Anoonééł bikʼee chʼééná naʼadá bee shíká aʼdoowoł nínízingo éí tsʼídá ląʼígóó bee áká aʼdoowołii bikʼi díínááł, łaʼ shı̨́ı̨́ éí tʼáá níká adoolwoł. Chʼétʼánę́ę áníigo diné doo aheełtʼéego anoonééł yikʼee chʼééná ndaakai da.

Bee áká aʼdoowołii ląʼígóó dahólǫ́. Éí anoonééł yikʼee chʼééná ndaakaii bee bíká anáʼáwoʼ. Díí éí tʼáá ałkʼidą́ą́ʼ naaltsoos bee hódzáanii Diyin Bizaad binahjįʼ naʼnitinii bitsʼą́ą́dóó anootı̨́įłii átʼé.

• Chʼééná bikʼee naʼadá ndaʼałkaahii łaʼ ádaaníigo, hakʼéí índa hakʼis háká anájahgo bee haʼjólníi doo. Ndi łahda éí tʼáá sáhí honishłǫ́ nínízin doo. Níká iijeehígíí bádiilníhda doo. Díí éí tʼáá ákójítʼée łeh.

• Áłahjįʼ diné bił honishłǫ́ǫ doo tʼáadoo níníziní, ndi tʼáadoo diné nahjįʼ kóníłʼíní. Níká adoojahgoda átʼé. Bídin nilíinii índa doo bídin nilíinii jiiniibaʼgo hazhóʼó bee ádaa hólneʼ.

• Diné bił honishłǫ́ǫ doo áádóó tʼáá sáhí honiidzı̨́įʼgoda tʼáá ní hazhóʼó bee ádaanitsíníkees.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Nizhdiltʼééjígo éí tʼáá łashdiltʼéhígo biláahgo yáʼátʼééh, . . . Háálá łaʼ naaʼajíígoʼgo, łaʼígíí éí bikʼis néididoodzı̨́ı̨́s.”—Ecclesiastes 4:​9, 10, New World Translation.

• Chʼiyáán yáʼádaatʼéehii jiyą́ągo éí chʼééná ídlı̨́įgi yee áká análwoʼgo átʼé. Tsin bineestʼąʼ, chʼil naniseʼ, índa chʼiyáán doo ayóó daʼakʼahígíí niyą́.

• Ląʼígo tó índa doodlı̨́įłii yáʼádaatʼéhígíí nidlą́.

• Chʼiyáán doo nínízingóó, tʼáá ałhąąh áłchʼídígo náʼídı̨́ı̨́h. Azeeʼííłʼínída haʼátʼíí chʼiyáán shı̨́ı̨́ yáʼádaatʼééh diníigo nabídíłkid. *

• Tázhdígháahgo áádóó naʼázdíltsʼǫǫdgo éí bee yáʼátʼéehgo nitsáhákees. Áádóó éí hąąh áhásdįįdgi baa nitsíjíkees doodaiiʼ doo ayóó baa nitsíjíkees da łeh.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Diné doo łaʼda tʼáá hó hatsʼíís jijoołáa da, nidi hatsʼíís biʼjiisą́ índa baa áhojilyą́.”—Ephesians 5:29.

• Awoshgi éí yáʼátʼééh, chʼééná bikʼee nijigháago hazhóʼó ajiłhosh doo, háálá chʼééná éí yéigo baa niʼídáahii átʼé.

• Caffeine índa alcohol yidlą́ągi bee ádaa áhólyą́, díí éí bił hatsʼéidiʼááh, doo hazhóʼó awosh da yileeh.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Hálaʼ tʼáá ałchʼishjí tʼáá bizááká bee joolnishgo níyol chʼééh bíjílyeed nahalinígíí éí . . . tʼááłáhíjí hálákʼeegi hasyéél hadeezbingo yáʼátʼééh.”—Ecclesiastes 4:6.

