ hadzoodzíʼígíí bąą tʼóó bił adahayóigo tʼáadoo haʼátʼíhída náádadooʼniid da. Aninéédę́ę́ʼ náádiʼdoojahgi naʼídíkid (Mt. 22:23-33; Mk. 12:18-27) 27  Sádjusii danilíinii łaʼ haa yíkai, éí aninéédę́ę́ʼ doo nááʼdiʼyiijeeh da daaní, 28  áádóó kódaaníigo nidahódééłkid, Naʼnitiní, Mózes yę́ę kótʼéego nihá akʼeʼashchı̨́, diné łaʼda bił hajííʼáázh beʼasdzą́ą́ hólǫ́ǫgo baʼáłchíní tʼáadoo haleehí daaztsą́ągo, hakʼis beʼasdzą́ą́ nítʼéʼígíí hweʼasdzą́ą dooleeł, áko hakʼis yę́ę bá áłchíní hwee hodooleeł, níí nítʼééʼ. 29  Áko nítʼééʼ ashiiké tʼáá łaʼ háájéʼígíí tsostsʼid yiltʼéé lá; alą́ąjįʼígíí beʼasdzą́ą́ hazlı̨́ı̨́ʼ, nítʼééʼ tʼáadoo baʼáłchíní haleehí daaztsą́; 30  hakéédę́ʼígíí éí hweʼasdzą́ą́ nítʼéʼígíí néidiiłtı̨́įgo tʼáadoo baʼáłchíní haleehí danáánáztsą́. 31  Áádóó nááʼákéédę́ʼígíí tʼáá ákónáánádzaa, tʼáá ákótʼéego tsostsʼid jiltʼéé nítʼééʼ yę́ę tʼáá ádzíłtso tʼáadoo haʼáłchíní dahazlı̨́ʼí ádajídin. 32  Áádóó bikʼijįʼ asdzání ałdóʼ daaztsą́. 33  Áko aninéédę́ę́ʼ náádiʼyiijeeh bijı̨́įdishąʼ, éí háí beʼasdzą́ą́ jílı̨́į doo? Háálá tʼáá tsostsʼid yiltʼéego beʼasdzą́ą́ dzizlı̨́ı̨́ʼ. 34  Áko Jesus áhodííniid, Díí kʼad daʼahílchíhígíí baʼáłchíní nidaʼayeh índa ahaa dahaʼnííł, 35  nidi aninéédę́ę́ʼ náádiʼyiijéeʼgo atah dadooleełgo yą́ą́h daʼnilíinii éí doo náádaʼdoogeh da, doo nidi ahaa dabiʼdiiʼníił da doo, 36  háálá doo náádínóoʼnéeł da, jó, diyingo nidaalʼaʼí bił ahidajíłtʼé, índa náádiʼyiijeeh baʼáłchíní dajílı̨́įgo Diyin God baʼáłchíní dajílı̨́. 37  Jó, Mózes nidi dówózhii biyiʼdę́ę́ʼ bichʼįʼ haʼoodzíʼígíí baa haneʼ binahjįʼ daʼneeznáádę́ę́ʼ náádiʼyiijeehígíí ííshją́ą́ áyiilaa, háálá ádííniid, Bóhólníihii éí Éíbraham biDiyin God áádóó Áízak biDiyin God índa Jéíkab biDiyin God nilı̨́. 38  Áko daneeznáanii éí doo biDiyin God jílı̨́į da, nidi dahináanii biDiyin God jílı̨́, háálá hanáałgo tʼáá ałtso dahiná. 39  Áko bee hazʼáanii yíndaʼniłtinii łaʼ hadaasdzíiʼgo ádaaní, Naʼnitiní, yáʼátʼéehgo bee hahínídzííʼ. 40  Háálá tʼááłáhígo nináádahódídóołkiłgi nidi hachʼįʼ dáátiid. David biyeʼ bínaʼídíkid (Mt. 22:41-46; Mk. 12:35-37) 41  Nidi áhodííniid, Haʼátʼéegoshąʼ, Christ éí David biyeʼ nilı̨́, daaní? 42  Jó, David tʼáá hó Sin binaaltsoosígíí biyiʼ ájíní, Bóhólníihii éí shiBóhólníihii áyidííniid,Shinishʼnáájí dah sínídá. 43  Nidaʼanaʼí bikʼi díínílʼeezgo ániishłaajįʼ.* 44  Áko David éí shiBóhólníihii hałní, ákoshąʼ haa yitʼéego biyeʼ jílı̨́? Jesus éí bee hazʼáanii yíndaʼniłtinii yideezteh (Mt. 23:1-36; Mk. 12:38-40) 45  Áko diné tʼáá ałtso daʼíistsʼą́ąʼgo bídahoołʼaahii áyidííniid, 46  Bee hazʼáanii yíndaʼniłtinii bitsʼąą ádaa ádahołyą́, éí biʼééʼ danineezgo nidaakaigo bił yáʼádaatʼééh, áádóó nidaʼiiniihgóó kʼé dabidiʼníigo bił ayóó ádaatʼé, áádóó kin biiʼ áłah nídaʼadleehí dabiyiʼgóó índa ádaʼazįįdgóó aląąjįʼ naazíinii bá nidahazʼą́ą́góó bił ayóó ádahootʼé, 47  índa asdzání bąąh ádahasdįįdii dabighan yaa nidahodikai índa tʼóó ádaatʼı̨́įgo nízaadgóó sodadilzin. Éí tʼah aláhídi átʼéego bikʼeʼashchʼíiʼgo bá nidahodootʼááł.

Footnotes

Bikʼi díínílʼeezgo ániishłaajįʼ, nínígíí éí, Ná bikʼeh díshdlı̨́įʼjįʼ, níigo ání. Ps. 110:1.