• Diné éí ałʼąą átʼéego chʼééná yikʼee nidaakaigi bá baa ákonínízin. Tʼáá ní haitʼéego shı̨́ı̨́ níká adoolwołgi bee ádaa ákoniidzįįh.

• Diné ląʼígo éí chʼééná yikʼee naagháagi łaʼda yee yił halneʼgo yee yáʼánáánátʼééh, łaʼ éí doo ayóó yee ádaa dahalneʼ da łeh. Łaʼda bee bił hojilneʼgo éí bee haʼjólníi łeh. Chʼééná nilı̨́įgi łaʼda bichʼįʼ bee hadeesdzih nínízı̨́įʼgo tʼáadoo tʼą́ą́ʼ nílíní. Ayóó nikʼisgo éí áłtsé tʼáá áłtsʼísígo ánítʼéegi bee bił hodiilnih.

• Łaʼ éí nídaachahgo yee hadaʼólní, łaʼ éí doo ayóó daacha da.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Diné bijéí [átʼéiigi] tʼáá bí ádá bił bééhózin.”—Proverbs 14:10.

• Bee yáʼáníshtʼéeh doo danízinii éí wáin doodaiiʼ azeeʼ doo hazhóʼó chodayoołʼı̨́į da. Kójítʼı̨́įgo bee ádihozhdiiltʼih. Díí tʼóó kóníshgháníjįʼ bee akʼihwiidooldoh, áádóó doo yáʼátʼééh góneʼ aʼniiʼáahii átʼé. Bee yáʼánítʼééh ánósin dooleełii nabínítaah.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Haaʼíshąʼ nihitsʼíís . . . niyiiłchxǫǫhii nahjįʼ kódadiilnííł.”—2 Corinthians 7:1.

• Tʼáadoo leʼé ájíłʼı̨́įgo chʼééná ídlı̨́įgi áłtsé nahjįʼ kójósin doo.

• Éí haa nízahjįʼda bee yáʼánáájítʼéeh doo biniyé yéigo akʼis dooleełii łaʼ ázhdoolííł, tʼáadoo leʼé ániidíiida łaʼ bínááhwiizhdoołʼááł, doodaiiʼ bee nidaʼaʼné ádaatʼéii łaʼ nabízhnítaah doo.

• Yáʼátʼééh nídíídleełgi tʼáá bikʼíhodoolzhish. Doo ayóó tʼáá ałhąąh chʼééná nilı̨́ı̨́góó bee ádaa ákodíníidzįįł. Díí éí náʼáłdziihii átʼé.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Tsʼídá tʼáá ałtsoní baa hwiilzhíísh . . . Atíńdiʼnidleeh baa hwiilzhíísh áádóó dloh hasin baa hwiilzhíísh; yínííł baa hwiilzhíísh áádóó azhish baa hwiilzhíísh.”—Ecclesiastes 3:​1, 4.

• Tʼáá tsı̨́łígo éí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ áníłʼínę́ę baa nináánídá.

• Hazhóʼó íłhoshgo, nanilnishgo, áádóó tʼáadoo leʼé baa nanináago éí yáʼátʼéehgo nił náhwiidootʼaał.

• Yáʼádaatʼéehii baa nijigháago éí doo ayóó chʼééná áhósin da.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Hwíiníłką́ą́dę́ę́ʼ doo hózhǫ́ bééjílniih da dooleeł, háálá Diyin God hániʼ yiʼósingo hajéí yił hóshǫ́.”—Ecclesiastes 5:20.

• Łaʼda éí ayóóʼáyóʼnínę́ę bitsʼą́ą́ʼ ádin yileehgo tʼáá akǫ́ǫ́ tʼáadoo hodinaʼí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ yee ádá hodiʼááh áádóó tʼahádóó yąąh bíniʼ łeh.

• Ná bohónéedzą́ą́ ládą́ą́ʼ, łahjįʼgoda náádííʼnééł, naanish łah átʼéhígíí, doodaiiʼ ayóóʼííníʼnínę́ę binaalyeʼé áłtsé nahjįʼ kódíílíił, haa nízahjįʼda nihoolzhiizhgo índa hashtʼedíílííł.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Yínááłgóó hazhóʼó bikʼítsííłkos, áádóó tʼáá ałtsogóó hidínáahgo tʼáá ákóneʼ nanéʼéłniih doo.”—Proverbs 4:26.

• Łaʼ kódeinízingo éí bee ahééjilniih yę́ę tʼáá bééhániihgo óolzin dooleeł.

• Łaʼ bee nínááʼdooldzihii éí ádaheeskid yę́ę, bee ééhániihii, doodaiiʼ áʼjiiłʼįįd yę́ęgóó bééhániih doo biniyé baa haneʼgo ázhdoolííł.

• Haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nizhónígo bee bééhániih yę́ę hashtʼeʼ nizhdooníł, kʼad bíighah éí nidínéeshʼįįł jiniizı̨́įʼgo nízhdínóołʼįįł.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Ałkʼidą́ą́ʼ tádaʼdooldeeʼ yę́ę béédaałniih.”—Deuteronomy 32:7.

• Háágóoda chʼaa díínááł.

• Nizaagóó chʼaa díínáałgi doo ná bíighahgóogo éí łaʼajı̨́ doodaiiʼ naakijı̨́da hike áʼdíílííł, museumgóoda, doodaiiʼ háágóoda nił adoolwoł.

• Azhą́ tʼóó kóníshgháníjįʼ łahgo átʼéhígíí áʼjíłʼı̨́į ndi, tʼáá háká análwoʼgo átʼé.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Tįʼ, tʼáá sáhí doo naagháhígóó diikahgo haada nízahjįʼ háádadoołyįh.”—Mark 6:31.

• Łaʼda bíká anánílwoʼgo bee nitah yáʼáhootʼéeh doo.

• Ayóóʼííníʼnínę́ę éí bikʼéí doodaiiʼ bikʼis ńtʼéeʼgo ałdóʼ éí chʼééná yikʼee ndaakaigo bíká anánílwoʼ. Bí shı̨́ı̨́ ałdóʼ łaʼda háká oolyeed laanaa danízingo átʼé.

• Áká anánílwoʼgo éí ił hóshǫ́ áádóó ił chohooʼı̨́ ádin hwiindzin yę́ęgi ániidí ánáyoodlííł.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Tʼáadoo leʼé azhʼníláii éí haa yílyáii bilááh átʼéego baa hózhǫ́.”—Acts 20:35.

• Chʼééná bikʼee naʼadáagi éí íiyisíí daʼílíinii hoł ííshjání áyiiłʼįįh.

• Neʼiinaʼ yíłtʼihgi hazhóʼó baa nitsíníkees.

• Daʼílíinii ádaatʼéii hazhóʼó ałkééʼ nidooʼniłgi baa nitsíníkees.

BINAHJĮʼ NAʼNITINII: “Hooghangi ídaʼazįįdgo jiníyáhígíí biláahgo hooghangi yínííł hólǫ́ǫgo jiníyáájígo yáʼátʼééh, háálá diné tʼáá ałtso díí bee bá nidahwiiztʼiʼ áádóó dahináanii díí yee ádiih dahwiidiyooʼnił.”—Ecclesiastes 7:2.

 Tʼáá aaníigo éí neezgaigo chʼééná bikʼee nanináagi éí tʼáadoo nahjįʼ ná koyóoléhí da. Ndi ląʼí éí ayóóʼádayóʼnínę́ę bitsʼą́ą́ʼ ádaadinígíí ádaaníigo yáʼátʼéehjįʼ oodáałgo, éí díí baa nídasíitʼįįdígíí ádaatʼéii bíká ádaaswod. Díí chʼídaastʼánígíí éí diné doo tʼáá átʼé bíká adoolwoł da. Ndi díí łaʼ bínínítą́ąʼgo níká adoolwołgo shı̨́ı̨́ átʼé.